Hướng dẫn sử dụng quang trị liệu (phototherapy) và quang hóa trị liệu (photochemotherapy)

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG QUANG TRỊ LIỆU (PHOTOTHERAPY) VÀ QUANG HÓA TRỊ LIỆU (PHOTOCHEMOTHERAPY) UVB dải rộng (Broad-band ultraviolet B light) 1.Xác định typ ánh sáng của da (Skin phototype - SPT). 2.Xác định liều đỏ da tối thiểu (Minimal Erythema Dose - MED). 3.SPT typ I hoặc II: liều khởi đầu bằng 50% liều đỏ da tối thiểu và tăng liều 50%, 40%, 30%, 20% và 10% liều trước đó. 4.SPT typ III đến VI: liều bắt đầu bằng 60% liều MED và tăng liều 50%, 40%, 30%, 20% và 10% liều trước đó. 5.Sau 5 lần điều trị, tăng liều 5-15%. 6.Liều vùng mặt: liều khởi đầu 20mJ/cm2 và tăng dần 2,5mJ/cm2. Không vượt quá 2 lần liều MED. 7.Các chi có thể tăng liều hơn nữa nếu cần thiết. 8.Điều chỉnh lại nếu xuất hiện đỏ da hoặc nhạy cảm. 9.Đeo kính bảo vệ. 10. Che chắn vùng sinh dục nam. 11. Tần số điều trị lý tưởng 3lần/tuần. 12. Bôi dầu khoáng có thể giúp làm tăng hấp thu ở da. 13. Bệnh thường đáp ứng sau 25 lần điều trị. 14. Sau khi đạt được hiệu quả điều trị thì giảm tần số 2 lần/ tuần rồi 1 lần/tuần và dừng hẳn. UVB dải hẹp (Narrow-band ultraviolet B light) Sử dụng tia UVB dải hẹp, bước sóng xung quanh 311nm. Liệu pháp này có tác dụng hiệu quả hơn UVB dải rộng trong điều trị bệnh Vảy nến. 1.Đo liều đỏ da tối thiểu của UVB dải hẹp. 2.SPT typ I hoặc II: liều khởi đầu bằng 50% MED và tăng liều 20% liều trước đó trong 4 lần điều trị tiếp theo. 3.SPT typ III đến VI: liều khởi đầu bằng 60% MED và tăng liều 20% liều trước đó trong 4 lần điều trị tiếp theo. 4.Sau 5 lần điều trị: tăng liều 5-15%. 5.Tần số 3-5 lần điều trị/tuần. Quang hóa trị liệu (Psoralen with ultraviolet A light Photochemotherapy - PUVA) 1.Trước khi điều trị, bệnh nhân phải khám mắt. 2.Xác định SPT. 3.Liều của 8-methoxypsoralen (8-MOP) là 0,4 mg/kg, sử dụng 1 giờ trước khi chiếu tia. 4.Liều khởi đầu của UVA bằng ½ liều SPT tính bằng J/cm2; ví dụ: SPT III, liều khởi đầu là 1,5 J/cm2. 5.Bệnh nhân đỏ da toàn thân hoặc bạch biến diện rất rộng coi là SPT I. 6.Tăng liều dần 0,25-0,5 J/cm2. 7.Các chi có thể tăng liều hơn nữa nếu cần thiết. 8.Tần số: tối thiểu 2 lần/tuần, tối đa 3 lần/tuần; không được điều trị vào 2 ngày liên tiếp. 9.Đeo kính bảo vệ mắt. 10. Che chắn vùng sinh dục nam. 11. Bệnh thường đáp ứng sau 20 lần điều trị. 12. Đeo kính chắn tia UV trong vòng 24h kể từ khi uống 8-MOP. 13. Nếu bệnh nhân đỏ da, mụn nước, nhạy cảm thì bác sĩ đánh giá xem có tiếp tục điều trị không. 14. Liều lớn nhất phụ thuốc vào SPT. Tuy nhiên, có thể vượt quá liều này nếu cần thiết. 15. Sau khi đạt được hiệu quả điều trị thì giảm tần số điều trị xuống 2lần/tuần rồi 1lần/tuần sau đó dừng hẳn. Khuyến cáo liều lớn nhất của SPT I, II: là 8 J/cm2; SPT III, IV: 12 J/cm2; SPT V, VI: 20 J/cm2. PUVA ở tay, chân 1.Liều khởi đầu 0,25 J/cm2; tăng liều dần 0,25 J/cm2. 2.Liều cao nhất không nên vượt quá 20 J/cm2. 3.Nếu bệnh nhân có đỏ da, mụn nước, nhạy cảm thì BS đánh giá xem có tiếp tục điều trị không. Thay đổi liều khi bệnh nhân bỏ cách quãng + Bệnh nhân bỏ 1-2lần điều trị: duy trì liều trước đó. + Bệnh nhân bỏ 1-2tuần: giảm 33%. + BN bỏ 2-4tuần: giảm 66%. + BN bỏ trên 1 tháng: quay lại liều khởi đầu. Nếu bệnh nhân dùng Retinoid liều giảm 25% (vì tác dụng phụ của nó nên chỉ dùng trong vảy nến mụn mủ và vảy nến đỏ da toàn thân). Đeo kính bảo vệ mắt: