Giới tính là cách phân loại con người ra nam và nữ dựa trên các đặc
điểm sinh học. Đây là các đặc điểm khó thay đổi và được hiểu thống
nhất ở các xã hội và văn hoá khác nhau.
Giới là các đặc điểm do xã hội và văn hoá quy định về nam tính và nữ
tính. Các quy định này thay đổi theo từng nền văn hoá và theo thời
gian. Ví dụ, quan điểm về giới của một số người về nam và nữ:
42 trang |
Chia sẻ: tieuaka001 | Lượt xem: 724 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Giới tính, sức khỏe sinh sản, cách tự bảo vệ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ần nhất.
Một số cách tự vệ cơ bản
Khi bị nắm tay:
Cách 1: Đứng tấn, dang rộng chân, hạ thấp trọng tâm, di chuyển cùi chõ
của mình về phía cùi chõ kẻ tấn công cho đến khi người đó không thể giữ
được cổ tay của mình nữa. Phương pháp này rất hiệu quả thậm chí đối với
người sức yếu.
KỸ NĂNG TỰ VỆ CƠ BẢN
“Tự bảo vệ bằng cách đáp trả một cách kịp thời và dứt khoát, chẳng hạn
như từ chối một cách mạnh mẽ, tránh mặt người có ý đồ xâm hại hay ra
đòn tự vệ đối với các hành động xâm hại.”
THỰC HÀNH KỸ NĂNG
25
Cách 2: Lấy cùi chỏ làm trọng tâm, quay phần trên cánh tay ra phía ngoài
cho đến khi kẻ tấn công không thể giữ tay mình được nữa.
Khi bị ôm ngang vai/eo từ phía sau:
Cách 1: Ngồi xuống một cách nhanh mạnh bằng tất cả trọng lượng của
cơ thể để thoát khỏi vòng tay của kẻ tấn công và chạy lao đi
Cách 2: Hạ trọng tâm, đạp gót lên bàn chân của kẻ tấn công và vùng chạy
tới. Có thể kết hợp đập mạnh đầu ra phía sau lên khu vực mũi của kẻ tấn
công.
Cách tự vệ hiệu quả nhất là nhận diện các tình huống nguy cơ ngay từ đầu
để không đặt mình vào nơi nguy hiểm!
Hãy cùng nhau hành động thông minh!
26
Cách 3: Lách hông sang một bên, dùng nắm tay đánh mạnh vào khu vực
hạ bộ của kẻ tấn công nếu kẻ tấn công là nam.
Cách 4: Xoay chân thuận ngang và đạp vào trước khuỷu chân của kẻ tấn
công.
Cách 5: Tháo tay của kẻ tấn công bằng cách nắm 2 ngón cái và mở ra.
Khi bị ôm ngang eo phía trước:
Cách 1: Lên gối vào hạ bộ của kẻ tấn công
Cách 2: Nhón gót đập đầu vào phần mũi của kẻ tấn công
27
NHỮNG ĐIỀU CẦN NHỚ
1. Bảo vệ sức khỏe và tương lai của mình là hành động của bạn trẻ thông
minh.
2. Hãy góp phần thay đổi các định kiến lỗi thời về giới.
3. Hãy chuẩn bị tốt để đón nhận những thay đổi của tuổi dậy thì và tận
hưởng một tuổi trẻ ý nghĩa và thú vị.
4. Để giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, không quan hệ tình dục hoặc
dùng biện pháp tránh thai. Lưu ý: Không biện pháp tránh thai nào hiệu quả
100% trừ triệt sản.
5. Để phòng ngừa các bệnh lây qua đường tình dục, không quan hệ tình dục
hoặc dùng bao cao su trừ khi bao cao su bị rách hoặc xài không đúng cách.
6. Việc có thể tạo ra em bé không đồng nghĩa với việc sẵn sàng trở thành
cha mẹ.
7. Giữ vệ sinh cơ quan sinh dục đúng cách là thói quen tốt cho sức khỏe.
8. Ai cũng có thể trở thành nạn nhân của xâm hại tình dục và mua bán
người. Hãy hành động thông minh để bảo vệ chính mình và người xung
quanh.
9. Hãy cảnh giác với xâm hại tình dục qua Internet.
10. Bạo lực gia đình là sai. Hãy chấm dứt và thay đổi.
11. Cách phòng vệ tốt nhất không phải là các thế võ mà là biết nhận diện
các nguy cơ và phòng tránh ngay từ đầu.
28
Các địa chỉ và số điện thoại cần biết
ĐƯỜNG DÂY NÓNG:
Đường dây nóng quốc gia bảo vệ trẻ em: 1800 1567
Đường dây nóng của tổ chức Alliance Anti Trafic Việt Nam (phòng chống
mua bán người): 0902 944 334
TÌM HIỂU VỀ GIỚI TÍNH VÀ SỨC KHỎE SINH SẢN:
Trung tâm Đào tạo Giá trị—Kỹ năng sống YMCA
70 - 72, đường số 8, Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức, TPHCM
08 3726 7013 - 0913 84 31 32
kynangsongymca@gmail.com
hoptactre.com
Facebook: ttamkynangsongymca
Suckhoesinhsangioitinh
Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM
Số 957, đường 3 tháng 2, phường 7, quận 11, TPHCM
08 3955 9752 - 08 3955 9756
Fax: 08 3955 9754
sksshcm@yahoo.com
trungtamsuckhoesinhsan.vn
CÁC NGUỒN THÔNG TIN KHÁC:
tamsubantre.org—Trung tâm sáng kiến sức khỏe dân số
PHỤ LỤC
29
Tính ngày hành kinh tiếp theo
Dấu hiệu mang thai thường thấy trong 3 tháng đầu tiên
Trễ kinh
Ngực căng và đau
Cảm thấy buồn nôn
Mệt mỏi
Tiểu nhiều
Nhiều tâm trạng
Đầy hơi
Xuất hiện đốm máu
Táo bón, kị mùi thức ăn
Sử dụng công cụ trực tuyến đế tính ngày rụng trứng và ngày hành kinh tiếp
theo:
Cần biết ngày hành kinh đầu tiên của kỳ kinh vừa qua (The first day of your
last period)
Cần biết độ dài của chu kỳ kinh nguyệt của mình (How long is your cycle?)
Công cụ sẽ cho chúng ta biết: Ngày dễ mang thai (fertile days) và ngày bắt
đầu hành kinh của các chu kỳ trong 6 tháng tiếp theo.
30
Chúng ta có thể làm gì?
Sử dụng năng lượng và thời gian của mình bằng nhiều cách khác nhau như
viết lách, vẽ, chơi một nhạc cụ nào đó, chơi thể thao. Học một kỹ năng có
ích nào đó như nấu ăn, làm mộc, tình nguyện.
Có kế hoạch trong thời gian có “nguy cơ" thủ dâm cao. Ví dụ: đi tắm nhanh
hơn. Tắm nước lạnh. Hoặc ngồi dậy khỏi giường và tập vài động tác thể
dục.
Ở bên người khác. Nhiều người thường thủ dâm khi cảm thấy cô đơn. Hãy
tham gia các câu lạc bộ, đi bộ, nói chuyện với bạn thay vì ở nhà một mình.
Không xem phim khiêu dâm.
Một số lời khuyên khác bao gồm: Xem các chương trình hài, vui nhộn, nghe
nhạc, nuôi thú cưng, hãy đi tiểu tiện thay vì thủ dâm
Thủ dâm
Thủ dâm
Việc tự sờ chạm cơ quan sinh dục để có khoái cảm gọi là thủ dâm.
Thủ dâm là một phần của cuộc sống bình thường và khoẻ mạnh. Tuy
nhiên, một số người chọn không thủ dâm và một số người cảm thấy
xấu hổ khi thủ dâm.
Thủ dâm không có hại. Tuy nhiên, việc suy nghĩ nhiều đến thủ dâm và
thường xuyên thủ dâm có ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc
sống và các sinh hoạt khác của bạn như học tập và làm việc.
31
(sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc các hành vi có
nguy cơ khác):
· Ngứa âm đạo, có huyết trắng ở phụ nữ.
. Có dịch tiết ra từ dương vật của nam.
. Đau khi quan hệ tình dục, tiểu tiện.
. Đau họng (đối với người quan hệ tình dục bằng miệng).
. Đau ở hậu môn (đối với người quan hệ tình dục qua hậu môn).
. Sưng đau ở vùng kín, hậu môn, lưỡi, cuống họng.
. Có vảy ngứa ở lòng bàn tay, bàn chân.
. Nước tiểu tối màu, phân loãng màu nhạt, da và mắt vàng.
. Mục nước, sưng, vảy ở cơ quan sinh dục.
. Nổi hạch bẹn, sốt, đau mình, mệt mỏi.
. Mục cóc cơ quan sinh dục.
Các triệu chứng thường thấy của STIs
32
Cách sử dụng bao cao su
Cẩn thận mở vỏ
bao, tránh để
đầu móng tay
làm rách bao.
Đặt bao lên đầu
dương vật. Kéo
da bao quy đầu
ra sau.
Bóp nhẹ đầu bao
để ép không khí
ở đầu bao ra
ngoài.
Lăn bao xuống
đến gốc dương
vật.
Sau khi quan hệ,
trước khi rút
dương vật ra,
dùng tay giữ bao
để tránh vuột
bao ra.
Cẩn thận lấy bao
ra khỏi dương
vật và bỏ vào
thùng rác.
33
Gợi ý giải quyết tình huống
Sau đây là một số gợi ý để giải quyết tình huống đưa ra trong sách.
Tình huống 1:
- Nhìn thẳng vào mắt của người bạn trai một cách cương quyết. Không nên
tỏ ra thái độ e dè.
- Nói cho bạn trai thông điệp rõ ràng nhất về quan điểm của mình. Cần nói
lớn và rõ ràng để thay đổi bầu không khí: “Mình đừng làm vậy nghen! Anh
có muốn cùng nhau chơi cờ nữa không?” - “Nếu không muốn chơi cờ nữa,
anh giúp em [làm gì đó: lau cái bàn, quét phòng khách, dọn bàn cờ ] trước
khi ba má em về nhé.”
==> Chúng ta không muốn tình bạn bị ảnh hưởng sau phản ứng của mình.
Tránh tạo ra các bối cảnh mà bạn có thể có các thể hiện tình cảm tương tự.
Chúng ta cần cho bạn biết rõ quan điểm của mình một cách tế nhị nhất.
Nếu sự việc lặp lại, thông điệp cần rõ ràng hơn, ví dụ: “Anh không biết là
em không thích cách anh bày tỏ tình cảm như thế này à? Bây giờ em nói
anh biết là em không thích như vậy.”
Tình huống 2:
Em nhìn thẳng vào mắt của Tuấn và nói cứng rắn, không tỏ ra mắc cỡ hay
ngại ngùng: “Đau quá. Anh đừng làm vậy nữa!”
==> Tương tự, nếu hành vi đó lặp lại, thông điệp cần dứt khoát và rõ ràng
hơn: “Em không thích anh làm như vậy nữa.” Tránh đi chơi cùng anh Tuấn
một mình. Tránh đi gần.
Tình huống 3:
Ngay khi nhận ra đoạn video có nội dung gì, em đẩy điện thoại đi, nhìn
thẳng vào mắt bạn và nói: “Mình không xem mấy phim này. Mình nghĩ là
bạn cũng đừng nên xem. Mất thời gian và không tốt cho tinh thần đâu.
Chút nữa bạn có muốn cùng đi siêu thị với mình và Lan không? Tụi mình
muốn tìm món quà sinh nhật cho Tú!”
==> Vừa bày tỏ thái độ, vừa thay đổi chủ đề đối thoại.
34
Tình huống 4:
Em trả lời: “Em chưa đủ tuổi lao động. Người thuê em làm việc sẽ vi phạm
pháp luật. Em nghĩ đây không phải là cơ hội của em.” Sau đó, em nói cho
cha mẹ biết về việc này. Nếu cha mẹ nghĩ rằng đây là cơ hội để em giúp gia
đình, em giải thích cho cha mẹ biết về nguy cơ bị mua bán.
“Con không biết tiếng, không biết đường đi, không người thân, khi qua bên
Malaysia, họ có thể hoàn toàn ép con làm những việc con không muốn như
mại dâm. Con sẽ không về nhà được nữa. Ba mẹ cũng sẽ không thể nào
giúp con được nếu không biết con ở đâu. Có rất nhiều người bị bán ở Ma-
laysia bây giờ vì tin vào những lời giới thiệu việc làm như thế này.”
Tình huống 5:
Em nên báo cho giáo viên chủ nhiệm và gia đình sự lo lắng của mình. Giáo
viên chủ nhiệm, nhà trường nên có cách phối hợp địa phương và gia đình
để tìm hiểu và có giải pháp để đảm bảo an toàn cho em.
Tình huống 6:
Hãy chia sẻ với anh trai các thủ đoạn cưỡng ép mà em đã được học ở bài về
Nguy cơ mua bán người. “Không quyết định nếu còn nghi ngờ!”
Tình huống 7:
Hãy nói với bạn gái về nguy cơ mang thai ngoài ý muốn mà em đã được học
để giúp bạn có quyết định đúng đắn. Hãy khuyên bạn rằng: “Tình dục không
phải là cách để bày tỏ và chứng tỏ tình yêu. Tình yêu được chứng minh và
phát triển thông qua sự tôn trọng, hỗ trợ nhau trong học tập và cuộc sống.
Việc tạo áp lực dùng tình dục để chứng tỏ tình yêu là một quan điểm nông
cạn và không hiểu biết về hậu quả của nó đối với mình và đặc biệt là đối với
người bạn gái.”
Tình huống 8:
“Bạn đã hiểu sai rồi. Học về giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản là để
bảo vệ sức khỏe của mình và người thân, cũng giống như ai cũng nên biết
bơi để an toàn hơn khi đi sông đi biển vậy. Bạn cũng vậy. Để mình cho bạn
mượn tài liệu để đọc nghen. Có rất nhiều thông tin hay mà tuổi của tụi
mình cần biết.”
35
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Centers for Disease Control and Prevention. (n.d.). Condom Effectiveness - Male
Condom Use. Retrieved from Centers for Disease Control and Prevention:
Guidance, Counseling and Youth Development Center for Africa. (2007, August).
Health Informtaion for Peer Health Educator in Africa. Lilongwe, Malawi.
HIV/AIDS là gì. (n.d.). Retrieved from VIETNAM ADMINISTRATION OF HIV AIDS CON-
TROL:
How to Avoid Masturbation. (n.d.). Retrieved from New Health Advisor for Daily
Health Care:
Masturbation.html
Mayo Clinic. (2014, December 16). Premenstrual syndrome (PMS). Retrieved from
basics/definition/con-20020003
Mayo Clinic. (2016, June 16). Symptoms of pregnancy: What happens first. Re-
trieved from Mayo Clinic:
getting-pregnant/in-depth/symptoms-of-pregnancy/art-20043853
Pads and other ways to take care of your period. (2014, May 23). Retrieved from
Girls' Health: https://www.girlshealth.gov/body/period/pads.html
Sampath, P. (2015, August 26). 10 menstrual hygiene tips every girl and woman
should know. Retrieved from The Health Site: http://
www.thehealthsite.com/diseases-conditions/hygiene-during-menstrual-
periods-10-things-you-should-know/
What is HIV/AIDS? (2013, September 25). Retrieved from Center for People's Educa-
tion:
36
Chương trình được thực hiện bởi:
Đối tác thực hiện:
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- sex_educ_book_2473.pdf