Mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong cả một chế độ xã hội

A/ Lời mở đầu Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất chính là hai mặt của một phương thức sản xuất, chúng có mối quan hệ biện chứng chặt chẽ với nhau. X©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt lu«n lu«n lµ yªu cÇu tÊt yÕu ®Æt ra cho mäi chÕ ®é x· héi. Trong các doanh nghiệp thì việc đó cũng rất quan trọng, để các doanh nghiệp có thể phát triển , hoạt động có hiệu quả thì việc xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp với lực lượng sản xuất là một công việc hết sức quan trọng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ,kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn rÊt to lín . ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ . Nã ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña quèc gia . C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n hµng n¨m ®· xuÊt khÈu hµng tØ USD c¸c s¶n phÈm tõ thuû , h¶i s¶n sang c¸c n­íc trªn thÕ gíi .Agifish An Giang là mét trong nh÷ng doanh nghiÖp lín nhÊt ViÖt Nam ho¹t ®éng trong lÜnh vùc chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n . Quan hÖ gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt ®ãng vai trß rÊt to lín trong sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nµy Vậy lực lượng sản xuất là gì ? quan hệ sản xuất là gì ?cần phải xây dựng mối quan hệ giữa chúng như thế nào? Thông qua bài tiểu luận này chúng ta sẽ phân tích tình hình hoạt động của doanh nghiệp này để tìm hiểu về những vấn đề đó Với trình độ nhận thức và tài liệu tham khảo còn giới hạn em không thể tránh khỏi những thiếu xót . Em kính mong cô góp ý thêm để bài tiểu luận của em đạt kết quả tốt . Em xin chân thành cảm ơn ! B. Nội dung I/C¬ së lý luËn 1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc l­îng s¶n xuÊt a. Lùc l­îng s¶n xuÊt Lao ®éng s¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi. Con ng­êi b¾t ®Çu lµm ra lÞch sö cña m×nh b»ng lùc l­îng s¶n xuÊt. Tr¶i qua nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau cã nh÷ng lùc l­îng s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é kh¸c nhau, ë thêi kú ®Çu con ng­êi ch­a biÕt sö dông c«ng cô lao ®éng mµ ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt ®Çu tiªn mµ con ng­êi cã vµ ®em nhËp vµo lùc l­îng s¶n xuÊt lµ toµn bé søc m¹nh c¬ b¾p cña hä. B¶n th©n con ng­êi lµ mét lùc l­îng s¶n xuÊt. Nhê cã lao ®éng vµ cïng víi lao ®éng, ý thøc, t­ duy cña con ng­êi ®­îc n¶y sinh vµ ph¸t triÓn. Ngoµi søc m¹nh c¬ b¾p con ng­êi cßn ®em vµo lùc l­îng s¶n xuÊt søc m¹nh trÝ tuÖ, do trÝ tuÖ chØ ®¹o. ChÝnh v× vËy mµ con ng­êi biÕt vËn dông nh÷ng thuéc tÝnh c¬ häc, lý häc, ho¸ häc cña c¸c sù vËt cña tù nhiªn ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt. Nh­ vËy: “Lùc l­îng s¶n xuÊt biÓu hiÖn quan hÖ gi÷a ng­êi víi tù nhiªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .Tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt thÓ hiÖn tr×nh ®é chinh phôc tù nhiªn cña con ng­êi. §ã lµ kÕt qu¶ cña n¨ng lùc thùc tiÔn cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh t¸c ®éng vµo tù nhiªn t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña loµi ng­êi” Lùc l­îng s¶n xuÊt bao gåm: -T­ liÖu s¶n xuÊt do x· héi t¹o ra, tr­íc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng. -Ng­êi lao ®éng víi nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt, thãi quen lao ®éng, biÕt sö dông t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt. -T­ liÖu s¶n xuÊt bao gåm: ®èi t­îng lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng. Trong t­ liÖu lao ®éng cã c«ng cô lao ®éng vµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng kh¸c cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm). §èi t­îng lao ®éng kh«ng ph¶i lµ toµn bé giíi tù nhiªn mµ chØ cã mét bé phËn cña giíi tù nhiªn ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt, ®­îc con ng­êi sö dông míi lµ ®èi t­îng lao ®éng trùc tiÕp. Con ng­êi kh«ng chØ t×m trong giíi tù nhiªn nh÷ng ®èi t­îng lao ®éng s½n cã, mµ cßn s¸ng t¹o ra b¶n th©n ®èi t­îng lao ®éng. Sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt cã liªn quan víi viÖc ®­a nh÷ng ®èi t­îng ngµy cµng míi h¬n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §iÒu ®ã hoµn toµn cã tÝnh quy luËt bëi chÝnh nh÷ng vËt liÖu míi më réng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña con ng­êi. T­ liÖu lao ®éng lµ vËt thÓ hay lµ phøc hîp vËt thÓ mµ con ng­êi ®Æt gi÷a m×nh víi ®èi t­îng lao ®éng. Chóng dÉn truyÒn sù t¸c ®éng tÝch cùc cña con ng­êi vµo ®èi t­îng lao ®éng. §èi t­îng lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng lµ nh÷ng yÕu tè vËt chÊt cña qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt hîp thµnh t­ liÖu s¶n xuÊt. Trong t­ liÖu lao ®éng, c«ng cô lao ®éng lµ hÖ thèng x­¬ng cèt vµ b¾p thÞt cña s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c«ng cô lao ®éng lu«n lu«n ®­îc c¶i tiÕn. C«ng cô lao ®éng ®­îc xem lµ bé phËn ®«ng nhÊt, c¸ch m¹ng nhÊt, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt lao ®éng. Bëi v× nã ®­îc con ng­êi chÕ t¹o ra ®Ó “nèi dµi thªm khÝ qu¶n” cña m×nh; ®Ó lµm t¨ng hiÖu lùc t¸c ®éng cña con ng­êi. V× lu«n lu«n muèn gi¶m nhÑ lao ®éng vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nªn con ng­êi th­êng xuyªn c¶i tiÕn c«ng cô lao ®éng vµ s¸ng t¹o ra nh÷ng c«ng cô lao ®éng míi. Trong toµn bé c¸c yÕu tè cña lùc l­îng s¶n xuÊt th× con ng­êi gi÷ vÞ trÝ sè mét lµ chñ thÓ tÝch cùc, s¸ng t¹o, cã vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt. Con ng­êi chÕ t¹o ra c¸c ph­¬ng tiÖn, c«ng cô lao ®éng vµ nguyªn liÖu trong s¶n xuÊt. Kh«ng cã con ng­êi víi trÝ tuÖ, biÕt chÕ t¹o vµ sö dông c«ng cô lao ®éng th× còng kh«ng cã bÊt cø mét t­ liÖu vµ mét qu¸ tr×nh lao ®éng nµo b. Quan hÖ s¶n xuÊt. Trong x· héi loµi ng­êi, con ng­êi kh«ng thÓ tù t¸ch m×nh ra khái céng ®ång. H¬n thÕ n÷a gi÷a c¸c con ng­êi trong céng ®ång bao giê còng cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau: quan hÖ x· héi, quan hÖ chÝnh trÞ. quan hÖ giai cÊp, quan hÖ kinh tÕ... Trong ®ã quan hÖ kinh tÕ lµ quan träng nhÊt nã chi phèi hµng lo¹t c¸c mçi quan hÖ kh¸c. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ mèi quan hÖ gi÷a ng­êi vµ ng­êi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.Còng nh­ lùc l­îng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt thuéc lÜnh vùc ®êi sèng x· héi. TÝnh vËt chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt ®­îc biÓu hiÖn ë chç chóng tån t¹i kh¸ch quan vµ ®éc lËp víi ý thøc cña con ng­êi. Quan hÖ s¶n xuÊt bao gåm nh÷ng mÆt c¬ b¶n sau: -Quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. -Quan hÖ tæ chøc qu¶n lý. -Quan hÖ ph©n phèi s¶n phÈm lao ®éng. Ba mÆt nãi trªn cã quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, trong ®ã quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®íi víi tÊt c¶ nh÷ng quan hÖ kh¸c. B¶n chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt nµo còng ®Òu phô thuéc vµo vÊn ®Ò nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu trong x· héi ®­îc gi¶i phãng nh­ thÕ nµo. LÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i ®· chøng kiÕn cã hai lo¹i h×nh së h÷u c¬ b¶n vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt: së h÷u t­ nh©n vµ së h÷u c«ng céng . Së h÷u t­ nh©n lµ lo¹i h×nh së h÷u mµ trong ®ã t­ liÖu s¶n xuÊt tËp trung vµo trong tay mét sè Ýt ng­êi , cßn ®¹i ®a sè kh«ng cã hoÆc cã rÊt Ýt t­ liÖu s¶n xuÊt . Do ®ã quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong s¶n xuÊt vËt chÊt vµ trong ®êi sèng x· héi lµ quan hÖ thèng trÞ vµ bÞ trÞ, bãc lét vµ bÞ bãc lét . Cßn së h÷u c«ng céng lµ lo¹i h×nh së h÷u mµ trong ®ã t­ liÖu s¶n xuÊt thuéc vÒ mäi thµnh viªn cña mçi céng ®ång . Nhê ®ã mµ quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong mçi céng ®ång lµ quan hÖ b×nh d¼ng hîp t¸c vµ gióp ®ì lÉn nhau. Quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n suÊt trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , ®Õn viÖc tæ chøc , ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Nã cã thÓ thóc ®Èy hoÆc k×m h·m qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt do quan hÖ së h÷u quyÕt ®Þnh vµ nã ph¶i thÝch øng víi quan hÖ së h÷u . Tuy nhiªn cã tr­êng hîp , quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý kh«ng thÝch hîp víi quan hÖ së h÷u , lµm biÕn d¹ng quan hÖ së h÷u . Quan hÖ vÒ ph©n phèi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra mÆc dï do quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ quan hÖ tæ chøc qu¶n lý chi phèi , song nã kÝch thÝch trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña con ng­êi , nªn nã t¸c ®éng ®Õn th¸i ®é cña con ng­êi trong lao ®éng s¶n xuÊt , vµ do ®ã cã thÓ thóc ®Èy hoÆc k×m h·m s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Trong các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt nam thì lực lượng sản xúât chính là :về mặt con người thì bao gồm có đội ngũ công nhân , , các nhân viên văn phòng , các nhà khoa học , các kĩ sư , cán bộ tổ chức và quản lí … Còn về mặt tư liệu sản xuất thì bao gồm có các máy móc thiết bị trong các nhà máy chế biến , các dây chuyền sẩn xuất, nhà xưởng các công trình nghiên cứu và ứng dụng khoa học, các nguồn nguyên liệu…Còn quan hệ sản xuất ở đây là quan hệ giữa các thành viên trong công ty, quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất , quan hệ tổ chức quản lý hay quan hệ phân phối sản phẩm 2. Quy luËt vÒ sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ hai mÆt cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt, chóng tån t¹i kh«ng t¸ch rêi nhau mµ t¸c ®éng biÖn chøng lÉn nhau h×nh thµnh quy luËt x· héi phæ biÕn cña toµn bé lÞch sö x· héi loµi ng­êi, quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Ng­îc l¹i quan hÖ s¶n xuÊt t¸c ®éng trë l¹i ®èi víi lùc l­îng s¶n xuÊt. a. Lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt -Së dÜ lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt lµ do lùc l­îng s¶n xuÊt lµ néi dung cßn quan hÖ s¶n xuÊt lµ h×nh thøc x· héi cña nÒn s¶n xuÊt. -Lùc l­îng s¶n xuÊt lµ yÕu tè l­îng, quan hÖ s¶n xuÊt biÓu hiÖn mÆt chÊt cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. L­îng biÕn ®æi lµm chÊt biÕn ®æi theo. -Lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh ë sù ra ®êi, ë sù tån t¹i, biÕn ®æi vµ thay thÕ cña quan hÖ s¶n xuÊt. -Lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh ë sù ra ®êi cña quan hÖ s¶n xuÊt: Lùc l­îng s¶n xuÊt bao gåm toµn bé nh÷ng yÕu tè cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Cã c¸c yÕu tè vËt chÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt míi dÉn tíi sù liªn kÕt gi÷a c¸c yÕu tè ®Êy ®Ó t¹o ra quan hÖ s¶n xuÊt. TÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt sÏ chi phèi lo¹i h×nh vµ tÝnh chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt. -Lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i vµ biÕn ®æi cña quan hÖ s¶n xuÊt: Lùc l­îng s¶n xuÊt lµ mét yÕu tè ®éng, nã th­êng xuyªn biÕn ®æi. §ã lµ quy luËt vËn ®éng cña thÕ giíi kh¸ch quan. Sù biÕn ®æi cña lùc l­îng s¶n xuÊt lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt còng biÕn ®æi theo. Quan hÖ s¶n xuÊt æn ®Þnh vµ tån t¹i ®Õn møc ®é nµo lµ do sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xu©t cßn ®ang lµ ®iÒu kiÖn cho sù phï hîp gi÷a chóng. Tuy nhiªn trong sù phï hîp Êy th× lùc l­îng s¶n xuÊt th­êng xuyªn biÕn ®éng ®· kÐo theo sù biÕn ®éng côc bé trong quan hÖ s¶n xuÊt cßn b¶n chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt vÉn kh«ng thay ®æi. Trong hai luËn chøng trªn, lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh tíi sù ra ®êi, tån t¹i, biÕn ®æi cña quan hÖ s¶n xuÊt. ë ®©y nãi tíi sù biÕn ®æi côc bé cña quan hÖ s¶n xuÊt chø kh«ng ph¶i lµ sù biÕn ®æi toµn diÖn. Bëi lÏ ë ®©y vÉn thÓ hiÖn sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc l­îng s¶n xuÊt. §ã lµ sù ®ång bé c©n ®èi t­¬ng øng cña quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc l­îng s¶n xuÊt. -Sù phï hîp ®­îc hiÓu lµ sù kÕt hîp cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c yÕu tè cña lùc l­îng s¶n xu©t, quan hÖ s¶n xuÊt. C¸c yÕu tè cña lùc l­îng s¶n xuÊt víi c¸c yÕu tè cña quan hÖ s¶n xuÊt lµ sù ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c yªu cÇu, nhiÖm vô cña lùc l­îng s¶n xuÊt tõ quan hÖ s¶n xuÊt. -Khi quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi lùc l­îng s¶n xuÊt th× s¶n xuÊt ph¸t triÓn do cã sù ®ång bé, c©n ®èi, cã hiÖu qu¶. §Æc tr­ng cña sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt lµ n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, gi¶m bít thêi gian hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt, hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®­îc n©ng cao. Kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch luü, tËp trung vèn, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi diÔn ra b×nh th­êng, s¶n phÈm x· héi ngµy cµng t¨ng, gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹, sù tiÕt kiÖm ®­îc thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã vÒ mÆt x· héi, con ng­êi sÏ yªn t©m phÊn khëi ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §¶m b¶o c«ng b»ng an ninh vµ trËt tù x· héi, kû c­¬ng phÐp n­íc ®­îc thùc hiÖn. b. Sù t¸c ®éng trë l¹i cña quan hÖ s¶n xuÊt ®èi v¬i lùc l­îng s¶n xuÊt. -Sù h×nh thµnh, biÕn ®æi, ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt phô thuéc vµo tÝnh chÊt, tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Nh­ng quan hÖ s¶n xuÊt lµ h×nh thøc x· héi mµ lùc l­îng s¶n xuÊt dùa vµo ®ã mµ ph¸t triÓn, nã t¸c ®éng trë l¹i ®èi víi lùc l­îng s¶n xuÊt: Cã thÓ thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. -Quan hÖ s¶n xu©t quyÕt ®Þnh môc ®Ých, ph­¬ng h­íng cña nÒn s¶n xuÊt: S¶n xuÊt c¸i g×? S¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? S¶n xuÊt cho ai? -Quy ®Þnh tíi tinh thÇn, th¸i ®é cña ng­êi lao ®éng vµ tõ ®ã gi¸n tiÕp t¨ng c­êng hoÆc h¹n chÕ viÖc c¶i tiÕn c«ng cô vµ tÝch luü kinh nghiÖm lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ng­îc l¹i. -MÆt kh¸c, quan hÖ s¶n xuÊt thÓ hiÖn sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Do vËy sù kÕt hîp Êy diÔn ra nh­ thÕ nµo lµ ®iªu kiÖn thuËn lîi hoÆc g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. -Sù t¸c ®éng trªn diÔn ra theo hai tr­êng hîp: -Khi cã sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt ®èi víi lùc l­îng s¶n xuÊt th× quan hÖ s¶n xuÊt sÏ trë thµnh ®éng lùc c¬ b¶n thóc ®Èy, më ®­êng, t¹o ®iÒu kiÖn cho lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. -Khi cã sù kh«ng phï hîp (kh«ng cã sù phï hîp) +Th­êng x¶y ra khi lùc l­îng s¶n xuÊt ®· ph¸t triÓn cßn quan hÖ s¶n xuÊt trë nªn l¹c hËu lçi thêi do tÝnh æn ®Þnh cña nã vµ tÝnh chÊt th­êng xuyªn vËn ®éng cña lùc l­îng s¶n xuÊt. §iÒu nµy th­êng xuyªn x¶y ra trong lÞch sö mét c¸ch tÊt yÕu do sù vËn ®éng cña x· héi. -Vµ tÊt nhiªn khi quan hÖ s¶n xuÊt ®· trë nªn l¹c hËu lçi thêi th× nã sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cu¶ lùc l­îng s¶n xuÊt nh­ng ®Õn mét lóc nµo ®ã m©u thuÉn gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt sÏ ®­îc gi¶i quyÕt vµ thay vµo ®ã lµ sù phï hîp. -Tãm l¹i khi quan hÖ s¶n xu©t lçi thêi kh«ng cßn phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt béc lé m©u thuÉn gay g¾t víi lùc l­îng s¶n xuÊt th× trë thµnh “xiÒng xÝch trãi buéc” k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Song t¸c dông k×m h·m ®ã chØ lµ t¹m thêi, theo tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cuèi công nã sÏ bÞ thay thÕ b»ng kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt. II/ Vận dụng 1.Giới thiệu về công ty Hiện nay ở Việt nam có hàng trăm doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến và xuất khẩu thuỷ sản . Các doanh nghiệp này đã có những bước phát triển vượt bậc trong những năm gần đây , đã đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển của nền kinh tế nước nhà nói chung cũng như của ngành thuỷ sản nói riêng . Trong những công ty đó Agifish An Giang là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu .Agifish là tên thương mại của Công ty Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Thủy sản An Giang là một trong những nhà chế biến thực phẩm thủy sản hàng đầu của Việt Nam góp phần đáng kể cho sự phát triển kinh tế xã hội trong nước từ năm 1997. Sự năng động và sáng tạo đã giúp Agifish trở thành nhà chế biến có uy tín hàng đầu trong ngành công nghiệp thủy sản và là một trong số mười công ty xuất khẩu thủy sản hàng đầu của Việt Nam sang các thị trường trên thế giới. Với điều kiện địa lý thuận lợi, dòng sông Mêkông một trong những con sông lớn nhất khu vực Đông Nam Á chảy qua tỉnh An Giang mang theo nhiều loài cá nước ngọt có giá trị. Trong đó Cá Basa và cá Tra là hai chủng loại cá đặc biệt chỉ có ở đồng bằng Sông Cửu Long.Chúng có giá trị kinh tế cao, hương vị đặc biệt đang được tiêu thụ mạnh trên thị trường thế giới và đây cũng là hai sản phẩm chế biến chính của Công ty Agifish. 2.Thực trạng và một số khó khăn còn tồn tại Ở thị trường xuất khẩu, Agifish là một doanh nghiệp lớn. Thành lập từ năm 1987, qua chế biến và xuất khẩu cá basa và cá tra, nhờ thành công trong việc nhân giống basa, nên người chăn nuôi chủ động nuôi được cá quanh năm, giá thành sản xuất hạ nên cá basa Việt Nam cạnh tranh được trên thị trường thế giới, đặc biệt là ở Mỹ. Agifish cũng nhờ vào thế mạnh này mà lớn lên trong xuất khẩu, trở thành một đại gia. Năm 2002, ước doanh số xuất khẩu của công ty này lên đến 430 tỉ đồng, trong đó thị trường Mỹ chiếm 25% doanh thu, số còn lại xuất sang châu Âu, châu Á, cả Nga và Trung Đông. Tháng 7 vừa qua xuất khẩu được gần 1.000 tấn Là một trong những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Agifish An Giang có một đội ngũ công nhân lớn , trình độ tay nghề tốt , các máy móc , trang thiết bị và dây chuyền sản xuất hiện đại. Nhằm không ngừng mở rộng sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm tăng sức cạnh tranh, trong những năm vừa qua Agifish không ngừng đầu tư mở rộng nhà xưởng và trang bị cá loại máy móc thiết bị hiện đại, thực hiện một cách có hiệu quả trong việc đầu tư đổi mới thiết bị đối với hai xí nghiệp đông lạnh, tập trung đầu tư chiều sâu, đầu tư mở rộng công suất, thay đổi dần các máy móc thiết bị cũ, lạc hậu bằng các thiết bị mới với nhiều tính năng ưu việt hơn, đồng thời thực hiện tự động hóa nhiều công đoạn sản xuất đề nâng cao chất lượng sản phẩm. Còn về nguồn nguyên liệu thì Agifish – một trong những công ty hàng đầu có mô hình sản xuất khép kín khi gắn kết giữa nguyên liệu và chế biến biến xuất khẩu thông qua Câu lạc bộ Agifish. Triển khai các bộ phận có liên quan nắm bắt kịp thời tình hình biến động nguồn nguyên liệu: số lượng, cơ cấu, chất lượng, giá cả… trên cơ sở đánh giá thông qua sự biến động giá cả của thị trường xuất khẩu và thị trường nguyên liệu để có chính sách thu mua hợp lý phù hợp với từng tình hình cụ thể nhằm đảm bảo hoàn thành được kế hoạch sản xuất và kinh doanh có lãi. Đặc biệt với phương thức thu mua theo chất lượng thực tế của lô nguyên liệu sau chế biến đã kích thích người nuôi không ngừng cải tiến kỹ thuật, gắn chất lượng cá nuôi với sản xuất chế biến và xuất khẩu. Một số khó khăn còn tồn tại: Thứ nhất là về lực lượng sản xuất, là một công ty lớn của Việt Nam với đội ngũ công nhân khá lớn , có chất lượng , nhưng so với các công ty khác của nước ngoài thì số vốn của công ty vẫn còn khá nhỏ , tay nghề của công nhân chưa thật đồng đều, các thiết bị máy móc thì vẫn còn những máy móc lạc hậu, cũ kĩ không còn phù hợp nữa,còn về phần nguyên liệu tuy đã có một mô hình sản xuất khép kín nhưng vẫn chưa đủ để cung cấp toàn bộ cho quá trình sản xuất , công ty vẫn phải mua nguyên liệu từ ngoài vào mà nguyên liệu ở ngoài thì chưa thực sự đảm bảo được về chất lượng cũng như tính ổn định Thứ hai là vấn đề thị trường ,hiện nay thị trường thế giới đang có nguy cơ bị thu hẹp lại , do vụ kiện bán phá giá của Mĩ trong khi đó thì thị trường trong nước lại bỏ không Nhưng một công ty lớn, mạnh trong xuất khẩu với bề dầy 15 năm hoạt động lại có ít sản phẩm bán trên thị trường nội địa. Và Agifish gần như bắt đầu từ con số không khi muốn đặt chân trở lại thị trường Việt Nam. Thị trường nội địa với thị trường xuất khẩu khác nhau hoàn toàn .Khi làm hàng xuất khẩu, chỉ cần nhận đơn đặt hàng, làm theo cung cách, mẫu mã, chất lượng của phía đối tác. Tiền bạc thì nhận lần một “cục”. Trong khi đó, với thị trường nội địa, phải tự mình đi tìm khách hàng, xây dựng hệ thống phân phối, phải biết tiếp thị, quảng cáo giữ khách, cạnh tranh hàng ngày... Một thành viên trong ban giám đốc Agifish thừa nhận, khi tính đến chuyện thâm nhập thị trường nội địa mới thấy mình còn nhiều lỗ hổng. Ban giám đốc vốn mạnh về khoa học, kỹ thuật vì đa số là những nhà khoa học, kỹ sư... nhưng, thực sự họ là những người cầu thị. Thiếu chuyên môn, kinh nghiệm, họ đi học hỏi. Ông Hồ Xuân Thiên, giám đốc xí nghiệp chế biến thực phẩm xuất khẩu của công ty này cho biết: từng thành viên của ban lãnh đạo công ty đi tiếp xúc, tham khảo kinh nghiệm của các doanh nghiệp đi trước và đã thâm nhập thị trường nội địa thành công. Trong quá trình tiếp xúc với ban giám đốc các siêu thị để thuyết phục họ mua hàng, thái độ cầu thị của Agifish cũng đã khiến cho các chủ siêu thị hỗ trợ nhiều kiến thức về thị trường, về kinh doanh nội địa rất bổ ích này không phải có tiền là làm được. Thứ ba là sự chèn ép của các nước tư bản phương tây . Công ty gặp rất nhiều rắc rối trong các vụ kiện bán phá giá , nhất là vụ kiện bán phá giá cá tra và cá basa ( 2 sản phẩm chính của công ty ) III/ Giải pháp , một số ý kiến đóng góp Để cho công ty có thể tiếp tục phát triển ngày càng trở nên lớn mạnh hơn em xin đưa ra một số ý kiến đóng góp sau Tiếp tục phát huy những thế mạnh vốn có về của công ty chủ động kết hợp cung cấp nguyên liệu với chế biến xuất khẩu thông qua câu lạc bộ Agifish. Câu lạc bộ Agifish với tiềm lực mạnh, cung cấp nguồn nguyên liệu sạch, chất lượng tốt cho sản xuất chế biến của công ty Agifish, Thực hiện đầu tư nguyên liệu cho các thành viên Câu lạc bộ thông qua việc cung cấp các dịch vụ: cám, bột cá, đậu nành làm thức ăn cho cá; thuốc thú y thủy sản phòng và điều trị bệnh cá, một mặt để ổn định nguồn nguyên liệu mặt khác để kiểm soát chặt chẽ hơn các nguồn cung cấp dinh dưỡng, tình hình sử dụng kháng sinh có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cá nuôi sau thu hoạch, ngăn ngừa các mối nguy về vi sinh, kháng sinh đối với các sản phẩm chế biến ngay từ nguyên liệu đầu vào. Đầu tư hợp lý sản lượng cá basa nguyên liệu để duy trì và khôi phục lại thị trường cho mặt hàng này vốn có nhiều tiềm năng phát triển Tiếp tục đầu tư vào trang thiết bị kĩ thuật .Tích cực hợp tác , nghiên cứu với các nước ngoài để ngày một nâng cao chất lưọng sản phẩm, áp dụng các chương trình quản lí chất lượng vào sản xuất để bảo đảm chất lượng tốt nhất cho sản phẩm, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường. Tổ chức đào tạo nâng cao tay nghề cho công nhân , cải cách bộ máy quản lí sao cho ngày một phù hợp với tình hình hiện tại cuă công ty, phát huy sụ năng động sáng tạo trong quản lí Nhanh chóng tìm các thị trường xuất khẩu mới , thị trường thay thế không thể quá phụ thuộc vào thị trường Mĩ , tuy đây là một thị trường rất có tiềm năng song, dễ dẫn tới rủi ro khi quá phụ thuộc vào một thị trường. Do vậy, cần tăng cường công tác tiếp thị, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường hiện có, tìm kiếm và phát triển thị trường mới. Tiếp tục có giải pháp để tăng mạnh trở lại và ổn định xuất khẩu vào Trung Quốc, Hongkong. Phát triển và xây dựng thương hiệu ở thị trường trong nước Agifish cũng cần quan tâm đến việc tham khảo các ý tưởng của các chuyên gia, các doanh nghiệp tư vấn về thị trường về xây dựng thương hiệu C/Kết luận Tóm lại mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong cả một chế đọ xã hội nói chung cũng như trong một doanh nghiệp nói riêng có vai trò hết sức quan trọng , nó quyết định đến sụ phát triển của công ty . Muốn phát triển được và không bị tụt hậu các doanh nghiệp cần phải đầu tư để nâng cao trình độ của lực lượng ản xuất và đi đôi với nó là phải xây dựng một quan hệ sản xuất sao cho phù hợp .Qua bài tiểu luận này em đã trình bày một số vấn đề về lực lượng sản , quan hệ sản xuất và mối quan hệ giữa chúng . Em đã phân tích tình hình hoạt động của công ty Agifish An Giang - một trong những công ty chế biến và xuất khẩu thuỷ sản hàng đầu Việt Nam để thấy rõ đựơc mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong công ty Như vậy em đã hoàn thành bài tiểu luận của mình với sự chỉ bảo và góp ý của cô , tuy nhiên do đây là lần đầu tiên làm tiểu luận một môn học nên em cũng không thể không mắc phải những khuyết điểm , vì vậy em mong cô thông cảm . Em xin chân thành cảm ơn