Kinh tế Vĩ mô - Bài giảng 7: Mô hình IS-LM và tổng cầu

Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng MO HÌNH IS-LM VAØ TOÅNG CAÀU Baøi giaûng soá 7 TRUONG QUANG HUNG 1 CÔ CAÁU MO HÌNH IS-LM TRUONG QUANG HUNG 2 Thò tröôøng taøi saûn Cung tieàn (M/P) Caàu tieàn (L) Chính saùch tieàn teä M Thò tröôøng haøng hoùa Saûn löôïng (Y) Toång caàu (YD) Chính saùch taøi khoùa G,T laõi suaát thu nhaäp thu nhaäp Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng THÒ TRÖÔØNG HAØNG HOÙA VAØ ÑÖÔØNG IS TRUONG QUANG HUNG 3 MÔ HÌNH KEYNES • Giả thiết cơ bản – Giá và tiền lương là cố định – Nguồn lực còn dư thừaÆ Tổng cung co giãn hoàn tòan với giá – Tổng cầu quyết định sản lượng/thu nhập – Nền kinh tế đóng TRUONG QUANG HUNG 4 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TỔNG CẦU • Tổng cầu hay tổng chi tiêu dự tính – Chi tiêu tiêu dùng của hộ gia đình phụ thuộc vào thu nhập khả dụng C = C(Y-T) MPC = ∆C/ ∆(Y-T); 0<MPC<1 – Chi tiêu đầu tư được giả thiết tự định I = I – Thuế và chi tiêu mua hàng của chính phủ cũng là biến ngọai sinh T = T và G = G – Tổng cầu YD = C(Y-T) + I + G TRUONG QUANG HUNG 5 TỔNG CẦU TRUONG QUANG HUNG 6 YD 0 Y YD ∆YD ∆Y ∆YD/∆Y = MPCA Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG • Cân bằng thị trường – Đồng nhất thức thu nhập và cân bằng thị trường Y = YD S = I • Sản lượng cân bằng – Là mức sản lượng mà khi đạt được không có động cơ thay đổi – Sản lượng có khuynh hướng hội tụ về mức sản lượng cân bằng – Sản lượng cân bằng không nhất thiết là mức sản lượng tiền năng TRUONG QUANG HUNG 7 SẢN LƯỢNG CÂN BẰNG TRUONG QUANG HUNG 8 YD 0 Y0 Y * Y YD YP UI Đường 450 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng SẢN LƯỢNG CÂN BẰNG TRUONG QUANG HUNG 9 0 S,I Y I S Y* SỐ NHÂN • Chính saùch taøi khoùa coù taùc duïng khuyeách ñaïi ñoái vôùi saûn löôïng/thu nhaäp • Soá nhaân chi mua haøng hoùa cuûa chính phuû – phaûn aùnh möùc saûn löôïng /thu nhaäp taêng theâm khi chính phuû taêng chi mua haøng hoùa 1 ñôn vò – ∆Y/∆G = 1/(1-MPC) > 1 • Soá nhaân thueá – phaûn aùnh möùc thay ñoåi saûn löôïng/thu nhaäp khi thueá taêng leân 1 ñôn vò – ∆Y/∆T = -MPC/(1-MPC) <0 TRUONG QUANG HUNG 10 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng SỐ NHÂN TRUONG QUANG HUNG 11 YD0 YD1 Y0 Y1 ∆G ∆Y* Y YD CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA • Chính saùch taøi khoùa – Quyeát ñònh cuûa chính phuû veà thueá vaø chi tieâu – Chính saùch taøi khoùa môû roäng & thu hẹp • Muïc tieâu cuûa chính saùch taøi khoùa – Taêng thu nhaäp, taïo vieäc laøm, giaûm laïm phaùt trong ngaén haïn – Taêng tröôûng trong daøi haïn • Caùc coâng cuï cuûa chính saùch taøi khoùa – Thay ñoåi chi tieâu chính phuû (G) – Thay ñoåi thueá (T) TRUONG QUANG HUNG 12 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA • Chính sách tài khóa và ngân sách – Ñaàu tö, tieát kieäm vaø thaâm huït ngaân saùch – Nguyeân nhaân naøo daãn ñeán thaâm huït ngaân saùch? • Thaâm huït ngaân saùch vaø Nôï chính phuû TRUONG QUANG HUNG 13 CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA • Caùc coâng cuï oån ñònh töï ñoäng – Laøm giaûm quy moâ soá nhaân vaø giaûm phaûn öùng cuûa saûn löôïng ñoái vôùi caùc cuù soác caàu. – Khuynh höôùng tieâu duøng bieân thaáp seõ laøm giaûm soá nhaân • Chính saùch taøi khoùa chuû ñoäng – Caùc coâng cuï oån ñònh töï ñoäng khoâng theå ñöa neàn kinh teá veà traïng thaùi toøan duïng – Khi toång caàu thaáp baát thöôøng, chính phuû kích caàu baèng giaûm thueá, taêng chi tieâu hoaëc caû hai TRUONG QUANG HUNG 14 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA • Vaán ñeà cuûa chính saùch taøi khoùa chuû ñoäng – Ñoä treã veà thôøi gian – Tính baát ñònh: Döï baùo kinh teá chính xaùc ñeán möùc ñoä naøo? – Vaán ñeà thaâm huït ngaân saùch – Chính saùch taøi khoùa vaø hình thaønh döï ñoùan cuûa caùc caù nhaân veà töông lai – Kinh teá chính trò cuûa chính saùch taøi khoùa TRUONG QUANG HUNG 15 NGHÒCH LYÙ TIEÁT KIEÄM ƒ Nghòch lyù tieát kieäm taêng S -> giaûm C -> giaûm YDÆ giaûm YÆ giaûm S Nghòch lyù naøy ñuùng khi naøo? TRUONG QUANG HUNG 16 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng NGHÒCH LYÙ TIEÁT KIEÄM TRUONG QUANG HUNG 17 0 S,I Y I0 S0 Y0 S1 Y1 MO HÌNH IS-LM Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng THÒ TRÖÔØNG HAØNG HOÙA VAØ ÑÖÔØNG IS • Ñaàu tö vaø laõi suaát I = I (r ) ; • Quan heä IS { (Y, r) : Y = C(Y-T) + I( r) + G} • Ñoä doác cuûa ñöôøng (IS) dr/dY =(1-MPC)/ I’(r ) • Söï dòch chuyeån ñöôøng (IS) ∆Y = ∆G/(1-MPC) ∆ Y = -MPC*∆T /(1-MPC) TRUONG QUANG HUNG 19 TRUONG QUANG HUNG 20 YD (I1 ) YD (I0 ) 0 I r YD Y0 r 0 YY1 Y0 r1 r0 I1 I0 r0 r1 Y1 Y0 IS I( r) ÑÖÔØÙNG IS VAØ THÒ TRÖÔØNG HAØNG HOÙA ESG EDG Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TRUONG QUANG HUNG 21 SÖÏ DÒCH CHUYEÅN ÑÖÔØNG IS KHI ∆G>0 Y Y0 Y1 Y r r0 IS1 IS0 YD0 YD1 ∆G ∆Y YD TRUONG QUANG HUNG 22 SÖÏ DÒCH CHUYEÅN ÑÖÔØNG IS KHI ∆T>0 YD Y Y r r0 IS0IS1 YD1 YD0 -MPC*∆T<0 ∆Y Y1Y0 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TOÙM TAÉT VEÀ ÑÖÔØNG IS • Ñöôøng IS coù heä soá goùc aâm • Ñoä doác cuûa ñöôøng IS coù quan heä ngöôïc chieàu vôùi soá nhaân vaø ñoä nhaïy cuûa ñaàu tö ñoái vôùi r • Ñöôøng IS dòch chuyeån khi coù söï thay ñoåi trong T hoaëc G • Ñieåm naèm beân phaûi IS-> ESG vaø nhöõng ñieåm naèm beân traùi IS-> EDG TRUONG QUANG HUNG 23 THÒ TRÖÔØNG TIEÀN TEÄ VAØ ÑÖÔØNG LM TRUONG QUANG HUNG 24 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng CUNG TIEÀN • Cung tieàn – M = C + DD • Cô sôû tieàn – MB = C + R • Quan heä giöõa M vaø MB M = mm×MB • Trong moâ hình naøy cung tieàn ñöôïc giaû thieát laø bieán ngoïai sinh phuï thuoäc vaøo chính saùch tieàn teä TRUONG QUANG HUNG 25 TRUONG QUANG HUNG 26 M/P CUNG TIEÀN r 0 (M/P) Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng ƒ Giôùi haïn cuûa caûi vaø löïa choïn taøi saûn W = MD + BD W = MS + BS (MD –MS) = ( BS-BD) (MD/P –MS/P) = ( BS/P-BD/P) ƒ Caàu tieàn MD/P = L ( Y, r) ; Ly>0 vaø Lr<0 ƒ Caân baèng thò tröôøng tieàn teä M/P = L (Y, r) TRUONG QUANG HUNG 27 CAÀÀU TIEÀÀN VAØØ CAÂN BA ÈÈNG TREÂN THÒ Â TRÖÔØØNG TIEÀÀN TEÄÄ TRUONG QUANG HUNG 28 r 0 Y L(Y,r) HAØØM CAÀÀU TIEÀÀN Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng CAÂN BAÈNG TREÂN THÒ TRÖÔØNG TIEÀN TEÄ TRUONG QUANG HUNG 290 Y (M/P) r L(Y,r) r0 Ñieåm caân baèng TRUONG QUANG HUNG 30 (M/P)0 r Y L(Y,r) r0 (M/P)1 r1 0 SÖÏ THAY ÑOÅI LAÕI SUAÁT CAÂN BAÈNG KHI ∆M >0 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng SÖÏ THAY ÑOÅI LAÕI SUAÁT CAÂN BAÈNG KHI ∆Y >0 TRUONG QUANG HUNG 31 (M/P) r M/P L(Y0,r) r0 r1 L(Y1,r) 0 ƒ Caân baèng thò tröôøng tieàn teä M/P = L (Y, r) M/P = kY – hr; k > 0 vaø h > 0 ƒ Quan heä LM { (Y, r) : M/P = L(Y, r) } M/P = kY – hr d(M/P) = k.dY – h.dr = 0 ƒ Ñoä doác ñöôøng LM dr/dY = k/h > 0 ƒ Söï dòch chuyeån ñöôøng LM dr = - d(M)/h < 0 dr = (k/h).dY > 0TRUONG QUANG HUNG 32 + - THÒ TRÖÔØNG TIEÀN TEÄ VAØ ÑÖÔØNG LM Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng SÖÏ HÌNH THAØNH ÑÖÔØNG LM TRUONG QUANG HUNG 33 Y r LM Y0 Y1 r0 r1 0 M2/P M/P L(Y0) L(Y1) r EDM ESM TRUONG QUANG HUNG 340 SÖÏÏ DÒCH CHUYEÅÅN ÑÖÔØØNG LM KHI ∆M> 0 r r r Y0 Y LM0 LM1 (M/P)0 (M/P)1 r0 r1 L Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TOÙM TAÉT VEÀ ÑÖÔØNG LM ƒ Ñöôøng LM coù heä soá goùc döông ƒ Ñoä doác cuûa ñöôøng LM coù quan heä cuøng chieàu vôùi k vaø ngöôïc chieàu vôùi h ƒ Ñöôøng LM dòch chuyeån khi coù söï thay ñoåi trong M.. Moät söï gia taêng trong M laøm dòch ñöôøng LM xuoáng döôùi ƒ Ñieåm naèm beân phaûi LM-> EDM vaø nhöõng ñieåm naèm beân traùi LM-> EDG TRUONG QUANG HUNG 35 CAÂN BAÈNG NGAÉN HAÏN: MO HÌNH IS-LM TRUONG QUANG HUNG 36 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng MO HÌNH IS-LM TRUONG QUANG HUNG 37 Y = C(Y-T) + I ( r ) + G (IS) (M/P) = L(Y,r) (LM) Bieán noäi sinh : Y, r Bieán ngoïai sinh : M, T, G TRUONG QUANG HUNG 38 IS(T,G) LM (M/P)r 0 Y r0 Y0 CAÂN BAÈNG TREÂN THÒ TRÖÔØNG HAØNG HOÙA VAØ TIEÀN TEÄ (I) ESG ESM (II) ESG EDM(III) EDG, EDM (IV) EDG ESM Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng CÔ CHEÁ ÑIEÀU CHÆNH Cô cheá ñieàu chænh döïa vaøo 2 giaû thieát: Y taêng khi EDG vaø Y giaûm khi ESG r taêng khi EDM vaø r giaûm khi ESM Cô cheá ñieàu chænh Khu vöïc I: Y vaø r giaûm Khu vöïc II: Y giaûm vaø r taêng Khu vöïc III: Y vaø r taêng Khu vöïc IV: Y taêng vaø r giaûm Cô cheá ñieàu chænh khi thò tröôøng tieàn teä linh hoïat TRUONG QUANG HUNG 39 CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ ƒ Coâng cuï cuûa chính saùch tieàn teä Nghieäp vuï thò tröôøng môû Quy ñònh tyû leä döï tröõ baét buoäc Laõi suaát chieát khaáu d(M/P) =m(c,r)(dNDCG +dNDCCOB) ƒ Cô cheá ñieàu chænh taêng tieànÆ dư cung tiềnÆ mua trái phiếuÆ giaù trái phiếu taêngÆ laõi suaát giaûmÆ ñaàu tö giaûmÆ saûn löôïng giaûm TRUONG QUANG HUNG 40 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TAÙC ÑOÄNG CUÛA TAÊNG CUNG TIEÀN TRUONG QUANG HUNG 41 r 0 Y0 Y1 Y r0 r1 LM0 IS0 LM1 HIEÄU LÖÏC CUÛA CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ ƒ Chính saùch tieàn coù hieäu löïc khi caàu tieàn thöïc khoâng nhaïy caûm ñoái vôùi söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát taêng M2 Æ giaûm maïnh r Æ taêng maïnh I Æ taêng maïnh Y ƒ Chính saùch tieàn teä khoâng coù hieäu löïc khi caàu tieàn co giaõn hoøan toøan ñoái vôùi laõi suaát (Baãy thanh khoûan) taêng (M2/P)-> r khoâng bò aûnh höôûng-> YD vaø Y cuõng khoâng bò aûnh höôûng TRUONG QUANG HUNG 42 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng HIEÄU LÖÏC CUÛA CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ TRUONG QUANG HUNG 43 r 0 Y0 Y1 Y r0 r1 LM0 IS0 LM1 LM’0 LM’1 Y’1 CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA ƒ Cô cheá ñieàu chænh taêng G hay giaûm T -> taêng YD-> taêng Y Æ taêng LÆ taêng rÆ giaûm I Æ giaûm Y ƒ Hieäu öùng laán aùt ( crowding- out effect) taêng G Æ taêng LÆ taêng rÆ giaûm I chi tiêu chính phủ lấn át đầu tư tư nhân TRUONG QUANG HUNG 44 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TAÙC ÑOÄNG CUÛA TAÊNG G TRUONG QUANG HUNG 45 r 0 Y0 Y1 Y r0 r1 LM IS0 IS1 HIEÄU LÖÏC CUÛA CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA ƒ Chính saùch taøi khoùa coù hieäu löïc khi ñaàu tö khoâng nhaïy ñoái vôùi söï thay ñoåi cuûa laõi suaát taêng GÆ taêng YÆ taêng LÆ taêng rÆ I khoâng bò aûnh höôûngÆ Y khoâng bò aûnh höôûng ƒ Chính saùch taøi khoùa khoâng coù hieäu löïc khi caàu tieàn thöïc khoâng nhaïy ñoái vôùi söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát taêng G Æ taêng YÆ taêng LÆ tăng mạnh rÆ giảm mạnh IÆ giảm mạnh Y TRUONG QUANG HUNG 46 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng HIEÄU LÖÏC CUÛA CHÍNH SAÙCH TAØI KHOÙA TRUONG QUANG HUNG 47 r 0 YY0 Y1Y’1 IS0 IS1 IS’0 IS’1 LM0 HOÃN HÔÏP CHÍNH SAÙCH TRUONG QUANG HUNG 48 r 0 Y0 Y1 Y r0 r1 LM0 IS1 IS0 LM1 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng MO PHOÛNG ƒ Cuù soác ñoái vôùi ñöôøng IS Baûn naêng cuûa caùc nhaø ñaàu tö vaø söï kyø voïng vaøo lôïi nhuaän trong töông lai Nieàm tin cuûa ngöôøi tieâu duøng veà trieån voïng cuûa neàn kinh teá ƒ Cuù soác ñoái vôùi ñöôøng LM Thay ñoåi caàu tieàn danh nghóa (ngoaïi sinh ) nhö ñoåi môùi taøi chính TRUONG QUANG HUNG 49 GIÔÙI HAÏN CUÛA MO HÌNH IS-LM ƒ Moâ hình ñaõ boû qua ñoä treã thôøi gian trong phaân tích chính saùch ƒ Moâ hình naøy khoâng giuùp chuùng ta thaáy ñöôïc taùc ñoäng cuûa toång caàu ñoái vôùi giaù vaø saûn löôïng ƒ Vôùi giaû thieát giaù coá ñònh moâ hình naøy khoâng theå phaân tích ñöôïc vaán ñeà laïm phaùt. TRUONG QUANG HUNG 50 Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng ÑÖÔØNG TOÅNG CAÀU TRUONG QUANG HUNG 51 P 0 Y AD r 0 Y IS LM(P1) LM(P2) Y2 Y1 Y1Y2 P1 P2 TRUONG QUANG HUNG 52Y1 Y 2 Y r LM1 LM2 IS Y P AD1 AD2P 0 SÖÏ DÒCH CHUYEÅN ÑÖÔØNG TOÅNG CAÀU KHI CUNG TIEÀN TAÊNG Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng TRUONG QUANG HUNG 53 r LM1 IS2 IS1 Y P AD1 AD2P 0 Y1 Y2 Y SÖÏ DÒCH CHUYEÅN ÑÖÔØNG TOÅNG CAÀU KHI TAÊNG G HOAËC GIAÛM T MO HÌNH TOÅNG CUNG-TOÅNG CAÀU P 0 LAS Y AD SAS Y Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, 2007-08 Kinh tế vĩ mô - Bài giảng 7 Trương Quang Hùng ÑAÏI SUY THOÙAI • Taïi sao coù ñaïi suy thoái? • Giaû thuyeát veà chi tieâu: do söï giaûm suùt chi tieâu – Giaûm suùt chi tieâu tieâu duøng do söï suïp ñoå thò tröôøng chöùng khoùan – Söï giaûm maïnh cuûa ñaàu tö vaøo nhaø ôû sau giai ñoïan buøng noå – Ñaàu tö tieáp tuïc giaûm do söï phaù saûn cuûa caùc ngaân haøng – Giaûm chi tieâu do chính saùch ngaân saùch caân baèng. • Giaû thuyeát tieàn teä: do giaûm cung öùng tieàn