Nâng cao chất lượng đào tạo đại học - Một trong những yếu tố đảm bảo sự phát triển bền vững cho quốc gia

HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA426 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC - MỘT TRONG NHỮNG YẾU TỐ ĐẢM BẢO SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CHO QUỐC GIA Đào Thị Minh Thanh* Nguyễn Ngọc Lan** TÓM TẮT: Liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp là cách thức hữu hiệu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Mặt khác khi chất lượng đào tạo đại học được nâng cao sẽ đảm bảo cho sự phát triển của nền kinh tế theo hướng bền vững. Bài viết tập trung làm rõ 3 vấn đề cơ bản của liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp, đó là (1) Vai trò của liên kết đào tạo giữa nhà trường với doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng đào tạo; (2) Nội dung của liên kết đào tạo giữa nhà trường với doanh nghiệp; (3) Yêu cầu đối với các chủ thể khi thực hiện liên kết đào tạo. Từ khóa: Chất lượng đào tạo, Liên kết đào tạo, Trường đại học, doanh nghiệp A B S T R A C T : Education Cooperation between the university and business is an effective way to contribute to the improvemnent of the quality of higher education. Additionally, enhancing the quality of education will ensure the economy sustainable development. This article focuses on clarifying three fundamental issues of university-business education cooperation, which are (1) the role of the university-business education cooperation in enhancing the quality of education; (2) The contents of university-business education cooperation; (3) Requirements for the subject when performing education cooperation. Keywords: quality of education, education cooperation, university, business 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Với xu hướng toàn cầu hóa và phát triển nền kinh tế tri thức, giáo dục đại học có vai trò quan trọng trong phát triển bền vững nền kinh tế của một quốc gia. Con người luôn là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả của mọi công việc. Cố Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela đã từng nói “Để phá hủy bất kỳ quốc gia nào, không cần phải sử dụng đến bom nguyên tử hoặc tên lửa tầm xa. Chỉ cần hạ thấp chất lượng giáo dục và cho phép gian lận trong các kỳ thi của sinh viên. Bệnh nhân chết dưới bàn tay của các bác sĩ của nền giáo dục đấy. Các tòa nhà sụp đổ dưới bàn tay của các kỹ sư của nền giáo dục đấy. Tiền bị mất trong tay của các nhà kinh tế và kế toán của nền giáo dục đấy. Nhân loại chết dưới bàn tay của các học giả tôn giáo của nền giáo dục đấy. Công lý bị mất trong tay các thẩm phán của nền giáo dục đấy. Sự sụp đổ của giáo dục là sự sụp đổ của một quốc gia”, ([5]). * Học viện Tài chính, Đức Thắng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam. ** Học viện Tài chính, Đức Thắng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 427 Chính vì vậy, để phát triển bền vững nền kinh tế quốc gia cần phải đảm bảo chất lượng của giáo dục nói chung, trong đó giáo dục đại học giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Nâng cao chất lượng giáo dục đại học một cách toàn diện sẽ đảm bảo cho sự phát triển cân đối nền kinh tế, xóa đói giảm nghèo hiệu quả và bảo vệ tốt môi sinh, môi trường. Để nâng cao chất lượng đào tạo, những năm qua, ngành giáo dục đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục đại học chủ động đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy theo hướng tiếp cận năng lực, tăng cường kỹ năng ứng dụng và thực hành Các cơ sở đào tạo thực hiện gắn đào tạo với thị trường lao động, chủ động nắm bắt nhu cầu của doanh nghiệp hoặc phát triển chương trình đào tạo có sự tham gia của các doanh nghiệp bảo đảm chuẩn đầu ra. Vì vậy Liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp là cách thức hiệu quả để nâng cao chất lượng đào tạo đại học trong bối cảnh hiện nay. Vì vậy, bài viết không nghiên cứu một cách tổng thể các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đại học mà chỉ nghiên cứu chuyên đề về liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp và yêu cầu đặt ra với các chủ thể trong việc nâng cao chất lượng đào tạo. 2. VAI TRÒ CỦA LIÊN KẾT ĐÀO TẠO GIỮA TRƯỜNG ĐẠI HỌC VỚI DOANH NGHIỆP TRONG VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC Liên kết đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp là sự hợp tác giữa một bên là nhà trường và một bên là doanh nghiệp để thực hiện các mục đích, chương trình đào tạo cũng như chiến lược phát triển đã được hai bên xác lập. Trong liên kết đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp, nhà trường đóng vai trò là đơn vị chịu trách nhiệm chính trong đào tạo còn doanh nghiệp đóng vai trò là đơn vị phối hợp. Nâng cao chất lượng đào tạo đại học và tăng cường Liên kết đào tạo giữa các trường đại học với doanh nghiệp đã được chỉ rõ trong chủ trương, đường lối phát triển giáo dục của Đảng và Nhà nước. Cụ thể: - Quan điểm chỉ đạo trong Nghị quyết 29 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI đã nêu rõ: “Tăng cường năng lực, nâng cao chất lượng và hiệu quả nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ của các cơ sở giáo dục đại học. Gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nghiên cứu, giữa các cơ sở đào tạo với các cơ sở sản xuất kinh doanh .” ([4]). - Tại Đại hội XII, Đảng ta tiếp tục chỉ đạo: “Quy hoạch lại mạng lưới cơ sở giáo dục, đào tạo gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu phát triển nguồn nhân lực và thị trường lao động”([6]). Với những quan điểm chỉ đạo này, Đảng ta luôn xác định rằng, việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp là nhu cầu khách quan; Là một trong những giải pháp quan trọng để gắn đào tạo với thực tiễn. Với đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng nguồn nhân lực cũng đặt ra yêu cầu với các trường đại học, nguồn cung cấp chủ yếu nhân lực, không chỉ đáp ứng đủ về số lượng mà cũng cần đảm bảo về chất lượng đào tạo. Việc liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp mang lại rất nhiều giá trị thiết thực cả ba bên: trường đại học- sinh viên- doanh nghiệp. Đối với trường đại học: liên kết đào tạo với doanh nghiệp giúp các trường đại học thực hiện đúng nguyên lý giáo dục: “học đi đôi với hành”, tạo ra những “sản phẩm” được trải nghiệm hoạt động thực tiễn. Việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp giúp nhà trường hiểu rõ nhu cầu HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA428 của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, nhà trường có thể chủ động xây dựng chương trình và nội dung đào tạo một cách phù hợp với điều kiện thực tế. Khi liên kết đào tạo với doanh nghiệp được thực hiện một cách toàn diện sẽ đảm bảo và ngày một nâng cao hơn nữa chất lượng “đầu ra”. Đây chính là một điểm nhấn có sức hút mạnh trong việc nâng cao chất lượng “đầu vào” cho trường đại học. Đối với sinh viên: :Liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp giúp sinh viên có điều kiện tăng kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp, đáp ứng được yêu cầu từ nhà tuyển dụng, hoặc có thể làm việc ngay sau khi tuyển dụng mà không cần doanh nghiệp “đào tạo lại”. Hơn nữa, trong quá trình doanh nghiệp trực tiếp đào tạo kiến tập, thực tập tại doanh nghiệp, sinh viên có cơ hội mở rộng mối quan hệ, rèn luyện không chỉ kỹ năng nghề nghiệp mà còn hình thành những kỹ năng mềm quan trọng khác. Việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp mang lại cho sinh viên những nền tảng tốt, tạo lợi thế cạnh tranh giúp họ có thể dễ dàng ứng tuyển ngay sau khi tốt nghiệp, đảm nhận được các vị trí quan trọng tại các công ty và tập đoàn hàng đầu. Vì vậy, liên kết đào tạo với doanh nghiệp tạo ra một cơ hội tốt, giúp sinh viên mở rộng cánh cửa việc làm ngay sau khi ra trường. Đối với doanh nghiệp: liên kết đào tạo với các trường đại học phần nào đảm bảo được chất lượng nguồn nhân lực, tiết kiệm được chi phí đào tạo lại sau tuyển dụng. Doanh nghiệp có lợi ích về nguồn tuyển dụng dồi dào, cơ hội lựa chọn được những nhân viên tốt nhất trong quá trình đào tạo cùng với trường đại học. Về lâu dài doanh nghiệp duy trì được nguồn nhân lực chất lượng cao, ổn định, góp phần giúp doanh nghiệp vững vàng trong cạnh tranh và vươn lên trong hội nhập. Việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp giúp doanh nghiệp có tiếng nói và có thể tham gia xây dựng chương trình đào tạo thông qua hoạt động góp ý, đánh giá để khắc phục những nhược điểm, góp phần cung cấp nhân sự có kiến thức phù hợp với doanh nghiệp mong đợi. Đồng thời giúp quảng bá thương hiệu và phát triển hình ảnh của doanh nghiệp trong quá trình hợp tác, đầu tư và tham gia giảng dạy, đào tạo cùng nhà trường. Để cạnh tranh được trong môi trường cạnh tranh quốc tế và thích ứng được với sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0 thì việc gắn đào tạo lý luận với thực tiễn không chỉ là một yêu cầu bức thiết mà nó thật sự mang lại lợi ích cho cả 4 phía: Trường đại học, sinh viên, doanh nghiệp và cả xã hội nói chung. Khi vấn đề chất lượng nguồn nhân lực được nâng cao thì các vấn đề về việc làm, nạn thất nghiệp cũng phần nào được tháo gỡ, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội. 3. NỘI DUNG CỦA LIÊN KẾT ĐÀO TẠO GIỮA TRƯỜNG ĐẠI HỌC VỚI DOANH NGHIỆP Liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp không phải là một mô hình đào tạo mới. Trên thế giới, hình thức hợp tác đào tạo này đã được áp dụng phổ biến ở các nước phát triển như: Hà Lan, Thụy Sỹ, Bỉ, Canada, Mỹ. Liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp được thực hiện dưới nhiều cách thức khác nhau. Tựu chung lại bao gồm: Thứ nhất: Liên kết trong chuyển giao công nghệ Hoạt động này thường tập trung ở những trường đại học mà đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học có quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp trong lĩnh vực chuyên môn của mình. Các kết quả nghiên cứu khoa học ngau sau khi hoàn thành sẽ được thương mại hóa và ứng dụng trên thực tế tại các doanh nghiệp có liên quan. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 429 Thứ hai: hợp tác trong nghiên cứu Đây là hình thức hợp tác cao nhất giữa nhà trường và doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay hình thức liên kết này trong thực tế còn diễn ra rất khiêm tốn, chưa cân xứng với tiềm năng. Mục đích của sự hợp tác này là đạt đến sự hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu của nhà trường, thực hiện các dự án liên kết mà nhà trường và các doanh nghiệp cùng tiến hành. Nhờ có sự hợp tác này không chỉ đẩy nhanh tiến độ mà còn nâng cao được hiệu quả ứng dụng của các công trình nghiên cứu khoa học. Thứ ba: Liên kết trong xây dựng và thực hiện chương trình đào tạo Liên kết này sẽ tạo ra một chương trình đào tạo đáp ứng ngày một tốt hơn nhu cầu về nguồn nhân lực của xã hội. Đồng thời nó có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và giúp sinh viên thích ứng tốt với đòi hỏi của thị trường lao động. Cần khuyến khích sự tham gia của giới doanh nghiệp vào việc xây dựng và cập nhật chương trình của nhà trường, thông qua các cuộc thảo luận và trao đổi thông tin. Chương trình khung cần được biên soạn với sự tham gia, phản biện của hai bên và chất lượng đào tạo cần có sự tham gia hướng dẫn, đào tạo từ phía doanh nghiệp; trong khi đó, việc phân bổ thời lượng và bố cục chương trình do giảng viên nghiên cứu và thực hiện. Thứ tư: Thúc đẩy khả năng lưu chuyển của sinh viên, đào tạo theo đơn đặt hàng Nhà trường cùng với doanh nghiệp xây dựng các cơ chế hỗ trợ sinh viên trong suốt quá trình đào tạo. Cụ thể như đưa sinh viên đi thực tập và tạo ra cơ hội giao lưu để họ có thể trải nghiệm nhiều khía cạnh phong phú của thế giới bên ngoài nhà trường. Tăng cường phối hợp với phòng nhân sự của các công ty, doanh nghiệp để tạo điều kiện cho sinh viên đến với thế giới việc làm. Hình thức liên kết này hiện nay mới có ngành Y khoa là thực hiện một cách bài bản do đặc thù đào tạo của ngành. Còn đại đa số các ngành đào tạo khác thì mới chỉ dừng lại ở việc đưa sinh viên đến thực tập trong kỳ học cuối cùng. Song đây là một hình thức liên kết vô cùng hữu dụng vì nó đảm bảo cho “Học đi đôi với hành”, gắn lý luận với thực tiễn. Đào tạo nguồn nhân lực của nhà trường theo đơn đặt hàng hoặc theo nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp và xã hội. Nhà trường cùng doanh nghiệp lên kế hoạch dài hạn, xác định mục tiêu và triển khai hướng nghiệp đến học sinh khi còn học ở bậc trung học phổ thông. Quá trình đào tạo luôn có sự hợp tác và góp ý từ phía doanh nghiệp. Hoặc là đào tạo nguồn nhân lực do doanh nghiệp gửi đến. Thứ năm: Doanh nghiệp tham gia quản trị nhà trường Tăng cường sự tham gia của giới doanh nhân vào quá trình ra quyết định ở tầm lãnh đạo của nhà trường. Mời những người thành đạt trong thực tế tham gia vào Hội đồng Trường. Họ có vai trò quan trọng trong việc hoạch định chiến lược phát triển nhà trường hiệu quả. Thứ sáu: Hỗ trợ tinh thần sáng nghiệp và các hoạt động khởi nghiệp Nâng cao tinh thần sáng nghiệp trong nhà trường, tạo ra một văn hóa kích thích giảng viên và sinh viên suy nghĩ và hành động với tinh thần khởi nghiệp. Với những chia sẻ của doanh nhân thành đạt sẽ đặt Sinh viên trước những con đường sáng nghiệp của giới doanh nghiệp và lôi cuốn họ thoát ra khỏi lối mòn tư duy. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA430 Thứ bảy: Các hình thức liên kết khác Đào tạo theo hình thức vừa làm vừa học: Theo đó, người lao động vẫn tiếp tục đi làm vào ban ngày và đi học vào buổi tối. Đào tạo theo hình thức kết hợp với đi thực tập, tham quan thực tế: Trong quá trình học, sinh viên sẽ được tiếp xúc với thực tiễn tại doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định phục vụ cho các nhu cầu tham quan thực tế, thực tập giữa khóa hoặc thực tập tốt nghiệp.v.v... 4. YÊU CẦU ĐỐI VỚI CÁC CHỦ THỂ KHI THỰC HIỆN LIÊN KẾT ĐÀO TẠO Yêu cầu đối với trường đại học Thứ nhất: Các trường đại học trên cơ sở chương trình khung được quy định của Bộ giáo dục và đào tạo phải có trách nhiệm xây dựng nội dung, chương trình giảng dạy, thực hành... làm sao để phù hợp nhất với công nghệ mới và phù hợp với yêu cầu đặt hàng của doanh nghiệp đối tác. Để đảm bảo cung cấp được những lao động đáp ứng đúng nhu cầu về nguồn lao động tương ứng của doanh nghiệp trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0. Thứ hai: Các trường đại học ngoài chức năng đào tạo phải có chức năng nghiên cứu và hợp tác với các ngành công nghiệp. Nghiên cứu khoa học trong các trường hiện đại thể hiện chức năng của mình trong thúc đẩy đổi mới tri thức xã hội. Thực tế cho thấy hầu hết những cải tiến công nghệ mang lại hiệu quả kinh tế đều liên quan tới các trường thông qua các hoạt động chia sẻ tri thức, R&D và chuyển giao công nghệ, vai trò của các trường đối với doanh nghiệp tiếp tục được nâng cao. Thứ ba: Các trường đại học với vai trò là trung tâm nghiên cứu thường sở hữu các kết quả nghiên cứu, tri thức và công nghệ mới. Vì vậy, trường đại học chính là nơi mà các doanh nghiệp cần để giúp họ giảm chi phí nghiên cứu, mở rộng phạm vi hoạt động, mở ra nhiều hướng phát triển công nghệ. Các doanh nghiệp hợp tác với các trường đại học nhằm tiếp nhận đổi mới, chuyển giao công nghệ, đi đầu trong R&D hoặc giải quyết các bài toán về công nghệ, môi trường mà thực tiễn đặt ra với khoảng thời gian ngắn, chi phí hợp lý, đội ngũ chuyên gia giỏi. Để thực hiện tốt vai trò này đỏi đỏi trường đại học phải xây dựng được đội ngũ trí thức được đào tạo một cách bài bản, có đủ năng lực để tiếp nhận chuyển giao những công nghệ mới tiên tiến, từ đó triển khai áp dụng cho doanh nghiệp. Thứ tư: Trường đại học có nhiệm vụ tổ chức đào tạo chuyên sâu và ngắn hạn, cũng như đào tạo chính quy dài hạn theo hợp đồng đặt hàng có quy định nội dung, thời gian và kinh phí cần thiết cụ thể, linh hoạt. Với tư cách là nơi đào tạo chuyên gia đáp ứng nhu cầu nhân lực cho nền kinh tế, các trường đại học, Viện nghiên cứu có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung ứng nguồn lao động chất lượng cao cho doanh nghiệp nói riêng và cho xã hội nói chung. Yêu cầu đối với doanh nghiệp Thứ nhất: doanh nghiệp sẽ là những nhà cung cấp thông tin để các cơ sở đào tạo nắm được nhu cầu của thị trường lao động. Hoạt động đào tạo của trường đại học, cao đẳng luôn hướng tới nhu cầu doanh nghiệp. Như vậy, doanh nghiệp sẽ là người dự báo nhu cầu và đặt hàng với cơ sở đào tạo; tham gia xây dựng giáo trình cùng các cơ sở; tham gia giảng dạy; là nơi học viên thực tập, HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 431 thực hành trong quá trình đào tạo; cùng cơ sở đào tạo kiểm định chất lượng của giáo dục đào tạo và là nơi tiếp nhận, sử dụng nguồn lao động Thứ hai: Doanh nghiệp cần phải nhận thức được một cách rõ ràng rằng: Họ không chỉ là người đặt hàng của ngành giáo dục mà còn phải là người đầu tư, chủ nhân của hệ thống giáo dục. Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp cần chủ động tìm đến các nhà trường để tạo sợi dây liên kết trong đào tạo. Thứ ba: doanh nghiệp cần cử chuyên gia, kỹ sư tham gia trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn thực hành. Đồng thời, nhận những giảng viên, cán bộ đến doanh nghiệp học tập kinh nghiệm, trao đổi những vấn đề giữa chương trình đào tạo và yêu cầu thực tế hiện nay. Thứ tư: Doanh nghiệp là người cung cấp cơ sở vật chất và là nơi để các sinh viên ứng dụng lý thuyết vào thực tiễn Và phải coi đây là một trách nhiệm xã hội mà doanh nghiệp phải làm nếu muốn phát triển bền vững. Yêu cầu đối với Chính phủ Chính phủ luôn đóng vai trò quan trọng trong tạo dựng môi trường pháp luật và các chính sách, để hình thành liên kết giữa ba bên: Chính phủ - nhà trường - doanh nghiệp Chính phủ với vai trò định hướng, đưa nguồn lực từ các tổ chức nước ngoài giúp thúc đẩy sự gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp ở Việt Nam. Với doanh nghiệp, việc tiếp cận các tổ chức nước ngoài mở ra cơ hội mới để doanh nghiệp tiếp cận thị trường và các nguồn lực ngoài nước. Về phía nhà trường, việc dựa vào nguồn lực từ các tổ chức nước ngoài để tiến hành liên hệ và gắn kết với doanh nghiệp sẽ nâng vị thế và uy tín của mình trong mối quan hệ đó. Chính phủ đóng vai trò là mối quan hệ tổng hòa, vừa định hướng, vừa xúc tác để quá trình hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà trường trở nên hiệu quả hơn. Trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức chính phủ thì việc sử dụng sự hỗ trợ của các cơ quan quốc tế trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà trường là một trong những khía cạnh mang đến nhiều thành công. KẾT LUẬN: Mô hình liên kết nhà trường - doanh nghiệp - nhà nước là một mô hình khả thi, đã được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng thành công, đặc biệt là các nước phát triển. Trong mối liên kết này, mỗi bên đóng vai trò là một chủ thể riêng có những thế mạnh nhất định để thúc đẩy sự phát triển của mô hình. Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp thì Chính phủ đóng vai trò định hướng, Nhà trường đóng vai trò tích cực, chủ động, Doanh nghiệp đóng vai trò tiếp nhận, tương tác và cung cấp nguồn lực. Ngoài ra có thể sử dụng nhiều nguồn lực khác từ nước ngoài để thúc đẩy mô hình phát triển theo định hướng tạo nền tảng lâu dài cho sự phát triển mối liên kết này ở mức độ cao hơn. Khi mối liên kết này được thực hiện hiệu quả sẽ tạo ra một nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu của từng ngành, từng lĩnh vực. Chúng ta đều thấy rõ con người là yếu tố có vai trò quyết định đến hiệu quả của phát triển bền vững nền kinh tế quốc dân. Liên kết đào tạo giữa trường đại học với doanh nghiệp là cách thức hiệu quả để nâng cao chất lượng đào tạo trong bối cảnh hiện nay. HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA432 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Phạm Văn Quân “Xây dựng mô hình liên kết nhà trường - doanh nghiệp trong đào tạo và nghiên cứu khoa học tại các cơ sở đào tạo” - https:/gdnn.edu.vn 2. Phạm Văn Quyết - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐDQG Hà Nội - “Những trăn trở cho đổi mới giáo dục đại học Việt Nam” 3. Nguyễn Văn Thành “Gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp” - Báo mới.com 4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết Hội nghị trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 5. Theo trích dẫn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Xuân Thu (đoàn Khánh Hòa) tại phiên thảo luận của Quốc hội họp vào sáng 31/10/2019 6. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia, HN. 2011