Kinh tế cộng hoà nhân dân Trung Hoa (tt)

CỘNG HOÀ NHÂN DÂN TRUNG HOA (tt) Tiết 2. KINH TẾ I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Biết và giải thích kết quả phát triển kinh tế, sự phân bố một số ngành kinh tế của Trung Quốc trong thời gian tiến hành hiện đại hóa đất nước.. 2. Kỹ năng: - Nhận xét, phân tích bảng số liệu, lược đồ để có những hiểu biết nêu trên. 3. Thái độ: Tôn trọng và có ý thức tham gia xây dựng mối quan hệ bình đẳng, hai bên cùng có lợi giữa Việt nam và Trung Quốc. II. Thiết bị dạy học: - BĐ tự nhiên Trung Quốc (nếu có) - BĐ kinh tế chung Trung Quốc. III. Trọng tâm bài: - Một số biện pháp và kết quả của hiện đại hóa công nghiệp, nông nghiệp của Trung Quốc, nâng vị thế của Trung Quốc trong nền kinh tế thế giới. - Đặc điểm phát triển và phân bố các ngành công nghiệp, nông nghiệp Trung Quốc . IV. Tiến trình dạy học: - Kiểm tra bài cũ: Nhận xét và giải thích đặc điểm phân bố dân cư của Trung Quốc. - Mở bài: Thế giới đang chứng kiến những bước đi mạnh mẽ và vững vàng của Trung Quốc. Vì sao Trung Quốc đã có những thành công lớn trong lĩnh vực kinh tế như vậy và quan hệ giữa nước ta và Trung Quốc có những bước phát triển quan trọng như thế nào ? Các câu hỏi đó sẽ được lí giải trong bài học hôm nay. TG Hoạt động Thầy và Trò Nội dung HĐ1. Cả lớp ? Nêu một số điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế Trung I. Khái quát: Công cuộc hiện đại hóa đã làm cho Quốc (như vị trí, tài nguyên, lao động…). - GV thời sự: mặc dù với cùng một điều kiện tự nhiên và dân cư, trong giai đoạn 1949-1978 Trung Quốc đã không thành công trong việc phát triển kinh tế. Không những thế, các cuộc đại nhảy vọt, cách mạng văn hóa còn gây thiệt hại cho nền kinh tế. Trung Quốc thay đổi đường lối phát triển kinh tế, giữ vững ổn định xã hội, khai thác nguồn lực trong nước, nguồn lực bên ngoài, tiến hành HĐH đất nước; nhờ đó, Trung Quốc đã có những thành công được thế giới ghi nhận. - Công cuộc Hiện đại hóa đất nước đã mang lại kết quả to lớn như thế nào ? (đọc nội dung mục kinh tế Trung Quốc phát triển ổn đinh: - Tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất thế giới, trung bình năm đạt trên 8%. - Cơ cấu kinh tế thay đổi theo hướng tích cực. - Tổng GDP lớn (1649.3 tỉ $, lớn thứ 7/thế giới.) - Thu nhập bình quân theo đầu người tăng nhanh (GDP/người:6300 $, 2005). . I rút ra nét nổi bật). → Giá trị hàng xuất khẩu lớn thứ 3 thế giới (sau Đức, Hoa Kì). Năm 1985 GDP/ người đạt 276$, 2004 đạt 1269$ (tăng hơn 4.6 lần trong 19 năm). VN cùng thời điểm là 45.4 tỉ $. Chuyển ý: các ngành kinh tế Trung Quốc đã có những thay đổi như thế nào trong quá trình Hiện đại hóa ? Chúng ta sẽ được tìm hiểu trong mục II. HĐ 2. Tìm hiểu về các ngành kinh tế của Trung Quốc. - GV: mục tiêu hàng đầu trong công cuộc Hiện đại hóa đất nước là phát triển công nghiệp nhằm sản xuất hàng hóa đáp ứng thị trường đông đảo 1.3 tỉ dân và phục vụ cho xuất khẩu (là nhiệm II. Các ngành kinh tế: 1. Công nghiệp. a. Chiến lược phát triển: - Thực hiện nền kinh tế thị trường. - Thực hiện chính sách mở cửa, tăng cường giao lưu, thu hút đầu tư nước ngoài. vụ hàng đầu). ? Trung Quốc đã thực hiện gì để phát triển công nghiệp ? → Năm 2004, FDI vào Trung Quốc đứng hàng đầu thế giới, đạt 60.6 tỉ $. (Trung Quốc tạo ra các đặc khu kinh tế ở phía Đông Nam: thu được nguồn vốn đầu tư lớn). ? Dựa vào bảng 10.1 nhận xét sự tăng trưởng một số sản phẩm công nghiệp của Trung Quốc. → So với sản lượng năm 1985 thì năm 2004 tốc độ tăng trưởng đạt là: than 170,0; điện 706,4; thép 580,4; xi măng 664,4; phân đạm 216,2%. - Năm 1970, Trung Quốc phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên của mình vào không gian. Thành tựu - Hiện đại hóa trang thiết bị, đặc biệt chú ý các lĩnh vực công nghệ cao (công nghệ thông tin, công nghệ sinh học...). b. Kết quả: - Tốc độ tăng trưởng cao, nhiều sản phẩm công nghiệp của Trung Quốc đứng hàng đầu thế giới về sản lượng. - Nhiều ngành đạt đến đỉnh cao về công nghệ (đưa người lên vũ trụ). c. Phân bố: - Hoạt động công nghiệp chủ yếu tập trung ở phía Đông đất nước. này đưa TQ trở thành quốc gia thứ 5 tự phóng được vệ tinh nhân tạo. ? Kể tên một số TTCN của Trung Quốc, phân tích các điều kiện tác động đến sự phân bố này (tự nhiên, KT-XH) ? Chuyển ý: với dân số trên 1.3 tỉ người, việc phát triển nông nghiệp đảm bảo cung cấp đủ lương thực, thực phẩm là hết sức quan trọng (là nhu cầu cấp thiết). ? Trung Quốc đã có những chính sách, biện pháp gì để phát triển nông nghiệp ? - Khó khăn trong sản xuất nông nghiệp: bình quân đất nông - Các trung tâm công nghiệp có qui mô rất lớn: Bắc Kinh, Thượng Hải, Vũ Hán, Quảng Châu, Trùng Khánh. - Từ cuối những năm 90, Trung Quốc chú ý phát triển công nghiệp vùng nội địa (miền Tây). 2. Nông nghiệp. a. Biện pháp cải cách trong nông nghiệp: - Giao quyền sử dụng đất cho nông dân. - Cải thiện cơ sở hạ tầng: phát triển giao thông, thủy lợi, áp dụng các kĩ thuật mới, giống mới vào sản xuất. - Miễn thuế nông nghiệp. b. Kết quả hiện đại hóa nông nghiệp: Sản xuất được nhiều loại nông phẩm có nghiệp trên đầu người thấp, ở nhiều vùng nông thôn còn lạc hậu, đầu tư của nhà nước cho nông nghiệp còn íhạn chế…chênh lệch về mức sống giữa nông thôn và thành thị. Hiện nay Trung Quốc tập trung chú ý hơn đến nông thô, nông dân, ngành nông nghiệp. ? Dựa vào Hình 10.9 kể tên các nông sản chính của Trung Quốc. - Nhận xét sự phân bố cây lương thực, cây công nghiệp và chăn nuôi gia súc. Giải thích vì sao có sự khác giữa miền Đông và miền Tây ? → Do miền Đông có nhiều đồng bằng châu thổ, lượng mưa lớn, lao động dồi dào…; miền Tây có nhiều núi, cao nguyên… năng suất cao, một số loại có sản lượng đứng đầu thế gới (lương thực, bông, lạc, thịt lợn…) nhưng bình quân đầu người còn thấp. c. Phân bố: - Hoạt động nông nghiệp tập trung chủ yếu ở miền Đông: cơ cấu nông nghiệp đa dạng gồm nhiều loại cây trồng và vật nuôi. + Khu vực phía Bắc (ĐB Đông Bắc, Hoa Bắc) chủ yếu nông phẩm ôn đới: lúa mì khoai tây,… + Khu vực phía Nam (ĐB Hoa Trung, Hoa Nam) chủ yếu nông phẩm cận nhiệt và nhiệt đới: lúa gạo, chè mía… - Miền Tây chủ yếu là chăn nuôi gia súc ăn cỏ: bò, cừu… - Có sự khác biệt giữa miền Bắc và miền Nam. Chuyển ý: Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng có mối quan hệ gắn bó lâu đời. Trong thời hiện đại hai nước có đặc điểm gì ? HĐ 3. Tìm hiểu mqh Trung Quốc-Việt Nam. - GV cho HS đọc nội dung SGK rút ra các ý chính. III. Mối quan hệ Trung Quốc-Việt Nam: - Trung Quốc và Việt Nam có mối quan hệ lâu đời và đang phát triển trong nhiều lĩnh vực: khoa học, thương mại, văn hóa, thể thao… - Phương châm: “láng giềng…hướng tới tương lai”. - Giá trị trao đổi thương mại tăng dần. IV. Đánh giá: 1. Dựa vào Hình 10.8 và BĐ kinh tế chung Trung Quốc nhận xét và giải thích sự phân bố công nghiệp của quốc gia này ? V. Hoạt động nối tiếp: xem bài trước ở nhà Tiết 3. Bài thực hành: Trung Quốc. VI. Phụ lục: 1. Sự thay đổi trong nền nông nghiệpTrung Quốc: Trước 1978, nông nghiệp TQ vẫn manh tính tự phát. Cải cách ruộng đất được tiến hành rất sớm liền sau đó là sự ra đời của các hợp tác xã, công xã nhân dân nhưng do hình thức quản lí tập trung quan liêu bao cấp, mệnh lệnh cứng nhắc, không đảm bảo nguyên tắc tự nguyện của người nông dân, không động viên được tinh thần tự giác làm việc của họ nên hiệu quả năng suất lao động rất thấp. Sau 1978, nhiều biện pháp mới đã được thựchiện trong nông nghiệp… 3. Chương trình không gian của Trung Quốc: - Vào ngày 19/11/1999, tàu không gian không người lái Thần Châu 1 được phóng lên không gian coi như chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của chương trình. Sau 3 lần thử nghiệm nữa, phi thuyền Thần Châu 5 được tên lửa Trường Chinh 2F phóng lên vào ngày 15/10/2003, mang theo nhà du hành vũ trụ Dương Lọi Vỹ, đưa Trung Quốc trở thành nước thứ 3 trên thế giới đưa được người vào không gian bằng khả năng của riêng mình. - Lần phóng thứ 2 tàu có người lái Thần Châu 6 vào ngày 12/10/2005 với 2 nhà du hành vũ trụ Phí Tuấn Long và Nhiếp Hải Thắng cũng đã thành công.