Luận văn Một số giải pháp nhằm thực hiện tốt công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản đối với ngành thuỷ lợi

Việt nam có 2360 con sông, trong đó có 9 hệ thống sông lớn có diện tích lưu vực trên 10.000km2. Tổng lượng nước mặt trung bình hàng năm 835 tỷ m3, trong đó có 313 tỷ m3 sản sinh trên lãnh thổ và 522 tỷ m3 từ lãnh thổ các nước khác đổ vào. Tài nguyên nước dưới đất có trữ lượng động thiên nhiên toàn lãnh thổ khoảng 1.500m3/s. Nguồn tài nguyên nước thoạt nhìn dường như được ưu đãi, nhưng so với các nước trên thế giới thì lượng nước sản sinh trong nước vào loại trung bình thấp (4200m3/người)

Trong những năm qua Nhà nước và nhân dân ta đã đầu tư xây dựng nhiều công trình thuỷ lợi. Theo tài liệu điều tra cả nước đã có 8625 công trình các loại, trong đó có 743 hồ chứa loại vừa và lớn (chưa kể hàng nghìn hồ đập nhỏ ), 1017 đập dâng, 4712 cống tưới tiêu loại vừa và lớn, gần 200 trạm bơm điện các loại. Tổng giá trị đầu tư theo trị giá hiện tại ước tính trên 100.000 tỷ đồng (chưa kể 5700 km đê sông, 2000 km đê biển cùng với hệ thống cống và hàng nghìn km bờ bao chống lũ ở đồng bằng sông Cửu Long). Số vốn vốn đầu tư này đã đưa diện tích được thuỷ lợi hoá tằng từ 4 triệu ha năm 1980 đến 5 triệu ha vào năm 1990 và 6 triệu ha vào năm 2000. Tuy nhiên khả năng ngăn chặn những thiệt hại do bão lũ gây ra rất kém, vì vậy một vùng đất nông nghiệp vẫn nằm trong tình trạng bị ngập mặn.

Tính đến đầu năm 1996 các hệ thống thuỷ lợi ở nước ta mới chỉ phục vụ tưới được cho 5,6 triệu ha gieo trồng lúa (khoảng hơn 3 triệu ha đất canh tác/tổng diện tích đất nông nghiệp khoảng 7 triệu ha), 60 vạn ha rau màu và cây công nghiệp, tiêu úng cho 92 vạn ha và cải tạo 70 vạn ha đất ven biển. Hàng năm thuỷ lợi còn cung cấp hơn 2 tỷ m3 nước cho công nghiệp, dân dụng thuỷ sản .Tài sản cố định của các hệ thống thuỷ lợi ước tính khoảng hơn 20.000 tỷ đồng (theo thời giá năm 1992).

Phục vụ cho sự nghiệp phát triển thuỷ lợi ở nước ta trước đây có bộ Thuỷ lợi, nay là ngành thuỷ lợi thuộc bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đến nay ngành Thuỷ lợi đã có đủ năng lực để hoàn chỉnh các khâu từ Quy hoạch, Khảo sát thiết kế, thi công và quản lý khai thác các hệ thống thuỷ lợi, kể cả các công trình và hệ thống lớn, phức tạp, ngang tầm với trình độ khoa học của thế giới. Tham gia vào công tác thuỷ lợi, còn có sự đóng góp không nhỏ của các ngành khác như Xây dựng, Điện lực.

Đối với vùng đồng bằng, trung du phía bắc các hệ thống thuỷ lợi đã cấp nước tưới tiêu (chủ động hoặc tạo nguồn), tạo điều kiện cho nông dân sản xuất trên phần lớn diện tích canh tác. Đồng bằng Bắc bộ đã có khoảng 84% đất nông nghiệp được thuỷ lợi hoá, đưa hệ số sử dụng đất lên xấp xỉ 2 lần. Mặc dù những hệ thống thuỷ lợi này do xây dựng đã lâu, công tác duy tu bảo dưỡng trong những năm qua còn nhiều khó khăn nên chất lượng cũng như hiệu quả phục vụ chưa cao .

Ở đồng bằng phía nam, đặc biệt tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, tình hình thuỷ lợi còn rất nhiều hạn chế. Tại các tỉnh này hệ thống thuỷ lợi vẫn thiếu và chưa đồng bộ, ngập lụt thường xuyên xảy ra, sản xuất nông nghiệp vì thế nên bị động, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên.