Khái niệm và nguyên tắc không phân biệt đối xử với phụ nữ

Khái niệmvà nguyên tắc không phân biệt đối xử với phụ nữPGS.TS Lê Thị QúyT.TNC Giới & Phát triểnCác nguyên tắc định hướng của CEDAWCông ước CEDAW thiết lập một hệ thống dựa trên 3 nguyên tắc lớn. Đó là :Bình đẳng trong thực tếKhông phân biệt đối xửNghĩa vụ quốc giaKhái niệm, định nghiã Thuật ngữ “ phân biệt đối xử với phụ nữ” mang ý nghĩa bất kỳ sự khác biệt, hạn chế hay loại trừ nào dựa trên cơ sở giới tính, có tác dụng hay mục đích ngăn cản, vô hiệu hoá sự thừa nhận phụ nữ được hưởng quyền con người và quyền tự do cơ bản trong lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá, dân sự hay bất kỳ lĩnh vực nào khác.Phân biệt đối xửPhân biệt đối xử xác lập sự bất bình đẳng do xã hội tạo nên.Phân biệt đối xử phải được tích cực xoá bỏ.Phải có các biện pháp chủ động để đem lại bình đẳng.Định nghĩa về phân biệt đối xử,Điều 1 của CEDAWVì những mục tiêu của Công ước, thuật ngữ “Phân biệt đối xử với phụ nữ ” có nghĩa - Bất kỳ sự phân biệt, loại trừ hay hạn chế nào dựa trên cơ sở giới tính mà - Làm ảnh hưởng hoặc nhằm mục đíchĐịnh nghĩa về phân biệt đối xử ( tiếp ) - Làm tổn hại hoặc vô hiệu hoá việc phụ nữ được công nhận, hưởng thụ hoặc thực hiện.- Trên cơ sở bình đẳng nam nữ bất kể tình trạng hôn nhân của họ.- Quyền con người và những tự do cơ bản trong lĩnh vực chính trị, kinh tế,xã hội, văn hoá, dân sự và các lĩnh vực khác. Nhận biết phân biệt đối xử1. Trực tiếp hoặc Gián tiếp(Chủ định hoặc không có chủ định)2. Trong luật pháp hoặc trong thực tiễn 3. Hiện tại, quá khứ và mang tính cơ cấu4. Có tính đan xen và trên nhiều lĩnh vực (dân sự, văn hoá, kinh tế, chính trị)5. Giao thoaNhận biết phân biệt đối xử ( tiếp )Phần lớn thể hiện qua gián tiếp, cùng cách đối xử như nhau nhưng tác động lại khác nhau hoặc phân biệt đối xửCó những công ty hiện tại đã tiếp nhận chính sách có phân biệt phụ nữ từ trước nên nay đưa ra chính sách mới vẫn bị phân biệt.Nhận biết phân biệt đối xử ( tiếp )Thí dụ : Công ty không có chế độ thai sản cho nữ công nhân trong quá khứ nay thực hiện một số chính sách ưu tiên tuyển dụng nữ thì vẫn là phân biệt. Có khi phân biệt mang tính cố hữu cả cơ chế khó nhận ra trong tất cả đời sống xã hội, muốn xoá bỏ phải xoá bỏ cả cơ chếNhận biết phân biệt đối xử ( tiếp )Phân công lao động theo giớiThiệt thòi trong ly dị Bạo lực gia đình Bị động trong tình dục Chưa tự chủ về kinh tếNhận biết phân biệt đối xử ( tiếp )- ChÕ ®é nghØ h­u bÊt b×nh ®¼ng- N¹o thai bÐ g¸i- Thõa kÕ- §Þnh kiÕn giíi.Nhận biết phân biệt đối xử ( tiếp ) Ph©n biÖt ®èi xö trong chñng téc, t«n gi¸o, kinh tÕ, x· héi, sù tham gia cña phô n÷ hay trong tÊt c¶ ? §ßi hái phô n÷ cã tr×nh ®é ngang víi nam giíi lµ ch­a chÝnh x¸c v× hä ®¹i diÖn cho nhãm x· héi yÕu thÕ Ýt ®­îc häc hµnh.Các cách tiếp cận tới sự bình đẳngCách tiếp cận hình thức và đồng nhấtCách tiếp cận bảo thủBình đẳng trong thực tếCách tiếp cận hình thức tới sự bình đẳngCoi phụ nữ và nam giới như nhau và vì vậy đối xử với họ như nhauKhông xem xét đến những khác biệt sinh học và khác biệt do xã hội quy địnháp dụng những tiêu chuẩn nam tính, không quan tâm đến những nhu cầu đặc thù của phụ nữCách tiếp cận hình thức tới sự bình đẳng(tiếp )Cho rằng phụ nữ có thể tiếp cận với những cơ hội công bằng theo những cách tương tự như nam giớiTạo gánh nặng cho phụ nữ phải thể hiện theo cách của nam giới Cách tiếp cận bảo thủNhìn nhận sự khác biệt nhưng xem xét điểm yếu của phụ nữ như cơ sở cho sự đối xử khác biệtDo sự loại trừ, phụ nữ mất cơ hội đạt được hàng loạt cơ hội khácCách tiếp cận bảo thủ ( tiếp )Gắn sự cắt giảm quyền lợi với quyền của phụ nữ Cản trở sự lựa chọn của phụ nữCủng cố các khuôn mẫu về phụ nữ và nam giới và không dẫn tới sự biến đổi xã hội Các biện pháp đặc biệt tạm thờiCác biện pháp đặc biệt tạm thời (Điều 41)Các bước đi tích cựcĐược thực hiện hoặc bảo trợ của Chính phủĐem lại lợi ích cho phụ nữ hoặc một nhóm phụ nữ Các biện pháp đặc biệt tạm thời ( tiếp )4. Nhằm đẩy nhanh tới bình đẳng trong thực tế 5. Mang tính tạm thời 6. Chủ yếu, để giải quyết phân biệt đối xử trong quá khứ và mang tính cơ cấuChính sách nhằm xoá bỏ phân biệt đối xửĐưa nguyên tắc bình đẳng vào Hiến pháp và LuậtĐảm bảo nhận thức thực tế về nguyên tắc bình đẳngCấm phân biệt đối xử với phụ nữChính sách nhằm xoá bỏ phân biệt đối xử ( tiếp )Bảo vệ phụ nữ theo pháp luậtKhông thực hiện các hành động phân biệt đối xửXoá bỏ phân biệt đối xử bởi bất kỳ cá nhân, tổ chứcChính sách nhằm xoá bỏ phân biệt đối xử ( tiếp )Điều chỉnh hoặc xoá bỏ các luật, quy định, phong tục và các thói quen tạo nên sự phân biệt đối xử.Bãi bỏ các điều khoản quy định hình phạt mang tính phân biệt đối xử.******** Xin cảm ơn