Khái niệm và thi hành quyền tác giả và quyền liên quan

Khái niệm và thi hành quyền tác giả và quyền liên quan1) Khái niệm quyền tác giả/quyền liên quanCác yếu tố cơ bản của (i) quyền tác giả; (ii) quyền liên quan;Ba nguyên nhân của những tiến bộ chính tại Châu Á và những vùng khác trên thế giới trong bảo vệ quyền tác giả (và quyền sở hữu trí tuệ nói chung) trong 10 năm qua: (i) nghĩa vụ theo các công ước quốc tế (ví dụ Thoả thuận TRIPS, các thoả thuận vùng hoặc song phương);Khái niệm quyền tác giả/quyền liên quan (ii) Các quốc gia cạnh tranh với nhau để thu hút đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển giao công nghệ; (iii) Chính phủ nhận thấy rằng phải bảo vệ các tài sản sáng tạo thiết yếu của mình (ví dụ, phần mềm), đây là yếu tố thiết yếu để đạt được sự tiến bộ trong các ngành công nghiệp dựa trên trí thức ngày nay.2)Khái niệm của Việt Nam về quyền tác giả/quyền liên quanLuật tổng hợp về sở hữu trí tuệ được Quốc hội ban hành năm 2005: điều chỉnh không chỉ những lĩnh vực truyền thống về sở hữu trí tuệ, mà các những lĩnh vực đặc biệt, như là giống cây trồng;Khái niệm quyền tác giả rộng hơn và cụ thể hơn trước đây, áp dụng cả cho người nước ngoài;Khái niệm của Việt Nam về quyền tác giả/quyền liên quanKhái niệm “quyền liên quan” chi tiết hơn Bộ luật Dân sự 1994 và các luật liên quan;Ngoại lệ đặc biệt: từ chối bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nếu quyền sở hữu trí tuệ “trái với lợi ích xã hội”. 3) Thi hành quyền tác giả và quyền liên quanNhững khác biệt lớn trong hiệu quả thi hành tại các nước khác nhau (so sánh ví dụ Singapore và Lào)Quá trình thi hành diễn ra ở cấp độ quốc gia và quốc tế (toà án, cảnh sát, hải quan)Trọng tâm của phần này là việc thẩm phán thi hành quyền4) Khuôn khổ thi hành quyền tác giả và quyền liên quan tốt hơn Chỉ có thể thi hành hiệu quả quyền tác giả và quyền liên quan khi ít nhất đáp ứng được 6 điều kiện: (i) luật hoàn chỉnh, thống nhất và cụ thể về sở hữu trí tuệ; (ii) chế tài dân sự và hình sự hoàn chỉnh, đủ nghiêm khắc để loại bỏ vi phạm;Khuôn khổ thi hành quyền tác giả và quyền liên quan tốt hơn(iii) thẩm phán (và cả sỹ quan cảnh sát và hải quan) phải được đào tạo đầy đủ để phát hiện vi phạm và áp dụng luật;(iv) luật phải qui định khả năng khởi kiện nhanh chóng chống lại người bị tình nghi là vi phạm;Khuôn khổ thi hành quyền tác giả và quyền liên quan tốt hơn(v) thủ tục tố tụng toà án không “nặng nề quá mức’; (vi) Chính phủ và thẩm phán sẵn sàng xử lý nghiêm khắc vi phạm quyền tác giả và quyền liên quan5) Những yếu tố cụ thể tăng cường thủ tục thi hànhNgoài những yếu tố xem xét chung trên đây, toà án phải có thẩm quyền đặc biệt theo luật quốc gia và văn bản dưới luật để áp dụng những đền bù và hình phạt dưới đây cho những vi phạm quyền tác giả và quyền liên quan:(1) lệnh khẩn cấp;(2) bồi thường thiệt hại;Những yếu tố cụ thể tăng cường thủ tục thi hành(3) huỷ bỏ hoặc vứt bỏ nguyên liệu vi phạm;(4) biện pháp tạm thời để bảo toàn chứng cứ và ngăn chặn vi phạm diễn ra hoặc tiếp tục;(5) Đền bù cho bị đơn trong trường hợp lạm dụng công lý;Những yếu tố cụ thể tăng cường thủ tục thi hành(6) ấn định hình phạt hình sự;(7) Toà án hoặc phân toà chuyên biệt về sở hữu trí tuệ;(8) Xuất bản bản án.