Một số biểu hiện ứng phó tiêu cực của học sinh bị bạo lực học đường tại các trường Trung học cơ sở ở thành phố Hà Nội

School violence in schools is a painful problem that needs to be addressed

today. Based on the survey of 482 students at 4 secondary schools from

grades 6 to 9 in Hanoi who have experienced at least 1 violence in the past

3 months, the article analyzes the negative responses of students

experiencing school violence, namely: responding with negative thoughts,

responding with negative emotions and acting negatively. Research results

show that students who have had negative reactions affecting their mental

health, learning and life, even becoming the perpetrators of violence with

other people. Since then, the article proposes a number of social work

activities in schools to enhance students' capacities to help them respond

positively to school violence.

6 trang | Chia sẻ: Thục Anh | Ngày: 12/05/2022 | Lượt xem: 437 | Lượt tải: 0

Nội dung tài liệu Một số biểu hiện ứng phó tiêu cực của học sinh bị bạo lực học đường tại các trường Trung học cơ sở ở thành phố Hà Nội, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

.351** .426** Sig. .000 .000 N 482 482 482 Cảm xúc tiêu cực r .351** 1 .348** Sig. .000 .000 N 482 482 482 Hành động tiêu cực r .426** .348** 1 Sig. .000 .000 N 482 482 482 (Ghi chú: **khi p < 0,01) Như vậy, khi bị BLHĐ, HS có các cách ứng phó khác nhau, có nhiều em đã thực hiện cách ứng phó tích cực, tuy nhiên những có một số em lại ứng phó tiêu cực về suy nghĩ, cảm xúc và hành động. Điều này đã không chấm dứt bạo lực với các em mà còn ảnh hưởng đến tâm lí, mối quan hệ bạn bè và học tập của các em. Nguyên nhân của cách ứng phó tiêu cực bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, như: nhận thức của HS về vấn đề BLHĐ; tính cách của HS; mối quan hệ của HS với bạn bè, thầy cô giáo trong nhà trường và mối quan hệ của HS với phụ huynh Do vậy, để giúp HS có cách ứng phó tích cực cần nâng cao nhận thức và kĩ năng của HS về BLHĐ hoặc hỗ trợ để các em có thái độ đúng đắn biết cách tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ khi bị BLHĐ. 2.4. Một số giải pháp của công tác xã hội trong trường học Theo Thông tư số 33/2018/BGDĐT của Bộ GD-ĐT về Hướng dẫn công tác xã hội trong trường học. Một trong những mục đích của công tác xã hội trong trường học là: Nâng cao kiến thức và kĩ năng để người học tự giải quyết các khó khăn, căng thẳng, khủng hoảng tạm thời về tâm lí, phát huy tiềm năng, năng lực học tập của bản thân. Bảo vệ người học trước nguy cơ bị xâm hại, bị bạo lực, phòng tránh các tệ nạn xã hội, hạn chế tình trạng người học bỏ học, vi phạm pháp luật. Mặt khác, căn cứ vào cách tiếp cận đa tầng trong công tác xã hội trường học, những hoạt động của công tác xã hội bao gồm: phòng ngừa tổng quát cho HS, can thiệp nhóm HS có nguy cơ và can thiệp chuyên sâu với cá nhân HS. Trên cơ sở đó, có thể đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao cách ứng phó tích cực với HS bị BLHĐ, cụ thể như sau: - Nhà trường tổ chức các buổi truyền thông toàn trường, sinh hoạt câu lạc bộ, sinh hoạt lớp về chủ đề BLHĐ. Trong đó có nội dung liên quan đến cách ứng phó tích cực của HS khi bị BLHĐ như: Tìm những địa chỉ, người đáng tin cậy trợ giúp trong những tình huống khẩn cấp; cách giải quyết mâu thuẫn không sử dụng bạo lực - Thực hiện các chương trình giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống cho HS có nguy cơ hoặc đã từng bị BLHĐ: Mục đích giúp HS nâng cao lòng tự trọng và sự tôn trọng của HS đối với những người khác; Nâng cao lòng khoan dung, sự cảm thông, tôn trọng sự đa dạng và khác biệt giữa các nền văn hóa, giữa các cá nhân; Hình thành những VJE Tạp chí Giáo dục, Số 491 (Kì 1 - 12/2020), tr 22-27 ISSN: 2354-0753 27 cách thức tích cực, ôn hòa để giải quyết những mâu thuẫn, bất đồng; Phát triển sự đối thoại nội tâm một cách tích cực để từ đó có những hành vi và tinh thần trách nhiệm. Trên cơ sở nền tảng những giá trị sống trên, nhân viên công tác xã hội và giáo viên giúp HS phát triển các kĩ năng xã hội. Một số chủ đề kĩ năng sống cần được ưu tiên triển khai nhằm góp phần ngăn ngừa, phòng chống BLHĐ bao gồm: Tự nhận thức, xác định giá trị bản thân; Tư duy tích cực; Thương thuyết, giải quyết mâu thuẫn; Kiềm chế cảm xúc; Xác định và điều chỉnh hành vi phù hợp,... - Nhân viên công tác xã hội trường học tiến hành can thiệp sớm cho nhóm HS bị BLHĐ đang có các biểu hiện ứng phó tiêu cực: Mục đích nhằm ngăn chặn, kiềm chế các vấn đề bùng phát ở HS. Việc sớm phát hiện những vấn đề về sức khoẻ, tinh thần và hành vi bất thường của HS sẽ giúp đưa ra những hướng can thiệp kịp thời và giúp ngăn chặn và giải quyết các vấn đề một cách tốt nhất. Các hoạt động có thể bao gồm việc tập huấn xây dựng năng lực, cách ứng phó tích cực cho nhóm đối tượng có nguy cơ hoặc bị bạo lực; lập kế hoạch can thiệp cho nhóm; khích lệ - nâng cao các điểm mạnh của từng cá nhân; phối hợp nhóm liên ngành để đưa ra các dịch vụ can thiệp sớm... Những chủ đề sinh hoạt nhóm nhằm nâng cao năng lực từ giải quyết vấn đề của HS khi bị bạo lực học đương như: Tự an ủi bản thân, suy nghĩ tích cực để tìm ra hướng giải quyết; Cân bằng cảm xúc trước các hành vi bạo lực với bản thân; Đương đầu với các hành vi bạo lực và tìm kiếm các nguồn lực trợ giúp khi bị bạo lực; Có hành động để giải quyết vấn đề của bản thân; Hãy lên tiếng và không im lặng trước các hành vi bạo lực. Đây là những cách ứng phó tích cực giúp HS có thể chấm dứt bạo lực với bản thân mình. - Nhân viên công tác xã hội trường học phát hiện và tiến hành can thiệp chuyên sâu cho HS bị BLHĐ đang có cách ứng phó tiêu cực, như hủy hoại bản thân, suy nghĩ, cảm xúc và hành động tiêu cực ảnh hưởng đến tâm lí của các em. Sự can thiệp này mang tính chuyên môn sâu cho cá nhân HS đã là nạn nhân hoặc đã chịu ảnh hưởng trực tiếp từ vấn đề bạo lực, đang gặp những vấn đề, khó khăn về tâm lí, sức khỏe thể chất, học tập và các mối quan hệ xã hội khác, đặc biệt là những rối loạn về tâm lí. Can thiệp ở cấp độ này cần có thời gian khá dài. Do đó, HS có thể được giới thiệu đến các chương trình/trung tâm hỗ trợ chuyên nghiệp. Nhiệm vụ của nhân viên công tác xã hội là thực hiện bản đánh giá sơ bộ, kết nối, chuyển gửi HS bị bạo lực đến những dịch vụ để được hỗ trợ, can thiệp. 3. Kết luận Nghiên cứu cho thấy, trước các hành vi bạo lực, HS đã có các cách ứng phó khác nhau. Trong khi một số HS đã biết đương đầu và tìm kiếm các nguồn lực trợ giúp hoặc đã có những suy nghĩ tích cực như an ủi bản thân, tìm cách giải quyết hoặc cân bằng cảm xúc trước thì nhiều em vẫn còn thể hiện các biểu hiện của ứng phó tiêu cực, như: tự đổ lỗi cho bản thân hoặc chấp nhận bị bạo lực; thể hiện những cảm xúc tiêu cực hoặc kìm nén cảm xúc; hơn nữa, các em còn có những hành động tiêu cực như trốn tránh, thấm chí tự hủy hoại bản thân. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lí, mối quan hệ của HS với bạn bè cũng như học tập. Do vậy, bài báo đã đề xuất một số hoạt động của công tác xã hội trong trường học để nâng cao năng lực và cách ứng phó tích cực cho HS có liên quan đến BLHĐ, thực hiện môi trường học đường an toàn, thân thiện và bình đẳng, hướng tới xây dựng “nhà trường thân thiện, HS tích cực”. Lời cảm ơn: Tác giả cảm ơn sự tài trợ của Bộ Giáo dục và Đào tạo qua đề tài “Phòng ngừa bạo lực học đường cho học sinh trung học cơ sở thông qua công tác xã hội học đường”, thuộc Chương trình KH&CN cấp Bộ, mã số: B2019-SPH-10. Tài liệu tham khảo Bộ GD-ĐT (2018). Thông tư số 33/2018/BGDĐT ngày 28/12/2018 về Hướng dẫn công tác xã hội trường học. Đinh Thị Hồng Vân (2014). Cách ứng phó với những cảm xúc âm tính trong quan hệ xã hội của trẻ vị thành niên thành phố Huế. Luận án tiến sĩ Tâm lí học, Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Lương Quang Hưng và cộng sự (2019). Công tác xã hội với vấn đề bạo lực học đường. NXB Giáo dục Việt Nam. Nguyễn Thị Huệ (2012). Một số vấn đề lí luận về kĩ năng ứng phó với các khó khăn tâm lí trong hoạt động. Tạp chí Giáo dục, số 277, tr 12-14. Nguyễn Văn Tường (2019). Ứng phó với hành vi bạo lực học đường của học sinh trung học cơ sở. Luận án tiến sĩ Tâm lí học, Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Phan Thị Mai Hương và cộng sự (2007). Cách ứng phó của trẻ vị thành niên với hoàn cảnh khó khăn. NXB Khoa học xã hội. Richard S.Lazarus & Susan Folkman,Stress (1984). Appraisal, and Coping. New York: Springer, Publishing. Snyder, C. R.; Dinoff , B. L., Coping (1999). Where have you been, Coping: The psychology of what works. Oxford University Press. Trần Văn Công và cộng sự (2015). Chiến lược ứng phó của học sinh với bắt nạt trực tuyến. Tạp chí Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội, số 3, tr 11-24.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

mot_so_bieu_hien_ung_pho_tieu_cuc_cua_hoc_sinh_bi_bao_luc_ho.pdf