Hiện nay có rất nhiều nước đã thành công trong việc phát triển kinh tế của mình. Trong chuyên đề này chúng tôi đề cập đến Hàn Quốc là một trong những nước đi đầu trong trào lưu công nghiệp hoá ở Đông Á. Hàn Quốc đã tập trung cao độ những công ty lớn và những mục tiêu đầy tham vọng nhất.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế sau thời kỳ mở cửa Việt Nam đang triển khai kinh nghiệm và vận dụng sáng tạo chúng phù hợp với hoàn cảnh chúng ta hiện nay.
Tôi hy vọng chuyên đề này có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo, phục vụ tốt công tác nghiên cứu góp phần vào quá trình hoạch định chính sách, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phồn thịnh.
18 trang |
Chia sẻ: luyenbuizn | Lượt xem: 984 | Lượt tải: 0
Nội dung tài liệu Giới thiệu khái quát về con người, đất nước Hàn Quốc sau chiến tranh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi Më ®Çu
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu níc ®· thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh. Trong chuyªn ®Ò nµy chóng t«i ®Ò cËp ®Õn Hµn Quèc lµ mét trong nh÷ng níc ®i ®Çu trong trµo lu c«ng nghiÖp ho¸ ë §«ng ¸. Hµn Quèc ®· tËp trung cao ®é nh÷ng c«ng ty lín vµ nh÷ng môc tiªu ®Çy tham väng nhÊt.
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ sau thêi kú më cöa ViÖt Nam ®ang triÓn khai kinh nghiÖm vµ vËn dông s¸ng t¹o chóng phï hîp víi hoµn c¶nh chóng ta hiÖn nay.
T«i hy väng chuyªn ®Ò nµy cã thÓ ®îc sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o, phôc vô tèt c«ng t¸c nghiªn cøu gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, x©y dùng ®Êt níc ViÖt Nam ngµy cµng phån thÞnh.
I. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ con ngêi, ®Êt níc Hµn Quèc sau
ChiÕn tranh
Cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn, cã lÏ ®îc xem lµ cuéc chiÕn mang tÝnh huû diÖt nhÊt trong lÞch sö thÕ giíi, ®· tµn ph¸ Nam TriÒu Tiªn còng nh B¾c TriÒu Tiªn. Seoul ®· ®æi chñ ®Õn bèn lÇn, mçi lÇn lµ mét cuéc chiÕn khèc liÖt. ChØ cã mét phÇn nhá cña xø së, ë miÒn ®«ng nam, lµ kh«ng bÞ ph¬ng B¾c x©m ph¹m. Trong sè hai m¬i triÖu ngêi Nam TriÒu Tiªn khi chiÕn tranh chÊm døt vµo n¨m 1953, kho¶ng 1/4 lµ nh÷ng ngêi phiªu t¸n kh«ng cöa kh«ng nhµ, hÇu nh kh«ng cã cña c¶i. Trªn 1 triÖu thêng d©n vµ 320.000 binh sÜ ë miÒn Nam ®· hy sinh. Mét ®¹i ®a sè nh÷ng ngêi tö vong lµ nh÷ng ngêi trai tr¸ng mµ nÕu cßn sèng hä sÏ ®ãng gãp cho lùc lîng lao ®éng vµ cho thu nhËp cña gia ®×nh hä.
Vµo n¨m 1953, Nam TriÒu Tiªn cã mét c¬ së c«ng nghiÖp thËm chÝ cßn Ìo oÆt h¬n cña §µi Loan n¨m 1949. Nam TriÒu Tiªn ®· kh«ng ®¹t ®îc møc tæng s¶n lîng quèc d©n GDP lµ 100 USD mét n¨m cho ®Õn n¨m 1963. T¹i TriÒu Tiªn, ngêi NhËt ®· thuÇn ho¸ s«ng Yalu vµo thËp niªn 1930 b»ng c¸ch x©y dùng nh÷ng nhµ m¸y thuû ®iÖn cùc lín, cung cÊp 90% ®iÖn n¨ng cña c¶ níc TriÒu Tiªn. Nhng khi ®Êt níc bÞ ph©n ®«i tÊt c¶ nh÷ng ph¬ng tiÖn nµy ®· thuéc vÒ B¾c TriÒu Tiªn.
T¹i Nam TriÒu Tiªn, ®êng biªn giíi míi t¹i vÜ tuyÕn thø 38 ®· ph©n c¸ch gi¶ t¹o ®Êt níc thµnh hai nöa mµ díi thêi cai trÞ cña ngêi NhËt ®· ph¸t triÓn nh mét nÒn kinh tÕ bæ tóc nhau. C¸c nhµ l·nh ®¹o chÝnh trÞ ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn c¸c mèi liªn kÕt ®Êt níc vµo cuèi thËp niªn 1940, giê ®©y l¹i ph¶i x©y dùng mét c¨n b¶n chØ trong miÒn Nam. C¸c c«ng ty ®· ph¶i ®Þnh híng l¹i nh÷ng tuyÕn cung cÊp vµ thÞ trêng cña m×nh.
II. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
1. X©y dùng nÒn t¶ng cho cuéc c«ng nghiÖp ho¸
Sù ®oµn kÕt.
C¸c nhµ l·nh ®¹o thùc d©n NhËt B¶n kh«ng hÒ dµnh cho ngêi TriÒu Tiªn cã dÞp ®Ó ngoi lªn nh÷ng vÞ trÝ l·nh ®¹o ®Ých thùc. Syngman Rhee ngêi ®· n¾m nÒn chÝnh trÞ cña Nam TriÒu Tiªn tõ cuèi thÕ chiÕn thø hai cho tíi n¨m 1960, lµ mét nhµ nhµ ¸i quèc ®· qua thö th¸ch. ¤ng ®· bÞ tï ®µy tõ n¨m 1898 ®Õn 1904 v× ho¹t ®éng yªu níc, vµ tõ l©u ®· b¶o vÖ chÝnh nghÜa cña TriÒu Tiªn c¸c c¬ quan quèc tÕ nh Héi Quèc Liªn.
KÓ tõ hËu b¸n thÕ kû 19, TriÒu Tiªn ®· bÞ x©u xÐ v× nh÷ng cuéc næi dËy ë mét møc ®é to lín. C¸c phong trµo ph¶n kh¸ng thêng ®Ò xuÊt chuyÖn c«ng b»ng x· héi vµ chÝnh quyÒn nh©n ®¹o nhng l¹i ch¼ng hÒ kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t xÐt ®Õn chuyÖn x©y dùng hay khuÕch tr¬ng c¸c nhµ m¸y. Vµo mïa xu©n 1919, ngêi NhËt ®· th¼ng tay ®µn ¸p phong trµo ®ßi quyÒn ®éc lËp.
Vµo cuèi thËp niªn 1950, nh÷ng cuéc dÊy ®éng cña c«ng chóng chèng l¹i Syngman Rhee ®· t¨ng cho ®Õn khi hä lËt ®æ ®îc chÝnh quyÒn cña «ng ta vµo th¸ng 4 n¨m 1960. Ph¸c ChÝnh Hy ®· n¾m ®îc quyÒn lùc vµo n¨m 1961 th«ng qua mét cuéc ®¶o chÝnh qu©n sù vµ ®· cñng cè quyÒn hµnh cña m×nh b»ng sù ®µn ¸p ®èi lËp m¹nh mÏ. NhiÒu ngêi ®· lo sî r»ng sù mÊt ®oµn kÕt sÏ khiÕn cho miÒn Nam dÔ lµm måi cho cuéc tiÕn c«ng cña miÒn B¾c.
Sau khi ®Êt níc bÞ ph©n ®«i, miÒn B¾c ®· b¾t ®Çu b»ng mét c¬ së c«ng nghiÖp kh¸ ®å sé, cã ®îc nguån viÖn trî cña Liªn X«. QuyÕt ®Þnh gi¶m bít viÖn trî kinh tÕ cña Mü trong thËp niªn 1960, tiÕp ®ã lµ sù ra ®êi cña häc thuyÕt Nixon trong thËp niªn 1970 nh»m lµm gi¶m sù hiÖn diÖn vÒ qu©n sù cña Mü t¹i Ch©u ¸ vµ viÖc Caacter tá ý muèn rót qu©n ®éi Mü ra khái TriÒu Tiªn ®· kÝch thÝch m¹nh mÏ cho Nam TriÒu Tiªn t×m kiÕm mét c¨n b¶n kü nghÖ ®éc lËp thÝch ®¸ng hç trî cho nh÷ng nç lùc phßng thñ ®Êt níc cña riªng m×nh.
. Nguån nh©n lùc cã ®éng c¬ vµ cã kû luËt.
Trong nh÷ng nç lùc ®Ó c«ng nghiÖp ho¸, Nam TriÒu Tiªn ngoµi diÖn tÝch réng lín cßn cã lîi thÕ d©n chóng rÊt cã kû luËt, mét ý thøc d©n téc rÊt s¾c nÐt, vµ mét søc sèng d©n téc rÊt m¹nh mÏ.
QuyÕt t©m vµ søc sèng cña ngêi TriÒu Tiªn cã thÓ lµ khã ®o lêng chÝnh x¸c, nhng dÉu sao nh÷ng ®iÒu ®ã còng lµ cã thùc. QuyÕt t©m cña xø së nµy râ rµng lµ ®· ®îc t«i luyÖn do chÕ ®é thùc d©n ¸p bøc cña NhËt B¶n tríc kia vµ cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn khèc liÖt, vµ nã l¹i cµng kiªn cè h¬n khi ngêi Nam TriÒu Tiªn ®¹t ®îc niÒm tin tõ sù thµnh c«ng kinh tÕ cña hä. ë thêi ®iÓm ®Ønh cao cña tèc ®é ph¸t triÓn cña tèc ®é ph¸t triÓn cña NhËt B¶n, ngêi NhËt B¶n trung b×nh cha bao giê lµm viÖc ®Õn 50 giê mét tuÇn. Trong suèt thêi ph¸t triÓn nhanh chãng cña Nam TriÒu Tiªn, tuÇn lµm viÖc ®· lªn tíi møc 60 giê mét tuÇn, vµ vµo cuèi thËp niªn 1980 tuÇn lµm viÖc vÉn tiÕp diÔn ë møc b×nh qu©n 55 giê, nhiÒu h¬n 10 giê mét tuÇn so víi bÊt kú mét níc c«ng nghiÖp hoÆc ®ang c«ng nghiÖp ho¸ nµo kh¸c. Hµn Quèc ®· b¾t ®Çu xóc tiÕn c«ng nghiÖp ho¸ trong n¨m 1965 víi tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ ®ång l¬ng kh¸ thÊp h¬n nhiÒu so víi NhËt B¶n n¨m 1955 vµ thÕ lµ ®· ®¹t ®îc søc c¹nh traanh kü nghÖ b»ng c¸c nç lùc c¸ nh©n rÊt lín. Trong c¸c ®Ò ¸n x©y dùng ë Trung §«ng, c¸c c«ng nh©n TriÒu Tiªn lµ v« ®Þch vÒ møc s½n sµng lµm viÖc nhiÒu giê díi mét khÝ hËu nãng nh thiªu ®èt. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu ngêi NhËt tiÕc cho sù suy tµn vÒ ®¹o ®øc lao ®éng cña ngêi Mü, nhng nh÷ng lêi b×nh cña hä vÒ TriÒu Tiªn th× l¹i gièng y nh c¸c than phiÒn cña ngêi Mü vÒ ngêi NhËt " Ngêi TriÒu Tiªn, mét sè ngêi NhËt nãi, lµm viÖc dai ®Õn ®é kh«ng ngê næi, nh lµ ngêi m¸y vËy. Hä cã mét " tinh thÇn khao kh¸t " vµ kh«ng ngít cuçm mÊt nh÷ng bÝ mËt c«ng nghiÖp cña ta ".
Ngêi Hµn Quèc tiÕp cËn víi häc vÊn còng víi lßng sèt s¾ng t¬ng tù. Vµo thêi ®iÓm ®éc lËp, gÇn nöa d©n sè TriÒu Tiªn lµ mï ch÷, nhng kh«ng cã xø nµo l¹i cã bíc tiÕn nhanh vÒ häc vÊn h¬n hä, ®Æc biÖt lµ trong häc vÊn ®¹i häc. Vµ còng kh«ng cã thanh niªn níc nµo sèt s¾ng b»ng hä trong viÖc theo ®uæi tri thøc vµ th«ng tin, chñ yÕu lµ tõ Mü vµ tõ NhËt B¶n lÉn tõ Ch©u ¢u. C¸c sinh viªn kh«ng hÒ thua kÐm bÊt kú ai trong chuyÖn chuÈn bÞ c¸c kú thi vµo ®¹i häc. Sè lîng c¸c sinh viªn trong c¸c trêng ®¹i häc t¹i Mü vµ NhËt B¶n gép l¹i nhiÒu h¬n bÊt kú níc nµo kh¸c, vµ mét phÇn lín ®· quay trë vÒ ®Êt mÑ cña hä, ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y khi kü n¨ng cña hä ®ang cã nhu cÇu lín. Ngêi Hµn Quèc ®· thu thËp th«ng tin kh«ng chØ trong khoa häc kü thuËt, mµ c¶ trong kinh tÕ häc vµ c¸c khoa häc x· héi kh¸c, lÉn trong c¸c khoa nh©n v¨n. ThÕ lµ hä ®· thu ®îc, kh«ng chØ th«ng tin chuyªn biÖt, mµ c¶ mét c¶m thøc réng r·i vÒ sù ph¸t triÓn cña lÞch sö.
1. 3. KiÕn thøc vÒ NhËt B¶n.
Kh«ng cã níc nµo b»ng Hµn Quèc hiÓu cÆn kÏ vÒ chÝnh quyÒn doanh nghiÖp, kü thuËt häc vµ thËm chÝ ng«n ng÷ cña ngêi NhËt. Díi thêi cai trÞ cña ngêi NhËt, ngêi TriÒu Tiªn ®· kh«ng n¾m ®îc c¸c chøc vô hµng ®Çu trong chÝnh quyÒn hay trong nh÷ng c«ng ty lín, nhng mét sè ®· häc ®îc vÒ tæ chøc lín trong khi ®ang gi÷ nh÷ng chøc vô thÊp h¬n, vµ mét sè kh¸c ®· ®øng ®Çu c¸c c«ng ty nhá lµm ¨n víi c¸c c«ng ty cña NhËt. Trong n¨m 1990, 250. 000 häc sinh trung häc lµ ®ang häc tiÕng NhËt, chiÕm xÊp xØ 70% tæng sè häc sinh trung häc kh«ng ph¶i lµ ngêi NhËt trªn toµn thÕ giíi ®ang häc tiÕng NhËt. P¾c Chung Hy ngêi ®· cai trÞ Nam TriÒu Tiªn tõ 1961 ®Õn 1979, tõng theo häc mét häc viÖn qu©n sù cña ngêi NhËt vµ ®· phôc vô 2 n¨m trong qu©n ®éi M·n Ch©u trong thÕ chiÕn thø 2 víi cÊp bËc trung uý. ¤ng ta vµ nhiÒu ngêi ®ång thÕ hÖ víi «ng kh«ng chØ cã mèi thiÖn c¶m víi sù tæ chøc cña ngêi NhËt, mµ cßn duy tr× c¶ nh÷ng quan hÖ mËt thiÕt t¹i níc NhËt. Sau cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ b¾t ®Çu vµo gi÷a thËp niªn 1960 céng víi chuyÖn miÒn Pusan cña Hµn Quèc gÇn s¸t víi Shimonoseki cña NhËt B¶n, vµ ph¸t thanh truyÒn h×nh, Ên phÈm cña NhËt B¶n ®· ®Çy rÉy, th× sù giao tiÕp víi kho¶ng 600. 000 ®Õn 700. 000 ngêi TriÒu Tiªn vÉn ®ang sèng ë níc NhËt ®·gióp cho ngêi TriÒu Tiªn tiÕp cËn tèt víi th«ng tin cña ngêi NhËt B¶n.
Bëi c¶ ®é s©u thÊm nhuyÔn cña ngêi NhËt B¶n lÉn chÊt ¸p bøc cña chñ nghÜa thùc d©n NhËt, mµ Hµn Quèc ®· cã mét t×nh c¶m võa yªu võa ghÐt s©u ®Ëm. Trong bÊt cø t×nh huèng nµo, trong tõng lÜnh vùc mét kh«ng cã níc nµo hëng lîi tõ viÖc hiÓu ®îc sù thµnh c«ng cña NhËt B¶n cho b»ng Hµn Quèc
1. 4. N«ng nghiÖp cã hiÖu n¨ng.
Sau khi tho¸t khái sù cai trÞ cña ngêi NhËt B¶n, Nam TriÒu Tiªn ®· thùc thi cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt, vµ víi sù hç trî cña ngêi Mü, ®· tiÕn hµnh mét ch¬ng tr×nh n¨ng ®éng ®Ó canh t©n n«ng nghiÖp. N¨m 1961 khi cuéc c«ng nghiÖp ho¸ b¾t ®Çu, gÇn 2/5 tæng s¶n lîng quèc gia cña Hµn Quèc lµ xuÊt ph¸t tõ n«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp vÉn xoay quanh chuyÖn trång lóa vµo nh÷ng n¨m sau chiÕn tranh TriÒu Tiªn, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· gia t¨ng cùc nhanh h¬n c¶ thêi kú tríc thÕ chiÕn thø 2. Vµo thËp niªn 1970, Hµn Quèc ®· ®¹t ®îc n¨ng suÊt lóa trªn mçi hecta cao nhÊt, so víi bÊt kú níc nµo trªn thÕ giíi. N¨ng suÊt n«ng nghiÖp kh«ng chØ gióp hä kh«ng ph¶i nhËp khÈu l¬ng thùc mµ cßn cho phÐp mét sè n«ng gia më c¸c xëng c«ng nghiÖp n÷a.
2. C¸ch tiÕp cËn c«ng nghiÖp ho¸ cña nhµ níc.
Cuéc gÊp rót híng ®Õn c«ng nghiÖp ho¸ cña Hµn Quèc ®· khëi ®Çu nghiªm chØnh tõ n¨m 1961. Nç lùc cña Hµn Quèc ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ ®· dùa vµo mét sè nhµ l·nh ®¹o qu©n sù m¹nh muèn dån søc cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, mét sè sÜ quan qu©n ®éi trÎ cã ®Çu ãc kinh doanh, mét giíi th l¹i thiÕu kinh nghiÖm nhng l¹i cã tµi, mét c¬ së réng r·i gåm nh÷ng th¬ng nh©n cã kû luËt s½n sµng lµm viÖc ®Ó x©y dùng mét c¨n b¶n kinh tÕ cho cuéc phßng vÖ chèng miÒn B¾c vµ mét quyÕt t©m cña ®Êt níc muèn b¾t kÞp c¸c thµnh c«ng cña ngêi NhËt.
Khi Ph¸c Chung Hy n¾m quyÒn vµo th¸ng 5 n¨m 1961, «ng ®· quyÕt ®Þnh r»ng sau khi kh«ng cßn viÖn trî cña Mü n÷a th× Hµn Quèc cÇn ph¶i cã n¨ng suÊt hµng ho¸ cÇn thiÕt cho cuéc phßng thñ ®Êt níc. ¤ng muèn c¶i thiÖn ®êi sèng cña d©n chóng ®ang chÞu c¶nh nghÌo ®ãi, vµ «ng ®· nhËn thøc r»ng m×nh cÇn ®Õn sù tiÕn bé kinh tÕ ®Ó b¶o vÖ vÞ trÝ chÝnh trÞ cña m×nh chèng l¹i nh÷ng ai xem viÖc n¾m quyÒn cña «ng lµ bÊt hîp ph¸p. «ng ®· xem sù tiÕn bé kinh tÕ lµ mét sø mÖnh. Trong 100 ngµy ®Çu tiªn cña m×nh «ng ®· thµnh lËp mét Uû ban ho¹ch ®Þnh kinh tÕ ®Ó ®iÒu phèi viÖc triÓn khai nhanh chãng vµ c«ng bè kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt sÏ b¾t ®Çu vµo th¸ng 1 n¨m 1962.
H¨m hë ph¸t triÓn kü nghÖ vµ biÕt r»ng khi ngêi Mü b¾t ®Çu rót khái, Hµn Quèc sÏ ph¶i xuÊt khÈu ®Ó mua trang thiÕt bÞ nh»m s¶n xuÊt ra hµng ho¸ cña riªng m×nh. Ph¸c vµo n¨m 1961 ®· tøc thêi b¾t ®Çu khuyÕn khÝch s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cho xuÊt khÈu. Hµn Quèc trong sù gÊp rót cña m×nh ®· tøc thêi lao ngay vµo viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Þnh híng cho viÖc xuÊt khÈu trong khi viÖc thay thÕ nhËp khÈu vÉn cßn ë nh÷ng bíc ban ®Çu. ChÝnh phñ b¾t ®Çu ®Ò ra c¸c chØ tiªu xuÊt khÈu cho c¸c c«ng ty vµ cung øng tµi nguyªn cÇn thiÕt ®Ó gióp hä thùc hiÖn nh÷ng chØ tiªu ®ã vµ c¸c c«ng ty ®· lµm viÖc theo ®ã. N¨m 1962, Hµn Quèc ®· xuÊt khÈu tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ lµ 42 triÖu USD vµ chØ cã 9 triÖu USD lµ hµng chÕ biÕn. Vµo n¨m 1970, Hµn Quèc ®· xuÊt khÈu 1 tû USD gi¸ trÞ hµng ho¸, vµ vµo nh÷ng n¨m 1981 lµ 21 tû USD gÇn nh hoµn toµn lµ hµng chÕ t¹o.
§Ønh quyÒn lùc Ph¸c ®· tuyÓn mét nhãm gåm c¸c nhµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng vµ c¸c kü trÞ gia kinh tÕ häp ®Òu ®Æn víi «ng. ¤ng còng b¾t ®Çu gÆp gì víi mét nhãm kho¶ng 50 cè vÊn häc gi¶, nhng khi thÊy r»ng mét sè lêi khuyªn cña hä thiÕu thùc tiÔn, ch¼ng l©u sau «ng ®· gi¶i t¸n nhãm nµy vµ thuª mét Ýt ngêi trong sè hä lµm phô t¸ trong Héi ®ång tèi cao cña «ng. ¤ng næi tiÕng lµ ngêi biÕt nghe lêi khuyªn cña nh÷ng ngêi hiÓu biÕt, mau chãng häc hái vµ lµm nh÷ng g× cÇn ph¶i lµm cho nÒn kinh tÕ. ChÝnh quyÒn th× nhá nªn c¸c quyÕt ®Þnh vÉn ®îc tËp quyÒn cao ®é. NÕu Tëng Giíi Th¹ch gièng nh mét vÞ chñ tÞch héi ®ång cho phÐp c¸c siªu kü trÞ gia cña m×nh quyÒn tù trÞ ®¸ng kÓ trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, th× Ph¸c Chung Hy l¹i gièng nh mét viªn tíng ®ang ë t¹i trËn tiÒn, tù m×nh ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh quan träng.
Mét sè nh÷ng ngêi ñng hé sím nhÊt cña Ph¸c Chung Hy lµ nh÷ng viªn tíng qu©n sù, gèc tõ B¾c TriÒu Tiªn ®· tõng phôc vô chung víi «ng trong qu©n ®éi M·n Ch©u. Nhng «ng ta vµ nh÷ng ngêi thuéc sè ®ang trë thµnh nh÷ng céng sù nh÷ng doanh gia lÉn nh÷ng viªn chøc qu©n sù th©n cËn nhÊt cña «ng ta ®Òu cã gèc tõ Kyongsang-do, miÒn ®«ng nam cña b¸n ®¶o TriÒu Tiªn. Ph¸c ®· lín lªn gÇn Taegu, tr¹m dõng chÝnh ®Çu tiªn ë phÝa B¾c c¶ng Pusan trªn tuyÕn ®êng s¾t quan träng ®i Seoul, do ngêi NhËt x©y dùng vµ vÒ sau ®· më réng sang M·n Ch©u. Vµ vµo lóc Ph¸c trëng thµnh, miÒn nµy ®· ®îc th¬ng m¹i ho¸ hoµn toµn, chÞu ¶nh hëng s©u ®Ëm cña ngêi NhËt, thÕ lµ «ng ta vµ bÌ b¹n m×nh ®· lín lªn víi mét sù hiÓu biÕt rµnh vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ h¬n so víi hÇu hÕt líp trÎ ë nh÷ng miÒn kh¸c. Ph¸c thêng th«ng qua c¸c b¹n bÌ ®Ó lùa chän nh÷ng cè vÊn mµ «ng cã thÓ tin ®îc, nhng kh«ng nh Syngman Rhee, «ng ta ®ñ m¹nh ®Ó kh¸ng l¹i nh÷ng b¹n bÌ kÐm kh¶ n¨ng vèn chØ muèn ®îc khen thëng th«i, vµ tuyÓn nh÷ng ai cã thÓ lµm ®îc viÖc.
C¸c cè vÊn kinh tÕ ngo¹i quèc chÝnh yÕu cho Hµn Quèc tõ cuèi chiÕn tranh TriÒu Tiªn cho ®Õn 1965 lµ ngêi Mü. Ngêi Mü gãp mét vai trß trong viÖc canh t©n n«ng nghiÖp vµ trong viÖc x©y dùng l¹i ®êng x¸ cÇu cèng, trong viÖc cñng cè c¸c bê s«ng lµm t¨ng ®iÖn n¨ng vµ nhËp khÈu c«ng nghÖ míi. Vµo gi÷a thËp niªn 1960 khi Hoa Kú dÇn kÕt thóc ch¬ng tr×nh viÖn trî vµ khi Ph¸c b¾t ®Çu b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi NhËt B¶n, vai trß cña NhËt nhanh chãng trë nªn quan träng. NhËt B¶n b¾t ®Çu më réng c¸c kho¶n cho vay vµ Ph¸c cïng víi céng sù cña m×nh ®· quay sang NhËt B¶n ®Ó t×m kiÕm c«ng nghÖ, thiÕt bÞ s¶n xuÊt vµ mét m« h×nh toµn côc cho sù ph¸t triÓn. Tuy nhiªn chuyÖn c¸c t×nh c¶m bµi NhËt næi lªn n¨m 1965, khi c¸c sinh viªn biÓu t×nh chèng Ph¸c v× quay l¹i bang giao víi NhËt, ®· khiÕn cho c¸c viªn chøc chÝnh quyÒn kh«ng tiÖn nãi hÕt vÒ møc gÇn gòi ®Ých thùc cña c¸c quan hÖ kinh tÕ cña Nam TriÒu Tiªn víi NhËt.
Hµn Quèc b¾t ®Çu c«ng nghiÖp ho¸ víi mét c¨n b¶n kü thuËt vµ mét møc sèng cùc kú thÊp kÐm. Bëi cã Ýt kü nghÖ ngo¹i trõ ngµnh dÖt ë miÒn Nam tríc chiÕn tranh TriÒu Tiªn, nªn Hµn Quèc ®· thiÕu nh÷ng kü s vµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cã kinh nghiÖm ®Ó gióp cho viÖc t¸i thiÕt. QuyÕt t©m tiÕn bíc víi tèc ®é nhanh nhÊt cã thÓ ®îc, chÝnh phñ Hµn Quèc ®· vay cña níc ngoµi rÊt nhiÒu. Ngêi Hµn Quèc lao vµo c¸c dù ¸n ngay khi c¸c kÕ ho¹ch hoÆc kü thuËt häc cÇn thiÕt ®Òu cha s½n sµng h¼n ®©u vµo ®ã vµ råi øng biÕn, lµm viÖc ®Õn hÕt søc chÞu ®ùng ®Ó gi¶i quyÕt bÊt kú vÊn n¹n nµo ph¸t sinh. §«i khi sù hµnh ®éng mau chãng lµ cÇn thiÕt vµ trong nh÷ng t×nh huèng nh thÕ Hµn Quèc ®· ®îc lîi tõ ®¼ng cÊp tËp quyÒn cña m×nh vµ mét vÞ tæng thèng tÝch cùc, mét con ngêi hµnh ®éng døt kho¸t vµ ®· thi hµnh c¸c kÕ ho¹ch mµ kh«ng hÒ tr× ho·n.
§êng lèi tiÕp cËn cña Hµn Quèc b¾t ®Çu b»ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ b»ng c¸ch cñng cè n«ng nghiÖp vµ c¬ së h¹ tÇng råi chuyÓn sang s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Vµo ®Çu thËp niªn 1960 Hµn Quèc ®· nhanh chãng chuyÓn sang s¶n xuÊt ph©n bãn nh»m thay thÕ nguån cung cÊp mµ tríc kia lÊy tõ miÒn B¾c hay tõ níc ngoµi. Hä còng b¾t ®Çu s¶n xuÊt ra m¸y mãc n«ng nghiÖp vµ t¨ng cêng c¸c c¬ së h¹ tÇng b»ng c¸ch canh t©n c¸c xa lé, c¸c c¶ng vµ ph¬ng tiÖn giao th«ng. Víi c«ng cuéc ®« thÞ ho¸, ®Êt níc ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn mét c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ, vµ khi s¶n lîng c«ng nghiÖp ®· vît qua s¶n lîng n«ng nghiÖp, hä ®· híng ®Õn trong c¸c thËp niªn 60 vµ 70, viÖc tæ chøc c¸c céng ®ång n«ng th«n ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn n«ng th«n mµ kh«ng ®Ì nÆng lªn ng©n s¸ch quèc gia. Trong lÜnh vùc hµng tiªu dïng Hµn Quèc ®· cè g¾ng nhanh chãng s¶n xuÊt hµng hãa cña chÝnh m×nh cho tiªu dïng thêng nhËt h¬n lµ dùa vµo nhËp khÈu, vµ tríc n¨m 1961 hä ®· ®¹t ®îc sù tiÕn bé lín trong viÖc gi¶m bít tû lÖ hµng tiªu dïng nhËp khÈu vµ t¨ng tû lÖ nh÷ng hµng ®îc dïng ®Ó më réng n¨ng suÊt c«ng nghiÖp. Hä ®· khuyÕn khÝch s¶n xuÊt v¶i vãc, quÇn ¸o, giµy thÓ thao vµ vÒ sau lµ hµng ®iÖn tö ®Ó xuÊt khÈu. Víi mét nÒn kinh tÕ nhá bÐ h¬n cña NhËt B¶n, Hµn Quèc kh«ng thÓ dùa vµo thÞ trêng quèc néi, vµ ®· trë nªn phô thuéc kh¸ nhiÒu vµo xuÊt khÈu so víi NhËt. Hä ®· cè g¾ng n©ng cÊp c«ng nghÖ ®Ó võa më réng quy m« xuÊt khÈu lÉn ®Ó c¶i tiÕn n¨ng suÊt, nh»m kiÕm c¸ch gi÷ ®îc søc c¹nh tranh quèc tÕ ®ång thêi t¨ng ®îc møc l¬ng lªn.
Lóc ®Çu, do Hµn Quèc kh«ng thÓ tù lµm ra ®îc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, vµ tù m×nh chÕ biÕn c¸c nguyªn liÖu th« nªn ®· nhËp khÈu thiÕt bÞ c«ng nghÖ tõ NhËt B¶n. Trong ngµnh dÖt, ch¼ng h¹n sîi ho¸ häc hoÆc phÈm dÇu ho¶ ®Ó chÕ sîi lóc ®Çu lµ ph¶i nhËp. H¨m hë v¬n tíi tríc nhng thiÕu c«ng nghÖ riªng cña m×nh, c¸c ngµnh m¸y mãc vµ ®iÖn tö cña Hµn Quèc thêng b¾t ®Çu b»ng viÖc l¾p r¸p c¸c bé phËn ®îc s¶n xuÊt tõ NhËt B¶n. Khi ngêi TriÒu Tiªn b¾t ®Çu ®ãng tµu, kh«ng chØ c¸c thanh truyÒn mµ cßn nguyªn c¶ khèi m¸y lµ ®Òu nhËp tõ NhËt. Nhng ngêi TriÒu Tiªn ®· häc cµng häc cµng tèt, cµng lµm ra nhiÒu bé phËn cho nh÷ng s¶n phÈm mµ hä ®· l¾p r¸p vµ råi tiÕn ®Õn l¾p r¸p nh÷ng s¶n phÈm phøc t¹p h¬n. Víi viÖc cã qu¸ Ýt nh÷ng kü thuËt gia so víi ë NhËt B¶n, ngêi TriÒu Tiªn kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®îc nhiÒu s¶n phÈm réng r·i vµ ®¬ng nhiªn lµ hä ®· tËp trung vµo mét nhãm nhá nh÷ng lÜnh vùc ®ang ®Çy høa hÑn. Khi ngêi Hµn Quèc thu ®îc kinh nghiÖm trong viÖc s¶n xuÊt mét s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nµo ®ã, hä ®· tiÕp tôc dÊn tíi ®Ó thu hÑp hoÆc xo¸ bá kho¶ng c¸ch biÖt vÒ chÊt lîng so víi NhËt B¶n.
ThÕ nhng nhu cÇu nhËp c¸c bé phËn vµ trang thiÕt bÞ tõ NhËt cña Hµn Quèc ®· t¹o ra mét sù mÊt c©n ®èi rÊt lín vÒ mËu dÞch gi÷a hai níc. C¸c nhµ th l¹i NhËt B¶n, n«n nãng th«i thóc ®Êt níc chuyÓn sang c«ng nghÖ cao, ®· khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty NhËt nhîng l¹i nh÷ng s¶n phÈm thuéc cÊp thÊp trong bËc thang c«ng nghÖ cho nh÷ng níc nh Hµn Quèc. Trong thùc tÕ c¸c c«ng ty NhËt ®ang dâi theo viÖc th©m nhËp vµo kü nghÖ Mü, ®· cè g¾ng hÕt møc ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt thËt nhiÒu trong níc cã thÓ ®îc. Cho ®Õn cuèi thËp niªn 1980, NhËt B¶n hÇu nh kh«ng mua hµng chÕ t¹o nµo tõ Hµn Quèc c¸n c©n mËu dÞch cña NhËt B¶n víi Hµn Quèc vÉn cßn ë møc nhËp siªu, nhng bëi v× Hµn Quèc ®· xuÊt khÈu ®îc hµng ho¸ sang Mü, nªn hÇu nh suèt thËp niªn 1980, hä ®· ®¹t gÇn tíi møc c©n b»ng c¸c kÕt to¸n mËu dÞch cña m×nh.
Tõ buæi ®Çu cña nç lùc c«ng nghiÖp ho¸, ngêi TriÒu Tiªn ®· e ng¹i vÒ søc chi phèi cña ngêi NhËt lªn nÒn kinh tÕ cña m×nh, vµ víi sù miÔn cìng cña c¸c c«ng ty NhËt trong viÖc chia sÎ c¸c kü thuËt häc cña hä. Hµn Quèc còng gièng nh NhËt vµo thËp niªn 1960 khi ©u lo vÒ søc chi phèi cña ngêi Mü, ®· duy tr× kiÓm so¸t kh¾t khe ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp cña ngêi NhËt, vèn cña ngßi NhËt, vµ c¸c s¶n phÈm cña ngêi NhËt, Hµn Quèc còng ®· b¶o hé c¸c kü nghÖ non trÎ cña m×nh cho ®Õn khi chóng ®· cã mét tÇm cì cùc v÷ng vµ thËm chÝ lóc ®ã vÉn chèng chuyÖn më cöa thÞ trêng cña m×nh cho c¸c s¶n phÈm níc ngoµi. Hµn Quèc vÉn lµ mét trong vµi níc hoµn toµn kh«ng nhËp xe h¬i cña NhËt, mét chÝnh s¸ch mµ NhËt ®· tr¶ ®òa l¹i khi Hµn Quèc b¾t ®Çu s¶n xuÊt ra xe h¬i cã søc c¹nh tranh trong c¸c thÞ trêng quèc tÕ th«ng qua sù c¶nh gi¸c thêng xuyªn ë mäi cÊp ®é, c¸c quan chøc vµ c¸c nhµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp TriÒu Tiªn ®· thµnh c«ng trong viÖc k×m h·m møc ®é ®Çu t trùc tiÕp cña ngêi NhËt vµ ng¨n chÆn ®îc sù chi phèi vÒ tµi chÝnh cña NhËt B¶n. Kinh nghiÖm cña TriÒu Tiªn, dÜ nhiªn tr¸i ngîc h¼n víi hoµn c¶nh t¹i Hoa Kú vµ §«ng Nam ¸, nh÷ng n¬i mµ sù ®Çu t trùc tiÕp cña ngêi NhËt t¨ng lªn nhanh chãng vµo hËu thËp niªn 1980. Ngêi TriÒu Tiªn h¨m hë t×m kiÕm kü thuËt häc n¬i ngêi NhËt, nhng hä ®· chiÕn ®Êu, nh ngêi NhËt ®· tõng chiÕn ®Êu tríc kia, ®Ó gi÷ quyÒn kiÓm so¸t trong ®«i tay cña m×nh.
C¸c c«ng ty NhËt thÊy ®îc kinh nghiÖm cña c«ng nghiÖp Mü, ®· hÕt søc cÈn träng chuyÖn chia sÎ c«ng nghÖ víi nh÷ng níc kh¸c v× sî r»ng ®iÒu ®ã cã thÓ dÉn ®Õn ®iÒu mµ hä gäi lµ c¸i "boomerang" tøc lµ sù x©m nhËp trë l¹i cña nh÷ng s¶n phÈm dïng ®Õn c«ng nghÖ ®ã vµo chÝnh nh÷ng thÞ trêng riªng cña hä. ThÕ nhng cã mét ngêi NhËt th× l¹i s½n sµng muèn chia sÎ kü thuËt häc cña hä theo nh÷ng hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh nµo ®ã, nh khi ngêi TriÒu Tiªn cã chän lùa nhËn c«ng nghÖ tõ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh víi hä, ngêi NhËt hay níc ngoµi. Ngay c¶ khi ngêi NhËt ph¶i miÔn cìng chia sÎ, hä còng kh«ng thÓ ng¨n hoµn toµn dßng ch¶y cña kü thuËt häc ®îc. NhiÒu ngêi ph¬ng T©y ®· tõ bá viÖc th©u thËp kü thuËt häc tõ ngêi NhËt, nhng ngêi TriÒu Tiªn th× vÉn mét mùc th©u thËp thËt nhiÒu kü thuËt häc tõ NhËt h¬n lµ tõ Mü, vµ nhiÒu h¬n møc mµ phÇn lín ngêi ph¬ng T©y cã thÓ nghÜ ra.
Trong mét sè trêng hîp, ngêi TriÒu Tiªn ®¬n thuÇn lµ xin cÊp giÊy phÐp c«ng nghÖ hoÆc mua quyÒn sö dông b»ng s¸ch chÕ. Hä còng cÇn mÉn trong chuyÖn nghiªn cøu th«ng tin ®· phæ biÕn s½n. Trong thËp niªn 1980, mçi n¨m cã hµng tr¨m ngêi TriÒu Tiªn ®îc nhËn vµo c¸c häc viÖn kü thuËt vµ c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o kü thuËt cña c¸c trêng ®¹i häc NhËt B¶n. §èi víi häc vÊn trªn ®¹i häc, ngêi TriÒu Tiªn thêng lµ ®Õn häc ë Hoa Kú. Cã lóc, xÊp xØ ph©n nöa sè 30 sinh viªn chuyªn ngµnh ®ãng tµu t¹i viÖn MIT lµ ngêi TriÒu Tiªn.
Cßn trong trêng hîp s¾t thÐp, mét nhãm nh÷ng nhµ l·nh ®¹o kinh doanh s¸ng suèt ngêi NhËt, ®øng ®Çu lµ Shigeo Nagano, ®· quyÕt ®Þnh r»ng viÖc cã quan hÖ quèc tÕ hoµ b×nh t¹i §«ng ¸ ®ßi hái ph¶i cã sù khang kiÖn kinh tÕ t¹i nh÷ng níc kh¸c. ThÕ nªn New Japan Steel ®· gióp ®ì b»ng c¸ch b¸n c«ng nghÖ cña m×nh ®Ó lËp ra nhµ m¸y thÐp lín cña TriÒu Tiªn t¹i Pohang, nhµ m¸y nµy b¾t ®Çu s¶n xuÊt ra thÐp vµo n¨m 1973. Vµo n¨m 1983, Pohang ®· s¶n xuÊt ®îc 9 triÖu tÊn thÐp th« mét n¨m, nhiÒu h¬n møc s¶n xuÊt cña §µi Loan. ë Pohang, c¸ch bè trÝ nhµ m¸y, sù tæ chøc vµ phong c¸ch qu¶n trÞ, m¸y mãc, vµ thËm chÝ c¶ bé ®ång phôc cña c¸c viªn kü s thÐp hÇu nh ®· ch¼ng kh¸c g× hÕt víi nh÷ng nhµ m¸y thÐp lín cña NhËt B¶n. Vµo cuèi thËp niªn 1980, khi kü nghÖ thÐp cña Hµn Quèc ®· tiÕn bé nhanh chãng h¬n møc dù ®Þnh cña ngêi NhËt, nh÷ng ngêi thõa kÕ Shigeo Nagano ®· ngÇn ng¹i trong viÖc chia sÎ thªm kü thuËt häc cña hä. §èi víi nh÷ng ®ît hiÖn ®¹i ho¸ míi vÒ thÐp cña hä vµo cuèi thËp niªn 1980 vµ ®Çu thËp niªn 1990, ®¬ng nhiªn, ngêi TriÒu Tiªn ®· quay sang ngêi Ch©u ©u.
Khi ngêi Hµn Quèc mua m¸y mãc tõ ngêi NhËt, hä ®· mÆc c¶ ®Ó häc cµng nhiÒu cµng tèt vÒ c¸c bé phËn kü thuËt söa ch÷a. Hä ®· lµm viÖc nh nh÷ng ngêi ®èi t¸c vµ nh÷ng nhµ cung cÊp cho c¸c c«ng ty cña NhËt. Hä ®· mêi c¸c nh÷ng nhµ t vÊn NhËt, nh÷ng ngêi nghØ hu, vµ nh÷ng ngêi kh¸c n÷a mµ v× lý do nµo ®ã s½n sµng chia sÎ kü thuËt häc, ngêi TriÒu Tiªn chuyªn lµm chuyÖn “thiÕt kÕ ngîc”, thËn träng th¸o rêi nh÷ng s¶n phÈm thµnh c«ng cña níc ngoµi ®Ó nghiªn cøu chóng vµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm gièng b¶n gèc. Hµn Quèc qu¶ kh«ng cã ®èi thñ, thËm chÝ c¶ víi NhËt B¶n, trong chuyÖn tèc ®é mµ hä ®· ®i tõ chç hÇu nh kh«ng cã kü thuËt häc c«ng nghiÖp nµo v¬n lªn hµng nh÷ng quèc gia kü nghÖ cña thÕ giíi.
Ngay sau khi cã thÓ vay mîn ®îc vèn cÇn thiÕt vµo cuèi thËp niªn 1960, Hµn Quèc ®· quyÕt ®Þnh khuyÕch tr¬ng kü nghÖ nÆng vµ ngµnh ho¸ chÊt. Hä theo ®uæi ch¬ng tr×nh trong suèt thËp niªn 1970, mÆc dï c¸c dù ¸n ®· ph¶i dÉn ®Õn nh÷ng mãn nî cùc lín víi c¸c c¬ quan níc ngoµi vµ l¹m ph¸t. Nh÷ng s¶n phÈm c«ng nghiÖp nÆng ®Çu tiªn cña Hµn Quèc ®· tham gia vµo thÞ trêng ngay sau có sèc ®Çu tiªn, khi thÕ giíi ®ang ®i vµo mét c¬n suy tho¸i. Vµo cuèi thËp niªn 1970, do kh«ng thÓ b¸n ®ñ s¶n phÈm cña m×nh ®Ó tr¶ nh÷ng kho¶n nî, Hµn Quèc ®· gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n kinh tÕ nghiªm träng. Lóc ®Çu khi TriÒu Tiªn khuyÕch tr¬ng c«ng nghiÖp nÆng vµo ®Çu thËp niªn 1970, mét sè nhµ l·nh ®¹o §µi Loan ®· lo sî m×nh bÞ tôt l¹i xa phÝa sau. VÒ sau, khi nh÷ng mÊt c©n ®èi vÒ mËu dÞch vµ c¸c kho¶n nî cña Hµn Quèc th× cø ph×nh to lªn, ngêi §µi Loan míi an t©m r»ng m×nh thËn träng h¬n vµ hä ®· nhanh chãng lo tr¶ c¸c mãn nî níc ngoµi cña m×nh. Nhng mÆc dï cã nh÷ng vÊn n¹n, ch¬ng tr×nh c«ng nghiÖp nÆng cña TriÒu Tiªn vÉn cø tiÕn bíc vµo ®Çu thËp niªn 1980. Hµn Quèc ®· tiÕp tôc theo ®uæi mét nç lùc c«ng nghiÖp nÆng trong s¾t thÐp, ®ãng tµu vµ xe h¬i. MÆc dï hä ®· cho vay mîn rÊt nhiÒu ®Ó tµi trî cho cuéc khuyÕch tr¬ng nµy, nhng mét tho¸ng c¬ may ®· kÐo dµi tõ n¨m 1985, lóc ®ång yªn cña NhËt t¨ng lªn ®¸ng kÓ so víi ®ång ®« la, cho ®Õn n¨m 1988, lóc ®ång won cña TriÒu Tiªn cao gi¸ h¬n so víi ®ång ®« la, ®· cho phÐp ngêi TriÒu Tiªn ®¹t ®îc bíc tiÕn ®¸ng kÓ trong cuéc chi tr¶ nh÷ng kho¶n nî nÇn cña hä.
3. C¸c doanh nh©n
Uû ban kÕ ho¹ch kinh tÕ vµ Bé th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp cña TriÒu Tiªn ®· ®a ra cho c¸c c«ng ty TriÒu Tiªn nh÷ng chØ thÞ tû mØ. Th«ng qua viÖc kiÓm so¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng ng©n hµng, chÝnh phñ Hµn Quèc cã thÓ quyÕt ®Þnh chuyÖn nh÷ng c«ng ty nµo ®îc nhËn nh÷ng kho¶n vay nµo ®ã ë møc l·i suÊt nµo ®ã. Nhng tù b¶n th©n c«ng ty ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng lêi vµ lç cña m×nh.
C¸c nhµ lËp kÕ ho¹ch cña Hµn Quèc hiÓu c¸ch NhËt B¶n ®· chuÈn bÞ ra sao vµo thËp niªn
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 50465.DOC