Một số thực hành phòng ngừa lây nhiễm mers trong bệnh viện

MỘT SỐ THỰC HÀNH PHÒNG NGỪA LÂY NHIỄM MERS TRONG BỆNH VIỆNPGS.TS. Nguyễn Việt HùngTK.KSNK. Bệnh viện Bạch MaiTÌNH HÌNH DỊCH TRÊN THẾ GIỚI (4)BỆNH CẢNH LÂM SÀNGThời gian ủ bệnh trung bình là 2-21 ngàyKhởi phát đột ngột với các triệu chứng bao gồm:Sốt cấp tính, đau họngĐau đầu, đau mỏi cơToàn phát với các triệu chứng:Nôn/buồn nôn; Tiêu chảy; Đau bụng; Viêm kết mạcPhát ban: Ban đầu ban nhú đỏ sẫm mầu như đinh ghim tập trung ở nang lông, sau hình thành nên tổn thương ban dát sẩn có ranh giới rõ và cuối cùng hợp thành ban lan tỏa, thường trong tuần đầu của bệnh.Triệu chứng xuất huyết: Đi ngoài phân đen,Chảy máu nơi tiêm truyền,Ho máu, chảy máu chân răng,Đái máu,Chảy máu âm đạoSuy gan, thận Thường tử vong từ ngày 8-16 của bệnhHồi phục sau 3-4 tuầnPhương thức và đặc điểm lây truyềnLây truyền từ người sang người qua giọt bắn và qua không khí (khi thực hiện các thủ thuật có tạo khí dung)Lây truyền gián tiếp qua tiếp xúc bề mặt môi trường bị ô nhiễm (chủ yếu qua bàn tay ô nhiễm)Ai cũng có thể nhiễm bệnh nếu để xảy ra tiếp xúc: Nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà bệnh nhânPhương thức và đặc điểm lây truyềnNhững thực hành có nguy cơ lây truyền:Tiếp xúc trực tiếp qua giọt bắn và qua không khí:Khám bệnhChăm sóc người bệnhThực hiện các thủ thuật xâm nhập đường thởTiếp xúc gián tiếp: chủ yếu qua bàn tayBề mặt buồng bệnhDụng cụ, đồ vải chưa xử lýChất thải người bệnh, chất thải y tếMô/tổ chức cơ thể, bệnh phẩm xét nghiệmPhòng ngừa lây truyền trong bệnh viện Các biện pháp chính:Phát hiện sớm BN nghi ngờ/mắc Cách ly nghiêm ngặt theo đường giọt bắn và không khíTăng cường các biện pháp phòng ngừa chuẩnTăng cường vô khuẩn, triệt để phòng ngừa các NKBV khácQuản lý, truyền thông và báo cáo ca bệnhĐIỀU KIỆN, PHƯƠNG TIỆN THỰC HÀNH CÁCH LY Buồng/khu cách ly:Riêng biệt hoặc ở khu vực ít người qua lạiCó cửa/tấm ngăn cáchCó biển chỉ báo và hướng dẫn cách lyCó khu vệ sinh riêngCó khu tiền phòng (nơi lưu giữ phương tiện và chuẩn bị cách ly)Có đủ phương tiện cách lyĐảm bảo thông khí tốt trong buồng/khu CLIII. Phòng ngừa lây truyền trong bệnh viện Phương tiện cách ly:Vệ sinh tay: cồn khử khuẩn tay (trước cửa và trong buồng CL, tại đầu mỗi giường bệnh)PHCN: luôn có sẵn tại khu tiền phòng (khẩu trang ngoại khoa, găng tay, áo choàng, tấm che mặt sử dụng 1 lần)Thùng/hoá chất khử nhiễm dụng cụThùng thu gom đồ vải bẩnThùng thu gom chất thải sắc nhọn, lây nhiễmCác tờ qui trình sử dụng phương tiện CLCác thực hành cách ly Vệ sinh tay trước và sau chăm sóc ở mỗi BN, sau khi tiếp xúc với bề mặt/phương tiện ô nhiễmĐúng chỉ định, kỹ thuậtRửa tay bằng nước và xà phòng khi tay nhìn rõ vết bẩn/máu/dịch cơ thểChà tay bằng cồn là quan trọng nhất, áp dụng với mọi chỉ định VST khi tay không dính máu/dịch **Các thực hành cách ly Sử dụng đúng phương tiện PHCNĐúng chỉ định, kỹ thuậtTrước khi vào buồng cách lySử dụng 1 lần, tháo và loại bỏ ngay khi ra khỏi buồng CLVệ sinh tay sau khi tháo bỏ trang **Phương tiện phòng hộ cá nhânGăngÁo choàngKính mắtKhẩu trang y tếLưu ý trình tự mang và tháo bỏ Không quên vệ sinh tayCác thực hành cách ly Làm sạch, khử nhiễm dụng cụ theo đúng quy trìnhKK ban đầu ngay tại buồng cách lyNgâm ngay vào dung dịch cloramin B/10 phút hoặc các hóa chất khử khuẩn khácPhòng ngừa lây nhiễm khi xử lý: mang đầy đủ phương tiện phòng hộ, rửa tay sau xử lý Cảnh báo cho nơi TK biết về nguy cơ**Các thực hành cách ly Cô lập, vận chuyển và giặt khử khuẩn đồ vảiCó sẵn thùng/túi thu gom đồ vải bẩn tại khu tiền sảnhGói kín đồ vải trước khi vận chuyển ra khỏi buồng CL (gói bằng túi vải hoặc túi nilon)Không ngâm khử nhiễm đồ vải tại buồng bệnhCảnh báo cho nhà giặt biết nguy cơ lây nhiễmNgâm KK đồ vải trước khi giặt (nếu giặt bằng tay)**Các thực hành cách ly VS bề mặt buồng cách lyMọi bề mặt buồng CL: sàn nhà, tường nhà, giường bệnh, bàn đêm, thiết bị khácLau ẩm 2 lần/ngày và khi có dây bẩn bằng hoá chất KK (cloramin B 0,5% hoặc Surphanios 0,25%), theo quy trình 2 xô, DC làm sạch riêng Loại bỏ ngay đám máu/dịch cơ thểPhun KK buồng bệnh cách ly (cục bộ hoặc toàn BB)**Các thực hành cách ly Cô lập, vận chuyển và giặt khử khuẩn đồ vảiCó sẵn thùng/túi thu gom đồ vải bẩn tại khu tiền sảnhGói kín đồ vải trước khi vận chuyển ra khỏi buồng CL (gói bằng túi vải hoặc túi nilon)Không ngâm khử nhiễm đồ vải tại buồng bệnhCảnh báo cho nhà giặt biết nguy cơ lây nhiễmNgâm KK đồ vải trước khi giặt (nếu giặt bằng tay)**Tăng cường các biện pháp phòng ngừa chuẩn trong toàn BVMọi khu vực đều có thể gặp BN, nhất là khi dịch bùng nổPhòng ngừa chuẩn là biện pháp phòng ngừa phổ cập, quan trọng nhấtCần tăng cường ở mọi khoa/phòngRửa tay là thực hành quan trọng nhất**Tăng cường vô khuẩn và phòng ngừa các NKBV khácBN thường phải trải qua nhiều thủ thuật xâm nhập và có thể tử vong vì các NKBV do VK đa khángCần tuân thủ nghiêm ngặt các thực hành chăm sóc khi tiêm truyền, thở máy, đặt ống thông tiểu**Tổ chức phòng ngừaBiện pháp tổ chức là quan trọng nhất:Ban phòng chống dịch với sự phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràngGiám đốc cần trực tiếp chỉ đạoKhoa KSNK + KHTH + DDT triển khai, kiểm traNâng cảnh giác qua việc thiết lập, duy trì hệ thống giám sát phát hiện và thông báo sớm ca bệnhTrang bị đủ các phương tiện thiết yếuĐào tạo liên tục cho NVYT, đặc biệt là thông qua kiểm tra giám sát tuân thủTruyền thông, hướng dẫn người nhà tuân thủXin chân thành cảm ơn sự chú ý theo dõi của quý vị. Chúc quý vị mạnh khỏe !