Hành lang pháp lý về an toàn thực phẩm liên quan đến dinh dưỡng và sức khỏe người tiêu dùng

quy và không chính quy được thử nghiệm trên giống cây trồng và vật nuôi hoặc tự sáng tạo ra cách thức bằng kỹ năng, kinh nghiệm và cả nghệ thuật riêng của bản thân mình dựa trên nhu cầu và thị hiếu của người sử dụng. Mặt khác, điểm hạn chế ở người sản xuất và kinh doanh thể hiện thông qua việc chưa quan tâm đến sức khỏe con người. Giả thiết nếu có trọng lương tâm và đạo đức ở một số chủ thể thì cũng sẽ khó lường trước những ảnh hưởng kéo theo thu nhập kinh tế của họ chắc chắn bị giảm sút. Hơn nữa, người làm ăn chân chính trước sự cám dỗ của sức mạnh đồng tiền đã dẫn đến thực trang chung vì chạy theo lợi nhuận nên họ chấp nhận tất cả, vì đối thủ cạnh tranh nên họ sẵn sàng mang sức khỏe con người đem ra đánh đổi. Vấn đề 2: Trách nhiệm của cơ quan chức năng và sự phối hợp liên ngành trong quản lý an toàn thực phẩm liên quan quyền lợi của người tiêu dùng ở mỗi địa phương. Đã có bao nhiêu vụ kiện về an toàn thực phẩm? Bao nhiêu vụ việc được giải quyết đến nơi đến chốn theo luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng từ các vấn đề về dinh dư�ng và sức khỏe bị ảnh hưởng bởi lương thực, thực phẩm gây ra trong phạm vi của mỗi một địa phương? Bao nhiêu vụ việc khiếu nại khi người tiêu dùng phát hiện ra sự thật bị che giấu trong kinh doanh mà vụ rau sạch VietGap ở siêu thị Metro vừa qua là một trường hợp điển hình? Do người dân không am hiểu pháp luật hay sự phiền hà trong thủ tục hành chính trong giải quyết quyền lợi của chủ thể có liên quan dẫu biết rằng pháp luật đã có dự liệu nhưng vẫn chưa phát huy được tác dụng? Về thực chất, vẫn có lúc, có nơi xem xét việc giải quyết những trường hợp trên chỉ là bọt nổi của tảng băng chìm trong vi phạm pháp luật về an toàn về thực phẩm. Đó vẫn là thách thức đang được đặt ra đối với từng cơ quan chuyên trách khi khâu tuyên truyền các quy định của pháp luật cũng cần tiếp tục được triển khai. Không những thế, cơ quan chức năng đôi lúc thiếu sự quan tâm sâu sát đối với các hộ nuôi trồng nhỏ lẻ. Quá trình thanh, kiểm tra chưa kịp thời và xử lý triệt để, nghiêm minh. Thủ tục hành chính còn rườm rà và trở thành rào cản nên chỉ giải quyết những vụ việc điển hình hay nổi cộm mỗi khi có đơn thư khiếu nại, tố cáo của người dân. Các ngành, các cấp chưa chủ động trong khâu tìm, thu thập thông tin và tích cực phát hiện nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh vẫn đang còn tiểm ẩn những nguy cơ khó lường về an toàn, vệ sinh thực phẩm chứ không chỉ riêng lĩnh vực nông nghiệp như các trường hợp đã viện dẫn ở trên. Vấn đề 3: Niềm tin trong mối quan hệ mua bán và giá cả tiêu thụ hàng hóa chưa phản ánh mức thu nhập bình quân đầu người. Hội nghị Khoa học An toàn dinh dưỡng và An ninh lương thực lần 2 năm 2018 150 Điều này có nghĩa cá nhân hay hộ gia đình nào muốn chọn mua sản phẩm chất lượng thì phải chấp nhận bỏ ra một chi phí không nhỏ khi đến các điểm bán thực phẩm an toàn để mua. Vậy thì với người có thu nhập thấp, với nông dân, công nhân hay đối với sinh viên ở trọ hoặc người sống trong điều kiện vùng sâu, vùng xa thì cơ hội lựa chọn thực phẩm an toàn trong sinh hoạt hàng ngày lại khó có thể trở thành hiện thực. Đó là sự bất hợp lý vì sức khỏe của con người đều được pháp luật bảo vệ như nhau. Thay vào đó, cơ chế của sự phối hợp mang tính giao thoa giữa người mua và người bán cần được minh bạch và rõ ràng, có chú ý đến trách nhiệm pháp lý của bên vi phạm đến quyền lợi người tiêu dùng mà có biện pháp xử lý kịp thời và triệt để. Dẫu bất kỳ ai, chọn mua thực phẩm tốt, có chất lượng là tiêu chí luôn đặt ở hàng đầu. Niềm tin, nhu cầu và thói quen chuộng hàng Việt Nam là điều cần khuyến khích. Thế nhưng, tâm lý vẫn còn e ngại do giá thành sản phẩm cao; nơi bày bán đa phần gắn liền với siêu thị hay cửa hàng, không đảm bảo sự thuận tiện khi tham gia mua sắm. Chi phí ở những nơi kinh doanh ấy thường tốn kém bởi việc trả lương cho nhân viên, cơ sở vật chất cùng vị trí mặt bằng, tiếp thị sản phẩm; phát tờ rời, gánh nặng thuế nên vô hình trung đã trở thành rào cản đối với đa phần người dân có thói quen chọn chợ là điểm cần mua nhu yếu phẩm hằng ngày. Người làm ra thực phẩm sạch không dễ dàng chấp nhận hay an phận với mô hình sản xuất nhỏ mà thay vào đó là quá trình liên kết chuỗi kinh doanh và tìm kiếm hợp đồng, đối tác với đầu ra và cần nguồn vốn ổn định để phát triển. Nông dân có tinh thần cầu tiến và thi đua để gia tăng sản lượng nhằm cải thiện và tăng thu nhập kinh tế gia đình. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp người tiêu dùng đôi lúc không quan tâm nhiều đến sức khỏe vì cuộc sống còn bề bộn những âu lo nên không chú trọng đến việc thể trạng hấp thụ một ít mỗi ngày từ nguồn thực phẩm không an toàn nên khó lường hết những bệnh tật có thể sẽ xảy ra. Thương lái thường chê hoa màu xấu nên ép giá trong khi hàng hóa cạnh tranh, sản phẩm thiếu mẫu mã đẹp lại không được ưa chuộng. Quy luật cung- cầu của thị trường đã buộc người sản xuất không còn sự chọn lựa nào khác tốt hơn nên bất chấp sức khỏe người tiêu dùng, không loại trừ ngay cả sức khoẻ của chính bản thân họ để miễn sao đạt được mục tiêu vì lợi nhuận. Sở Giao dịch hàng hóa8 hiện nay là nội dung chưa được am hiểu một cách rộng rãi đối với người sản xuất. Hàng lang pháp lý ấy chưa đủ sức thuyết phục và tạo niềm tin cho đối tượng được áp dụng nhằm giúp cho các bên đảm bảo hàng hóa về nông sản có đầu ra một cách an toàn nhất. Đó vẫn là những câu hỏi lớn đang được đặt ra cho các nhà chức trách, nhà chuyên môn trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, quyền lợi người tiêu dùng cần được quan tâm và giải quyết kịp thời. KẾT LUẬN Thật vậy, con người là vốn quý nhất của xã hội. Việc kéo dài tuổi thọ hay đảm bảo sức khỏe tốt là nhân tố cốt lõi nhằm đạt được mục tiêu của những vấn đề mà xã hội đặt ra. Lương tâm và đạo đức kinh doanh là một trong những nội dung luôn được các nhà hoạch định chính sách đề cập trong chiến lược phát triển con người luôn cần được đảm bảo tối ưu. 8 Xem Luật Thương mại năm 2005 Hội nghị Khoa học An toàn dinh dưỡng và An ninh lương thực lần 2 năm 2018 151 Sự an toàn trong dinh dư�ng và sức khỏe con người đòi hỏi sự đồng lòng, chung sức của người tạo ra sản phẩm, các nhà sản xuất kinh doanh và đầu tư chân chính, người có lương tâm và đạo đức. Trong một khuôn khổ nhất định, vì sự an toàn của mỗi công dân, nhà nước cần ban hành khung pháp lý đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm an toàn thực phẩm khi không chú trọng đến sức khỏe con người. Bên cạnh đó, giá cả của hàng hóa cũng được tính toán trên cơ sở giá thành sản phẩm phù hợp với khả năng của đại đa số nhân dân lao động. Có như vậy thì vừa phát triển hàng hóa trong nước, vừa đảm bảo sự cạnh tranh với hàng ngoại nhập; sự chân chính trong kinh doanh là điều mà cơ quan chức năng, nhà đầu tư, doanh nghiệp và người tiêu dùng cân lưu tâm cân nhắc. Tóm lại, trên đây là toàn bộ phần trình bày của tác giả được dựa trên các quy định của pháp luật làm cơ sở chủ đạo của bài viết. Đồng thời có liên hệ viện dẫn các tình huống có liên quan trước thực trạng vi phạm an toàn thực phẩm và quyền lợi của người tiêu dùng gây tác hại, ảnh hưởng đến sức khỏe con người trong giai đoạn hiện nay. Rất mong nhận được sự phản hồi, các ý kiến đóng góp của quý thầy, cô; quý đại biểu để nội dung nghiên cứu này được hoàn thiện hơn. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] dantri.com.vn/.../su-that-nhuc-nhoi-ve-rau-an-toan-cho-sieu-thi 20160509102152214. htm, truy cập ngày 9/5/2016 [2] Quốc hội, (2005). Luật Thương mại, xem Sở Giao dịch hàng hóa [3] Quốc hội, (2010). Luật An toàn thực phẩm, Điều 1, Điều 5 [4] Quốc hội, ( 2010). Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Điều 1, Điều 8 và Điều 9 [5] www.nhandan.com.vn/.../29881002-doanh-nghiep-viet-lan-dan-khi-dua- hang-vao-sieu- thi.html, truy cập ngày 15/6/2016. LAW OF FOOD SAFETY RELATED TO NUTRITIONAL AND CONSUMPTION HEALTH ABSTRACT Relating to the strength of an agricultural province with specific business in pesticide and potential development of "jade sky" as the key product of nutrition, ensuring of health and safety for everyone, Practical to illustrate consumer awareness about the choice of clean food. At the same time, highlight issues that need to be exchanged and recommendations aimed at the coordination of functional agencies, authorities and business entities in propagating the legal framework related to real safety. to avoid harming people - the most important entity of the society. Key words: food safety;legal corridor; human health.