Kỹ năng lãnh đạo - Chương 3: Cách tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo

Chương 3 CA ́CH TIÊ ́P CÂ ̣N NGÂ ̃U NHIÊN VÊ ̀ LA ̃NH ĐA ̣O 4/24/2013 4:04 PM 1Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Mục tiêu  Mục tiêu  Khám phá mối liên hệ giữa lãnh đạo hữu hiệu với hoàn cảnh diễn ra các hoạt động.  Tiếp cận việc lãnh đạo hữu hiệu phụ thuộc vào các yếu tố.  Yêu cầu:  Hiểu được tính ngẫu nhiên của lãnh đạo đối với con người và tình huống.  Ứng dụng các mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên vào các tình huống.  Biết được cách sử dụng sức mạnh của các biến số tình huống để nâng cao hiệu quả của lãnh đạo. 4/24/2013 4:04 PM2 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Nội dung nghiên cứu  Cách tiếp cận ngẫu nhiên trong lãnh đạo  Các mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên  Mô hình của FIEDLER  Mô hình của HERSEY và BLANCHARD  Thuyết về đường mục tiêu  Mô hình của VROOM-JAGO  Sử dụng sức mạnh của các biến số ngẫu nhiên để thay thế cho lãnh đạo 4/24/2013 4:04 PM3 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Tiếp câ ̣n ngâ ̃u nhiên vê ̀ la ̃nh đa ̣o Hiệu quả Của lãnh đạo Người lãnh đạo Tình huống công việc Người phục tùng 4/24/2013 4:04 PM4 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Đặc điểm, Hành vi, Địa vị Nhu cầu, Tính sẵn sàng, Mức độ phục tùng Môi trường, Cấu trúc công việc Tiếp câ ̣n ngâ ̃u nhiên vê ̀ la ̃nh đa ̣o Hiệu quả Của lãnh đạo Người lãnh đạo Tình huống công việc Người phục tùng 4/24/2013 4:04 PM5 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Đặc điểm, Hành vi, Địa vị Nhu cầu, Tính sẵn sàng, Mức độ phục tùng Môi trường, Cấu trúc công việc Cách tiê ́p câ ̣n ngâ ̃u nhiên  Hàm ý của tiếp cận ngẫu nhiên  Hiệu lực của lãnh đạo phụ thuộc vào bối cảnh diễn ra các hành vi lãnh đạo.  Mục tiêu của tiếp cận ngẫu nhiên  Tìm cách phác họa những đặc điểm của tình huống, của người phục tùng cũng như các phong cách lãnh đạo, từ đó đưa ra cách thức phối hợp chúng để giải thích cho tính hiệu quả của lãnh đạo. 4/24/2013 4:04 PM6 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Các mô hình la ̃nh đa ̣o ngẫu nhiên 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo7  Mô hình của Fiedler,  Mô hình Hersey và Blanchard,  Học thuyết đường mục tiêu,  Mô hình tham gia quyết định của Vroom – Jago. Mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên cu ̉a FIEDLER  Ý tưởng chính của mô hình  Tạo ra sự phù hợp giữa phong cách lãnh đạo với tình huống để có được điều kiện tốt nhất cho thành công của người lãnh đạo.  Điểm đặc trưng của mô hình  Chia các phong cách lãnh đạo theo nhiều mức độ khác nhau có thể đo lường được và chỉ ra mức hiệu quả ứng với từng cấp độ tương ứng với các tình huống. 4/24/2013 4:04 PM8 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Chất lượng quan hệ và phong cách lãnh đạo 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo9 Định hướng quan hệ Định hướng công việc • Thường mô tả nhân viên mặc dù ít được ưa thích nhưng vẫn với sự tích cực và lạc quan. • Thường mô tả nhân viên ít được ưa thích với cách nhìn tiêu cực. Mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên cu ̉a FIEDLER Hiệu quả Của lãnh đạo Chất lượng Quan hệ LĐ - NPT Cấu trúc nhiệm vụ Quyền lực vị trí của người LĐ 4/24/2013 4:04 PM10 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Các phong cách lãnh đạo phù hợp với tình huống cu ̉a FIEDLER 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo11 Thuận lợi rất cao Thông thường Bâ ́t lợi râ ́t cao 1 2 3 4 5 6 7 8 Các mối quan hệ Lãnh đạo - Nhân viên Râ ́t tô ́t Tô ́t Khá Trung bình kha ́ Trung bình Trung bình yếu Tô ̀i Râ ́t tô ̀i Cấu trúc công việc Co ́ cấu trúc Không có cấu trúc Co ́ cấu trúc Không có cấu trúc Quyền lực vị tri ́ của lãnh đạo Ma ̣nh Yếu Ma ̣nh Yếu Ma ̣nh Yếu Ma ̣nh Yếu Định hướng công việc Định hướng quan hệ T h à n h t íc h CAO THẤP Thuyết lãnh đạo tình huống cu ̉a HERSEY Và BLANCHARD  Ý tưởng chính  Tập trung chủ yếu vào các đặc điểm của người phục tùng, hành vi ảnh hưởng của nhà lãnh đạo.  Điểm đặc trưng  Chia người phục tùng thành nhiều nhóm khác nhau theo mức độ sẵn sàng và chỉ sự phù hợp giữa các phong cách lãnh đạo (chỉ huy, thuyết phục, tham gia và ủy thác) đối với từng nhóm. 4/24/2013 4:04 PM12 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Thuyết lãnh đạo tình huống cu ̉a HERSEY Và BLANCHARD Hiệu quả của lãnh đạo Hành vi, phong cách lãnh đạo Cấu trúc công việc Người phục tùng 4/24/2013 4:04 PM13 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Mức đô ̣ sẵn sàng của người phục tùng 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo14  Mức độ sẵn sàng thấp • Năng lực và kỹ năng kém, ít kinh nghiệm, không nhiệt tình.  Mức độ sẵn sàng trung bình • Có thể kém về trình độ học vấn, tuy nhiên nhiệt tình học hỏi, yêu thích công việc, có thể có sự tự tin.  Mức độ sẵn sàng cao • Có trình độ học vấn, kỹ năng và kinh nghiệm đạt yêu cầu tuy nhiên chưa tự tin vào năng lực của mình, chưa có trải nghiệm cần thiết, cần sự dìu dắt của nhà lãnh đạo.  Mức độ sẵn sàng rất cao • Có trình độ học vấn cao, có nhiều kinh nghiệm, nhiều trải nghiệm, sẵn sàng nhận trách nhiệm Các phong cách lãnh đạo theo Hersey và Blanchard 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo15  Phong cách chỉ huy  Quan tâm cao đến công việc và ít quan tâm đến quan hệ và con người; thường đưa ra các chỉ dẫn rõ ràng và dứt khoát đối với công việc.  Phong cách thuyết phục  Quan tâm nhiều đến cả công việc và quan hệ; thường giải thích các quyết định, luôn rõ ràng trong nhiệm vụ, công việc.  Phong cách lãnh đạo tham gia  Quan tâm đến con người hơn công việc; chia sẻ ý kiến, khuyến khích sự tham gia của NPT khi ra quyết định.  Phong cách lãnh đạo ủy thác  Quan tâm ít đến cả con người và công việc. Đẩy trách nhiệm ra quyết định cho NPT, ít cung cấp chỉ dẫn cũng như hỗ trợ. Phong cách lãnh đạo phu ̀ hợp với đặc trưng của người phục tùng Đă ̣c trưng của người phục tùng Phong cách lãnh đạo phù hợp Phong cách Đặc trưng Mức độ sẵn sàng thấp Chỉ huy Định hướng công việc cao – Quan hệ thấp Mức độ sẵn sàng trung bình Thuyết phục Định hướng công việc cao – Quan hệ cao Mức độ sẵn sàng cao Tham gia Định hướng công việc thấp – Quan hệ cao Mức độ sẵn sàng rất cao Ủy thác Định hướng công việc thấp – Quan hệ thấp 4/24/2013 4:04 PM16 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Câu hỏi  Bạn có thể chỉ ra một số nhóm người phục tùng có các mức độ sẵn sàng khác nhau từ thấp đến rất cao!  Đặc trưng của từng phong cách lãnh đạo từ chỉ huy đến ủy thác, tại sao lại có sự phù hợp như đã chỉ ra ở bảng trên? 4/24/2013 4:04 PM17 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Thuyê ́t đường mục tiêu  Đặc trưng  Tiếp cận hiệu quả của lãnh đạo thông qua việc gia tăng động cơ thúc đẩy của người phục tùng.  Gia tăng đông cơ thúc đẩy:  Làm cho NPT nhận thức rõ mục tiêu công việc;  Gắn chặt các phần thưởng có ý nghĩa với việc đạt mục tiêu;  Giải thích một cách rõ ràng cách thức đạt đến mục tiêu và phần thưởng mong đợi có thể đạt được (đường dẫn) 4/24/2013 4:04 PM18 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Các biến ngẫu nhiên tình huống cu ̉a thuyết đường mục tiêu Hiệu quả Của lãnh đạo Phong cách lãnh đạo Phần thưởng Đặc trưng cá nhân NPT 4/24/2013 4:04 PM19 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Thỏa mãn hay không? Vai trò cu ̉a người lãnh đạo trong mô hình Đường mục tiêu Nhà LĐ xác định những gì NPT cần phải làm Nhà LĐ làm sáng tỏ vai trò công việc của NPT NPT gia tăng kiến thức và sự tự tin để đạt kết quả Tăng động lực Nhà LĐ nắm bắt nhu cầu của NPT Nhà LĐ đưa ra phần thưởng phù hợp Nhà LĐ gia tăng giá trị của kết quả CV đối với NPT Kết quả công việc tốt LÀM RÕ ĐƯỜNG DẪN GIA TĂNG CÁC PHẦN THƯỞNG 4/24/2013 4:04 PM20 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Ha ̀nh vi lãnh đa ̣o 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo21  Lãnh đạo hỗ trợ • Lấy trọng tâm là mối quan tâm đối với người phục tùng và các nhu cầu cá nhân của họ.  Lãnh đạo chỉ huy • Nói cho cấp dưới biết chính xác việc và cách thức phải làm.  Lãnh đạo tham gia • Tham khảo ý kiến, khuyến khích sự tham gia trong việc ra quyết định.  Lãnh đạo định hướng thành tích • Thiết lập mục tiêu rõ ràng và có tính thử thách, nhấn mạnh chất lượng, và phần thưởng tương ứng. Các tình huống Đường dẫn – Mục tiêu – Hành vi lãnh đạo TÌNH HUỐNG HÀNH VI LĐ TÁC ĐỘNG ĐẾN NPT KẾT QUẢ Người PT kém tự tin LĐ hỗ trợ Gia tăng sự tự tin để đạt kết quả Công việc mơ hồ LĐ chỉ huy Làm rõ đường dẫn đến phần thưởng Công việc ít thách thức LĐ định hướng thành tích Gia tăng sự tự tin để đạt kết quả Phần thưởng không phù hợp LĐ tham gia Làm rõ nhu cầu của NPT để thay đổi phần thưởng Gia tăng nỗ lực cải thiện sự thỏa mãn thành tích 4/24/2013 4:04 PM22 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Mô hình lãnh đạo ngẫu nhiên cu ̉a VROOM - JAGO  Đặc trưng  Tập trung vào chất lượng của các quyết định – Điều này phụ thuộc vào mức độ tham gia hay phong cách ra quyết định của lãnh đạo. 4/24/2013 4:04 PM23 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Các phong cách ra quyết định Các câu hỏi dự đoán Các quy tắc ra quyết định Chất lượng – Giải trình quyết định Các phong cách ra quyê ́t định  Tự quyết định;  Tư vấn riêng lẻ;  Tư vấn nhóm;  Tạo điều kiện;  Ủy thác. 4/24/2013 4:04 PM24 Tiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo Các câu hỏi dự đoa ́n 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo25 1. Ý nghĩa của quyết định? 2. Sự quan trọng của cam kết? 3. Sự am hiểu của nhà lãnh đạo? 4. Các khả năng xảy ra của cam kết? 5. Sự ủng hộ của các nhóm? 6. Sự am hiểu mục tiêu? 7. Năng lực nhóm? 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo26 Tầm quan trọng của quyết định Tầm quan trọng của cam kết Chuyên môn nhà lãnh đạo Khả năng của sự cam kết Sự ủng hộ của nhóm Chuyên môn của nhóm Năng lực của nhóm TÌNH TRẠNG CÓ VẤN ĐỀ Cao Cao Cao Cao Tự quyết định Thấp Cao Cao Cao Ủy thác Thấp Tư vấn nhómThấp Thấp Thấp Cao Cao Cao Tạo thuận lợi Thấp Tư vấn riêng lẻThấp Thấp Thấp Thấp Cao Tạo thuận lợi Cao Thấp Tư vấn nhóm Thấp Cao Quyết định Thấp Cao Cao Cao Tạo thuận lợi Thấp Tư vấn riêng lẻThấp Thấp Thấp Cao Cao Quyết định Thấp cao Ủy thác Thấp Tạo thuận lợi Thấp Quyết định 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo27  Liên tục thay đổi phong cách quản lý để phù hợp với sự phát triển về kỹ năng, kinh nghiệm và sự tự tin của nhân viên. Nếu không sẽ khiến nhân viên không thể phát triển được.  Sẵn sàng sử dụng các phong cách khác nhau với cùng một người bởi trong khi anh ta có thể tự tin và có khả năng thực hiện một việc này thì một việc mới giao cho anh ta sẽ lại đòi hỏi một phong cách quản lý khác. 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo28  Luôn luôn thực hiện quản lý với mục tiêu là làm cho nhân viên của mình phát triển kỹ năng và tăng tính độc lập hơn.  Lãnh đạo theo tình huống đã trở thành một cách tiếp cận phổ biến trong quản lý con người bởi nó tính đến sự khác biệt giữa các nhân viên. Học cách tiếp cận này, công việc của bạn sẽ trôi chảy hơn vì nhân viên của bạn sẽ học được cách tự quản lý mình. Phong cách lãnh đạo phù hợp với các giai đoạn phát triển của tổ chức 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo29 Bắt đầu hình thành Tương đối ổn định Phát triển cao Là giai đoạn tập thể chưa ổn định, mọi thành viên thường chỉ thực hiện công việc được giao theo nhiệm vụ, nhà lãnh đạo nên sử dụng phong cách độc đoán. Khi các thành viên chưa có sự thống nhất, tự giác trong hoạt động, tính tích cực, sự đoàn kết chưa cao, nên dùng kiểu lãnh đạo mềm dẻo, linh hoạt. Tập thể có bầu không khí tốt đẹp, có tinh thần đoàn kết, có khả năng tự quản, tự giác cao, nên dùng kiểu dân chủ hoặc tự do. Phong cách lãnh đạo phù hợp với tuổi tác, giới tính 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo30  Người lớn tuổi – Tự do.  Người nhỏ tuổi – Độc đoán.  Ngang tuổi – Tham gia.  Phụ nữ!!! 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo31  Phong cách độc đoán nên được sử dụng đối với những người phục tùng nào và những tổ chức có những đặc điểm như thế nào? 4/24/2013 4:04 PMTiếp cận ngẫu nhiên về lãnh đạo32  Phong cách dân chủnên được sử dụng đối với những người phục tùng nào và những tổ chức có những đặc điểm như thế nào?