Màng não tủy và dịch não tủy

MÀNG NÃO TỦY VÀ DỊCH NÃO TỦY 1 TS. BS. Nguyễn Sanh Tùng Trường ĐH Y Dược Huế Đại cương - Màng não tủy bao bọc bên ngoài não và tủy gai, ngăn cách tổ chức não tủy với thành xương. - Từ ngoài vào, là màng cứng, màng nhện và màng mềm. 2 1. Màng cứng (dura mater) • Không đàn hồi, dai, khá dày (0,3-1mm). • Mặt ngoài dính xương, xù xì, có m/máu. • Mặt trong trơn láng. • Khoang ngoài màng cứng: giữa màng cứng với xương. • Ở sọ: giữa 2 lá màng cứng là các xoang TM ngoài màng cứng. 3 1.1. Màng cứng tủy • Lót mặt trong ống sống. • Tạo túi màng cứng, từ lỗ chẩm đến ĐS S2 • Dây màng cứng  xương cụt. • Từ L2 đến S2 : nơi chọc hút dịch não tủy. • Khoang ngoài màng cứng tủy chứa đám rối TM và mô mỡ. 4 5 Màng cứng tủy S2 1 1 2 6 Màng cứng tủy Màng nhện - nuôi Màng cứng TK gai sống 7 Khoang ngoài màng cứng • Hai lớp, tạo xoang TM màng cứng. • Khoang ngoài màng cứng là khoang ảo. • Dính vào nền sọ chắc hơn vào vòm sọ. • Tạo 4 nếp (trẻ) màng cứng : – Liềm đại não, – Liềm tiểu não, – Lều tiểu não, – Hoành yên. 1.2. Màng cứng não (dura mater) 8 Màng cứng não 9 Màng nhện Màng cứng (2 lớp) TM liên lạc Hạt màng nhện Liềm đại não Xoang dọc trên Màng cứng não Xoang thẳng Liềm đại não Lều tiểu não Liềm tiểu não 10 Khuyết lều tiểu nãoHoành yên 11 Lều tiểu não Hố sọ sau Bờ trên phần đá xương thái dương 12 TM màng cứng não Hội lưu các xoang Xoang thẳng Khuyết lều tiểu não Xoang xich-ma 13 Xoang đá trên Xoang ngang Xoang hang TM mắt • Mỏng, trong suốt, có các tơ nhện. • Bắc cầu qua các khe, rãnh ở bề mặt. • Tạo khoang dưới nhện, có các bể dưới nhện, chứa đầy dịch não tủy. • Màng nhện tủy: lót đến tận đáy túi màng cứng • Màng nhện não tạo các hạt màng nhện. 2. Màng nhện (arachnoidea) 14 Màng nhện Liềm đại não 15 Các bể dưới nhện Hạt màng nhện 3. Màng mềm (pia mater) • Mỏng, lách sâu vào các rãnh não tủy. • Chức nhiều vi mạch đến nuôi não tủy  còn được gọi là màng nuôi. • Ơ tủy, tạo 2 dây chằng răng, có 20 - 21 mỏm. • Ơ não, tạo nên các khoảng quanh mạch máu và các tấm màng mạch ở các não thất. 16 3.1. Màng mềm tủy Dây chằng răng 17 Màng nhện Màng mềm Khoảng quanh mạch máu 18 3.2. Màng mềm não Tấm màng mạch các não thất Não thất bên Não thất IV Não thất III 19 4. Dịch não tủy • Tiết ra từ các đám rối màng mạch. • Chứa ở các não thất và khoang dưới nhện. • Dịch chuyển từ trong các não thất ra ngoài. • Qua hạt màng nhện để tiêu thoát vào hệ TM. 20 • Trong suốt, không màu, ít đạm và đường, nhiều Cl - và K +. • Trọng lượng riêng : 1,004 –1,007; thể tích 80-200ml. • Ap lực 100 –150 mm H2O. • Ưng dụng trong chẩn đoán và điều trị 21 Lưu chuyển dịch não tủy Hạt màng nhện Khoang dưới nhện Não thất Khoang dưới nhện Tĩnh mạch Hạt màng nhện 22 Thank You ! 23