Nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục thuế tỉnh Tiền Giang

ỷ lệ 75,89%, qua các năm 2016 - 2017 tỷ lệ này đã được cải thiện nhưng vẫn còn thấp. Các chỉ tiêu liên quan đến quản lý nợ thuế được cải thiện qua 3 năm, cho thấy nỗ lực của cơ quan thuế trong việc đôn đốc, thu hồi nợ. Tỷ lệ công chức làm công tác quản lý thuế trực tiếp trung bình 3 năm 48% và có xu hướng giảm qua 3 năm. Tỷ lệ cán bộ thuế có trình độ từ đại học trở lên ngày càng tăng. Tuy nhiên, trong thời kỳ hiện đại hóa, chuyên nghiệp hóa ngành thuế thì cần nâng cao hơn nữa tỷ lệ cán bộ từ đại học trở lên để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới ngày càng khó khăn và phức tạp. 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục Thuế tỉnh Tiền Giang 3.1 Hoàn thiện cơ cấu tổ chức quản lý thuế thu nhập cá nhân Để tăng cường hiệu quả hoạt động quản lý thuế TNCN, giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý thuế là yêu cầu mang tính cấp bách đối với Cục Thuế tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn hiện nay. Hướng hoàn thiện tổ chức bộ máy cần thực hiện theo các nội dung sau: - Sắp xếp, kiện toàn bộ máy quản lý theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả phù hợp với yêu cầu thực thi nhiệm vụ của cơ quan thuế và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đáp ứng yêu cầu quản lý thuế hiện đại theo nguyên tắc tập trung thống nhất, xây dựng đội ngũ cán bộ công chức thuế chuyên nghiệp, chuyên sâu, trung thực, tăng cường kiểm tra giám sát thực thi công vụ của công chức thuế. - Thực hiện tuyển dụng công chức đảm bảo công bằng, công khai, hiệu quả để thu hút nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, đáp ứng yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ, tin học, ngoại ngữ. Quan tâm trang bị bổ sung kiến thức về chuyên môn, về quản lý nhà nước và kỹ năng làm việc, giao tiếp cho cán bộ mới được tuyển dụng. - Thường xuyên tổ chức kịp thời các lớp tập huấn khi có sự thay đổi, bổ sung của chính sách thuế và phần mềm ứng dụng. Thường xuyên cải tiến và lựa chọn hình thức, nội dung đào tạo thích hợp. Kết thúc đợt tập huấn phải có đánh giá chất lượng kiến thức được cập nhật đối với cán bộ thuế. Kết quả đánh giá được đưa vào làm tiêu thức bình xét thi đua khen thưởng, xếp loại cán bộ hằng quý, hằng năm và báo cáo lãnh đạo trực tiếp. - Song song với công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ nhằm nâng cao năng lực quản lý cho cán bộ thuế, việc tăng cường giáo dục phẩm chất đạo đức, tác phong làm việc và văn hóa ứng xử của công chức thuế cũng cần được chú trọng. Thiết lập đường dây nóng, tăng cường công tác kiểm soát nội bộ để nắm bắt và phát hiện những hành vi tiêu cực phát sinh, TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP Số 24 – Tháng 7/2020 62 xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo nguyên tắc đúng người, đúng tội để làm gương răn đe, nhằm hạn chế thấp nhất những vi phạm tiêu cực của công chức thuế. 3.2 Kiểm soát chặt chẽ đăng ký mã số thuế thu nhập cá nhân Cần đẩy mạnh hơn nữa việc đăng ký và cấp mã số thuế (MST) cá nhân, tiến tới mỗi công dân đều có một mã số để theo dõi quản lý, không phân biệt có thu nhập chịu thuế hay không có thu nhập chịu thuế. Không chỉ cấp MST cho các NNT mà ngay cả những người được giảm trừ của NNT cũng cần phải được cấp MST để thuận tiện cho việc quản lý, kê khai, tránh hiện tượng NNT kê khai trùng để giảm số thuế phải nộp. Ngoài ra, việc theo dõi trình trạng hoạt động của người nộp thuế là một vấn đề mà các Chi cục Thuế cần quan tâm. Khi NNT ngừng kinh doanh thì công chức thuế phải kịp thời cập nhật trạng thái vào các phần mềm ứng dụng để theo dõi, quản lý nhằm đảm bảo số liệu theo dõi trên phần mềm ứng dụng của cơ quan thuế chính xác, đầy đủ, đúng với thực tế. Phối hợp với cơ quan đăng ký doanh nghiệp (Sở Kế hoạch và Đầu tư) thường xuyên rà soát, đối chiếu và điều chỉnh số liệu về số lượng doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh đang quản lý. Có như vậy, cơ quan thuế mới có căn cứ chính xác để thực hiện tốt việc lập kế hoạch dự toán thu thuế cho các năm tiếp theo. 3.3 Thực hiện tốt hoạt động quản lý kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân Hoạt động quản lý kê khai, nộp thuế có vai trò đặc biệt quan trọng trong các chức năng của hoạt động quản lý thuế, để tăng cường hiệu quả hoạt động này, cần thực hiện tốt các nội dung sau: - Tham mưu cho cơ quan thuế cấp trên chuẩn hóa các quy trình và mẫu biểu kê khai thuế. Tờ khai thuế TNCN phải đảm bảo đầy đủ các thông tin để cơ quan thuế thực hiện chức năng quản lý, kiểm tra, kiểm soát đồng thời phải đảm bảo tính đơn giản dễ hiểu, dễ thực hiện cho NNT. Trên tờ khai thuế TNCN bổ sung thêm chỉ tiêu bắt buộc phải có là địa chỉ liên lạc và số điện thoại của NNT, phục vụ cho công tác theo dõi, liên lạc giữa cơ quan thuế và NNT. - Kịp thời nâng cấp các phần mềm ứng dụng hỗ trợ NNT và phần mềm ứng dụng quản lý thuế khi có thay đổi về chính sách thuế. Việc nâng cấp các phần mềm ứng dụng phải được thực hiện theo nguyên tắc cơ bản số liệu ở phiên bản nâng cấp phải được kế thừa, kết nối đầy đủ với số liệu trên phiên bản cũ chi tiết theo từng tiểu mục, từng loại tờ khai. - Quản lý chặt chẽ các tờ khai hằng tháng, quý của NNT. Thực hiện việc kiểm soát tình hình kê khai thuế của NNT, có biện pháp nhắc nhở, chấn chỉnh khi phát hiện ra NNT kê khai thuế không đầy đủ và chưa đúng quy định. Phân công quản lý NNT đối với cán bộ làm công tác kê khai và kế toán thuế, chịu trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, hạch toán các phát sinh về tình hình kê khai thuế, nộp thuế, truy thu thuế, hoàn thuế,... đối với NNT do mình đang quản lý. 3.4 Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra về thuế thu nhập cá nhân Trong những năm qua, Cục Thuế tỉnh Tiền Giang đã chú trọng đến việc xây dựng, triển khai các biện pháp thanh tra. Để giảm thiểu sự sai phạm trong công tác quản lý thuế TNCN, cần thiết phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra bằng việc tập trung vào các giải pháp sau: - Xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu NNT: Hiệu quả của công tác thanh tra, kiểm tra phụ thuộc rất lớn vào thông tin NNT. Do đó, cơ sở dữ liệu NNT phải được cập nhật một cách chính xác, kịp thời, đầy đủ với sự hỗ trợ từ công nghệ thông tin hiện đại, nhằm tránh việc đánh giá các tiêu chí rủi ro không chính xác. Đây chính là cơ sở để cơ quan thuế đánh giá rủi ro, lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra đối với NNT. - Xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra hằng năm theo định hướng của Tổng cục Thuế, với mục tiêu đảm bảo số lượng và chất lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra theo chỉ tiêu được giao. Căn cứ vào nguồn nhân lực, thực hiện lựa chọn số lượng NNT để tiến hành thanh tra, TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP Số 24 – Tháng 7/2020 63 kiểm tra đảm bảo tính bao quát các thành phần NNT. Tăng cường việc đưa các phần mềm ứng dụng vào việc phân tích, lựa chọn NNT để thanh tra, kiểm tra. 3.5 Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế thu nhập cá nhân Trong thời gian tới, Cục Thuế tỉnh Tiền Giang tiếp tục triển khai thực hiện và phát triển hệ thống tin học theo hướng dẫn của Tổng cục Thuế nhằm đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý thuế trên máy tính. Việc tăng cường phát triển hệ thống tin học phải được thực hiện đồng thời với việc tăng cường đào tạo trình độ tin học cho công chức ngành thuế, có như vậy thì chất lượng và hiệu quản quản lý thuế mới được nâng cao. Tăng cường ứng dụng tin học trong các hoạt động kiểm tra, giám sát, đánh giá rủi ro và kiểm soát thu nhập của người nộp thuế, đặc biệt là những cá nhân có thu nhập từ nhiều nơi, có số thuế phải nộp nhưng chưa nộp quyết toán hoặc đã nộp quyết toán nhưng còn thiếu số thuế phải nộp. Hiện nay, ngành thuế đã kết nối hệ thống thông tin giữa cơ quan thuế và các cơ quan quản lý nhà nước như: Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm Xã hội, Sở Tài nguyên Môi trường, Hải quan... Nhiệm vụ của cơ quan thuế cần phải thực hiện khai thác các thông tin trao đổi giữa giữa các đơn vị nhằm phục vụ tốt cho hoạt động quản lý của mình. 4. Kết luận Thuế TNCN là loại thuế trực thu, giữ vai trò quan trọng trong hệ thống thuế của quốc gia, vừa đảm bảo nguồn thu cho NSNN, vừa tạo ra sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế trong việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN. Do vậy, việc quản lý thuế TNCN là hết sức cần thiết. Hoạt động quản lý thuế TNCN ở Cục Thuế tỉnh Tiền Giang trong những năm qua đã đạt được nhiều kết quả, góp phần vào hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN tại đơn vị. Tuy nhiên bên cạnh những mặt tích cực vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Qua quá trình phân tích, thống kê so sánh các số liệu từ các báo cáo của Cục Thuế, từ các chương trình ứng dụng, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản lý thuế TNCN. Trong đó các biện pháp nghiệp vụ về cấp mã số thuế, quản lý kê khai và quyết toán thuế TNCN là biện pháp lâu dài, thường xuyên, các biện pháp về hoàn thiện cơ cấu tổ chức, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý là những biện pháp chiến lược; các biện pháp khác cũng rất quan trọng như biện pháp về tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế, thanh tra kiểm tra,... Những giải pháp trên đây muốn thực hiện tốt cần phải có thời gian và điều kiện nhất định, song tác giả mong muốn có thể đóng góp một phần vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý thuế TNCN tại cục Thuế tỉnh Tiền Giang. Tài liệu tham khảo [1] Bộ Tài chính (2015), Thông tư số 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh. [2] Cục Thuế tỉnh Tiền Giang (2017), Kế hoạch số 1599/KH-CT về cải cách quản lý thuế giai đoạn 2016-2020. [3] Nguyễn Đăng Dờn (2017), Tài chính – tiền tệ, NXB Kinh Tế, Thành phố Hồ Chí Minh. [4] Nguyễn Ngọc Hùng (2012), Giáo trình quản lý thuế, NXB Kinh Tế, Thành phố Hồ Chí Minh. [5] Quốc hội (2007), Luật Thuế thu nhập cá nhân. Ngày nhận: 02/01/2018 Ngày duyệt đăng: 07/07/2020