Kỹ năng lãnh đạo - Chương 2: Tiếp cận người lãnh đạo thông qua đặc điểm, hành vi và các mối liên hệ

Chương 2 TIẾP CẬN NGƯỜI LÃNH ĐẠO THÔNG QUA ĐẶC ĐIỂM, HÀNH VI VÀ CÁC MỐI LIÊN HỆ 4/24/2013 4:03 PM 1Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Mục tiêu Nhận diện các đặc trưng cá nhân và các đặc điểm liên quan đến lãnh đạo có hiệu quả. Nhận thức được sự đối lập giữa hành vi lãnh đạo độc đoán và dân chủ cũng như tác động của mỗi cách thức. Biết được sự khác biệt giữa phong cách lãnh đạo định hướng con người và định hướng công việc. Hiểu được thuyết lãnh đạo cá nhân và cách tăng cường mối quan hệ giữa lãnh đạo và người phục tùng. 4/24/2013 4:03 PM 2Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Nội dung Làm rõ chân dung, đặc điểm của người lãnh đạo thông qua nhiều cách tiếp cận khác nhau: Thuyết vĩ nhân Thuyết hành vi (các Trường ĐH Mỹ) Thuyết Cá nhân Đặc điểm cá nhân Hành vi Các quan hệ 4/24/2013 4:03 PM 3Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Tượng đài Vị Anh hùng nào đây? 4/24/2013 4:03 PM 4Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Tượng đài Vị Anh hùng nào đây? 4/24/2013 4:03 PM 5Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ TIẾP CẬN LÃNH ĐẠO DỰA VÀO ĐẶC ĐIỂM (Thuyết Vĩ nhân) Đặc trưng của thuyết “Vĩ nhân”  Một số người sinh ra vốn đã có sẵn những đặc điểm của nhà lãnh đạo – Lãnh đạo là do bẩm sinh!  Người Lãnh đạo có những điểm khác biệt so với người bình thường. 4/24/2013 4:03 PM 6Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ TIẾP CẬN LÃNH ĐẠO DỰA VÀO ĐẶC ĐIỂM (Thuyết Vĩ nhân) Câu hỏi: Theo bạn, những đặc điểm nổi bật và khác biệt của người lãnh đạo so với người bình thường?  Tướng mạo?  Trí tuệ?  Các đặc điểm khác? Ưu điểm và hạn chế của thuyêt vĩ nhân  Bước đầu làm rõ một số đặc điểm cá nhân của một người lãnh đạo hiệu quả.  Không giải thích được sự thành công của người lãnh đạo trong nhiều bối cảnh khác nhau. 4/24/2013 4:03 PM 7Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Sự phát triển của cách tiếp cận đặc điểm Thuyết vĩ nhân Thuyết vĩ nhân + KH tâm lý Kết quả NC của Stogdhill Tư tưởng chủ yếu: • “Một số người sinh ra đã có sẵn những đặc điểm của người lãnh đạo” • Nghiên cứu một số đặc điểm của cá nhân tạo nên sự thành công của người lãnh đạo. Tiếp tục phát triển theo hướng của thuyết vĩ nhân, kết hợp với nghiên cứu KH • Bổ sung các đặc điểm; • Phân loại các đặc điểm - Cá nhân; - Sinh lý; - Khả năng; - Xã hội... Tiếp tục phát triển theo hướng của thuyết vĩ nhân, kết hợp với nghiên cứu cá nhân • Bổ sung các đặc điểm; • Sự tác động của các đặc điểm cá nhân tùy thuộc hoàn cảnh của tổ chức mới mang lại thành công. 4/24/2013 4:03 PM 8Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Kết quả chính của tiếp cận đặc điểm Nghiên cứu và tổng hợp một số đặc điểm cá nhân để làm cho người lãnh đạo đạt hiệu quả cao, tuy nhiên cần kết hợp với những yếu tố khác. Đặc điểm cá nhân Đặc điểm xã hội Đặc điểm liên quan đến công việc 4/24/2013 4:03 PM 9Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Những đặc điểm cá nhân và đức tính của người lãnh đạo theo thuyết đặc điểm cần lưu ý Tự tin • Tự tin là gì? • Tại sao tự tin lại cần thiết ở người lãnh đạo? • Làm thế nào để rèn luyện đức tính tự tin? Trung thực và chính trực • Tính trung thực và chính trực tạo nên niềm tin giữa nhà lãnh đạo và người phục tùng. • Rèn luyện tính chính trực như thế nào? Nghị lực • Nghị lực là gì? • Tại sao nghị lực lại quan trọng đối với người lãnh đạo? • Làm thế nào để trở thành người có nghị lực cao? 4/24/2013 4:03 PM 10Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Làm thế nào để trở thành nguười chính trực? Đưa ra và thực hiện các cam kết đối với bản thân  Không có cách nào giúp bạn nâng cao tính chính trực của mình nhanh bằng cách đưa ra và thực hiện cam kết với bản thân Có chuẩn mực đạo đức  Nếu bạn muốn trở thành mẫu nguời chính trực hay nguời có tính cách đồng nhất,bạn phải có giá trị cốt lõi. Vì vậy bạn cần có một tâm điểm xuất phát. Tâm hồn rộng mở 4/24/2013 4:03 PM 11Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ TIẾP CẬN HÀNH VI Tiếp cận đặc điểm Đặc điểm hay đức tính Cá nhân Khó bắt chước, khó rèn luyện Tiếp cận hành vi Hành vi phù hợp (phong cách LĐ) Có thể học tập và rèn luyện 4/24/2013 4:03 PM 12Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Phong cách lãnh đạo Các khái niệm  Phong cách lãnh đạo là cách thức làm việc của nhà lãnh đạo.  Phong cách lãnh đạo của một cá nhân là dạng hành vi của người đó thể hiện các nỗ lực ảnh hưởng tới hoạt động của những người khác theo nhận thức của đối tượng.  Phong cách lãnh đạo là hệ thống các dấu hiệu đặc trưng của hoạt và động quản lý của nhà lãnh đạo, được quy định bởi các đặc điểm cá nhân của họ và môi trường làm việc. 4/24/2013 4:03 PM 13Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Phong cách lãnh đạo độc đoán và phong cách lãnh đạo dân chủ (University Iowa) 4/24/2013 4:03 PM 14Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ ĐỘC ĐOÁN DÂN CHỦTỰ DO  Bản chất và đặc trưng của mỗi phong cách?  Ưu điểm và hạn chế của mỗi phong cách ?  Mỗi phong cách sử dụng có hiệu quả và kém hiệu quả trong điều kiện nào?  Bạn có phải là người thiên về phong cách nào? Phong cách lãnh đạo Thích người lãnh đạo Không khí trong nhóm Năng suất Độc đoán Ít Gây hấn, phụ thuộc và định hướng cá nhân Cao: khi có mặt người lãnh đạo và ngược lại Dân chủ Nhiều Thân thiện, định hướng nhóm và định hướng nhiệm vụ Cao và ít bị ảnh hưởng bởi sự có mặt người LĐ Tự do Ít Thân thiện, định hướng nhóm Thấp (Người lãnh đạo vắng mặt thường xuyên) 4/24/2013 4:03 PM 15Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Làm thế nào để rèn luyện phong cách dân chủ? Giao tiếp hai chiều. Thiết lập mục tiêu. Ra quyết định. Kiểm soát. Khen thưởng. 4/24/2013 4:03 PM 16Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Phong cách quan tâm và phong cách cấu trúc khởi xướng (University Ohio) QUAN TÂM CẤU TRÚC KHỞI XƯỚNG Chỉ mức độ nhà LĐ quan tâm đến cấp dưới, tôn trọng ý kiến và tình cảm của họ và thiết lập sự tin cậy lẫn nhau. Chỉ mức độ nhà LĐ định hướng vào công việc và giám sát hoạt động của nhân viên nhằm đạt được mục tiêu. 4/24/2013 4:03 PM 17Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Sự kết hợp các phong cách quan tâm và khởi xướng Công việc: ít Con người: nhiều S3 Công việc: nhiều Con người: nhiều S2 Công việc: ít Con người: ít S4 Công việc: nhiều Con người: ít S1 Quan tâm tới công việc Quan tâm tới con người Người lãnh đạo hai kiểu hành vi ở nhiều mức độ khác nhau. Sự kết hợp khéo léo sẽ mang lại hiệu quả lãnh đạo cao! 4/24/2013 4:03 PM 18Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Phong cách định hướng vào nhân viên và định hướng vào công việc (University Michigan) Định hướng vào nhân viên Định hướng công việc • Quan tâm, lắng nghe; • Cho phép tham gia vào việc ra quyết định; • Thân thiện và dễ gần gũi; • Giúp đỡ và hỗ trợ; • Mức độ ủng hộ và hợp tác của nhân viên • Hoạch định trước; • Quyết định cách thức công việc được thực hiện; • Giao nhiệm vụ cho các thành viên; • Đưa ra các mong đợi rõ ràng; • Chú trọng vào thời hạn và kết quả; • Thúc đẩy việc đạt đến thành tựu. 4/24/2013 4:03 PM 19Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Lưới quản trị (University Texas) 9 (1 - 9) Quản trị câu lạc bộ (9 - 9) Quản trị nhóm 8 Quan tâm đến nhu cầu con người để thỏa mãn các mối quan hệ nhằm tạo không khí thân thiện, thoải mái. (Công việc được hoàn tất do sự cam kết của mọi người với sự phụ thuộc lẫn nhau thông qua ràng buộc chung về mục tiêu của tổ chức dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau) 7 6 (5 - 5) Quản trị trung dung 5 (Mức độ thành tích tổ chức thỏa đáng có được nhờ sự cân bằng công việc với tinh thần nhân viên) 4 3 2 (1,- 1) Quản trị nghèo nàn (9 - 1) Quản trị chú trọng nhiệm vụ 1 Sử dụng tối thiểu nỗ lực để thực hiện công việc là thích hợp để duy trì các thành viên tổ chức Tính hữu hiệu đạt được từ việc sắp xếp các điều kiện làm việc theo tiêu thức ít cản trở đến con người 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Mức độ định hướng kết quả Mức độ định hướng con người 4/24/2013 4:03 PM 20Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Thuyết lãnh đạo CAO - CAO Đặc trưng  Một người lãnh đạo có thể kết hợp phong cách lãnh đạo “định hướng công việc” và “định hướng con người” tùy từng tình huống một cách hài hòa, phù hợp với bối cảnh để đạt hiệu quả lãnh đạo cao. 4/24/2013 4:03 PM 21Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Lãnh đạo cá nhân Bộ đôi  Giả định tồn tại mối quan hệ giữa đạo với mỗi cá nhân;  Có thể phát triển một mối quan hệ giữa nhà lãnh đạo với từng cá nhân phục tùng;  Lãnh đạo là một chuỗi những đôi quan hệ. 4/24/2013 4:03 PM 22Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Sự tiến triển của thuyết “Lãnh đạo cá nhân” 4/24/2013 4:03 PM 23Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 1. Bộ đôi liên kết dọc 3. Hình thành sự cộng tác 4. Hệ thống mạng lưới 2. Tương tác giữa Lãnh đạo – Thành viên Hình thành các môi liên kết dọc Bản chất  Mô hình liên kết dọc nhấn mạnh rằng: Mỗi bộ đôi trong quan hệ Nhà lãnh đạo – Người phục tùng có tầm quan trọng khác nhau. 4/24/2013 4:03 PM 24Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Mối quan hệ chất lượng cao: -Sự tin tưởng, tôn trọng cao. Nhận thức về nghĩa vụ, bổn phận tốt và rõ ràng. - Có quan hệ thân mật, trợ lý cho lãnh đạo. - Sự chủ động trong công việc cao. - Có ảnh hưởng và nỗ lực công tác cao TRONG NHÓM Mối quan hệ chất lượng thấp: -Sự tin tưởng, tôn trọng! Nhận thức về nghĩa vụ, bổn phận! - Ít thân mật, không ủng hộ ở nhiều mức độ khác nhau. - Thụ động trong công việc. - Ít có ảnh hưởng NGOÀI NHÓM Hành vi lãnh đạo hướng tới sự đối đầu giữa thành viên trong nhóm và ngoài nhóm TRONG NHÓM NGOÀI NHÓM Thảo luận về mục tiêu, để cho nhân viên có sự tự do trong việc giải quyết công việc để đạt mục tiêu. Đưa cho nhân viên sự hướng dẫn cụ thể cách làm để đạt mục tiêu. Lắng nghe những ý kiến và đề nghị của nhân viên Chỉ ra những lợi ích trong những lời dẫn giải và đề nghị của nhân viên. Coi sự mắc lỗi như là cơ hội để học tập. Chỉ trích, phạt nhân viên khi mắc lỗi. Giao cho nhân viên những công việc thú vị, có thể cho phép nhân viên tự chọn công việc. Phân công những công việc thường lệ và những giám sát nhân viên kỹ lưỡng. Thỉnh thoảng chiều theo ý nhân viên. Thường buộc chấp nhận quan điểm của lãnh đạo. Ca ngợi sự hoàn thành công việc. Tập trung vào những thành tích yếu kém. 4/24/2013 4:03 PM 25Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Phát triển sự trao đổi LÃNH ĐẠO – THÀNH VIÊN Nhà lãnh đạo phát triển sự trao đổi trong quan hệ Lãnh đạo – Thành viên. Khuynh hướng chung:  Hình thành những mối quan hệ tương tác trong nhóm với các cá nhân có: tính cách tương tự với lãnh đạo; tương đồng về hoàn cảnh, sở thích, nguyên tắc; với những người thể hiện trình độ năng lực cao, say mê công việc  Quan hệ chất lượng cao sẽ dẫn đến thành tích và sự thỏa mãn của nhân viên tốt hơn 4/24/2013 4:03 PM 26Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Câu hỏi Sự khác biệt giữa thuyết đặc điểm cá nhân và thuyết hành vi về lãnh đạo? Sử dụng phong cách độc đoán và phong cách dân chủ như thế nào để đạt hiệu quả cao? Bạn thích làm việc với người lãnh đạo theo kiểu “quan tâm” hay “cấu trúc”? Tại sao? Bạn có đồng ý với việc người lãnh đạo nên phát triển những mối quan hệ riêng rẽ với từng cá nhân người phục tùng? Hãy giải thích những ưu điểm và hạn chế của phương pháp này. 4/24/2013 4:03 PM 27Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ Câu hỏi nghiên cứu:  Năng lực lãnh đạo có được là do bẩm sinh hay nỗ lực?  Những đặc điểm cá nhân hoặc tố chất cần thiết phải có đối với người lãnh đạo?  Có thể rèn luyện để có các tố chất đó được không? Cách tiếp cận  Phần lớn các thuyết vĩ nhân đều xuất phát từ việc nghiên cứu và tìm hiểu những nhà lãnh đạo đã đạt đến thành công, từ đó rút ra những đặc trưng cá nhân của họ và khái quát thành chân dung của nhà lãnh đạo. TIẾP CẬN LÃNH ĐẠO DỰA VÀO ĐẶC ĐIỂM (Thuyết Vĩ nhân) 4/24/2013 4:03 PM 28Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 29Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 30Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 31Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 32Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 33Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 34Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ 4/24/2013 4:03 PM 35Chương 2 – Đặc điểm, Hành vi, Mối liên hệ