Kiểm tra chất lượng thuốc có nguồn gốc dược liệu - Phan Hiền Lương

ểm tra chất lượng được các loại tinh dầu (GCMS) và hơn 10 dược liệu (HPLC) sau: SttTên dươc liệuChất định lượng1Diệp hạ châu đắngPhylanthin, hyphophylanthin2Cỏ mựcWedolelacton3NghệCurcumine4Đan sâmTanshinon5Hoàng báBerberine6Kim Tiền thảoIsovitexin7Artisocinarin8QuếCinamandehyd9Sâm Rb1, Rg110Liên tâm NuciferineI- Kiểm tra chất lượng nguyên liệu: 8- Phân tích dư lượng chất bảo vệ thực vật: Theo qui định hiện nay của các dược điển EP, BP, VN IV đối với dược liệu phải được kiểm soát 32 loại thuốc bảo vệ thực vật thuộc các nhóm Chlor hữu cơ, Phosphor hữu cơ, nhóm họ cúc (pyrethroid). Còn một số chất khác được qui định trong các chuyên luận riêng. Phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật có hàm lượng rất nhỏ nên đòi hỏi người phân tích phải có kĩ năng chuẩn bị mẫu tốt, các dung môi hóa chất tinh khiết đồng thời các thiết bị phục vụ cho việc chuẩn bị mẫu cũng phải hoàn chỉnh, đầy đủ, mặt khác hệ thống sắc kí khí (GC) phải có các đầu dò (Detector) chuyên dùng hoặc GCMS. B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCI- Kiểm tra chất lượng nguyên liệu:7- Phân tích dư lượng chất bảo vệ thực vật Trong năm 2012 Danapha đã trang bị hệ thống GCMS với thư viện phổ 750.000 chất cho phép phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật có nồng độ rất thấp 10-9 - 10-12 với độ nhạy và độ chính xác cao. Cuối năm 2012 và đầu năm 2013 Danapha đã tiến hành xây dựng qui trình và thực hiện phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên hệ thống GCMS đã được trang bị. Với qui trình sắc kí xây dựng cho phép phân tích riêng 20 chất nhóm Chlor hữu cơ, 08 chất nhóm Phosphor hữu cơ, 06 chất thuộc nhóm họ cúc(pyrethroid). Kết quả phân tích bước đầu cho thấy các đa số các dược liệu có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nằm trong giới hạn cho phép B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC8- Phân tích dư lượng chất bảo vệ thực vật: Sắc kí đồ nhóm Chlor hữu cơB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC8- Phân tích dư lượng chất bảo vệ thực vật: Sắc kí đồ nhóm Phosphor hữu cơB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC8- Phân tích dư lượng chất bảo vệ thực vật: Sắc kí đồ nhóm họ cúcB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC8- Phân tích dư lượng chất bảo vệ thực vật: Sắc kí đồ nhóm Chlor hữu cơ, Phosphor hữu cơ và họ cúcB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.1- Kiểm tra trong quá trình chiết xuất: Hệ thống chiết xuất công nghiệp của Danapha với các cho phép chiết nước và các dung môi khác nhau như Ethanol, Ethylacetat, trichloromethal hệ thống chiết cô tuần hoàn áp xuất thấp nên có khả năng chiết xuất tốt các loại dược liệu khác nhau bằng các loại dung môi khác nhau ở nhiệt độ thấp giữ được chất lượng thành phần hoạt chất của dược liệu. Đa số dược liệu được chiết bằng nước, một số dược liệu được chiết bằng Ethanol nhằm chiết xuất được các hoạt chất kém tan trong môi trường nước như Kim tiền thảo, Cỏ mực, Liên tâm, trinh nữ hoàng cung.. B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.1- Kiểm tra trong quá trình chiết xuất: Việc kiểm soát trong quá trình chiết xuất được theo dõi bằng các thông số: Nhiệt độ, áp xuất, thời gian chiết, thời gian cô đặc Qui định thời gian chiết xuất được khảo sát trong quá trình chiết. Phương pháp thường được sử dụng là HPLC. Với phương pháp này cho phép xác định thời gian chiết phù hợp nhất nhằm tiết kiệm thời gian, năng lượng giúp giảm phí trong sản xuất đồng thời vẫn chiết xuất hoạt chất được tối đa. Với dược liệu chiết xuất đạt hiệu xuất > 85 % được đánh giá là tốt. Ví dụ: Khảo sát, kiểm tra chiết xuất cỏ mực bằng Ethanol . Với chất định lượng Wedelolactone.B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.1- Kiểm tra trong quá trình chiết xuất: Sắc kí đồ: Mẫu chuẩn WedelolactoneB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.1- Kiểm tra trong quá trình chiết xuất: Sắc kí đồ: Mẫu Nguyên liệuB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.1- Kiểm tra trong quá trình chiết xuất: Sắc kí đồ: Mẫu sau khi chiết 1 giờMẫu sau khi chiết 2 giờB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.2- Kiểm tra chất lượng cao: Kiểm tra chất lượng cao với các thông số : 1-Hình thức 2- Độ ẩm 3- Vi sinh 4- Định tính : Phương pháp sắc kí lớp mỏng, HPLC 5- Định lượng thành phần hoạt chất : HPLC Tùy theo loại cao chiết có các chỉ tiêu định lượng riêng. B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCII- Kiểm tra chất lượng trong quá trình chiết xuất, sản xuất : II.2- Kiểm tra chất lượng cao: Vd : Cao cỏ mực : Hàm lượng wedelolactone: > 4% Cao Diệp hạ châu : Hàm lượng Phyllanthin > 4000 mcrg/kg Hypo Phyllanthin > 2000 mcrg/kgSắc kí đồ cao cỏ mựcSắc kí đồ cao diệp hạ châu đắngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC III- Kiểm tra chất sản phẩm: Các chỉ tiêu kiểm tra 1- Hình thức viên : Tiêu chuẩn cơ sở 2- Độ rã : Tiêu chuẩn DĐVN IV 3- Độ ẩm : Tiêu chuẩn DĐVN IV 4- Định tính : Tiêu chuẩn cơ sở 5- Định lượng : Tiêu chuẩn cơ sở 6- Vi sinh : Tiêu chuẩn DĐVN IV B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: a- Định tính : Định tính các dược liệu trong viên thuốc dược liệu đa thành phần là rất khó khăn. Phương pháp chủ yếu hiện nay là sắc kí lớp mỏng. Tốn nhiều thời gian, dung môi, hóa chất và nhân lực. Để định tính một cách chính xác, nhanh chóng và tiết kiệm Danapha đã và đang tiến hành xây dựng phương pháp định tính các dược liệu trong sản phẩm bằng phương pháp HPLC. Với nguyên tắc mỗi dược liệu chọn được một chất chuẩn hoặc một số chất đánh dấu đặc trưng. Thiết lập qui trình phân tích định tính bằng phương pháp HPLC. B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: a- Định tính : Cụ thể định tính sản phẩm bài thạch bao gồm 10 dược liệu. Yêu cầu định tính 6/10 dược liệu. Sắc kí đồ SP Bài thạchB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: Định tính SP Bài thạchSắc kí đồ SP Bài thạchSắc kí đồ chuẩn hoàng cầmB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: Định tính SP Bài thạchSắc kí đồ SP Bài thạchSắc kí đồ chuẩn Kim tiền thảoB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: Định tính SP VG5Sắc kí đồ SP VG5B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: Định tính SP VG5 Để có được các chất chuẩn hay chất đánh dấu Danapha đã tìm các qui trình chiết, tách phù hợp và dùng hệ thống sắc kí cột điều chế để phân lập có hiệu quả cao.Hệ sắc kí cột điều chế B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢCIII- Kiểm tra chất sản phẩm: b – Định lượng Định lượng hoạt chất trong sản phẩm đông dược đa thành phần là rất khó khăn tuy nhiên Danapha đã và đang phấn đấu thự hiện từng bước để định lượng một số hoạt chất chính trong sản phẩm. Đã đăng kí tiêu chuẩn định lương cho các sản phẩm dầu, cao xoa, ống hít (Cineol, camphor, menthol, cinamandehyd, eugenol) , SP Diệp hạ châu, (với định lượng hoạt chất hipophyllanthin và phyllanthin) , Sản phẩm Hộ tâm đơn (Rutin) . Phương pháp chính là GCMS và HPLC .B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Định lượng Wedelolactone trong SP VG5III- Kiểm tra chất sản phẩm: b – Định lượngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Định lượng Hypophyllanthin và phyllanthin trong SP VG5III- Kiểm tra chất sản phẩm: b – Định lượngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Định lượng Hypophyllanthin và phyllanthin trong SP Diệp hạ châuIII- Kiểm tra chất sản phẩm: b – Định lượngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Định lượng các tinh dầu trong Dầu xoa sao vàngIII- Kiểm tra chất sản phẩm: b – Định lượngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Định lượng các tinh dầu trong Cao xoa sao vàngIII- Kiểm tra chất sản phẩm: b – Định lượngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Tóm lại : Quá trình kiểm tra chất lượng thuốc từ Nguyên liệu Chiết xuất, cao Quá trình sản xuất Thành phẩm Thực hiện theo qui định GMP-WHO cho sản phẩm đông dược từ 2010 đến nay. Trong thời gian đến Danapha sẽ tiếp tục hoàn thiện các qui trình kiểm tra chất lượng thuốc đông dược đặc biệt quan tâm đến chỉ tiêu định tính và định lượngB-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC Tóm lại Việc kiểm tra chất lượng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm tra giám sát chất lượng thuốc. Đảm bảo chất lượng thuốc cung cấp đến người tiêu dùng có tác dụng tốt, an toàn. Góp phần vào việc nâng cao chất lượng và uy tín cho sản phẩm đông dược của đơn vị cũng như của quốc gia. B-KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG THUỐC ĐÔNG DƯỢC