Luận văn Nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngũ trong quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài Đội ngũ cán bộ có chất lượng cao là nhân tố quan trọng, góp phần quyết định thắng lợi của cách mạng. Để có đội ngũ cán bộ như thế, một khâu rất quan trọng là nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ. Lênin đã chỉ rõ: Trong lịch sử chưa hề có giai cấp nào giành được quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiên phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào. Trong quá trình chuẩn bị các mặt về chính trị, tư tưởng và tổ chức tiến tới thành lập Đảng cộng sản, Bác Hồ đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo, huấn luyện cán bộ, xây dựng lực lượng nòng cốt của Đảng, của phong trào cách mạng. Suốt trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng và Bác Hồ luôn coi trọng công tác đào tạo, rèn luyện, xây dựng đội ngũ cán bộ, đã đào tạo và xây dựng được đội ngũ cán bộ trung thành với Đảng, với cách mạng, kiên cường, bất khuất trong đấu tranh; có trình độ năng lực công tác, phẩm chất đạo đức tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong các giai đoạn cách mạng. Qua gần 15 năm đổi mới, Đảng ta khẳng định: Cán bộ là nhân tố quyết định thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước, của chế độ, là khâu then chốt của công tác xây dựng Đảng. Vì vậy, phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ ngang tầm, góp phần thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN; trong đó, đào tạo cán bộ là khâu đặc biệt quan trọng. Đội ngũ cán bộ, sĩ quan trong QĐNDVN (trong đó có đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ) là một bộ phận quan trọng trong đội ngũ cán bộ của Đảng, lực lượng nòng cốt trong quân đội, đã góp phần quan trọng trong xây dựng quân đội vững mạnh, góp phần làm nên những chiến thắng vẻ vang của QĐNDVN, của dân tộc ta trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Bước vào thời kỳ mới, để góp phần xây dựng QĐNDVN tiến lên chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; các Nghị quyết số 79 (1992), số 93 (1994), số 94 (998) của Đảng ủy Quân sự Trung ương đã xác định: cần xây dựng đội ngũ cán bộ một cách cơ bản, toàn diện, hệ thống, đồng bộ và chuyên sâu, có đủ phẩm chất và năng lực, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Từ yêu cầu đó, năm 1982, Trường đại học Ngoại ngữ quân sự được thành lập, có nhiệm vụ đào tạo sĩ quan ngoại ngữ cho quân đội nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội và đất nước trong giai đoạn mới. Từ đó đến nay, Trường đại học Ngoại ngữ quân sự đã đào tạo được gần một ngàn nam nữ sĩ quan ngoại ngữ với chất lượng tương đối tốt, chủ yếu là tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng Anh và tiếng một số nước Đông Nam á, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Đất nước chuẩn bị bước vào thiên niên kỷ mới có nhiều thuận lợi, nhưng cũng gặp không ít khó khăn, chúng ta vẫn tiếp tục thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần, cơ chế thị trường, mở rộng quan hệ với các nước, chủ động hội nhập kinh tế với thế giới. Trong điều kiện đó, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc càng trở nên nặng nề, phức tạp và cấp bách hơn, đòi hỏi đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ phải được tăng cường về số lượng và chất lượng, góp phần cùng toàn quân, toàn dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Tuy nhiên, công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong những năm qua của nhà trường vẫn còn những hạn chế: nội dung chương trình, mục tiêu, yêu cầu đào tạo đôi khi chưa sát thực tế; trình độ năng lực của một số giảng viên còn hạn chế; phương tiện, cơ sở vật chất kỹ thuật chưa đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo và đời sống vật chất, tinh thần của học viên; một số học viên nhận thức chính trị chưa cao, động cơ, thái độ trách nhiệm trong học tập rèn luyện còn có những biểu hiện chưa đúng. Để khắc phục được những tồn tại nêu trên, phát huy ưu điểm, hoàn thành nhiệm vụ của nhà trường thì việc nghiên cứu một cách toàn diện, tìm giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ của Trường đại học Ngoại ngữ quân sự là cần thiết và cấp bách. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong QĐNDVN đã được cán bộ, giảng viên trong Trường đại học Ngoại ngữ quân sự nghiên cứu như: Đề tài nghiên cứu cấp Tổng cục "Đổi mới công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội", của Phó giáo sư, Thiếu tướng Nguyễn Trí Anh, 1994; Đề tài khoa học cấp Tổng cục: "Nâng cao chất lượng dạy và học chuyên ngành ngoại ngữ" của Thạc sĩ, Đại tá Đinh Văn Tiếp, 1995. Ngoài ra còn có các báo cáo tổng kết 15 năm công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ của Ban giám hiệu Trường đại học Ngoại ngữ quân sự, năm 1998 và các báo cáo tổng kết giảng dạy của các khoa ngoại ngữ. Theo mục tiêu, nhiệm vụ của từng công trình, nên ở các góc độ khác nhau, các công trình đó chỉ tập trung sâu vào việc nâng cao chất lượng đào tạo về mặt chuyên môn nghiệp vụ, chưa có công trình nào đề cập rộng hơn, sâu hơn cả về nâng cao chất lượng đào tạo chuyên môn ngoại ngữ và phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, phương pháp tác phong công tác của một người sĩ quan quân đội chuyên ngành ngoại ngữ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Góp phần nâng cao chất lượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội một cách toàn diện trong thời kỳ mới. - Nhiệm vụ: Phân tích làm rõ những vấn đề chủ yếu về chất lượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội, quan niệm về chất lượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ, tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo, sự cần thiết phải nâng cao chất lượng đào tạo, đặc điểm công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội. - Đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội; chỉ ra những ưu, khuyết điểm; rút ra những bài học kinh nghiệm và chỉ rõ những vấn đề đặt ra với công tác đó. - Xác định phương hướng, đề ra những giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội trong thời kỳ mới. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Luận văn được thực hiện trên cơ sở chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ; quan điểm, đường lối chính trị, đường lối quân sự của Đảng; các nghị quyết của Đảng ủy Quân sự Trung ương về công tác cán bộ của Đảng trong QĐNDVN. Cơ sở phương pháp luận của luận văn là phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, vận dụng phương pháp lôgic - lịch sử, phân tích - tổng hợp; điều tra khảo sát thực tiễn. 5. Phạm vi nghiên cứu của đề tài Luận văn nghiên cứu chất lượng công tác đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, bao gồm: Công tác tuyển chọn đầu vào, công tác lãnh đạo, chỉ đạo; tổ chức thực hiện quá trình đào tạo, nội dung chương trình kế hoạch; hình thức, biện pháp đào tạo, rèn luyện học viên. Trong QĐNDVN có hai cơ sở đào tạo, bồi dưỡng sĩ quan ngoại ngữ là: Trường đại học Ngoại ngữ quân sự và Trung tâm bồi dưỡng ngoại ngữ Bộ Quốc phòng; trong đó Trường đại học Ngoại ngữ quân sự có quy mô rộng lớn hơn. Luận văn chỉ nghiên cứu vấn đề đào tạo sĩ quan ngoại ngữ, không nghiên cứu vấn đề bồi dưỡng sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội. Vì thế, luận văn khảo sát thực trạng công tác đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ ở Trường đại học Ngoại ngữ quân sự từ năm 1982 đến nay, có tham khảo hoạt động bồi dưỡng ngoại ngữ cho đội ngũ sĩ quan ở Trung tâm bồi dưỡng ngoại ngữ Bộ Quốc phòng. 6. Đóng góp về mặt khoa học của luận văn - Đánh giá đúng thực trạng công tác đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong QĐNDVN từ năm 1982, chủ yếu là qua gần 15 năm đổi mới. - Những giải pháp khả thi nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội trong thời kỳ mới. 7. ý nghĩa thực tiễn của luận văn - Kết quả đạt được của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao chất lượng đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội. - Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo, phục vụ cho việc giảng dạy môn công tác đảng, công tác chính trị ở Trường đại học Ngoại ngữ quân sự. 8. Kết cấu của luận văn Luận văn gồm lời mở đầu, ba chương, sáu tiết, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Chương 1 chất lượng đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội nhân dân Việt nam hiện nay 1.1. Ngoại ngữ và đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay - Vị trí, vai trò và những yêu cầu mới 1.1.1. Vị trí, vai trò của đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội - Vai trò của ngoại ngữ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay Thế giới ngày nay gồm rất nhiều quốc gia dân tộc với nhiều thể chế chính trị-xã hội khác nhau, điều kiện và khả năng phát triển kinh tế-xã hội và ngôn ngữ khác nhau. Do sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, lực lượng sản xuất tăng nhanh, nền kinh tế mỗi nước ngày càng có xu hướng khu vực hóa, quốc tế hóa. Muốn phát triển được, các nước phải mở rộng quan hệ đối ngoại, liên kết hợp tác trên các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ, quốc phòng, an ninh. Việc học ngoại ngữ, biết ngôn ngữ của các quốc gia dân tộc khác càng trở nên đặc biệt quan trọng để hiểu biết lẫn nhau, mở rộng giao lưu quốc tế, trao đổi và học tập kinh nghiệm của nhau, giúp đỡ tạo điều kiện cho nhau cùng phát triển. Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên đất nước ta hiện nay đang tiến hành trong điều kiện quốc tế và trong nước có nhiều thuận lợi, song cũng gặp không ít khó khăn, thách thức: nước ta còn nghèo, kinh tế chậm phát triển; đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn; trình độ khoa học công nghệ còn lạc hậu so với nhiều nước trên thế giới; trình độ, năng lực tổ chức, quản lý kinh tế xã hội còn nhiều bất cập; kẻ thù lại càng đẩy mạnh chống phá ta với những âm mưu, thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh... Để thực hiện thắng lợi, mục tiêu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, từng bước đưa đất nước tiến tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh và bảo vệ vững chắc Tổ quốc cần mở rộng quan hệ với các nước, tiếp thu, áp dụng những thành tựu khoa học công nghệ; những kinh nghiệm tổ chức, quản lý nền kinh tế- xã hội; cũng như nắm chắc âm mưu thủ đoạn phá hoại của kẻ thù; học tập và sử dụng có hiệu quả các vũ khí trang bị kỹ thuật quân sự do nước ngoài sản xuất. Một trong những vấn đề rất quan trọng và cần thiết để thực hiện tốt những vấn đề đó là phải đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ ngoại ngữ cho đội ngũ cán bộ công chức, nhân viên kỹ thuật hoạt động trên mọi lĩnh vực; trong đó đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội là một bộ phận rất quan trọng. - Vị trí, vai trò của đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội Quân đội nhân dân Việt Nam do Đảng và Bác Hồ thành lập, giáo dục và rèn luyện. Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức và lãnh đạo QĐNDVN là một tất yếu khách quan, theo nguyên tắc: tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt; trong đó, lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội là một nội dung cơ bản. Đảng và Bác Hồ luôn xác định chức năng, nhiệm vụ cơ bản của quân đội là: chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu, lao động sản xuất, tham gia xây dựng kinh tế và là một đội quân công tác. Trong giai đoạn hiện nay, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi để bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu của quân đội. Các nghị quyết của Đảng và của Đảng ủy quân sự Trung ương đã xác định rõ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc hiện nay là: bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN; bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ nhân dân, bảo vệ an ninh chính trị của đất nước. Nghị quyết cũng chỉ rõ nhiệm vụ, phương châm, phương hướng xây dựng QĐNDVN là: xây dựng quân đội cách mạng, tiến lên chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, lấy xây dựng chính trị làm cơ sở; trong đó, xây dựng đội ngũ cán bộ, sĩ quan trong quân đội: cơ bản, toàn diện, hệ thống, đồng bộ và chuyên sâu, có phẩm chất chính trị và phẩm chất đạo đức tốt; trình độ năng lực chuyên môn giỏi, thể hiện ở kết quả hoàn thành nhiệm vụ là nhiệm vụ chính trị quan trọng và cấp bách. Bởi vì xuất phát từ vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ trong giai đoạn hiện nay đã được Đảng khẳng định: cán bộ là nhân tố quyết định thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của đất nước và chế độ, là khâu then chốt của công tác xây dựng Đảng. Đội ngũ cán bộ-sĩ quan trong quân đội (trong đó có sĩ quan ngoại ngữ) là một bộ phận cán bộ của Đảng, họ vừa là sản phẩm của đường lối chính trị, đường lối quân sự; vừa là bộ phận nòng cốt trong quân đội; người trực tiếp lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ quán triệt thực hiện nghiêm chỉnh và đạt hiệu quả cao mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của quân đội; mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên. Đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ là một bộ phận đặc thù trong quân đội, có trình độ ngoại ngữ bậc đại học và thực hiện chức năng nhiệm vụ của sĩ quan phiên dịch, phục vụ cho công tác quân sự đối ngoại; sĩ quan biên dịch trong các cơ quan nghiên cứu của quân đội; giảng viên chuyên ngữ ở các học viện, trường đào tạo sĩ quan, trường đào tạo nhân viên kỹ thuật quân sự trong quân đội. Ngoài ra một số còn được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ để hoạt động trong lĩnh vực đặc biệt. Trong điều kiện thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần, cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, mở rộng quan hệ với các nước có chế độ chính trị xã hội khác nhau; để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đồng thời giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ Tổ quốc, việc nắm chắc mọi mặt thái độ của các nước đối tác là đặc biệt quan trọng. Công tác đối ngoại quân sự, việc biên dịch các tài liệu nước ngoài, cũng như các hoạt động tình báo phục vụ cho công tác nghiên cứu, nắm chắc các quan điểm, thái độ chính trị, ý đồ chiến lược chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, khoa học kỹ thuật quân sự các nước, nhất là những nước ít có thiện chí với nước ta trở nên hết sức cần thiết, nhằm phục vụ cho các cơ quan chiến lược của Đảng, Nhà nước và Quân đội, chủ động có chủ trương, biện pháp đối phó kịp thời. Điều đó càng khẳng định vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của kiến thức ngoại ngữ và đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội. 1.1.2. Những yêu cầu mới đối với đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ hiện nay Do tính chất phức tạp, quy mô rộng lớn của hoạt động của quân đội nói chung và của Tổng cục II nói riêng đòi hỏi rất lớn ở đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ quân đội cả về số lượng và chất lượng, bao gồm chất lượng chính trị và chất lượng chuyên môn nghiệp vụ. Đào tạo, xây dựng đội ngũ này phải quán triệt, thực hiện đúng các quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định của Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tham mưu, quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về công tác cán bộ trong quân đội; theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 2 khóa VII về giáo dục - đào tạo, các Nghị quyết số 79, số 93, số 94 của Đảng ủy Quân sự Trung ương; Nghị quyết và chỉ thị của Đảng ủy và Thủ trưởng Tổng cục II. Người sĩ quan ngoại ngữ quân đội phải là người có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, có phẩm chất tâm lý, trình độ năng lực chuyên môn cao, có năng lực tiến hành công tác đảng, công tác chính trị và năng lực chỉ huy, quản lý đơn vị, có sức khỏe. Thể hiện ở: - Có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, có khả năng lĩnh hội, quán triệt, thực hiện tốt đường lối chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của quân đội; luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH. Nhận thức đúng đắn, sâu sắc đặc điểm tình hình, thuận lợi và khó khăn của đất nước; có thái độ và trách nhiệm đúng đắn đối với sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước; nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước của quân đội. Quán triệt, nắm vững quan điểm, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; không chấp nhận đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập... Điều đó đòi hỏi người sĩ quan ngoại ngữ quân đội phải không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ lý luận chính trị, thế giới quan khoa học, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ; củng cố lòng tin, có ý chí quyết tâm và tinh thần trách nhiệm; tích cực rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch lành mạnh; tích cực đấu tranh chống các biểu hiện: giảm sút ý chí chiến đấu, giảm sút lòng tin, mất cảnh giác cách mạng và những biểu hiện tiêu cực khác trong xã hội, trong quân đội và trong đơn vị. - Căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu đào tạo và tiêu chuẩn người sĩ quan QĐNDVN trong thời kỳ mới theo tinh thần Nghị quyết số 79, số 93, số 94 của Đảng ủy Quân sự Trung ương về công tác cán bộ, người sĩ quan ngoại ngữ quân sự phải có trình độ ngoại ngữ từ trung bình khá trở lên ở cả bốn kỹ năng: nghe hiểu, đọc, viết và hội thoại; phải có vốn từ ngày càng nhiều trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, khoa học công nghệ, khoa học kỹ thuật và khoa học nghệ thuật quân sự, nắm và sử dụng thành thạo ngữ pháp; có khả năng hội thoại tốt khi trực tiếp giao thiệp với người nước ngoài, khi được phân công làm nhiệm vụ phiên dịch; dịch thuật được các tài liệu bằng tiếng nước ngoài với chất lượng ngày càng cao (chính xác về nội dung và trong sáng về văn phong); làm được giảng viên ngoại ngữ và hoàn thành tốt nhiệm vụ trong lĩnh vực công tác đặc biệt. - Thường xuyên nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, nhận thức rõ bản chất, âm mưu, thủ đoạn của kẻ địch trong chiến tranh tâm lý, chiến lược "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ nhằm chống phá ta trên mọi lĩnh vực, nhất là trên lĩnh vực chính trị tư tưởng, kinh tế-xã hội, quốc phòng an ninh. Nhận thức rõ mối quan hệ giữa nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội với những yêu cầu mới của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, luôn đứng trên lập trường giai cấp công nhân, đặt lợi ích của giai cấp, lợi ích dân tộc lên trên hết khi xem xét, đánh giá, giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra; có sự nhạy bén chính trị cao, nhất là khi quan hệ trực tiếp với con người, tài liệu nước ngoài trong bất cứ lĩnh vực, hoàn cảnh công tác nào. Xây dựng, rèn luyện tính tổ chức, tính kỷ luật nghiêm; có lối sống trong sạch lành mạnh; cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư; không bị sa vào cạm bẫy, mua chuộc, cám dỗ, lừa phỉnh của kẻ địch. Người sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội ngoài trình độ chuyên môn về ngoại ngữ còn phải có trình độ, năng lực tiến hành tốt các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị; năng lực tổ chức chỉ huy, quản lý đơn vị cấp đại đội; có động cơ, quyết tâm rèn luyện phấn đấu tốt để trở thành Đảng viên. Có tinh thần trách nhiệm tốt, tích cực tham gia mọi hoạt động xây dựng đơn vị; có quan điểm quần chúng đúng đắn; đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, được đồng đội và cấp dưới tin yêu. Thường xuyên tự học tập, rèn luyện chiến đấu vươn lên để hoàn thành tốt chức trách nhiệm vụ được giao, được cấp trên tin tưởng giao nhiệm vụ với các chức danh cao hơn, phục vụ lâu dài trong quân đội, cống hiến ngày càng nhiều hơn cho sự nghiệp của quân đội và đất nước. 1.2. Công tác đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội - đặc điểm, quan niệm về chất lượng và tiêu chí đánh giá 1.2.1. Đặc điểm công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội - Công tác đào tạo sĩ quan ngoại ngữ là một bộ phận của công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ-sĩ quan trong quân đội. Nó giống với công tác đào tạo các loại sĩ quan khác trong quân đội ở chỗ: phải tuân thủ đúng quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định của Bộ Quốc phòng và của Bộ Tổng tham mưu về quy chế tuyển sinh quân sự, về thời gian và nội dung đào tạo dự bị sĩ quan (đối với những học viên chưa thực hiện nghĩa vụ quân sự). Thời gian đào tạo chuyên ngành là 04 năm với đầy đủ các bộ môn: khoa học xã hội và nhân văn, kiến thức quân sự và kiến thức chuyên môn nghiệp vụ; kết hợp chặt chẽ giữa học tập và rèn luyện trong môi trường quân đội, tốt nghiệp ra trường được phong quân hàm sĩ quan, trở thành người cán bộ, phục vụ lâu dài trong quân đội.... Song ngoại ngữ và đào tạo sĩ quan ngoại ngữ có tính đặc thù với những đặc điểm riêng của nó. - Đào tạo sĩ quan ngoại ngữ là đào tạo bộ phận sĩ quan có trình độ chuyên môn ngoại ngữ bậc đại học gồm cả 04 kỹ năng: nghe hiểu, đọc, viết và hội thoại; người học phải học đọc, học viết tiếng nước ngoài, hiểu nghĩa tiếng Việt nhanh và chính xác, phát âm chuẩn xác, viết nhanh, đúng ngữ pháp, sử dụng thành thạo ngữ pháp. Quá trình đào tạo đòi hỏi người học phải "đọc thông, viết thạo", có khả năng giao tiếp với người nước ngoài bằng thứ tiếng được đào tạo và thực hiện các nhiệm vụ phiên dịch, biên dịch; có thể công tác trong lĩnh vực đặc biệt, cũng như dạy tiếng nước ngoài cho người khác. - Theo quy chế tuyển sinh quân sự do Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu và Tổng cục II quy định thì đối tượng đào tạo sĩ quan ngoại ngữ chủ yếu là những học sinh vừa mới tốt nghiệp phổ thông trung học, đạt kết quả tốt qua kỳ tuyển sinh quân sự; một số là những quân nhân hạ sĩ quan, chiến sĩ) đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự có nguyện vọng đào tạo trở thành sĩ quan ngoại ngữ, và đạt kết quả tốt qua kỳ thi tuyển sinh quân sự. Học viên đào tạo sĩ quan ngoại ngữ đều phải là đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (cũng có học viên đã là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam); tuổi đời còn trẻ (18 tuổi đến 23 tuổi); có trình độ học lực tốt, có khả năng nhận thức tốt, có khả năng tư duy sáng tạo, có chí tiến thủ, giàu nhiệt huyết, ham học tập, cầu tiến bộ, có chí thú học tập, rèn luyện, phấn đấu vươn lên. Song vì tuổi đời còn trẻ, sự từng trải trong cuộc sống còn hạn chế, vừa mới rời ghế nhà trường phổ thông, bước vào học tập, rèn luyện trong môi trường quân đội, nên không khỏi bỡ ngỡ, khó khăn trong quá trình học tập, rèn luyện. - Đào tạo đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ là đào tạo một bộ phận sĩ quan quân đội làm công tác chuyên môn nghiệp vụ có tính chất đặc thù: thường xuyên tiếp xúc với tài liệu, sách báo, vấn đề chính trị, kinh tế xã hội nước ngoài, với những tài liệu mật. Đây là vấn đề quan trọng phục vụ cho nhiệm vụ của quân đội, nhất là khi làm sĩ quan phiên dịch cho các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và quân đội trong công tác quân sự đối ngoại và trong lĩnh vực công tác đặc biệt. Mặt khác với trình độ kiến thức ngoại ngữ qua đào tạo mà họ có được, họ có điều kiện rất thuận lợi trong việc nghiên cứu, tìm hiểu tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đất nước, con người các nước khác qua các phương tiện thông tin đại chúng. Họ có điều kiện và khả năng trực tiếp giao tiếp với người nước ngoài, dễ có điều kiện đi ra nước ngoài trong các đợt đi công tác hoặc đi học. Trong điều kiện hiện nay, đối tượng quan hệ đối ngoại và quan hệ quân sự đối ngoại của ta khá phức tạp, đa dạng. Người nước ngoài vào nước ta cũng rất đa dạng: thông qua con đường ngoại giao; liên doanh, liên kết, hợp tác kinh tế; trao đổi văn hóa, khoa học kỹ thuật; tham quan du lịch, quan hệ cá nhân... nhưng đằng sau những hoạt động đó không tránh khỏi những hoạt động với ý đồ xấu. Vì vậy, đào tạo đội ngũ cán bộ làm việc trong điều kiện môi trường ấy phải tuyển lựa rất kỹ lưỡng về lai lịch chính trị gia đình và bản thân, về động cơ và mục đích vào học. Trong quá trình đào tạo phải thường xuyên làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện, xây dựng cho họ có động cơ, thái độ học tập, rèn luyện đúng đắn; phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức tốt, trình độ năng lực chuyên môn cao; ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm; sự nhạy bén chính trị cao. -Đội ngũ sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội thường được đào tạo theo "địa chỉ". Do tính đặc thù về nhiệm vụ, tổ chức và hoạt động của quân đội, của mỗi đơn vị trong từng thời kỳ, căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ cấp trên giao cho và chỉ tiêu đào tạo được trên quy định để xác định cần đào tạo sĩ quan ngoại ngữ tiếng nước nào, số lượng bao nhiêu, mục đích sử dụng sau khi ra trường thế nào. Trên cơ sở đó để xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình, yêu cầu chất lượng đào tạo, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trên giao, phù hợp với tình độ khả năng ngoại ngữ từng người. - Kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo chuyên môn, chuyên ngành với các kiến thức khác là vấn đề rất quan trọng trong đào tạo sĩ quan ngoại ngữ quân đội. Người sĩ quan ngoại ngữ trong quân đội qua đào tạo, họ phải có trình độ năng lực toàn diện cả về chuyên môn nghiệp vụ, năng lực tiến hành công tác đảng, công tác chính trị, năng lực tổ chức quản lý, chỉ huy đơn vị cấp đại đội. Vì vậy, đồng thời với việc đào tạo nâng cao trình độ chuyên ngành ngoại ngữ, phải thực hiện tốt việc đào tạo, trang bị các kiến thức khoa học xã hội và nhân văn, kiến thức quân sự, kiến thức văn hóa xã hội; kết hợp chặt chẽ giữa học tập, huấn luyện chính khóa, trên giảng đường với hoạt động công tác đảng, công tác chính trị tại đơn vị (lớp, hệ, nhà trường) với công tác quản lý, giáo dục rèn luyện tại đơn vị. Trong thời gian đi thực tập tại đơn vị cơ sở của học viên cần gắn chức trách nhiệm vụ học tập rèn luyện với vai trò vị trí của từng học viên trong các tổ chức, và hoạt động của tổ chức trong đơn vị để giáo dục, rèn luyện người học một cách toàn diện. - Đội ngũ giảng viên, nhất là giảng viên chuyên ngữ trong trường đào tạo sĩ quan ngoại ngữ là người sĩ quan, quân nhân chuyên