Hệ thống thông tin chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh

DỰ ÁN mMOM THÁI NGUYÊN TÀI LIỆU HƢỚNG DẪN SỬ DỤNG HỆ THỐNG THÔNG TIN CHĂM SÓC SƢ́C KHỎE BÀ MẸ VÀ TRẺ SƠ SINH - MCHIC 2014 Mục Lục A. Giới thiệu chung về dự án và vai trò của cán bô ̣y tế tuyến xã ....................................... 2 I. Giới thiệu chung về dự án ............................................................................................................. 2 II. Vai trò của CBYT tham gia vào dự án ......................................................................................... 3 B. Mô tả khái quát hệ thống “ Thông tin chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh” ........... 4 I. Giới thiệu chung ........................................................................................................................... 4 II. Cơ chế hoạt động .......................................................................................................................... 4 C. Hƣớng dẫn sử dụng hệ thống “ Chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh” .................... 5 I. Đăng nhập vào hệ thống ............................................................................................................... 5 II. Khởi động chƣơng trình can thiệp và quản lý chƣơng trình ......................................................... 7 1. Khởi động chƣơng trình8 2. Theo dõi chƣơng trình.1311 1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CAMH Trung tâm nghiên cứu Nghiện và Sức khỏe Tâm thần Canada CBYT Cán bộ y tế CSSK Chăm sóc sức khỏe eHealth Y tế điêṇ tƣ̉ HMIS Hê ̣thống quản lý thông tin y tế KHHGĐ Kế hoạch hóa gia đình MCHIC Hê ̣thống thông tin chăm sóc sƣ́c khỏe Bà mẹ và Trẻ sơ sinh PHAD Viện Dân Số, Sức Khỏe và Phát triển PNDTTS Phụ nữ dân tộc thiểu số SFU Đaị hoc̣ Y tế công côṇg Simon Fraser Canada SKSS Sức khỏe sinh sản VEH Công ty cổ phần truyền thông và đầu tƣ y tế VEH 2 A. Giới thiệu chung về dự án và vai trò của cán bộ y tế tuyến xã I. Giới thiệu chung về dự án Dự án can thiêp̣ thí điểm "Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh cho đồng bào dân tộc thiểu số tại tỉnh Thái Nguyên qua mô hình tích hợp y tế điện tử và tương tác giữa người sử dụng và nhà cung cấp dịch vụ y tế " hay còn goị là d ự án mMOM, đƣơc̣ triển khai n hằm cải thiện cơ hội tiếp cận dịch vụ, nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, qua đó giảm tỷ lệ tử vong, nâng cao sức khỏe của bà mẹ và trẻ sơ sinh ngƣời dân tộc thiểu số tại các vùng sâu, vùng xa của Thái Nguyên . Dƣ ̣án do Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển (PHAD) phối hợp với Sở y tế Thái Nguyên thực hiện, với sƣ ̣hỗ trơ ̣kỹ thuâṭ của Công ty c ổ phần truyền thông và đầu tƣ y tế (VEH) và các chuyên gia quốc tế đến từ Đ ại học Simon Fraser Canada (SFU), Trung tâm nghiên cứu Nghiện và Sức khỏe Tâm thần Canada (CAMH). Dƣ ̣án đƣơc̣ triển khai trong khoảng thời gian 3 năm từ tháng 8 năm 2013 đến hết tháng 5 năm 2016, 8 xã của huyện Định Hóa tham gia triển khai can thiêp̣ án bao gồm : Bảo Linh, Lam Vỹ , Quy Kỳ, Bình Yên, Sơn Phú, Phú Đình, Tân Dƣơng, Đồng Thịnh. Các hoạt động chính của dự án:  Can thiệp thí điểm việc sử dụng điện thoại di động trong truyền thông giáo dục nâng cao SKSS tích hợp với HMIS và eHealth; sử dụng mô hình tƣơng tác giữa ngƣời cung cấp và ngƣời sử dụng dịch vụ y tế SKSS;  Nghiên cứu tính khả thi của can thiệp thí điểm nhằm tìm hiểu bối cảnh, sự tham gia và sử dụng, tác động của can thiệp;  Vận động chính sách cho việc sử dụng mô hình can thiệp thí điểm và nhân rộng mô hình;  Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý y tế, cán bộ y tế (CBYT), nghiên cứu viên trong quản lý, thực hiện, và nghiên cứu các dự án eHealth để có kết quả và hệ thống y tế tốt hơn. Phương pháp triển khai can thiệp thí điểm 3 Bƣớc đầu tiên trong can thiệp thí điểm là xây dựng một hệ thống “Thông tin chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh - MCHIC” đây là một Trung tâm thông tin thông minh về chăm sóc sức khỏe sinh sản nhằm cung cấp kịp thời các thông tin giáo dục, truyền thông về sức khỏe sinh sản và nhắc nhở phụ nữ dân tộc thiểu số (PNDTTS) thực hiện các hành động thích hợp thông qua vụ gửi tin nhắn (SMS) hoặc gọi điện thoại, đồng thời khuyến khích PNDTTS sử dụng các dịch vụ chăm sóc SKSS, nâng cao nhận thức của họ về các dấu hiêụ nguy hiểm . Song song với quá trình này, nhân viên trạm y tế xã cũng sẽ đƣợc thông báo thông qua tin nhắn SMS để liên hệ với PNDTTS và tiến hành các hành động phù hợp trong trƣờng hơp̣ cần thiết nếu PNDTTS không thực hiện các việc đƣợc yêu cầu hoặc để cảnh báo về các trƣờng hợp có nguy cơ cao về sƣ́c khỏe sinh sản. Các tin nhắn truyền thông và sƣ ̣tƣơng tác qua laị giữa các nhân viên trạm y tế xã với PNDTTS đƣơc̣ tăng cƣ ờng sẽ giúp xây dựng nhu cầu đƣợc chăm sóc an toàn và chất lƣợng khi sinh, đồng thời giúp PNDTTS đƣơc̣ tăng cƣờng chăm sóc SKSS tại các trạm y tế xã. II. Vai trò của CBYT tham gia vào dự án Các CBYT có vai trò quan trọng trong chƣơng trình, là cầu nối giữa Hệ thống thông tin chăm sóc sức khỏe và ngƣời tham gia.Các cán bộ y tế có 3 nhiệm vụ chính: 1. Xác định ngƣời tham gia. Các CBYT thuộc xã can thiệp sẽ tiếp cận với những phụ nữ đang mang thai và những phụ nữ mới kết hôn trên địa bàn xã trong vòng 3 tháng; cung cấp đầy đủ thông tin về các hoạt động của dự án, lợi ích của dự án và lấy xác nhâṇ đồng ý tham gia dự án của ngƣời tham gia . CBYT xã sẽ sử dụng bảng hỏi để thu thập những thông tin cá nhân cơ bản và tình hình sức khỏe và kiến thức liên quan tới chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em của ngƣời tham gia. 2. CBYT cập nhật thông tin của ngƣời tham gia vào hệ thống và thiết lập gói CSSK phù hợp (xem chi tiết taị muc̣ C) 4 3. Theo dõi quá trình tƣơng tác giữa hệ thống và ngƣời tham gia (quá trình gửi-nhận tin nhắn), và cung cấp những tƣ vấn/nhắc nhở hành động cần thiết cho ngƣời tham gia trong từng trƣờng hợp cụ thể. (xem chi tiết taị muc̣ C). B. Mô tả khái quát hệ thống “ Thông tin chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh” I. Giới thiệu chung Hệ thống này đƣợc thiết lập nhằm cung cấp các gói dịch vụ hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho các đối tƣợng: phụ nữ mới kết hôn, phụ nữ đang mang thai và nuôi con nhỏ. Hoạt động dựa trên việc tƣơng tác qua tin nhắn điện thoại để truyền thông, theo dõi sức khỏe, tƣ vấn và hỗ trợ điều trị cho phụ nữ địa phƣơng khi cần thiết. Các tin nhắn với nội dung phù hợp với từng gói dịch vụ sẽ đƣợc thiết lập và cài đặt để gửi đến phụ nữ trong xã vào những thời điểm thích hợp. Có hai loại tin nhắn: tin nhắn 1 chiều (chỉ gửi tin nhắn thông báo tới các phụ nữ và không yêu cầu ngƣời này gƣ̉i tin nhắn phản hồi); tin nhắn 2 chiều (gửi tin nhắn đến các phụ nữ và nhận thông tin phản hồi từ họ). Các gói dịch vụ có trong chƣơng trình bao gồm: 1. Gói dịch vụ dành cho phụ nữ mới kết hôn: là gói các tin nhắn hƣớng dẫn về KHHGĐ, chăm sóc và chuẩn bị cho việc mang thai dành cho đối tƣợng phụ nữ vừa kết hôn. 2. Gói dịch vụ cho phụ nữ đang mang thai: là gói các tin nhắn hƣớng dẫn chăm sóc và sử dụng các dịch vụ y tế thiết yếu khi mang thai dành cho đối tƣợng phụ nữ có thai. 3. Gói dịch vụ cho phụ nữ sau sinh và nuôi con dƣới 1 tuổi: là gói các tin nhắn hƣớng dẫn chăm sóc cho bà mẹ sau sinh và trẻ dƣới 1 tuổi. II. Cơ chế hoạt động Khi tham gia vào hệ thống, mỗi phụ nữ tham gia sẽ có một mã số nhất định trong suốt thời gian sử dụng hệ thống (mã số này sẽ là số điện thoại của ngƣời tham gia). 5 Những phụ nữ tham gia chƣơng trình có nhiệm vụ cung cấp những thông tin cá nhân cơ bản nhƣ: tên, tuổi, địa chỉ, số điện thoại, ngày đầu kỳ kinh cuối (để tính tuổi thai) và tình hình sức khỏe cho các các bộ y tế. Các cán bộ y tế quản lý thông tin sức khỏe của ngƣời tham gia, cập nhật thông tin cá nhân của họ vào hệ thống; thiết lập gói dịch vụ phù hợp cho ngƣời tham gia và theo dõi quá trình sử dụng dịch vụ cũng nhƣ tƣ vấn, hỗ trợ công tác chăm sóc sức khỏe cho các phụ nữ tham gia khi cần thiết. Sau khi các gói dịch vụ đƣợc thiết lập và khởi động, quá trình gửi các tin nhắn sẽ đƣợc tự động hóa. Những phụ nữ tham gia sẽ nhận đƣợc các tin nhắn truyền thông thích hơp̣ tƣơng ƣ́ng với mỗi giai đoaṇ . Các cán bộ y tế có thể theo dõi quá trình gửi-nhận tin nhắn của từng phụ nữ tham gia qua số điện thoại của họ. C. Hƣớng dẫn sử dụng hệ thống “ Chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh” I. Đăng nhập vào hệ thống Để đăng nhâp̣ hê ̣thống , Cán bộ y tế cần sửự dụng máy tính có kết nối mạng và có cài đặt các phần mềm tru y câp̣ mạng nhƣ Internet Explorer hay Google Chrome. Sau khi bâṭ ƣ́ng duṇg truy câp̣ mạng, CBYT nhâp̣ đƣờng link truy câp̣ hê ̣thống theo điạ chỉ nhƣ sau: Cán bô ̣y tế tham gia chƣơng trình sẽ đƣợc cung cấp 1 tài khoản truy cập vào hệ thống bao gồm TÊN ĐĂNG NHÂP và MẬT KHẨU để đăng nhập vào trang web của hệ thống. Khi mở trang web của hệ thống, bạn sẽ nhìn thấy giao diện một trang thông tin giới thiệu chƣơng trình. 6 Bạn có thể lựa chọn ĐĂNG NHẬP để bắt đầu đăng nhập vào hệ thống hoặc liên lạc với các tổ chức và nhà tài trợ chƣơng trình qua các thông tin ở phía dƣới màn hình. Khi chọn ĐĂNG NHẬP, sẽ có một ô vuông nhỏ hiện ra yêu cầu bạn nhập TÊN ĐĂNG NHẬP và MẬT KHẨU 7 Bạn hãy điền đúng TÊN ĐĂNG NHẬP và MẬT KHẨU đã đƣợc cung cấp để bắt đầu truy cập vào hệ thống. Tham khảo ví dụ dƣới đây: II. Khởi động chƣơng trình can thiệp và quản lý chƣơng trình Sau khi đăng nhập vào hệ thống, bạn sẽ thấy có ba phần: Bên trái là các mục CHƢƠNG TRÌNH TIN NHẮN, bên phải là KHU VỰC NỘI DUNG, phía trên là tùy chọn CÀI ĐẶT NGÔN NGỮ và nút ĐĂNG XUẤT Cấu trúc thanh CHƢƠNG TRÌNH TIN NHẮN có hai chức năng chính nhƣ sau:  Khởi động chƣơng trình  Theo dõi chƣơng trình 8 1. Khởi động chƣơng trình Chức năng: Sử dụng để đăng thiếtnhậplập tài khoản ngƣời tham gia và lựa chọn gói dịch vụ phù hợp cho ngƣời tham gia Trong giao diện của phần Khởi động chƣơng trình, bạn sẽ thấy những thông tin sau: 9  Số Di động ngƣời khám: bạn điền số điện thoại của ngƣời tham gia vào đây (chú ý điền mã 84 thay cho số không 0 đứng đầu mỗi số điện thoại: ví dụ phụ nữ có số điện thoại: 0983125835. Bạn sẽ điền vào ô Số di động của người khám là: 84983125835)  Chƣơng trình chăm sóc: bạn lựa chọn gói chƣơng trình chăm sóc phù hợp cho ngƣời tham gia chƣơng trình  Gói Chăm sóc phụ nữ mới kết hôn: dành cho phụ nữ mới kết hôn trong vòng 3 tháng  Gói Chăm sóc bà mẹ mang thai: dành cho phụ nữ đang mang thai  Gói Chăm sóc phụ nữ sau sinh và nuôi con dƣới 1 tuổi: Dành cho cá c bà mẹ mang thai đã sinh và bắt đầu chuyển sang giai đoạn nuôi con  Thời điểm bắt đầu chƣơng trình: Bạn chọn thời gian bắt đầu chƣơng trình theo hƣớng dẫn sau đây:  Gói chăm sóc phụ nữ mới kết hôn: điền thông tin ngày/tháng/năm kết hôn của ngƣời tham gia  Gói chăm sóc phụ nữ đang mang thai: điền thông tin ngày/tháng/năm là ngày bắt đầu kỳ kinh cuối của phụ nữ đó (để hệ thống tính tuổi thai).  Gói Chăm sóc phụ nữ sau sinh và nuôi con dƣới 1 tuổi : điền thông tin ngày/tháng/năm là ngày sinh con (để hệ thống tính tuổi của em bé). Lƣu ý thông tin ngày/tháng/năm đƣợc tính theo dƣơng lịch. Tham khảo cách nhập các thông tin dƣới đây: 10  Nút Khởi động chƣơng trình: Sau khi điền hoàn thành xong các thông tin trên, bạn bắt đầu nhấn nút Khởi động Chƣơng trình ở phía dƣới để cập nhật thông tin về ngƣời tham gia, gói dịch vụ và thời gian vào hệ thống. 11  Thiết lập lại chƣơng trình: Xem xét các trƣờng hợp sau đây  Có nhầm lẫn ở số điện thoại của ngƣời tham gia (chủ số điện thoại không phải là đối tƣợng của chƣơng trình).  Chuyển đổi sang chƣơng trình mới: Ví dụ: Thay vì chọn chƣơng trình chăm sóc cho bà mẹ mang thai bạn muốn chọn chƣơng trình chăm sóc bà mẹ và trẻ sau sinh  Hay vì một sự việc nào đó ngƣời phụ nữ mà bạn vừa nhập thông tin vào hệ thống không tham gia chƣơng trình nữa Với các trƣờng hợp trên, bạn muốn sửa hoặc xóa những thông tin của phụ nữ mà bạn đã cập nhật vào hệ thống, thì hãy sử dụng chức năng Thiết lập lại chƣơng trình (Chỉ trong trường hợp bạn chưa ấn nút Bắt đầu chương trình, Chức năng của nút Bắt đầu chương trình sẽ được đề cập dưới đây). Bạn chỉ cần chọn nút Thiết lập lại chƣơng 12 trình trên màn hình, Các thông tin bạn đã nhập về ngƣời phụ nữ đó sẽ đƣợc xóa đi và trở về màn hình ban đầu lúc không có thông tin gì, để bạn nhập lại hoặc không nhập nữa tùy mục đích của bạn. Tham khảo hình ảnh dƣới đây: ở đây ta đã thay gói chăm sóc phụ nữ mang thai bằng gói phụ nữ mới kết hôn cho chị phụ nữ có số điện thoại trong hình. Tƣơng tự, bạn có thể sửa thời điểm và số điện thoại nếu cần thiết.  Bắt đầu chƣơng trình: Sau khi đã cập nhật vào hệ thống, để bắt đầu chƣơng trình chăm sóc dành cho phụ nữ này, bạn chọn nút Bắt đầu Chƣơng trình ở trên màn hình, gói dịch vụ sẽ bắt đầu đƣợc kích hoạt, các tin nhắn trong gói chƣơng trình sẽ đƣợc tự động gửi đến ngƣời tham gia theo thời gian và lịch trình cụ thể đã đƣợc cài đặt trƣớc. 13 2. Theo dõi chƣơng trình Chức năng: Sử dụng để theo dõi quá trình tƣơng tác giữa phụ nữ tham gia và hệ thống. Các tin nhắn gửi đến và tin nhắn phản hồi của ngƣời tham gia sẽ đƣợc báo cáo chi tiết. Trong giao diện phần Theo dõi chƣơng trình bạn sẽ thấy có hai bảng thông tin:  Bảng Lọc chƣơng trình cần theo dõi Sử dụng để tìm kiếm thông tin chi tiết về hoạt động của chƣơng trình đƣợc thiết lập cho ngƣời tham gia. Sử dụng chức năng này để theo dõi quá trình gửi tin nhắn từ hệ thống tới ngƣời tham gia và ngƣợc lại. Trong phần này, bạn có thể tìm kiếm theo thời gian, số điện thoại của ngƣời tham gia và gói chƣơng trình. Sau khi nhập xong các thông tin cần thiết, bạn chọn nút Tìm kiếm để bắt đầu tìm kiếm. Nếu muốn thay đổi các thông tin phục vụ cho việc tìm kiếm, bạn có thể thay đổi từng mục đã nhập hoặc chọn nút Xóa điều kiện tìm kiếm để thay đổi tất cả các thông tin đã nhập. Kết quả tìm kiếm hiển thị tại bảng thông tin hiển thị kết quả tìm kiếm phía bên dƣới màn hình. Tham khảo ví dụ dƣới đây 14 Ví dụ trên đã lọc các chƣơng trình đã thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 25/2/2014 đến ngày 26/2/2014. Kết quả hiển thị trong bảng thông tin hiển thị kết quả tìm kiếm.  Bảng thông tin hiển thị kết quả tìm kiếm Bảng này cho ta các thông tin về : Mã chƣơng trình, Tên chƣơng trình, gói tin nhắn (Tên gói), số điện thoại của phụ nữ tham gia (Số điện thoại), nội dung tin nhắn đã đƣợc hệ thống gửi đến (Tin nhắn), Nội dung tin nhắn nhận từ khách hàng (Tin nhắn nhận), thứ tự gửi tin (Thứ tự trong gói), trạng thái tin nhắn (Trạng thái tin nhắn), số tin nhắn đã gửi cho phụ nữ tham gia chƣơng trình(Số tin nhắn gửi), số tin nhắn ngƣời tham gia gửi sai cú pháp (Số tin nhắn sai), Tình trạng hoạt động của gói (trạng thái gói)và ngày gửi tin nhắn của chƣơng trình (Ngày gửi). Ngày tạo gói chƣơng trình chăm sóc cho ngƣời tham gia (Ngày tạo). 15 Để biết thêm chi tiết về lƣợt nhắn tin này vui lòng chọn nút Xem ở cột Thông tin chi tiết. Bảng thông tin chi tiết hiện ra nhƣ sau: Bảng Thông tin Chi tiết bao gồm: mã chƣơng trình, số điện thoại, mã tin nhắn, nội dung tin nhắn đã gửi, trạng thái tin nhắn và thời gian gửi tin đƣợc báo cáo cụ thể. 16 THÔNG TIN LIÊN LẠC VÀ HỖ TRỢ KỸ THUẬT 1. Viêṇ Dân số, Sƣ́c khỏe và Phát triển – Trung tâm thông tin chăm sóc sƣ́c khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh Số 18, ngõ 132, phố Hoa Bằng, Cầu Giấy, Hà Nội Điêṇ thoaị: 04.378.22.388/378.42.344 – Fax: 04.378.22.399 Website: – Email: phad@phad.org 2. Công ty cổ phần truyền thông và đầu tƣ y tế VEH Số 17, ngõ 118, phố Cầu Giấy, quâṇ Cầu Giấy, Hà Nội. Điêṇ thoaị: +84 1900-571-258 Website: Email: info@veh.vn 3. Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên Số 27 Bến Tƣợng, tp. Thái Nguyên, Thái Nguyên