Hệ điều hàhh - Hệ thống quản lý tập tin

Mỗi nhóm người sử dụng sẽ có một tập các quyền (r, w, x) xác định. 21.60 Ví dụ $ ls -l ----rw-rw- 1 tuananh user1 16 Feb 10 19:12 1test .txt -rw-rw-rw- 1 tuananh user1 16 Feb 10 19:12 test2.txt drw r r 2 tuananh user1 512 Feb 10 19:14 vanban- -- -- $ whoami tuananh $ 1cat test .txt cat: test1.txt: Permission denied $ cat test2.txt Un fichier de test $ cp test2.txt vanban cp: vanban: Permission denied 21.61 Các lưu ý  Để có thể thêm các file, cần phải có quyền « w » đối với thư mục  Để có thể xóa, thay đổi nội dung hoặc di chuyển 1 file, người sử dụng cũng cần phải có quyền « w » đối với thư mục  Việc xóa một file còn phụ thuộc vào quyền đối với thư mục chứa file đó  Để bảo mật các dữ liệu, người sở hữu file thậm chí có thể bỏ cả quyền đọc « r » đối với tất cả mọi người sử dụng khác.  Để hạn chế quá trình truy cập vào hệ thống file, người sử 21.62 dụng có thể bỏ quyền thực thi (x) đối với thư mục gốc của hệ thống file. Một số quyền đặc biệt đối với các file thực thi  set-uid: -rws --- --- C ề ủ hương trình được chạy dưới quy n c a người sở hữu  set gid: rws- - --- ---  Chương trình được chạy bởi các người sử dụng thuộc cùng nhóm với người sở hữu  bit sticky  Chương trình chỉ được cấp phát bộ nhớ trong 1 lần 21.63 Ví dụ $ ls -l /etc/passwd -rw-rw---- 1 root root 568 Feb 10 19:12 passwd $ ls -l /bin/passwd -rwsrws--x 1 root root 3634 Feb 10 19:12 passwd Khi ột ời ử d thô th ờ m ngư s ụng ng ư ng gọi lệnh /bin/passwd, xem như người đó được « mượn » quyền root để thay đổi mật khẩu trong file /etc/passwd 21.64 Thay đổi quyền truy cập (1) $chmod set_uid set-gid sticky user group other rwx --x --x 1 1 0 111 001 001 6 7 1 1 $ chmod 6711 test $ ls -l test -rws--s--x 1 tuananh user1 Mar 10 10:20 test $ chmod 711 test $ ls -l test -rwx--x--x 1 tuananh user1 Mar 10 10:20 test 21.65 Thay đổi quyền truy nhập (2) $chmod  Qui = u | g | o | a (all)  Operation  + (thêm 1 hoặc 1 số quyền vào tập các quyền file đã ó)c  - (bỏ 1 hoặc 1 số quyền khỏi tập các quyền file đã có) ( á ới 1 h ặ 1 ố ề h fil ) = g n m o c s quy n c o e  Quyền = r | w | x | s 21.66 Ví dụ $ ls -l test.txt -rw-rw-r-- 1 tuananh user1 150 Mar 19 19:12 test.txt $ chmod o+w test.txt $ ls -l test.txt -rw-rw-rw- 1 tuananh user1 150 Mar 19 19:12 test txt . $ chmod a-rw test.txt $ ls -l test.txt ---------- 1 tuananh user1 150 Mar 19 19:12 test.txt $ cat test.txt cat: test.txt: Permission denied 21.67 Định nghĩa các quyền ngầm định khi tạo ra 1 file  Các quyền ngầm định của 1 file khi tạo ra có thể được xác định bằng lệnh umask $umask 022  Số 0 có nghĩa là quyền của người sử dụng không bị hạn chế (rwx)  Số 2 có nghĩa là quyền ghi (w) bị hạn chế (r-w). $umask 022 21.68 Thay đổi người sở hữu và nhóm $chown [-R]  Thay đổi người sở hữu của file $chgrp  Thay đổi nhóm của file  Có thể sử dụng tùy chọn –R để lặp lại việc thực hiện các lệnh (ví dụ thực hiện việc thay đổi quyền sở hữu hoặc nhóm của mọi file trong cùng một thư mục)  Các lệnh trên chỉ dành cho những người sử dụng có quyền root 21.69 ếTìm ki m file $ find tên_thư_mục expressions  Cho phép tìm kiếm các file trong một thư mục (ngầm định là trong thư mục hiện tại) với một số điều kiện hoặc các lệnh thực thi trên tập các file tìm được.  Các điều kiện  Tên : -name tên  Quyền truy cập : -perm quyền_truy_cập  Kiểu : -type d/f/...  Kích thước : -size N  Thời gian : -atime N, -mtime N, -ctime N  Các lệnh thực thi trên tạp các file tìm được 21.70  -print  -exec câu_lệnh Ví dụ  $find /usr -name toto -print  Tìm kiếm file tên là toto trong thư mục /usr (bao gồm cả các thư mục con của /usr)  $find /usr -name " *.c " -print  Đưa ra danh sách các file kết thúc bằng « .c »  $find / -mtime 3 -print ấ ổ ầ Tìm t t cả các file có thay đ i trong 3 ngày g n đây  $find / -size 2000 -print Tì tất ả á fil ó kí h th ớ lớ h 1 GB ( m c c c e c c ư c n ơn = 2000 block 512 KB)  $find / -type f -user olivier -perm 755 -print 21.71  Tìm tất cả các file thuộc về người sử dụng olivier, đồng thời có quyền truy cập là 755 CAÁU TRUÙC ÑÓA CÖÙNG  Heä ñieàu haønh xem ñóa cöùng nhö moät chuoãi caùc -72- block lieân tieáp vôùi kích thöôùc coá ñònh. CAÁU TRUÙC ÑÓA CÖÙNG  Thôøi gian ñoïc/ghi döõ lieäu treân ñóa bao goàm Seek time: thôøi gian di chuyeån ñaàu ñoc ñeå ñònh vò ñuùng– ï track/cylinder (phuï thuoäc toác ñoä/caùch di chuyeån cuûa ñaàu ñoïc) Rotational delay (latency): thôøi gian ñaàu ñoc chôø ñeán ñuùng sector– ï caàn ñoïc (phuï thuoäc toác ñoä quay cuûa ñóa) T f ti thôøi i h å döõ li ä töø ñó ø b ä hôù h ë– rans er me: g an c uyen eu a vao o n oac ngöôïc laïi (phuï thuoäc baêng thoâng keânh truyeàn giöõa ñóa vaø boä nhôù)  Disk I/O time = seek time + rotational delay + transfer time -73- CAÁU TRUÙC ÑÓA CÖÙNG •Thời gian tìm kiếm và thời gian trễ được xác định phụ thuộc vào việc đầu đọc đang ở vị trí nào, vì vậy chúng ta sử dụng giá trị trung bình. •Trong các câu hỏi ví dụ, thời gian tìm kiếm luôn cho trước, và thời gian trễ có thể tính theo thời gian của một vòng quay, thời gian này nhận được bằng cách ngịch đảo giá trị số vòng quay trên một đơn vị thời gian. •Vì thời gian trễ tối thiểu là 0 và tối đa là thời gian một vòng quay nên thời gian trễ trung bình là khoảng thời gian nửa vòng quay. -74- CAÁU TRUÙC ÑÓA CÖÙNG  Tính thời gian truy cập thực cho việc đọc dữ liệu bao gồm một khối (5,000 bytes). Tính toán thời gian trễ trung bình Số vòng quay của đĩa cứng này là 2 500 vòng trên phút nghĩa là cứ mỗi , phút nó quay được 2,500 vòng. Do đó thời gian quay được tính như sau: Thời gian 1 vòng quay =(1 * 60,000 ms/phút) / 2,500 vòng quay/phút = 24 ms/vòng quay Thời gian trễ trung bình bằng ½ thời gian 1 vòng quay nên nó là 12 miliseconds -75- CAÁU TRUÙC ÑÓA CÖÙNG  Tính toán tốc độ trao đổi dữ liệu  Vì một vòng quay cho phép trao đổi dữ liệu trên một rãnh, nên 20,000 bytes được trao đổi trong vòng 24 miliseconds. Do đó 20,000 /24 (bytes/ms) là tốc độ trao đổi dữ liệu  Tính toán thời gian trao đổi dữ liệu  Thời gian yêu cầu để trao đổi 5 000 bytes được tính như sau: , Thời gian trao đổi dữ liệu = (Tổng dữ liệu cần trao đổi) / (Tốc độ trao đổi) = 5,000 / (20,000 / 24) = 5,000 / 20,000 * 24 = 6 (msec)  Tính toán thời gian truy cập Thời gian truy cập = 25 msec + 12 msec + 6 msec = 43 msec -76- CAÁU TRUÙC ÑÓA CÖÙNG  Giaûm kích thöôùc ñóa  Taêng toác ñoä quay cuûa ñóa  Ñònh thôøi caùc taùc vuï truy xuaát ñóa ñeå haïn cheá di chuyeån ñaàu ñoïc  Boá trí ghi döõ lieäu treân ñóa  Caùc döõ lieäu coù lieân quan naèm treân caùc track gaàn nhau  Boá trí caùc file thöôøng söû duïng vaøo vò trí thích hôïp -77- RAID (Redundant Array of )Inexpensive Disks  Taäp hôïp caùc ñóa cöùng ñöôïc heä ñieàu haønh h ät thi át bò l t õ l äxem n ö mo e öu ru uan  Döõ lieäu ñöôïc phaân boá treân taát caû caùc ñóa Caùc m c tieâ chính uï u – Taêng dung löôïng löu tröõ – Taêng hieäu suaát I/O – Taêng tính saün saøng cao – Taêng khaû naêng phuïc hoài heä thoáng  Caùc loaïi RAID – RAID 0  RAID 10 (phoå bieán RAID 0, 1, 3, 5) Software RAID/ Hardware RAID -78- – RAID-0  Döõ lieäu löu tröõ traûi ñeàu treân caùc ñóa  Taêng khoâng gian löu tröõ  Taêng hieäu suaát heä thoáng  Tính saün saøng cuûa döõ lieäu thaáp -79- RAID-1  Nhaân baûn döõ lieäu treân caùc ñóa taùch bieät  Tính saün saøng & toác ñoä ñoc döõ lieäu raát cao ï  Yeâu caàu dung löôïng ñóa gaáp ñoâi  Toác ñoä ghi chaäm hôn -80- RAID-3  Löu döõ lieäu traûi ñeàu treân caùc ñóa  Söû duïng moät ñóa löu thoâng tin kieåm tra döõ lieäu Tính saün saøng cao chi phí hôp l ù , ï y  Hieäu suaát I/O thaáp -81- RAID-5  Döõ lieäu, thoâng tin kieåm tra ñöôïc löu traûi ñeàu treân caùc ñóa  Tính saün saøng döõ lieäu trung bình, chi phí hôïp lyù  Toác ñoä ghi thaáp  Yeâu caàu phaàn cöùng ñaëc bieät -82-