Luật học - Chương XIII: Hệ thống hình phạt và các biện pháp tư pháp

CHƯƠNG XIIIHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. HỆ THỐNG HP (HTHP)I. Khái niệm HTTPII. Các loại HP cụ thể HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. KHÁI NIỆM HTHP1. Định nghĩa HTHP2. Phân tíchHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHP1. ĐỊNH NGHĨA HTHPHệ thống HP là một chỉnh thể bao gồm các HP được quy định trong BLHS, có phương thức liên kết theo một trật tự nhất định phụ thuộc vào tính chất nghiêm khắc của từng loại HP. HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHP2. PHÂN TÍCHHệ thống HP bao gồm các HP được phân thành 2 nhóm: HP chính và HP bổ sung.Hệ thống HP có phương thức liên kết theo một trật tự từ nhẹ đến nặng.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHP- HỆ THỐNG HP ĐƯỢC PHÂN THÀNH 2 NHÓM : HP CHÍNH VÀ HP BS+ HP chính: Là loại hình được áp dụng chính thức cho TP và được TA tuyên một cách độc lập. Đối với trường hợp phạm tội cụ thể thì chỉ được áp dụng một HP chính.Các loại HP chính: Cảnh cáo, phạt tiền*, cải tạo khơng giam giữ, trục xuất*, tù cĩ thời hạn, tù chung thân, tử hình.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHP- HỆ THỐNG HP ĐƯỢC PHÂN THÀNH 2 NHÓM : HP CHÍNH VÀ HP BS+ HPBS: Là loại HP không được tuyên độc lập mà chỉ được tuyên kèm với HP chính. Đối với một trường hợp cụ thể có thể khơng áp dụng, áp dụng một hay nhiều HP bổ sung.Hình phạt bổ sung được quy định trong Phần các tội phạm dưới hình thức tùy nghi hoặc bắt buộc phải áp dụng.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPCác loại hình phạt bổ sung:+ Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; + Cấm cư trú; + Quản chế; + Tước một số quyền công dân; + Tịch thu tài sản; + Phạt tiền (khi không áp dụng là hình phạt chính).+ Trục xuất (khi không áp dụng là hình phạt chính).HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPSo sánh HP chính với HPBSGiống nhau: Đều là HP nên có chung các đặc điểm của HP.Khác nhau: + Cách áp dụng+ Hướng tác động (chức năng)+ Vị trí quy định.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPPHƯƠNG THỨC LIÊN KẾT CỦA HTHP Hệ thống HP có phương thức sắp xếp theo một trật tự từ nhẹ đến nặng phụ thuộc vào tính chất nghiêm khắc của từng loại hình phạt.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPÝ NGHĨA CỦA PHƯƠNG THỨC LIÊN KẾT CỦA HTHP:- Thể hiện sự đánh giá chính thức của Nhà nước về thang bậc nghiêm khắc của từng loại HP trong HTHP. - Đảm bảo thực hiện chính sách tiết kiệm cưỡng chế hình sự trong xử lý TP.- Là cơ sở để Tịa án vận dụng khi áp dụng quy định tại Điều 47 BLHS.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPII. CÁC LOẠI HÌNH PHẠT CỤ THỂHình phaït chínhHình phaït boå sungCaûnh caùoPhaït tieànCaûi taïo khoâng giam giöõTruïc xuaátTuø coù thôøi haïnChung thaânTöû hìnhCaám ñaûm nhieäm chöùc vuï, caám haønh ngheà hoaëc laøm coâng vieäc nhaát ñònh.Caám cö truùQuaûn cheáTöôùc moät soá quyeàn coâng daânTòch thu taøi saûnPhaït tieàn khi khoâng aùp duïng laø HP chínhTruïc xuaát khi khoâng aùp duïng laø HP chínhHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPII. Các loại HP cụ thểTRÌNH TỰ PHÂN TÍCH CÁC LOẠI HP CỤ THỂ:- Định nghĩa- Nội dung- Điều kiện áp dụng- Thể thức chấp hànhHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtI. Khái niệm HTHPII. Các loại HP cụ thể1. CẢNH CÁO (Điều 29 BLHS)- Định nghĩa: Cảnh cáo là sự khiển trách công khai của NN đối với người bị kết án.- Nội dung: HP này không có khả năng gây thiệt hại về tài sản hoặc hạn chế nhất định về thể chất của người PT. Với tính chất là sự khiển trách công khai của NN đối với người PT, cảnh cáo gây ra những thiệt hại nhất định về mặt tinh thần.- Điều kiện áp dụng:+ TP mà người PT thực hiện phải là TP ít nghiêm trọng.+ Người PT phải có nhiều tình tiết giảm nhẹ.+ Xét chưa đến mức miễn HP.- Thể thức chấp hành: Cảnh cáo tuyên công khai tại phiên toà. HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPI. Khái niệmII. Các BPTP cụ thểHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư phápI. KHÁI NIỆM CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁP1. Định nghĩa2. Các đặc điểm của BPTPHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP1. ĐỊNH NGHĨA BPTP BPTP là các biện pháp HS được quy định trong BLHS, do các cơ quan tư pháp áp dụng đối với người có hành vi nguy hiểm cho XH, có tác dụng hỗ trợ hoặc thay thế cho HP.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP2. CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA BPTP- BPTP được quy định trong BLHS.- BPTP được áp dụng bởi cơ quan tư pháp.- BPTP được áp dụng đối với người có hành vi nguy hiểm cho XH.- BPTP áp dụng nhằm để hỗ trợ hoặc thay thế cho HP.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTPII. CÁC BPTP CỤ THỂTịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến TPTrả lại tài sản, sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại; buộc công khai xin lỗiBắt buộc chữa bệnhGiáo dục tại xã, phường, thị trấnĐưa vào trường giáo dưỡngHỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP2. Các BPTP cụ thể1. TỊCH THU VẬT, TIỀN TRỰC TIẾP LIÊN QUAN ĐẾN TP (Điều 41 BLHS)Vật liên quan đến TP gồm:- Vật được sử dụng vào việc PT- Vật có được do PT, do mua bán, đổi chác những thứ ấy mà có- Vật thuộc loại cấm lưu hànhĐường lối xử lý:HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP2. Các BPTP cụ thể2. TRẢ LẠI TÀI SẢN, SỬA CHỮA HOẶC BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI; BUỘC CÔNG KHAI XIN LỖI (ĐiỀu 42 BLHS)Trả lại tài sản, sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại : Là biện pháp tư pháp được quy định trong BLHS, do TA áp dụng đối với người PT khi họ gây ra thiệt hại vật chất hoặc tinh thần cho người bị hại.Buộc công khai xin lỗi: Là biện pháp tư pháp được quy định trong BLHS, do TA áp dụng đối với người PT gây thiệt hại về tinh thần nhằm khôi phục lại những giá trị tinh thần cho người bị hại và giáo dục, cải tạo người PT.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP2. Các BPTP cụ thể3. BẮT BUỘC CHỮA BỆNH (ĐiỀU 43 BLHS) Đối tượng bị áp dụng:- Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho XH trong khi đang mắc bệnh tâm thần theo K1 Đ 13 BLHS.- Người PT trong khi đang có năng lực TNHS, nhưng trước khi bị kết án bị mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc mất khả năng điều khiển hành vi.- Người đang chấp hành án bị mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc mất khả năng điều khiển hành vi.HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP2. Các BPTP cụ thể4. GIÁO DỤC TẠI XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN (ĐiỀu 70 BLHS)ĐN: Là biện pháp tư pháp thay thế HP, áp dụng đối với người PT là người chưa thành niên , phạm tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng trong thời hạn từ 1 năm đến 2 năm dưới sự giám sát, giáo dục của chính quyền địa phương hoặc tổ chức XH được TA giao trách nhiệm.Nội dung: Buộc người PT phải chấp hành đầy đủ nghĩa vụ về học tập, lao động, tuân theo PL dưới sự giám sát, giáo dục của chính quyền xã, phường, thị trấn và tổ chức XH được TA giao trách nhiệm.(Nghị định số 10/2012/NĐ-CP ngày 17/2/2012)HỆ THỐNG HÌNH PHẠT VÀ CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁPA. Hệ thống hình phạtB. Các biện pháp tư pháp1. Khái niệm về các BPTP2. Các BPTP cụ thể5. ĐƯA VÀO TRƯỜNG GIÁO DƯỠNG (ĐiỀu 70 BLHS)Định nghĩa: Là biện pháp tư pháp thay thế HP, áp dụng đối với người PT là người chưa thành niên nếu xét thấy cần phải có kỷ luật chặt chẽ và cần phải cách ly họ khỏi môi trường XH để giáo dục và cải tạo họ thành công dân có ích cho XH trong thời hạn từ 1 năm đến 2 năm.(Nghị định số 52/2001/NĐ-CP ngày 23/8/2001).