1. Tính cấp thiết của đề tài :
Thế kỷ XX, trong đó sự phát triển có tính chất bùng nổ của công nghệ
thông tin và truyền thông, những tiến bộ công nghệ sinh học, sự chuyển dịch
sang nền kinh tế dựa trên tri thức, xu hướng toàn cầu hóa, xu thế giao lưu
văn hóa toàn cầu, sự ra đời nền kinh tế điện tử, sự có mặt của máy tính cá
nhân và Internet ở khắp mọi nơi đang tác động và làm thay đổi mọi lĩnh
vực hoạt động của con người, đưa thế giới từ kỷ nguyên công nghiệp sang
kỷ nguyên thông tin và phát triển kinh tế tri thức. Đứng trước những sự
chuyển biến lớn lao của xã hội, việc nghiên cứu và học tập của sinh viên gặp
nhiều thuận lợi song cũng không ít khó khăn.
Dẫu rằng sinh viên ở các trường đại học đang được giáo dục trong
một môi trường với sự trang bị khá đầy đủ cơ sở vật chất cũng như môi
trường để tiếp cận với các nguồn lực thông tin đã mở rộng trên phạm vi toàn
cầu, song đứng trước sự phát triển mạnh mẽ của sản lượng thông tin cũng
như các phương tiện lưu trữ, truyền tải, cung cấp thông tin phát triển theo
cấp số nhân không ngừng như hiện nay, con người trở nên thật nhỏ bé.
Sinh viên ngày nay đang được học tập trong một môi trường rộng mở
và linh hoạt, nơi mà các kiến thức và kỹ năng xử lý, sử dụng thông tin được
xem như nhân tố quan trọng hàng đầu. Vì vậy: “Giáo dục cần phải được đổi
mới thông qua các hình thức học tập mới để giúp sinh viên trở nên tích cực
và chủ động hơn trong kỷ nguyên thông tin”. Theo đó: việc học tập nên dựa
vào các nguồn thông tin về thế giới thực, việc học tập nên hướng vào vấn đề
“tương tác” và “tích hợp” hơn là bị động và manh mún, việc học tập phải
dựa trên cơ sở “cộng tác”, nên sử dụng các công nghệ truyền thông hiện đại
trong việc học tập”.[8,tr.137]
72 trang |
Chia sẻ: Thục Anh | Ngày: 19/05/2022 | Lượt xem: 331 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Khóa luận Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung tâm Thông tin Thư viện Đại học Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nhân văn, công nghệ...Người
sử dùng có thể truy cập tới tài liệu dưới dạng tóm tắt, toàn văn.
Địa chỉ truy cập:
User: T4TVHANU09
Pass: hanoiu
CSDL Tạp chí khoa học Việt Nam trực tuyến
Ngày 26/9/2007, Thư viện Quốc gia Việt Nam cùng với các nhà tài
trợ đã chính thức khai trương Cơ sở dữ liệu Tạp chí khoa học Việt Nam
Trực tuyến (Vietnam Journals Online) tại địa chỉ:
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội52
VJOL là CSDL tóm tắt và toàn văn các tạp chí khoa học xuất bản tại Việt
Nam với mục tiêu giúp cho độc giả nghiên cứu tiếp cận dễ dàng hơn với tri
thức khoa học xuất bản tại Việt Nam và giúp thế giới biết đến nhiều hơn về
một nền học thuật của Việt Nam.
CSDL Tạp chí khoa học Việt Nam Trực tuyến (VJOL) được Mạng
Quốc tế về Ấn phẩm Khoa học (INASP) khởi xướng năm 2006 với sự tham
gia của các cơ quan thông tin thư viện đầu ngành của Việt Nam: Thư viện
Quốc gia Việt Nam, Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia,
Nhà xuất bản Khoa học Tự nhiên và Công nghệ thuộc Viện Khoa học &
Công nghệ Việt Nam, Viện Thông tin Khoa học Xã hội thuộc Viện Khoa
học Xã hội Việt Nam và Trung tâm Thông tin Tư liệu Khoa học Công nghệ
thuộc Viện Khoa học & Công Nghệ Việt Nam.
Tuy nhiên, VJOL không phải chỉ là một CSDL đơn thuần. Nó còn là
một dịch vụ cho phép các tạp chí thành viên tự xuất bản và quản lý tạp chí
của mình trên mạng Internet bằng phần mềm Open Journal System – một
phần mềm xuất và quản lý tạp chí trực tuyến do Dự án Tri thức Công cộng
của Canada xây dựng, được hơn 1000 tạp chí khoa học sử dụng rộng rãi trên
thế giới. Nói cách khác, đây là một CSDL hữu cơ, luôn được cập nhật thông
tin mới từ chính những tạp chí tham gia vào VJOL.
Sau hơn một năm xây dựng, tới tháng 9/2007, CSDL Tạp chí khoa
học Việt Nam Trực tuyến đã có 16 tạp chí với 34 mục lục, liệt kê 418 bài
viết, trong đó 294 bài viết được cung cấp toàn văn dưới định file PDF. Các
tóm tắt bài viết cũng như giao diện có thể hiển thị được ở hai ngôn ngữ:
Tiếng Anh và Tiếng Việt (Phiên bản Tiếng Việt do Thư viện Trẻ biên dịch).
Tất cả tài liệu trên VJOL được tìm kiếm, duyệt và xem miễn phí (tự
do), tuy nhiên, bản quyền của toàn bộ nội dung thuộc về các tạp chí và tác
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội53
giả. Việc sử dụng hoặc sử dụng lại những nội dung này mà không phải là Sử
dụng Hợp lý cần phải xin phép tạp chí đăng tải nội dung đó.
Người dùng tin của Trung tâm với đặc trưng là sinh viên, cán bộ của
một trường ngoại ngữ nên có vốn tiếng Anh khá tốt, do đó cũng dễ dàng hơn
trong việc truy cập, tìm kiếm và sử dụng thông tin trong các CSDL nước
ngoài.
2.4.4. Cán bộ thƣ viện
Cán bộ thư viện là cầu nối hết sức quan trọng giữa người dùng tin với
thư viện – kho tri thức của nhân loại. Tài liệu trong thư viện có được sử
dụng và khai thác một cách triệt để hay không đó là điều phụ thuộc rất nhiều
vào vai trò của người cán bộ thư viện. Những cuốn sách chỉ thực sự trở nên
hữu ích khi có người đọc và nghiên cứu nó. Một thư viện phục vụ tốt là thư
viện có nhiều bạn đọc đến nhất. Bởi vậy, người ta nói cán bộ thư viện là linh
hồn của thư viện thật có ý nghĩa.
Hiện nay, tổng số cán bộ của Trung tâm gồm có 22 cán bộ, trong đó
có 16 cán bộ tốt nghiệp đại học ngành Thông tin - Thư viện, 04 người tốt
nghiệp ngành công nghệ Thông tin và Điện tử viễn thông, 02 cán bộ phụ
trách an ninh, 01 thạc sĩ, 06 cán bộ đang học cao học, 06 cán bộ đang theo
học văn bằng 2 các thứ tiếng.
Đa số cán bộ của Trung tâm ở độ tuổi thanh niên, rất trẻ và có trình độ
chuyên môn cao, có khả năng nắm bắt nhanh sự phát triển của khoa học kỹ
thuật, biết sử dụng thành thạo các trang thiết bị của Trung tâm, Có tinh thần
thái độ phục vụ nhiệt tình, luôn tìm tòi cái mới, đặc biệt biết nắm bắt những
xu thế mới của thế giới, biết hướng dẫn cách tìm tin cho bạn đọc.
Ngoài ra, Trung tâm còn nhận được sự quan tâm giúp đỡ quý báu của
các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước về kinh phí, trang thiết bị, vốn tài
liệu Cán bộ của Trung tâm được tạo điều kiện đi tham quan học tập và
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội54
trao đổi chuyên môn nghiệp vụ tại các thư viện khác. Những kiến thức thông
tin mà cán bộ thư viện có được đều từ những lần được học hỏi quý báu này.
Trình độ ngoại ngữ của cán bộ thư viện khá tốt, thuận lợi cho việc tìm tài
liệu bằng tiếng Anh về KTTT trong hoàn cảnh nguồn tài liệu tiếng Việt còn
rất hạn chế như hiện nay.
Con người luôn là yếu tố quan trọng, quyết định sự thành bại của kế
hoạch triển khai kiến thức thông tin tại Trung tâm TT-TV Trường Đại học
Hà Nội trong tương lai
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội55
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO KIẾN THỨC THÔNG TIN CHO SINH VIÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÀ NỘI
3.1. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình triển khai
kiến thức thông tin tại Trung tâm Thông tin – Thƣ viện Trƣờng
đại học Hà Nội
3.1.1. Thuận lợi
Các cán bộ đang công tác tại Trung tâm Thông tin – Thư viện đã
thực sự hiểu được tầm quan trọng của kiến thức thông tin đối với sinh viên,
học viên trong việc hình thành kỹ năng học tập suốt đời. Chính sự thấu hiểu
này đã khiến cán bộ tại Trung tâm luôn nhiệt tình, hào hứng trong công tác
đào tạo KTTT, truyền đạt các kỹ năng cần thiết cho sinh viên
Cán bộ thư viện họp bàn và lên kế hoạch đào tạo sinh viên với sự
ủng hộ nhiệt tình từ phía lãnh đạo thư viện, một số người trong ban lãnh đạo
nhà trường và toàn bộ các cán bộ đang công tác tại Trung tâm Thông tin –
Thư viện Trường Đại học Hà Nội
Sinh viên của trường rất năng động, ham học hỏi, hướng ngoại,
thích tìm tòi cái mới, có kỹ năng tốt về ngoại ngữ và biết sử dụng máy tính
thành thạo
Cơ sở vật chất đầy đủ, khang trang được đầu tư khá tốt, mạng máy
tính (LAN) rất tốt, thiết bị giảng dạy KTTT hiện đại
Hệ thống máy tính hiện nay Trung tâm có khoảng hơn 200 máy, trong
đó có 05 máy chủ và 200 máy trạm.
Bên cạnh đó Trung tâm còn có máy từ hoá và khử từ cho sách, máy in
laser, máy in thẻ, máy đọc mã vạch, máy in màu
Hiện nay tại Trung tâm đã có một phòng được trang bị máy chiếu cho
giáo viên giảng dạy, hệ thống máy tính đồng bộ dành cho sinh viên, các thiết
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội56
bị cần thiết cho việc cài phần mềm, chạy chương trình học, phục vụ cho
những buổi giảng dạy kiến thức thông tin cho sinh viên
Cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại là điều kiện thuận lợi để
Trung tâm tiến hành hoạt động đào tạo KTTT cho sinh viên tốt và hiệu quả
hơn. Đây là điều kiện tiên quyết quan trọng hiện nay
Đội ngũ cán bộ thư viện của Trung tâm trẻ, chuyên môn đồng bộ,
nhiệt tình, trình độ ngoại ngữ ngày càng được nâng cao và khả năng nghiệp
vụ khá tốt nên luôn sẵn sàng tiếp thu cái mới, những tiến bộ về KTTT trên
thế giới hiện nay
Đặc biệt hơn cán bộ kỹ thuật viên tại Trung tâm có trình độ chuyên
môn tốt, có khả năng xử lý sự cố máy móc nhanh chóng, cài phần mềm chạy
chương trình tốt cho sinh viên sử dụng trong quá trình học KTTT
3.1.2. Khó khăn :
Trung tâm đã làm bản kế hoạch chi tiết về chương trình giảng dạy,
thời lượng giờ dạy và cách phân bố bài giảng gửi lên ban lãnh đạo nhà
trường xin phép đứng ra giảng dạy KTTT như một môn học chính thức, tính
điểm và tích hợp vào kết quả học tập của mỗi sinh viên. Song đã không nhận
được sự đồng thuận của BLĐ nhà trường với lý do: Việc giảng dạy KTTT là
chưa đúng với chức năng của thư viện, có phần lấn sân sang nhiệm vụ giảng
dạy của các khoa khác, Trung tâm chỉ có chức năng phục vụ sinh viên, các
cán bộ thư viện không đủ trình độ sư phạm để đào tạo KTTT cho sinh viên
trong toàn trường. Đây chính là khó khăn lớn nhất của Trung tâm hiện nay
khi quyết định tiến hành kế hoạch đào tạo KTTT cho sinh viên, bởi vì sự
đồng thuận hoàn toàn từ phía BLĐ nhà trường là yếu tố quan trọng hàng đầu
quyết định sự thành công của kế hoạch đào tạo
Sự nhận thức có phần hạn chế của sinh viên về vấn đề KTTT còn
mới mẻ với nền giáo dục của Việt Nam. Đa số các sinh viên chưa hiểu rõ
tầm quan trọng lớn lao của KTTT đối với việc hình thành kỹ năng học tập,
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội57
nghiên cứu khoa học trong môi trường giáo dục đại học, đặc biệt hơn, nắm
vững KTTT giúp người học, người nghiên cứu hình thành kỹ năng học tập
suốt đời. KTTT chưa được coi trọng đối với cả sinh viên và học viên cao học
Phần mềm sử dụng cho công tác giảng dạy KTTT tại Trung tâm
như phần mềm trích dẫn tài liệu Endnote 9.0 đòi hỏi phải mua bản quyền
phần mềm mới có thể sử dụng hiệu quả, tránh các sai sót lúc cài đặt. Song
kinh phí của Trung tâm còn hạn hẹp, chưa được đầu tư gây ra nhiều khó
khăn trong quá trình triển khai hoạt động đào tạo KTTT
Sinh viên học phần mềm của KTTT đều bằng tiếng anh nên những
sinh viên chuyên về các ngoại ngữ khác, hoặc không thông thạo tiếng anh có
thể sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức
Trung tâm sắp xếp buổi học phải phụ thuộc vào lịch học, thời khóa
biểu của sinh viên. Đôi lúc thời khóa biểu thay đổi khiến buổi học có thể bị
hoãn hoặc không diễn ra như kế hoạch đã định. Bên cạnh đó, lớp học cần
phải đăng ký trước khi sử dụng phòng Internet mà thường xuyên được sử
dụng làm phòng tập huấn cho sinh viên. Phòng học rỗi thì mới có thể sắp
xếp buổi học, nếu không sẽ bị hoãn. Chưa có một phòng riêng chuyên dành
cho công tác giảng dạy KTTT nên mọi kế hoạch đều bị động, gây khó khăn
cho cả cán bộ và sinh viên
Chưa nhận được sự đồng thuận từ nhà trường nên kinh phí cho
hoạt động đào tạo KTTT còn rất nghèo nàn, găp nhiều khó khăn khi thư viện
muốn triển khai đào tạo một cách quy mô. Ngoài ra, cán bộ chưa được tham
gia những lớp học chính thức về nghiệp vụ sư phạm, về KTTT để nâng cao
trình độ của mình, đến gần hơn với sự phát triển KTTT của thế giới
Cán bộ tại Trung tâm đều là những người không chuyên về KTTT,
tất cả đều có công tác riêng tại thư viện. Vì chưa có lịch học thường xuyên,
các buổi học còn lẻ tẻ nên cán bộ đều chưa sẵn sàng cho việc dạy học, hầu
như lúc sinh viên có nhu cầu học về KTTT thì cán bộ đều bị động, chưa thể
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội58
truyền đạt hết những tri thức mà họ biết. Giả sử có chương trình, kế hoạch
và lịch học ổn định thì Trung tâm chắc chắn sẽ có những cán bộ chuyên về
mảng KTTT cho sinh viên
Nhiều sinh viên không thường xuyên lên thư viện, chưa quan tâm
hoặc không hề biết tới các chương trình giảng dạy KTTT đang có tại Trung
tâm vì thế không biết hết nội dung mà có nhu cầu đăng ký tham gia học
KTTT
Trong buổi học khi gặp các sự cố không mong muốn như mất điện,
lỗi mạng làm chậm và trì hoãn buổi học, có thể làm lãng phí thời gian của cả
sinh viên lẫn cán bộ giảng dạy
Một số sinh viên dù đã đăng ký tham gia lớp học nhưng trong buổi
học không tập trung, làm việc riêng trong lớp khiến ảnh hưởng không ít đến
các bạn sinh viên khác và tới cán bộ thư viện, giảm chất lượng buổi học mà
cán bộ phải sắp xếp công phu mới có được
Giáo viên là cán bộ thư viện còn trẻ, chưa có kinh nghiệm trong
việc quản lý lớp học, dễ bị cháy giáo án vì chưa có chuyên môn sư phạm và
lúng túng xử lý khi có những tình huống bất ngờ xảy ra.
3.2. Nhận xét
3.2.1. Thành tựu
Chúng ta nhận thấy rằng những thành tựu đã đạt được của Trung tâm
trong hoạt động đào tạo KTTT cho sinh viên chưa nhiều nhưng rất khả quan
bởi vì hiện nay Trung tâm vẫn chưa nhận được sự đồng thuận từ nhà trường,
thành tựu có thể kể đến đó là:
Các chương trình của hoạt động đào tạo kiến thức thông tin được
lên kế hoạch kĩ càng và khoa học. Các cán bộ theo sát hoàn cảnh của thư
viện và điều kiện đặc thù của sinh viên mà hoạch định chiến lược đào tạo
phù hợp, hiệu quả và có chất lượng
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội59
Hoạt động PR cho các buổi đào tạo KTTT được Trung tâm thực
hiện khá tốt, một số sinh viên đã được giới thiệu về nội dung, lịch học các
buổi đào tạo của KTTT, từ đó đăng ký tham gia tìm hiểu về những kỹ năng
thông tin từ các buổi giảng dạy đó. Từ những buổi học này, sinh viên hiểu
được phần nào về KTTT để tự bản thân tìm hiểu KTTT sâu hơn nữa, rèn
luyện cho sinh viên kỹ năng học tập suốt đời
Cán bộ cố gắng tiếp thu tri thức, những kỹ năng của KTTT và tìm
hiểu nghiệp vụ sư phạm để có thể giảng dạy cho sinh viên một cách nhiệt
tình, có hiệu quả, khoa học. Chính sự nỗ lực và nhiệt tình của các cán bộ nên
Trung tâm luôn nhận được sự động viên, khuyến khích và quý mến từ phía
các sinh viên tham gia học tập, nghiên cứu tại thư viện. Số lượng sinh viên
đến thư viện ngày càng đông hơn
Những buổi đào tạo được diễn ra đúng như dự kiến, khá đông sinh
viên quan tâm và tham gia học KTTT, đặc biệt kỹ năng tìm kiếm trên
Internet và cách trích dẫn tài liệu bằng phần mềm trích dẫn Endnote 9.0
được sinh viên tiếp thu nhanh và đầy sự thích thú hưởng ứng. Đây là những
kỹ năng cơ bản, đặc biệt cần thiết cho việc học tập và trả bài hằng ngày của
sinh viên
Phần thực hành và các bài test kiểm tra kỹ năng thông tin của sinh
viên sau mỗi buổi học được diễn ra đều đặn, có phương pháp và thu được
kết quả khá chính xác. Cán bộ thư viện luôn mềm dẻo xử lý những vi phạm
của sinh viên, khuyến khích và nhắc nhở sinh viên chỉnh sửa thái độ nghiêm
túc trong học tập, nghiên cứu và sử dụng thư viện sao cho có hiệu quả,
không lãng phí thời gian và tránh ảnh hưởng đến những người xung quanh.
Rèn luyện cho sinh viên thói quen học tập có chất lượng, khoa học, tập trung
cao
Sau những buổi học về KTTT, Trung tâm nhận được phản hồi tốt
từ sinh viên, những ý kiến đóng góp giúp thư viện ngày càng hoàn chỉnh hơn
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội60
trong công tác phục vụ bạn đọc và đào tạo KTTT phù hợp với nhu cầu của
sinh viên Trường Đại học Hà Nội
Thời gian mở cửa hợp lý của thư viện, phục vụ cả buổi trưa và
buổi tối khiến sinh viên hào hứng học tập hơn. Hình thức kho mở được áp
dụng triệt để tại các phòng phục vụ bạn đọc của Trung tâm luôn làm sinh
viên thấy thoải mái lựa chọn tài liệu mình cần
Một tín hiệu tốt là hiện nay ở một số khoa thuộc Trường Đại học
Hà Nội đã phối hợp và nhờ Trung tâm đào tạo KTTT cho sinh viên của
khoa, giúp sinh viên hoàn thành tốt hơn việc học chuyên ngành
3.2.2. Nhƣợc điểm
Mặc dù chương trình đào tạo được triển khai với bản kế hoạch khá
hấp dẫn song chưa có sự đồng thuận của ban lãnh đạo nhà trường nên Trung
tâm chưa được đầu tư kinh phí. Một số lãnh đạo vẫn cho rằng kiến thức
thông tin không phải là một môn học, việc giảng dạy KTTT tại Trung tâm sẽ
trở nên trùng lặp với một số môn tại các khoa, cán bộ thư viện không phải là
giảng viên chuyên môn nên mọi kế hoạch để triển khai thực tế là rất khó
khăn. Song Trung tâm vẫn đang cố gắng tiến hành các buổi học nhỏ, lẻ dựa
vào nhu cầu và sự đăng ký của sinh viên
Nhiều sinh viên chưa quan tâm đúng mức đến sự quan trọng của
KTTT trong việc hình thành kỹ năng học tập suốt đời giúp bản thân học tốt,
nghiên cứu tốt nên chưa nhiệt tình tham gia
Do chưa được quan tâm đúng mức từ phía nhà trường nên có một
số cán bộ hơi thiếu nhiệt tình và không muốn tiếp tục thực hiện hoạt động
đào tạo KTTT nữa, song tác giả tin rằng nếu được sự quan tâm và động viên
của nhà trường và ban lãnh đạo thì hoạt động đào tạo KTTT sẽ có nhiều
khởi sắc
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội61
Tài liệu dạng giấy vẫn chiếm ưu thế hơn so với tài liệu điện tử.
Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển với tốc độ nhanh như hiện nay
thì đây cũng là một hạn chế của Trung tâm.
Một số nội dung trên Website của Trung tâm còn rất sơ sài, mức
độ cập nhật thấp khiến bạn đọc chưa có cái nhìn toàn diện, đầy đủ về Trung
tâm. Sinh viên cũng chưa thể tra cứu tài liệu qua website của Trung tâm.
Đây cũng là một hạn chế trong việc khuyến khích sinh viên tự học tốt hơn
tại thư viện
Đội ngũ cán bộ còn non trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm làm việc
và thực tiễn công tác. Trình độ ngoại ngữ của cán bộ dù đang được nâng cao
nhưng một số cán bộ vẫn chưa đọc được thành thạo để hiểu, tham khảo và
sử dụng các tài liệu chuyên môn nước ngoài.
Chưa đẩy mạnh chia sẻ nguồn lực thông tin với các cơ quan Thông
tin – Thư viện khác, ở Trung tâm chưa tiến hành mượn liên thư viện. Vì vậy
nguồn lực thông tin chưa đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu của nhà trường trong
giai đoạn hội nhập quốc tế. Phần mềm Libo 5.5 mà Trung tâm đang sử dụng
đã cũ và nhiều lỗi nên nhiều lúc sinh viên không tìm được tài liệu. Điều này
khiến sinh viên chán nản khi không được thông tin mình cần.
3.3. Giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng đào tạo kiến thức
thông tin tại Trung tâm Thông tin – Thƣ viện Trƣờng Đại học
Hà Nội
3.3.1. Đối với nhà trƣờng
Trước hết, lãnh đạo nhà trường cần phải nhìn nhận đầy đủ, đúng
đắn vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của KTTT đối với sinh viên đại học
trong việc đổi mới phương pháp giáo dục và nâng cao chất lượng đào tạo.
Sự cấp thiết của KTTT cần phải được phản ánh trong chính sách giáo dục
của nhà trường và được tất cả các thành viên trong BLĐ Trường Đại học Hà
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội62
Nội hiểu rõ. Điều này cho phép nhà trường triển khai các chương trình
KTTT một cách chủ động và hiệu quả. Qua đó cũng cần thấy rằng những
hiểu biết về KTTT phải được duy trì liên tục, bất chấp những thay đổi về
mặt nhân sự có thể phát sinh trong đơn vị đào tạo. Do đó, tính hiệu quả của
các chương trình KTTT mới được đảm bảo.
Các trường đại học nói chung và Trường Đại học Hà Nội nói riêng
cần hiểu rằng giáo dục đại học Việt Nam hiện nay, NDT cần được trang bị
KTTT, bởi lẽ nền giáo dục đại học Việt Nam còn lạc hậu, chưa phát triển.
NDT chưa được đào tạo một cách bài bản về KTTT trong môi trường thông
tin truyền thống và thông tin hiện đại
Với hoàn cảnh hiện nay, điều kiện tốt nhất là cần sự hỗ trợ triển
khai dự án, đồng thuận, cỗ vũ và đầu tư của BLĐ nhà trường
Nhà trường cần quan tâm hỗ trợ Trung tâm trong việc triển khai
đào tạo KTTT cho sinh viên về cơ sở vật chất, thời gian giảng dạy và các
điều kiện ưu đãi giúp cán bộ thư viện tâm huyết hơn với kế hoạch hoạt động
đào tạo. Cần thiết phải tiến hành thiết kế các chương trình đào tạo KTTT
theo điều kiện hiện có của đơn vị, có thể trả lời các câu hỏi sau :
- Các chương trình đào tạo KTTT nên được thiết kề, triển khai và
thẩm định như thế nào? Nhu cầu về KTTT của sinh viên ở mỗi cấp học có
khác nhau không? Khác như thế nào?
- Đâu là vai trò của Trung tâm Thông tin – Thư viện của trường
trong việc thiết kế, giảng dạy và xây dựng nguồn lực cho việc đào tạo
KTTT, cũng như xúc tiến việc ứng dụng KTTT?
BLĐ nhà trường cần xem xét về việc lồng ghép môn học KTTT
vào chương trình giảng dạy đối với mọi sinh viên. Tương lai gần cần triển
khai KTTT trở thành môn học bắt buộc trong chương trình đào tạo đại học
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội63
Đổi mới phương pháp đào tạo, phương pháp giảng dạy của thầy và
học tập của trò, nâng cao khả năng tự học, tự nghiên cứu, không ngừng tích
hợp KTTT: hướng nội dung bài giảng theo cách tiếp cận vấn đề và giải
quyết vấn đề, nâng cao khả năng tư duy, nghiên cứu, tìm kiếm thông tin. Sử
dụng phương tiện giảng dạy hiện đại để thực hiện quá trình truyền đạt kiến
thức theo hình thức mô hình hóa.
3.3.2. Đối với Trung tâm Thông tin – Thƣ viện
Hiện nay Trường Đại học Hà Nội đã chuyển sang phương thức đào
tạo theo tín chỉ nên trước hết Trung tâm phải có đầy đủ tài liệu chuyên
ngành cho sinh viên tự học để đáp ứng tốt nhu cầu cao của sinh viên
Cần xác định rõ các cán bộ tại thư viện đóng vai trò là người tìm
hiểu và đáp ứng nhu cầu tin cho sinh viên một cách đầy đủ nhất. Trung tâm
cần nhanh chóng lên kế hoạch dài hơi, khả thi cho hoạt động đào tạo KTTT
dành cho sinh viên toàn trường
Trung tâm có thể tham khảo áp dụng Mô hình 8 bƣớc với 1 số nét
chính sau đây :
- Xác định nhu cầu thông tin của người dùng tin là sinh viên của
trường. Điều này giúp cán bộ thư viện xây dựng được câu hỏi chuẩn để
làm việc với sinh viên khi đến sử dụng thư viện. Từ đó Trung tâm lên kế
hoạch bổ sung vốn tài liệu phù hợp và phục vụ hiệu quả cho sinh viên
- Xây dựng chiến lược / Khám phá nguồn tin: Trung tâm xây dựng
chiến lược khoa học từ những hiểu biết thu thập được về mục đích, khả
năng sử dụng, kỹ năng tra cứu, trình độ xử lý thông tin của sinh viên để
từ đó giúp sinh viên thỏa mãn nhu cầu thông tin của họ một cách hiệu
quả, nhanh chóng và chính xác
- Lựa chọn thông tin / Tìm kiếm thông tin: Cán bộ giúp sinh viên rèn
luyện kỹ năng lựa chọn những thông tin phù hợp với nhu cầu học tập và
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội64
cách tìm kiếm thông tin qua mạng trực tuyến OPAC hoặc Internet có hiệu
quả cao
- Tổ chức thông tin: Thông tin thu về cần được tổ chức một cách
khoa học, có logic, tùy theo đề tài trong quá trình học tập hay theo hướng
nghiên cứu khoa học cụ thể. Sinh viên cần được Trung tâm tiến hành đào
tạo kỹ năng thông tin này
- Sáng tạo trong dùng tin: Từ những thông tin tìm kiếm được hay
tiếp thu từ các bài giảng trên lớp, sinh viên cần sáng tạo trong dùng thông
tin. Dùng đúng mục đích, biến tri thức của người khác thành cái của riêng
mình, hình thành kiến thức lâu dài của bản thân
- Trình bày thông tin: Để thông tin thu thập được đạt hiệu quả cao
trong việc học tập và nghiên cứu, cần có kỹ năng trình bày thông tin dễ
hiểu, logic và có tính khoa học, thông tin đi từ cái chung đến cái riêng cụ
thể để người đọc có thể hiểu dễ dàng
- Đánh giá thông tin: Những thông tin hiện có ở thư viện, ở mạng
toàn cầu hay ở sách báo đều rất hỗn tạp. Điều thiết yếu sinh viên cần có
kỹ năng đánh giá thông tin xác thực, phù hợp với những mảng kiến thức
mà sinh viên quan tâm
- Sử dụng thông tin: Thông tin cần được sử dụng vào những mục
đích trong sáng, khoa học và giúp sinh viên hình thành kỹ năng học tập
tốt, đạt hiệu quả cao trong môi trường giáo dục đại học
Cử cán bộ thư viện đi học hỏi, hội nghị, hội thảo tại những cở sở
đang triển khai KTTT khá tốt trên địa bàn và trong nước
Đa dạng hóa, làm phong phú hơn nữa các buổi giảng dạy cho sinh
viên, tạo được sự quan tâm của sinh viên và cán bộ trong trường
Nâng cao trình độ kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn, ngoại ngữ của
cán bộ thư viện nhằm phát triển chất lượng đào tạo KTTT.
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội65
3.3.3. Đối với sinh viên
Sinh viên cần nắm bắt được các kỹ năng thông tin cần thiết cho
việc học, tham gia các lớp đào tạo KTTT tại Trung tâm đều đặn, có hiệu quả
cao
Tìm hiểu về vấn đề KTTT trên các phương tiện truyền thông,
mạng Internet để có sự hiểu biết sâu sắc hơn nữa, bởi lẽ đây là vấn đề đã
được quan tâm và triển khai khá tốt ở các trường đại học nước ngoài, từ đó
bản thân tự tích lũy những kiến thức bổ ích cho việc học tập của mình.
Áp dụng những kỹ năng của KTTT vào việc học tập và nghiên cứu
của mình hiệu quả, nhanh chóng hình thành cho bản thân kỹ năng học tập
suốt đời một cách khoa học.
Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Huyền Trang
Tìm hiểu hoạt động đào tạo kiến thức thông tin dành cho sinh viên tại Trung
tâm TTTV Đại học Hà Nội66
KẾT LUẬN
Kiến thức thông tin chính là phương tiện, công cụ, là hành trang
không thể thiếu để sinh viên học tập và chiếm lĩnh những đỉnh cao của tri
thức trong xã hội thông tin ngày nay. Sinh viên Trường Đại học Hà Nội đã
nắm bắt và hiểu được tầ
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- khoa_luan_tim_hieu_hoat_dong_dao_tao_kien_thuc_thong_tin_dan.pdf