Hình thức và chức năng của gây hấn ở học sinh Trung học phổ thông

áp lực xã hội, như về ngoại hình nhiều hơn các em trai [27]. Việc lựa chọn gây hấn quan hệ nhiều hơn ở các em gái phù hợp với đặc điểm giới và văn hóa giao tiếp kín đáo của phụ nữ Châu Á. Những thay đổi này cũng là sự cảnh báo cho các nhà giáo dục, nhà tâm lý, các bậc phụ huynh về mức độ quan tâm cần thiết, tình yêu thương và giáo dục đối với nhóm học sinh nữ. Chẳng hạn, bên cạnh đảm bảo bình đẳng giới, các nhiệm vụ ở trường và ở nhà nên được thiết kế phù hợp với đặc điểm giới và sức khỏe các em gái. Tương tự, các em học sinh ở thành thị khó kiểm soát hành vi hơn có lẽ bởi môi trường sống căng thẳng hơn, nhiều cạnh tranh hơn học sinh nông thôn. Nhu cầu kinh tế, di cư từ nông thôn ra thành thị, không gian sống chật hẹp, thiếu an toàn và đòi hỏi thăng tiến, có thể đã gây áp lực lên các em sống ở thành thị. Các em ở nông thôn cũng không phải đối mặt với nhiều xung đột văn hóa như các em ở thành thị, nên ít khả năng gây hấn hơn. Vì vậy, các giáo viên và cán bộ tâm lý học đường ở thành thị nên chú ý tới việc giải tỏa cảm xúc và tăng cường các hoạt động trao đổi văn hóa, huấn luyện kỹ năng xã hội cho học sinh như là những biện pháp phòng ngừa. Việc có những nhóm học sinh gây hấn cao hơn cần phải được chú ý bởi các giáo viên và cán bộ tâm lý lâm sàng. Bởi lẽ, việc gây hấn cao ở tuổi vị thành niên có thể đưa đến những hậu quả tiêu cực ở tuổi trưởng thành như phạm pháp, bạo lực, tai nạn thương tích, phá hủy các mối quan hệ xã hội nền tảng cho phát triển cá nhân, thất nghiệp, Vì vậy, tăng cường chăm sóc và đưa các em thuộc nhóm gây hấn cao vào chương trình hỗ trợ từ sớm có thể giảm thiểu các hậu quả không mong muốn này. Phân tích tương quan và hồi quy cho thấy các khía cạnh gây hấn có mối quan hệ chặt chẽ và có thể dự đoán lẫn nhau. Do đó, khi giải quyết một xung đột có gây hấn ở lứa tuổi vị thành niên, điều cần thiết là phải tìm hiểu các khả năng có các hành vi gây hấn khác bên cạnh hành vi đã được báo cáo trong vụ việc cụ thể. Bối cảnh, nhận thức, cảm xúc của học sinh luôn cần được đánh giá đồng thời với việc phê phán hành vi gây hấn. Điều này sẽ giúp giáo viên và nhà trị liệu tâm lý kiểm soát hành vi gây hấn ở học sinh có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, hệ số tương quan và hồi quy cao cho thấy các tiểu thang đo có mối liên hệ mạnh với nhau, đảm bảo cấu trúc chặt chẽ của thang đo. Cho nên, thang đo gây hấn Xung đột Đồng đẳng (PCS) L.T.H. Trang, D.H. Minh / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 37, No. 1 (2021) 102-111 110 có thể sử dụng tốt trong các nghiên cứu tiếp theo ở Việt Nam như một công cụ đáng tin cậy. 5. Kết luận Nghiên cứu này đã cho kết quả tương tự với nhiều công bố trên thế giới và Việt Nam rằng hành vi gây hấn ở vị thành niên là phổ biến. Tuy nhiên, dữ liệu của nghiên cứu cho thấy mức độ lặp lại hành vi gây hấn cao hơn so với nghiên cứu trước đây ở Việt Nam. Xu hướng nữ giới gây hấn nhiều hơn nam giới, học sinh thành thị gây hấn nhiều hơn học sinh nông thôn cũng được ghi nhận ở nghiên cứu này, trong khi không có khác biệt đáng kể về gây hấn giữa trường công lập - trường ngoài công lập và khối lớp 10-lớp 11. Kết quả nghiên cứu hữu ích trong việc xây dựng kế hoạch quản lý hành vi của học sinh trong trường học hoặc các chương trình hỗ trợ tâm lý cho vị thành niên. Tuy vậy, nghiên cứu có một số hạn chế nhất định liên quan đến đặc điểm mẫu. Quy mô mẫu còn nhỏ và tập trung ở Hà Nội và Hưng Yên, có tương đồng về đặc điểm văn hóa, vùng miền, và không bao gồm nhiều dân tộc thiểu số. Vì vậy, kết quả nghiên cứu không có tính khái quát hóa cho toàn bộ học sinh Việt Nam. Tài liệu tham khảo [1] T.T.M. Duc, Aggressive behavior analyzed from a social psychology perspective, Hanoi National University Publisher, Hanoi, 2011 (in Vietnamese). [2] J. Liu, G. Lewis, L. Evans, "Understanding aggressive behaviour across the lifespan", Journal of psychiatric and mental health nursing 20(2) (2013) 156-168. https://doi.org/10.1111/j.1365- 2850.2012.01902.x. [3] D. Nagin, R.E. Tremblay, Trajectories of boys' physical aggression, opposition, and hyperactivity on the path to physically violent and nonviolent juvenile delinquency, Child development 70(5) (1999) 1181-1196. https://doi.org/10.1111/1467- 8624.00086. [4] J.D. Hawkins, E. Von Cleve, Jr.R.F. Catalano, Reducing early childhood aggression: Results of a primary prevention program, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 30(2) (1991) 208-217. [5] J.N. Hughes, T.A. Cavell, Influence of the teacher-student relationship in childhood conduct problems: A prospective study, Journal of clinical child psychology 28(2) (1999) 173-184. [6] B.K. Hamre, R.C. Pianta, Early teacher-child relationships and the trajectory of children's school outcomes through eighth grade, Child development 72(2) (2001) 625-638. [7] G. Faretra, A profile of aggression from adolescence to adulthood: An 18-year follow-up of psychiatrically disturbed and violent adolescents, American Journal of Orthopsychiatry 51(3) (1981) 439-453. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1981.tb01392.x [8] L. Fortin, Students’ antisocial and aggressive behavior: development and prediction, Journal of Educational Administration 41(6) (2003) 669-688. [9] A.M. Whipp, T. Korhonen, A. Raevuori, K. Heikkilä, L. Pulkkinen, R.J. Rose, J. Kaprio, E. Vuoksimaa, Early adolescent aggression predicts antisocial personality disorder in young adults: a population-based study, European child & adolescent psychiatry 28(3) (2019) 341-350. https://doi.org/10.1007/s00787-018-1198-9. [10] S.C. Yudofsky, J.M. Silver, W. Jackson, J. Endicott, D. Williams, The Overt Aggression Scale for the objective rating of verbal and physical aggression, The American Journal of Psychiatry 143(1) (1986) 35-39. https://doi.org/10.1176/ajp.143.1.35. [11] N.R. Crick, J.K. Grotpeter, Relational Aggression, Gender, and Social-Psychological Adjustment. Child Development 66(3) (1995) 710-722. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1995.tb00900.x [12] M.S. Atkins, D.M. Stoff, Instrumental and hostile aggression in childhood disruptive behavior disorders. Journal of Abnormal Child Psychology, 21 (1993) 165-178. [13] N.R. Crick, K.A. Dodge, Social Information- Processing Mechanisms in Reactive and Proactive Aggression, Child Development 67(3) (1996) 993-1002. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1996.tb01778.x. [14] K.A. Dodge, J.E. Lochman, J.D. Harnish, J.E. Bates, G.S. Pettit, Reactive and proactive aggression in school children and psychiatrically impaired chronically assaultive youth. Journal of Abnormal Psychology 106(1) (1997) 37-51. https://doi.org/10.1037/0021-843x.106.1.37. [15] K.E. Carlyle, K.J. Steinman, Demographic Differences in the Prevalence, Co-Occurrence, L.T.H. Trang, D.H. Minh / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 37, No. 1 (2021) 102-111 111 and Correlates of Adolescent Bullying at School, Journal of School Health 77(9) (2007) 623-629. https://doi.org/10.1111/j.1746-1561.2007.00242.x. [16] E.K. Nekvasil, D.G. Cornell, Student reports of peer threats of violence: Prevalence and outcomes, Journal of School Violence 11(4) (2012) 357-375. https://doi.org/10.1080/15388220.2012,706764. [17] M.J. Muñoz-Rivas, J.L. Graña, K.D. O’Leary, M.P. González, Aggression in adolescent dating relationships: Prevalence, justification, and health consequences, Journal of Adolescent Health 40(4) (2007) 298-304. [18] T.T.M. Duc, H.X. Dung, Aggressive situation of students in high schools. Asian Research Support Center and Korea Higher Education Foundation, Vietnam’s National University, Hanoi, 2010 (in Vietnamese). [19] T.V. Cong, N.T. Hong, L.N. Huyen, Overview of the scale of aggression in the world and developing the scale of aggression for junior high school students in Vietnam, Article of Science and Technology Development 3(2) (2017) 76-84 (in Vietnamese). [20] N.B. Dat, Inadequate behavior by teenagers in violent families, Journal of Psychology 4(175) (2012) 68-75 (in Vietnamese). [21] M.A. Marsee, C.T. Barry, K.K. Childs, P.J. Frick, E.R. Kimonis, L.C. Muñoz, K.J. Aucoin, G.M. Fassnacht, M.M. Kunimatsu, K.S.L. Lau, Assessing the forms and functions of aggression using self-report: Factor structure and invariance of the peer conflict scale in youth, Psychological Assessment 23(3) (2011) 792-804. https://doi.org/10.1037/a0023369. [22] T.V. Cong, N.T. Hong, L.N. Huyen The reality of aggressive behavior in junior high school students, Proceedings of the Conference on School Violence Prevention in the Current Context and Solutions, VNU Publishing House, Hanoi, 2016, pp. 326-334 (in Vietnamese). [23] M.A. Marsee, P.J. Frick, C.T. Barry, E.R. Kimonis, L.C. Munoz-Centifanti, K.J. Aucoin, Profiles of the forms and functions of self- reported aggression in three adolescent samples, Development and Psychopathology 26 (2014) 705-720. https://doi.org/10.1017/S0954579414000339. [24] American Psychiatric Association, The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM). 5 (2013) 271-290. [25] B. Sommer, Stress and menstrual distress, Journal of Human Stress 4(3) (1978) 5-47. [26] D.M. Dougherty et al, The influence of menstrual- cycle phase on the relationship between testosterone and aggression, Physiology & behavior 62(2) (1997) 431-435. [27] S. Helfert, P. Warschburger, The face of appearance-related social pressure: gender, age and body mass variations in peer and parental pressure during adolescence, Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health 7(1) (2013) 16-27. p