Kỹ thuật xử lý chất thải rắn

1/16/2013 1 Ths. LêThịThanh Hương Bộ môn SKMT – ĐH YTCC KỸ THUẬT XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN Mục tiêu bài học  Mô tả các phương pháp và kỹ thuật xử lý chất thải rắn Khái niệm về chất thải rắn  Nhớ lại Các công nghệ/ kỹ thuật xử lý chất thải rắn  Công nghệ sinh học:  Chế biến phân hữu cơ  Chế biến khí biogas  Công nghệ đốt rác  Công nghệ chôn lấp:  Chôn lấp hợp vệ sinh  Chôn lấp chất thải rắn nguy hại  Công nghệ khác:  Xử lý sơ bộ chất thải rắn  Phương pháp ổn định, đóng rắn  Phương pháp vi sóng + hơi nước bão hòa xử lý chất thải y tế lây nhiễm  Phương pháp hòa tách Xử lý rác bằng công nghệ sinh học: chế biến phân hữu cơ  Ủ phân hữu cơ (compost)  Nguyên liệu làm phân: các chất thải có thể phân hủy sinh học  Xử lý mùi bằng chế phẩm sinh học (EM)  Ủ (với bạt phủ kín) Nhà máy chế biến phế thải đô thị Cầu Diễn  Rác được thu gom tại các chợ trong thành phố HN (nguồn chủ yếu)  Chủ yếu là rác hữu cơ Tiếp nhận rác Băng tải di chuyển tuyển lựa và phân loại rác Rác hữu cơ Nguyên liệu hữu cơ, Sàng + phân vô cơ Phân hữu cơ Giấy vụn Ép đóng kiện Chất dẻo Đóng bao Chất trơ Đem chôn 1/16/2013 2 Sàng tuyển, phân loại rác Nguồn: www.vea.gov.vn/quanlymt accessed 23 Feb 2012 Rác hữu cơ + EM Phân loại Bùn + EM Trộn đều Đảo trộn Ủ háo khí Ủ chín Sàng thủ công Máy phân loại Nhập mùn hữu cơ Chế biến phân Tiêu thụ ~ 21 ngày Công nghệ ủ, chế biến rác thải hữu cơ – thảm khảo từ NM Cầu Diễn Ưu điểm  Tái chế các chất không phân huỷ thành những vật liệu có thể tái sử dụng được.  Không tốn đất chôn lấp chất thải rắn.  Không có nước rỉ rác và khí độc hại, khí dễ gây cháy nổ sinh ra trong quá trình phân huỷ hữu cơ  Không cần phân loại ban đầu do đó không làm ảnh hưởng đến công nhân lao động trực tiếp sản xuất  Vận hành đơn giản, chi phí vận hành thường xuyên không cao.  Có thể áp dụng xử lý rác cho nhiều quy mô công suất khác nhau, ở các khu vực nông thôn, thành thị.  Khu xử lý có thể xây dựng không quá xa đô thị do không có nước rỉ rác và các khí độc hại thải ra. Nhược điểm  Gặp nhiều khó khăn trong tiếp thị sản phẩm.  Chất lượng phân hữu cơ còn chưa ổn định.  Diện tích đất để xây dựng nhà xưởng lớn.  Nếu kiểm soát mùi không tốt sẽ gây ra ô nhiễm mùi ảnh hưởng tới môi trường sống xung quanh:  Mùi  Bụi  Hấp dẫn côn trùng/ động vật truyền bệnh:  Ruồi  Chuột Xử lý rác bằng công nghệ sinh học: xử lý yếm khí thu khí Biogas  Bắt đầu có mặt tạiVN từ1960  Sau 1975: được nghiên cứu để áp dụng triển khai  Phát triển mạnh sau 2002  Nguyên liệu:  Chất thải hữu cơ:  phân động vật  Các loại thực vật: bèo, cỏ, rơm rạ, phế thải hữu cơ sinh hoạt có nguy cơ làm tắc ống dẫn khí, khó vận hành Xử lý rác bằng công nghệ sinh học: xử lý yếm khí thu khí Biogas  Phạm vi áp dụng:  Các cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm, chế biến nông sản. 1/16/2013 3 Sơ đồ hầm ủ biogas liên hoàn 20110606150434.jpg Hầm ủ biogas 20110606150434.jpg Mô hình Biogas của dự án ở xã Long Nguyên, huyện Bến Cát, Bình Dương 23.28.28.124_biogas.JPG Xây hầm ủ Biogas ở Quảng Ngãi Giá trung bình một hầm từ 5 – 10 triệu đồng tùy vào kích thước/ thể tích của hầm Xây hầm ủ Biogas ở Yên Bái Sử dụng nhiên liệu sạch để đun nấu từ khí Biogas 1/16/2013 4 Cơ chế của quá trình phân hủy yếm khí thu khí Biogas  Giai đoạn 1: Thủy phân  Các hợp chất hữu cơ có phân tử lượng lớn (protein, gluxit, hydrocarbon, lipid) bị phân hủy dưới tác dụng củaVSV phân hủy yếm khí  Giai đoạn 2: Lên men axit hữu cơ  Giai đoạn 3: giai đoạn metan hóa  Sản phẩm cuối cùng: CH4 (thành phần chính) và CO2 Quy trình ủ phân Biogas %20KHCN/Kyyeu5namKHCN/Biogas/Biogas%205.JPG Xử lý rác bằng công nghệ sinh học: xử lý yếm khí thu khí Biogas  Ưu điểm:  Cần ít năng lượng  Sinh ra ít nước thải:  Có thể sử dụng nước sinh ra từ quá trình này làm nước tưới tiêu cho nông nghiệp  Cần ít thành phần dinh dưỡng  Sinh ra khí Biogas làm chất đốt, chạy máy phát điện  Tiết kiệm chi phí, chống ô nhiễm môi trường  Sử dụng phân sau ủ làm phân bón: sạch, tiêu diệt được các mầm bệnh, ký sinh trùng trong phân  Nhược điểm:  Tính ổn định của xử lý: thấp hoặc trung bình  Thời gian xử lý dài  Chi phí xây dựng, lắp đặt ban đầu: cao so với thu nhập của người nông dân %20KHCN/Kyyeu5namKHCN/Biogas/Biogas%205.JPG ng%20tin%20KHCN/Kyyeu5namKHCN/Biogas/Biogas%206.JPG Xử lý chất thải rắn bằng phương pháp thiêu đốt  Thiêu đốt một lượng lớn chất thải  Cần phân loại chất thải. Không thiêu đốt những chất thải có kích thước lớn (đệm hỏng, xe đạp hỏng, v.v)  Những chất có thể đốt: dung môi, dầu thải, bùn dầu, chất thải BV, dược phẩm quá hạn, thuốc trừ sâu diệt cỏ, keo, chất dẻo, gỗ, giấy, vải  Chất thải không nên đốt: dễ nổ, điểm bốc cháy <40oC, chất thải phóng xạ, chất thải vô cơ.  Nhiệt độ tối thiểu: >850oC. Tối ưu: 1100-1200oC  Nếu đốt theo công nghệ cũ: sản phẩm tạo ra là tro  Theo công nghệ mới: thu hồi NL dưới dạng hơi nước, nước nóng hoặc điện năng. 1/16/2013 5 Xử lý chất thải rắn bằng phương pháp thiêu đốt  Ưu điểm  Giảm đáng kể khối lượng chất thải (70-90%)  Làm cho chất thải an toàn và biến chất thải thành chất trơ:  Khử được các chất nguy hiểm, giảm độc tính của chất thải  Thu được giá trị của chất thải, thường là điện năng  Định hướng phát triển bền vững tái sử dụng và tái chế  Giải quyết tình trạng thiếu nơi chôn lấp chất thải  Là biện pháp thích hợp trong điều kiện lượng chất thải đang gia tăng  Nhược điểm:  Kinh phí lớn  Đòi hỏi một lượng lớn chất thải thời gian lưu trữ? Một số dạng lò đốt chất thải  Lò tĩnh  Lò quay  Lò tầng sôi Hình ảnh một lò đốt hiện đại (sử dụng công nghệ plasma PGM) Ưu điểm: Không cần phân loại rác trước khi đốt. Có thể xử lý tất cả các loại chất thải y tế và chất thải nguy hại Lò đốt rác thải y tế Lò đốt chất thải rắn và công nghệ hợp khối xử lý chất thải lỏng – BV Lao và Bệnh phổi Yên châu – Sơn La Phương pháp chôn lấp  Chôn lấp vệ sinh (Sanitary landfill)  Nhớ lại:  Yêu cầu đối với bãi chôn lấp rác 1/16/2013 6 Các loại chất thải có thể chôn lấp  Chất thải sinh hoạt đô thị  Chất thải công nghiệp  Chất thải công nghiệp nguy hiểm đã qua xử lý sơ bộ (đóng rắn, ổn định)  Tro xỉ của các lò thiêu  Chất thải của quá trình làm phân hữu cơ và các quá trình tái chế chất thải Xử lý nước rác thu hồi từ bãi chôn lấp Nguồn: www.vea.gov.vn/quanlymt , accessed 23 Feb 2012 Ưu điểm và nhược điểm của bãi chôn lấp hợp VS  Ưu điểm:  Chi phí vận hành, bảo trì thấp  Thu được khí mê tan làm nguồn sản xuất điện  Có thể xử lý được một khối lượng rác lớn, khổng lồ  Nhược điểm:  Đòi hỏi kỹ thuật chôn lấp  Tốn diện tích đất  Có thể gây ON môi trường đất, nước, không khí  Không xử lý được chất thải nguy hại Ví dụ  SV kể tên một số bãi rác ởVN được coi là “Sanitary Landfill” Bãi rác Nam Sơn, Sóc Sơn, HN Một số phương pháp khác  Phương pháp cơ học:  Nghiền nhỏ chất thải  Xử lý trung gian chất thải nguy hại  Xử lý cơ học  Xử lý hóa học  Xử lý sinh học  Xử lý nhiệt 1/16/2013 7 Tóm tắt  Các kỹ thuật xử lý rác:  Sinh học  Chôn lấp  Đốt  Các biện pháp khác:  Cơ học  Xử lý trung gian Lượng giá  Kể tên các kỹ thuật xử lý chất thải rắn mà bạn biết?  Ưu điểm của phương pháp “Xử lý yếm khí thu khí Biogas”?  Nhược điểm của phương pháp “Chôn lấp vệ sinh”?