Lập kế hoạch quản lý và bảo vệ môi trường

KHÁI NIỆM LẬP KẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMTTS. Nguyễn Thanh LâmTính cấp thiết lập kế hoạch và QLMTViệt Nam đang trên con đường hội nhập và phát triển. Nhưng chúng ta đang phải đối mặt với nguy cơ ô nhiễm, tác động của biến đổi khí hậu, phát triển không đồng bộ với BVMT. Hơn 90% làng nghề trong 2790 làng nghề trong cả nước bị ô nhiễm (Theo C36 Bộ Công An).Tổng đàn lợn của Ngọc Lũ, Bình Lục, Hà Nam lên đến 34-35 nghìn con, chiếm gần 50% tổng đàn lợn của cả huyện. Nguyên nhân: Do nhận thức, do năng lực hoặc chức năng còn hạn chế, đặc biệt tính hợp tác giữa các ban ngành và cộng đồng địa phương còn hạn chế.Sản xuất Cà Phê tại Tây NguyênHà Nội và trận lụt lịch sử (31 October 2008)Hồ Hoàn Kiếm và trận lụt lịch sử ngày 31/10/2008Áp lực dân số và kế hoạch hóa gia đình“Marry a Vietnamese women, innocent and good-natured. Call 031-591-XXXX for the lowest price!”(Poster in rural South Korea, July 2006)Áp lực cua di cư tự doLao đông nông thôn ra thành phố.Xuất khẩu lao độngKết hôn với người nước ngoài qua các công ty môi giới(200 đám cưới lấy người Hàn Quốc) Vietnam (Above) & Thailand (Below)Khái niệm Lập kế hoạch MTLập kế hoạch môi trường là quá trình lên kế hoạch hoạt động, mục tiêu hoặc định mức dựa trên xem xét các yếu tố xã hội và kinh tế như: các thể chế chính sách, tập quán, văn hóa truyền thống, giao thông vận tải, mở mang các hoạt động công nghiệp, vệ sinh môi trường và các dịch vụ khác trong các quyết định thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà hoạch định chính sách, các nhà quy hoạch với các chuyên gia môi trường và cộng đồng nhằm đảm bảo cho phát triền một cách bền vững, công bằng giữa các vùng miền và giữa các thế hệ loài người.Kế hoạch môi trường tại địa phươngKế hoạch và quy hoạch của tỉnhHiện trạng môi trườngNhu cầu thực tiễn ở địa phươngKế hoạch và chiến lược bảo vệ môi trường của Bộ TNMTHiện trạng môi trường và thứ tự ưu tiênPhân cấp và đổi mới trong BVMTMục tiêu tổng thể phát triển kinh tế xã hội của Quốc gia: Xóa đói, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sốngLuật và chính sách môi trườngChiến lược bảo vệ môi trườngHình 1. Lập kế hoạch môi trường tại địa phương được lồng ghép trong khuôn khổ mục tiêu và chiến lược bảo vệ môi trường Quốc giaQuy hoạch MTQuy hoạch môi trường là việc xác lập các mục tiêu môi trường mong muốn, đề xuất và lựa chọn phương án, giải pháp bảo vệ, cải thiện và phát triển một/nhiều môi trường thành phần hay tài nguyên của môi trường nhằm tăng cường một cách tốt nhất năng lực, chất lượng của chúng theo mục tiêu đã đề ra. Quy hoạch môi trường là sự cụ thể hóa các chiến lược, chính sách về bảo vệ môi trường và là cơ sở để xây dựng chương trình, kế hoạch môi trường.MỤC TIÊU CỦA KẾ HOẠCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNGĐảm bảo phòng tránh ảnh hưởng xấu (trực tiếp đến môi trường, dân cư và những người thực hiện dự án).Đảm bảo xác định, đánh giá đầy đủ các rủi ro và chuẩn bị các biện pháp giảm thiểu. Đảm bảo là các công việc được tiến hành sẽ chỉ ảnh hưởng tối thiểu tới môi trường trong phạm vi cho phép. Duy trì việc trao đổi thông tin với tất cả các bên có liên quan.Các cơ sở nền tảng của kế hoạch QLMTDựa vào các cơ sở pháp lý (luật, chính sách, tiêu chuẩn môi trường được nhà nước ban hành) + 64/2003/QĐ-TTg ngày 22/4/2003 về xử lý cać cơ sở ÔN đặc biệt nghiêm trọng. + Thông tư 04,05; Nghị định 21/2008/CP Có sự điều tra kỹ lưỡng về điều kiện tự nhiên và xã hội của vùng dự án. + Xác định nhu cầu của xã hội + Xác định tiêu chí các hoạt động + Tránh sự trùng lặp Nghiên cứu về các hoạt động phát triển, lồng ghép kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội tổng thể (Master Planning) + Sự phát triển phải có sự thống nhất, đồng bộ + BVMT phải hỗ trợ cho sự phát triển.Các nguyên tắc cơ bản của kế hoạch QLMT(Tiếp)Dự báo, đánh giá tác động môi trường của các hoạt động phát triển.Đề xuất các giải pháp giảm thiểu cho các tác động tiêu cực.Nêu rõ thời gian, vị trí, người thực hiện các biện pháp giảm thiểu, người giám sát.Tiến hành công tác quan trắc môi trường để xem xu thế biến đổi môi trường, từ đó chỉnh sửa kế hoạch quản lý MT cho thích hợp.Các bước xây dựng kế hoạch quản lý môi trường (Chi cục BVMT Hà Nam)Mô tả chi tiết về dự ánSàng lọc, đánh giá các tác động môi trườngTham khảo ý kiến cộng đồngLập kế hoạch giảm thiểuLập kế hoạch giám sát, quan trắcLập kế hoạch xây dựng năng lựcTổ chức thực hiệnKế hoạch giảm thiểuLập bảng kế hoạch giảm thiểu căn cứ vào các vấn đề đã được xác định trong Bảng sàng lọc môi trường. Xác định các biện pháp giảm thiểu cho từng vấn đềNếu trong chi phí đấu thầu chỉ cần ghi trong giá thành hợp đồng. Đối với các chi phí không nằm trong chi phí của nhà thầu phải ước tính khối lượng chi phí cần để tiến hành (theo đơn vị tiền tệ cần thiết nếu cần) Kế hoạch giám sát-quan trắcĐối với mỗi vấn đề trong bảng Kế hoạch giảm thiểu xác định biện pháp quan trắc tương ứng. Quan trắc môi trường cần được tiến hành liên tục trong suốt quá trình triển khai của dự án. Công tác quan trắc môi trường cần được xác định rõ:Ðối tượng, các thông số quan trắcThời gian và tần suất quan trắc. Nhu cầu thiết bị quan trắc. Nhân lực phục vụ cho quan trắc. Dự trù kinh phí cho quan trắc môi trường. Kế hoạch xây dựng năng lựcCác hoạt động xây dựng năng lực có thể không phải là yêu cầu trực tiếp trong việc xây dựng dự án hoặc quá trình thực hiện dự án, nhưng việc này cũng cần phải được thực hiện như một phần của dự án để nâng cao trình độ cán bộ hoặc nâng cấp các nguồn thiết bị. Những hoạt động này bao gồm đào tạo, tham quan hoặc chương trình hoặc mua sắm thiết bị. Cần tính toán số người được đào tạo, tập huấn hay số trang thiết bị cần được mua sắm, thay thế. Qua đó ước tính chi phí để thực hiện. Nếu xác định thấy không cần thì có thể bỏ qua phần này. Tổ chức thực hiệnViệc tổ chức thực hiện có thể được khái quát trong một bảng theo mẫu sauLập kế hoạchLập quy hoạch MT(3)Đánh giá kết quả (4)Xác định vấn đề và xếp hạng ưu tiên (1)Phân tích vấn đề MT (2)Nội dung chính của lập kế hoạch môi trường Tóm lạiCác yếu tố cần thiết trong lập kế hoạch môi trường Đối tượng tham gia vào quá trình lập kế hoạch môi trường Các cấp độ lập kế hoạch KẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT TẠI CỘNG ĐỒNGKẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT HỆ THỐNG CẤP HUYỆNKẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT HỆ THỐNG CẤP TỈNH, THÀNH PHỐKẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT QUỐC GIAKẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT LƯU VỰCKẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT LƯU VỰC SÔNG MÊ KÔNGKẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT LƯU VỰC SÔNG MÊ KÔNG/VN KẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT LƯU VỰC SÔNG MÊ KÔNG/VN/CẦN THƠ KẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT LƯU VỰC SÔNG MÊ KÔNG/VN/HUYỆN KẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT LƯU VỰC SÔNG MÊ KÔNG/VN/XÃ KẾ HOẠCH QUẢN LÝ VÀ BVMT THẾ GIỚIXây dựng kế hoạch BVMT tỉnh1- Nêu sự cần thiết xây dựng kế hoạch2- Đánh giá hiện trạng môi trường tỉnh, những vấn đề bức xúc cần quan tâm giải quyết (CĐ riêng)3- Quan điểm xây dựng kế hoạch4- Mục tiêu của kế hoạch +Mục tiêu chung; + Mục tiêu cụ thể.5- Nội dung của kế hoạch6- Dự toán kinh phí thực hiện7- Tiến độ thực hiện8- Kết quả thực hiện (sản phẩm dự kiến)Nội dung của kế hoạch BVMTTổng hợp kế hoạch từ các địa phương và các ngành:Y tế (môi trường các bệnh viện Trung tâm y tế)Nông nghiệp PTNT (môi trường nông nghiệp nông thôn, đa dạng sinh học, ô nhiễm do hóa chất, thuốc BVTV)Công Thương (môi trường công nghiệp, KTKS, làng nghề, các KCN, CNN)Xây dựng (Quy hoạch và quản lý chất thải rắn, môi trường trong ngành xây dựng)VHDL-TDTT(môi trường trong du lịch, bể bơi, sân golf)Tổ chức đoàn thểThực hiện Nghị quyết liên tịch phối hợp bảo vệ môi trường đã được ký kết, cụ thể:+ Với Ban Tuyên giáo tỉnh ủy;+ Với UBMTTQ tỉnh;+ Tỉnh Hội phụ nữ+ Tỉnh Đoàn TNCSHCM+ Hội Cựu chiến binh+ Hội nông dân tỉnh;+ Liên minh HTX..Vơí cấp huyện, xãThông qua UBND huyện, Phòng TNMT giải quyết các diểm nóng về môi trường;Xây dựng các mô hình quần chúng tham gia BVMT (xây dựng Hương ước về BVMT lồng ghép vào mô hình) Tăng cường công tác truyền thông giáo dục nhân dân trong công tác BVMT địa phươngTriển khai kế hoạch Đối với Chi cục BVMT - Xây dựng kế hoạch hoạt động hàng năm theo hướng dẫn của Bộ TNMT gồm:+ Công tác tham mưu các văn bản + Công tác truyền thông môi trường;+ Công tác Thẩm định báo cáo ĐTM;+ Công tác thanh kiểm tra sau ĐTM, giải quyết các đơn thư khiếu nại của dân;+ Xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh+ Cấp giấy chứng nhận về nhập khẩu phế liệu, phí nước thải, bản Đăng ký chủ nguồn thải CTNHTriển khai kế hoạch (Tiếp theo)Đối với các ngành, tổ chức, HuyệnXây dựng kế hoạch hàng năm trình Sở TNMT tổng hợp đưa vào kế hoạch nămThông qua các đề án, dự án cụ thể;Phối kết hợp với Sở để triển khai công tác truyền thông;Kinh phí thực hiện kế hoạchLấy từ kinh phí SNMT hàng năm khi được thẩm định, phê duyệt kế hoạch của UBND tỉnh;Thẩm định kinh phí qua Sở Tài ChínhSở TNMT quyết định giao nhiệm vụ và kinh phí cho từng đề án, dự ánKết quả thực hiện kế hoạchNghiệm thu đánh giá các đề án, dự án hay kế hoạch cụ thể:Thông qua các hội thảo góp ý kiến;Thông qua hội đồng nghiệm thu;Các sản phẩm giao nộp.Tiến trình lập kế hoạch môi trường ở cộng đồng Mô hình kế hoạch hành động có tính chiến lược Phương phápƯu điểmNhược điểmYết thị cho công chúngChi phí thấpLưu hành rộng rãiKhông đảm bảo đến được đối tượng cần thiếtHạn chế khả năng tiếp nhận phản hồiThông tin trên báo chíChi phí thấpLưu hành rộng rãiKhông đảm bảo đến được đối tượng cần thiếtHạn chế khả năng tiếp nhận phản hồiThông báo tại địa bàn /đài phát thanh xã/phườngChi phí thấpLưu hành rộng rãiKhông đảm bảo đến được đối tượng cần thiếtHạn chế khả năng tiếp nhận phản hồiPhiếu hỏiCó thể đến được đối tượng cần thiếtCó thể cung cấp các thông tin phản hồiChi phí caoHọp cộng đồngCho phép sự tham gia rộng rãiKhó tổ chứcHạn chế khả năng tham gia của tất cả mọi ngườiCác phương pháp tham vấn cộng đồngXin chân thành cảm ơn sự theo dõi của quý vị