Hướng dẫn phòng ngừa lây nhiễm cúm A (h5n1, h1n1, h7n9)

ới hạn vận chuyển BN nếu không cần thiết. • khi vận chuyển phải có trang phục giới hạn nguy cơ phát tán nguồn nhiễm. DC chăm sóc BN •Khử -tiệt khuẩn thích hợp PHÒNG LÂY QUA ĐƯỜNG TIẾP XÚC TRONG CÚM A TRUYỀN BỆNH QUA GIỌT BẮN Xuất phát từ người mang mầm bệnh khi: • ho, hắt hơi, • trong thủ thuật như hút rửa, nội soi bắn vào kết mạc mắt, niêm mạc mũi, miệng của người kế cận ☞ caàn söï tieáp xuùc gaàn giöõa ngöôøi beänh vaø ngöôøi nhaän ☞ khoâng caàn thoâng khí vaø xöû lyù khoâng khí TRUYỀN BỆNH QUA KHÔNG KHÍ Xuất phát từ người mang mầm bệnh khi ho, hắt hơi, trong thủ thuật như hút rửa, nội soi, Vi sinh vật phân tán rộng, lơ lửng trong không khí trong thời gian dài Được hít vào bởi vật chủ nhạy cảm ở cùng phòng hoặc ở phạm vi xa hơn ☞ vieäc xöû lyù khoâng khí raát caàn thieát Giọt phân tử > 5 µm Giọt phân tử < 5 µm 30-80cm/giây 0.06-1.5cm/giây Nöôùc Bốc hơi Truyền bệnh qua giọt bắn Truyền bệnh qua đường khơng khí Khoảng 1 m Đôi khi trên 50 m Quyết định sử dụng phòng ngừa dựa trên đường lây truyền khi bn lần đầu tiên nhập viện hay có nhiễm trùng mới hiện diện Dựa trên cơ sở của dữ liệu lâm sàng và dịch tễ, trước khi có XN xác định chẩn đoán 77Transmission Based Precautions: Respiratory Infection Control in Health Care Facilities Khi nào áp dụng NEJM 78 Transmission Based Precautions: Respiratory Infection Control in Chẩn đóan phân biệt giữa SARS và cúm gà. Quyết định: Sử dụng phòng ngừa giọt bắn không cần đợi KQ XN 79 Transmission Based Precautions: Respiratory Infection Control in Health Care Facilities Ví dụ Giọt bắn lây truyền khi người bệnh nói chuyện, ho hay hắt hơi Thông thường giọt bắn di chuyển trong khoảng cách ngắn (1 mét) nhưng có thể rơi trên mũi, miệng hay mắt người không được bảo vệ hay bề mặt môi trường Giọt bắn không lơ lửng trong không khí 80 Phòng ngừa qua giọt bắn PHÒNG NGỪA LÂY TRUYỀN QUA GIỌT BẮN aùp duïng keøm vôùi phoøng ngöøa chuaån cho nhöõng BN nhö : • Nhiễm cúm A/H1N1, cúm mùa, SARS, cúm gia cầm A/H5N1, • AdenovirusNhiễm não mô cầu, Quai bị, Parvovirus, Rubella • Nhieãm Haemophilus influenza type B • Nhieãm Neisseria meningiditis • Nhieãm khuaån hoâ haáp naëng – Baïch haàu, Dòch haïch – Vieâm phoåi do Mycoplasma – Vieâm hoïng,vieâm phoåi do Streptococcus hay beänh tinh hoàng nhieät ôû treû em • PHÒNG NGỪA LÂY TRUYỀN QUA GIỌT BẮN • Nếu xếp chung với bệnh nhân khác phải giữ một khoảng cách xa thích hợp (trên 1 mét) • Mang khẩu trang, nhất là với những thao tác cần tiếp xúc gần (<1m) với bệnh nhân • Hạn chế tối đa vận chuyển bệnh nhân, đeo khẩu trang cho bệnh nhân Transmission Based Precautions: Respiratory Infection Control in Health Care Facilities 83 Phòng ngừa qua giọt bắn đòi hỏi sử dụng khẩu trang y tề khi đứng trong khỏang cách 1 mét từ bn Áp dụng bất kỳ khi nào chăm sóc bn nghi ngờ hay xác định có bệnh lây truyền qua giọt bắn Cần nhớ!! Khẩu trang y tế - Hình thể có thể khác nhau Một vài bệnh nguyên lây truyền qua những giọt phân tử nhỏ có khả năng lây nhiễm trong khoảng cách xa hơn 1 mét Lao phổi, sởi, và thủy đậu lây truyền qua đường không khí Khi một bệnh hô hấp mới đầu tiên xuất hiện (chưa được báo cáo trước đây), khả năng lây truyền qua đường không khí nên luôn được xem xét 84 Phòng ngừa lây truyền qua đường không khí • Lây truyền qua đường khí do những giọt phân tử nhỏ có thể xảy ra ở những bệnh thường lây truyền qua giọt bắn do những phân tử lớn hơn (v.d. Cúm người và SARS) • Khí dung được tạo ra từ những bệnh nhân bị nhiễm trong một số thủ thuật được tiến hành trong phòng không có thông khí tốt làm lây nhiễm cho người khác, ví dụ trong khi hút đàm hay đặt nội khí quản 85 Lây truyền qua đường không khí Những thủ thuật có thể tạo ra những hạt khí dung bao gồm • Đặt nội khí quản • Khí dung thuốc và làm ẩm • Nội soi phế quản • Hút dịch ở đường thở • Chăm sóc người bệnh mở khí quản • Vật lý trị liệu lồng ngực, • Hút dịch mũi hầu, • Thông khí áp lực dương qua mask mặt (BiPAP, CPAP) • Thông khí tần số cao dao động • Máy hút • Khám giải phẫu bệnh nhu mô phổi sau tử vong. Đặt bn ở những khu vực thông khí tốt, Cách ly những bn khác Đặt bn ở phòng cách ly đường khí, với >12 ACH và kiểm soát đường khí đưa ra khỏi hành lang và hướng về phía ngòai, nếu có thể Ghi chú: Có thể kiểm tra hướng khí bằng một khăn giấy Sử dụng khẩu trang hô hấp khi đi vào vùng có nguy cơ cao, đảm bảo phải kiểm tra độ chặt của khẩu trang trước mỗi lần sử dụng Transmission Based Precautions: Respiratory Infection Control in Health Care Facilities 87 Phòng ngừa lây qua đường không khí Environmental Ventilation: Respiratory Infection Control in Health Care Facilities6−88 Khí trao đổi mỗi giờ thỏa đáng có thể hòa loãng các giọt khí dung đường hô hấp Quá trình thông khí (phút) % phân tử khí dung theo số luồng khí trao đổi mỗi giờ (ACH) 6 9 12 15 18 21 24 0 phút 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 5 phút 61% 47% 37% 29% 22% 17% 14% 10 phút 37% 22% 14% 8% 5% 3% 2% 15 phút 22% 10% 5% 2% 1% <0.1% 0.3% 30 phút 5% 1% 0.3% <0.1% <0.1% 0% 0% 45 phút 1% 0.1% <0.1% 0% 0% 0% 0% 60 phút 0.3% <0.1% 0% 0% 0% 0% 0% Hạn chế di chuyển bn Giáo dục bệnh nhân về quy tắc vệ sinh hô hấp và khi ho Đảm bảo bệnh nhân mang khẩu trang phẫu thuật ở ngoài phòng bệnh Đảm bảo rửa tay ngay lập tức sau khi tháo trang phục phòng hộ cá nhân 89 Phòng ngừa lây qua đường không khí Sử dụng bổ sung cho phòng ngừa chuẩn Áp dụng bất kỳ khi nào chăm sóc bn nghi ngờ hay xác định có bệnh lây truyền qua đường khí Transmission Based Precautions: Respiratory Infection Control in Health Care Facilities90 Khẩu trang hô hấp – hình dạng có thể khác nhau Phòng ngừa lây qua đường không khí Khử khuẩn lần cuối các buồng bệnh và xe chuyên chở BN cúm A/H5N1 1. Chuẩn bị phương tiện: Máy phun hoá chất, hoặc bình xịt có chứa chlorine, Phương tiện PHCN 2. Các bước thực hiện: Rửa tay 1 Mặc TPPHCN Đóng kín cửa buồng bệnh trong suốt thời gian phun, Phun hoá chất lên bề mặt theo chiều chuyển động hình sin với nồng độ 1% cứ 50ml/m2. Sau 4 giờ mở cửa phòng, Lau lại nước sạch những máy móc, giường nằm BN. Rửa tay 2 Thay trang phục Rửa tay 3 XỬ LÝ KHI BN TỬ VONG Tại khoa phòng: BN tử vong NVYT phải báo NV nhà đại thể biết để xử lý BN. Nhân viên đại thể lên phải: •Mặc quần áo bảo hộ •Rửa tay •Mang đầy đủ trang phục PHCN trước khi xử lý xác. •Lấy gòn, gọc nhét vào các lỗ tự nhiên, •Lau bệnh nhân bằng Cloramin B 5% lần 1. •Mặc quần áo cho bệnh nhân lại, để bệnh nhân theo tư thế quy định, •Bọc săng vải bên ngoài, cho vào bao nilon dán kín miệng, phun chlorin bên ngoài. •Chuyển bệnh nhân bằng băng ca hoặc xe chuyển. Tại nhà xác: Nhân Viên Nhà Đại Thể: Khi BN về chuyển vào phòng xử lý: • Bọc nylon vàng bên trong, trắng bên ngoài. • Nhập quan tài: lót 1 lớp nilon dưới đáy quan tài, đổ 1 lớp vôi bột trên lớp nilon, đặt thi hài đã gói kín và phun chlorin bên ngoài, đóng kín quan tài, chuyển mai táng. • Tẩy uế xe đẩy, DC ...bằng dd Cloramin B 5%. Xác BN sau khi được xử lý: • Gia đình: hoả táng càng sớm càng tốt ( trong vòng 24 giơ sau khi chết). • Nếu lưu trong tủ giữ xác phải bọc trong 2 bao và cô lập tốt, để trong một tủ riêng. Vệ sinh xe đẩy và bàn xử lý xác, sau khi sử dụng: • Lau xe đẩy dung dịch Cloramin B 5%, sau đó lau sạch lại với xà bông và nước, để khô. • Lau bàn xử lý xác bằng Cloramin B 5%, sau đó lau sạch lại với xà bông và nước, để khô. Xử lý mẫu bệnh phẩm Bệnh phẩm phải được vận chuyển trong túi chống thủng, có túi có thể tự hàn riêng Nhân viên vận chuyển cần phải được đào tạo về kỹ thuật an toàn Vận chuyển bằng người, không nên bằng máy Nhân viên lấy mẫu phải mang dụng cụ phòng hộ Ghi rõ bệnh phẩm “Cúm H5N1” và phải báo trước cho phòng thí nghiệm Phoøng xeùt nghieäm Neân laøm xeùt nghieäm cuûa bn H5N1 sau caùc xeùt nghieäm khaùc neáu khoâng caàn khaån caáp Mang ñuû caùc duïng cuï phoøng hoä ñaày ñuû trong khi thöïc hieän xeùt nghieäm Chuøi maùy, baøn laøm vieäc.. baèng dung dòch khaùng khuaån tröôùc khi laøm xeùt nghieäm khaùc Phòng ngừa phơi nhiễm cho NVYT Đối với tất cả nhân viên y tế • Nên chích ngừa vaccin cúm • Chú ý rửa tay và vệ sinh hô hấp • Chú ý tất cả các khuyến cáo về CNK • Theo dõi có hệ thống các triệu chứng sốt, ho, khó thở Phòng ngừa phơi nhiễm cho NVYT Đối với NVYT làm việc với BN cúm H5N1 • Chích ngöøa vaccin cuùm 2-4 tuaàn tröôùc khi tieáp xuùc • Thực hành sử dụng dụng cụ phòng hộ • Lưu danh sách tất cả nhân viên y tế • Theo dõi có hệ thống các triệu chứng sốt, ho, khó thở • Theo dõi nhiệt độ 2 lần/ngày cho tất cả nhân viên y tế làm việc trong khu vực. (khi cần, có thể kiểm tra XQ) • Nếu có triệu chứng, hạn chế tiếp xúc với người khác, báo cho trưởng khoa và khoa chống nhiễm khuẩn Nhân viên y tế nghi ngờ đã có phơi nhiễm •Oseltamivir phosphate (Tamiflu) – 75 mg/ ngaøy trong toái thieàu 7 ngaøy – Baét ñaàu ngay sau phôi nhieãm, toái ña trong voøng 2 ngaøy – Coù theå keùo daøi cho ñeán 6 tuaàn Phòng ngừa phơi nhiễm cho nhaân vieân y teá Hạn chế thăm bệnh Hướng dẫn về nguy cơ nhiễm cúm Hướng dẫn cách sử dụng dụng cụ phòng hộ và rửa tay, đặc biệt đối với người nuôi bệnh Tất cả khách thăm bệnh và người nuôi bệnh cũng phải được tầm soát triệu chứng nhiễm cúm Nếu có triệu chứng phải xem như là một trường hợp nghi ngờ cúm H5N1 Khuyến cáo với người nhà/khách thăm Thank you