Giáo trình thử nghiệm động cơ

Giáo trình THỬ NGHIỆM ĐỘNG CƠ ĐỖ QUỐC ẤM ĐH SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCM 2007 Muïc luïc  Chöông 1 Môû ñaàu 1 I.1: Caùc khaùi nieäm chung veà thöû nghieäm ñoäng cô. 1 I.2: Phaân loïai thöû nghieäm 2 I.3: Caùc baûng chuyeån ñoåi ñôn vò. 3 Chöông 2 Sô ñoà boá trí chung phoøng thí nghieäm ñoäng cô 4 II.1: Caùch boá trí phoøng thöû nghieäm ñoäng cô.4 II.2: Caùc yeâu caàu chi tieát 6 II.3:Thieát keá cuûa moät soá phoøng thí nghieäm ñieån hình 7 II.4 :Caùc löu yù veà caáu truùc 12 II.5:Kieåm soaùt chaùy noå 16 II.6 :Buoàng ñieàu khieån 16 Chöông 3 Phöông phaùp vaän haønh phoøng thöû nghieäm 18 III.1: Kieåm tra tröôùc vaø sau khi vaän haønh thí nghieäm 18 III.2:Vaán ñeà nhieãu ñieän töø 19 Chöông 4 Ño coâng suaát ñoäng cô 24 IV.1 Caùc vaán ñeà chung veà ño coâng suaát ñoäng cô 24 IV.2 Giôùi thieäu caùc thieát bò ño coâng suaát ñoäng cô 25 IV.3 Vaán ñeà choïn thieát bò ño coâng suaát ñoäng cô 30 IV.4 Phöông phaùp ño coâng suaát ñoäng cô 35 Chöông 5 Ño tieâu hao nhieân lieäu 40 V.1 Phöông phaùp ño theo theå tích 40 V.2 Phöông phaùp ño baèng caùch caân tröïc tieáp 41 V.3 Phöông phaùp ño duøng thieát bò ñieän töû 42 Chöông 6 Ño löôïng khí naïp vaøo ñoäng cô 44 VI.1 Caùc vaán ñeà chung khi ño löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô 44 VI.2 Caùc thieát bò ño löôïng khoâng khí naïp vaø nguyeân lyù laøm vieäc 44 Chöông 7 Ño löôøng chaát löôïng khí thaûi 53 VII.1 Vaán ñeà ñoäc haïi cuûa khí thaûi 53 VII.2 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù vaø qui trình ño chaát löôïng khí thaûi 56 VII.3 Giôùi thieäu caùc thieát bò ño chaát löôïng khí thaûi vaø nguyeân lyù laøm vieäc 65 Chöông 8 Ño coâng suaát, löôïng tieâu hao nhieân lieäu vaø chaát löôïng khí thaûi treân caùc thieát bò ño nhö LPS2000, MDO2, MGT5. 72 VIII.1 Ño coâng suaát 72 VIII.2 Ño taûi 86 VIII.3 Ño löôïng tieâu hao nhieân lieäu 89 VIII.4 Ño khí thaûi 92 Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 1 Chöông 1 : MÔÛ ÑAÀU I.1 : Caùc khaùi nieäm chung veà thöû nghieäm ñoäng cô. Quaù tr ình ñöa moä t lo aï i ñ oäng cô môù i v aøo s aûn xuaát oån ñ ònh ñeàu ph aûi traû i qua h ai gi a i ñoaïn chính laø thieá t keá v aø thöû ngh ieäm ( cheá thöû, ch aïy thöû) ñ eå ruùt r a nh öõng ñ ieåm c aàn ho aøn ch ænh . Tro ng quaù trình ho aï t ñoä ng, coù r aá t nh ieà u yeá u toá aûn h hö ôûng ñeán söï laøm v ieä c cuû a ñoä ng cô . Nhöõng aû nh höôûng n aøy r aá t phöù c taïp, khi thieá t k eá khoâng theå ñaùnh g iaù ñuû. Vì vaäy vie äc thöû ngh ieäm ñoäng cô laø raá t caà n thieá t. Vieäc choïn phöô ng aùn thieá t keá sô b oä, th ieá t keá kyõ thuaä t phaûi keá t hôïp ch aë t cheõ vôùi qu aù tr ình thö û nghi eäm moâ hình, cheá thöû, ch aïy thöû , hoaøn ch ænh thieá t keá roà i c uoá i c uøng môù i cheá taïo h aøng lo aï t. Thöû ng hieäm ñoä ng cô laø m oä t coâng v ieä c phöù c taïp, noù th ay ñoå i tuyø the o muï c ñí ch thöû ngh ieäm . Tính chaá t vaø nhòp ñoä thöû ngh ieäm h oaøn to aøn phuï thu oäc v aøo nhòp ñoä cuû a neàn s aûn xuaá t, traï ng thaù i kyõ thu aät cuû a loaï i ñoäng cô môù i ñ où. Ñ eå v ieä c thöû ngh ieäm ñ aï t c haá t löôï ng cao thì phaû i toå chöù c thöû n ghieäm thaät chu ñ aùo, k eå tö ø giai ño aïn xaâ y döï ng p höông phaùp lu aän thöû ngh ieäm , laäp m oâ h ình th öû ng hie äm, x aây döïng noä i d ung vaø ñe àâø cöôn g thöû nghi eäm , tra ng th ieá t b ò ño löôøng, ph öông p haù p xöû lí soá lieäu thoán g keâ thu thaäp ñ öôï c qu a thö û nghi eäm . Maãu thöû ng hie äm ñöôïc cheá taïo tron g phaân xöôûng thöû ngh ieäm cuû a nh aø m aùy saûn xu aát, trong xí ng hieäp cheá thöû cuû a v ieän ngh ieân cöùu kh oa hoï c ho aëc cuû a ph oøng thieá t keá. Tuyø theo tín h c haá t ph öùc taïp cuû a sa ûn phaåm, s aûn ph aåm m ôù i hoaë c s aûn ph aåm caû i taïo , tu yø theo kinh ng hieäm c uûa c aùn b oä ngh ieân c öùu v v … m aø q u yeát ñònh noä i d ung thöû ng hi eäm , s oá löôïng maã u thöû, trình töï thöû v v … ñ eå ñ aùnh giaù ñaày ñuû c aù c chæ tieâu kinh te á- kyõ th uaä t cuû a s aûn p haåm döï kieán seõ ñö ôïc s aûn xu aá t h aøng loaï t. Gia i ñ oaïn c heá thöû ñöôï c tieán h aønh nhaèm k ieåm tr a th öïc teá, c aùc tín h n aêng kinh te á kyõ thuaä t c uûa saûn phaåm, thieá t laâïp caù c b öôù c coâng ngheä, ho aøn chænh th ieá t keá kyõ thu aä t (k eát c aáu vaä t lieäu, dung sai kích th öôùc , tính coân g nghe ä v v …). Kh i ñoù ñoäng c ô ñö ôïc tieán h aønh s aûn xu aá t treâ n cô sôû m oä t soá toång thaønh, boä phaä n, ch i tieá t maùy c où theå ñö ôïc cheá taïo treân qu y tr ình coân g nghe ä, d aây chuyeàn saû n xuaá t coù saün. Ñoàn g thôø i, trong qua ù trình cheá th öû naøy cuõn g coù theå tìm ra caù c qu i trình coâ ng ngheä khaù c tieân tieán hôn, gi aûi ph aùp kyõ thu aä t toá i öu hôn, ph öông p haùp ño, duï ng c uï ño löôøng ki eåm tra toá t hôn ñeå laøm c ô sôû cho v ieä c s aûn x uaá t h aøng loaï t sa ûn phaåm ñoù s au n aøy. S au g iai ñoaïn c heá thöû, saûn ph aåm theå h ieän ñ aày ñuû tín h naêng kin h teá- kyõ thuaä t, öu khuyeá t ñieåm, s aûn phaåm s eõ ñö ôïc ho aøn ch ænh veà m aë t k inh teá v aø coâng ng heä s aûn xuaá t vaø ñö ôïc ñöa vaøo sa ûn xuaá t haøng loaï t, trôû th aønh m oät maë t h aøng coù ñ aày ñ uû g iaù tr ò thöông p haåm treâ n t hò tr öôøng tieâu thuï. Ngo aøi v ieä c thöû ngh ieäm g aén lieàn vôù i töø ng g iai ñ oaïn cuû a qu aù tr ìn h cho r a ñôøi m oä t saûn phaåm m ôùi, vi eäc thöû n gh ieäm caù c lo aïi ñoäng cô s aün coù cuõng coù moä t yù ngh óa raá t q ua n troïng :  Qua thöû ngh ieäm coù theå phaù t hi eän ra nh öõng m aë t m aïn h, m aë t yeáu, nh öõng sai soùt tron g th ieá t keá, keá t caá u, coâng ngheä v aø v aät lieäu s öû duïng  Giuù p t hu thaäp nh öõng k inh ngh ieäm thieá t keá th eå hieän treân nhöõng ñoän g c ô maø ta thöû ng hi eäm ,  Keát quaû thöû ngh ieäm cho ta soá lieäu so saù nh saû n phaåm cuû a ta s aûn xu aá t vôù i saûn phaåm coù s aün (thö û nghie äm ñoá i chöùn g). Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 2  Ngoaøi ra , qu a v ieä c thöû ngh ieäm ñoä ng cô seõ g iuùp x aây döïng ha y ho aøn th ieän c aù c quy tr ình, tieâu chuaån vaø caùc ñieà u k ieän laøm vieäc toá t n haá t cho vie äc vaän haø nh vaø kh a i thaù c ñ oäng cô  Caù c t hoâng t in coù ñö ôïc seõ r aá t hö uõ í ch ch o v ieä c kh ai th aùc, söû duï ng vaø ho aøn th ieän ñoäng cô. Thöû ngh ieäm ñoäng cô s au q uaù trìn h s öûa chöõa ha y ñ aïi tu cuõng ñ oùng moä t va i troø raá t quan troïn g. D öïa treân caù c thoâ ng s oá kyõ thuaä t, n göôø i söû duïng vaø vaän h aønh ñoä ng cô coù theå ñaùn h g iaù tình traïn g ñoäng cô vaø chaá t löôïn g s aûn p haåm sa u söû a chöõ a. Thöû ngh ieäm ñoäng cô coøn giuùp ñ aùnh giaù möù c ñoä hoøan thieän c uûa caù c saûn phaåm ñ öôï c söû duï ng treâ n ñoä ng cô nhö : caù c lo aï i d aàu môõ boâ i t rôn, c aù c s aûn ph aåm d uøng tron g heä thoá ng laøm m aù t, nhieâ n l ieä u.vv… I.2 : Phaân loïai thöû nghieäm Tuyø th eo m uï c ñ ích thöû ng hieäm t a coù theå phaâ n l oaï i thöû ngh ieäm ñoä ng cô nhö s au : I.2.1 :Thöû nghieäm phuïc vuï ñaøo taïo Thöû ngh ieäm ñoäng cô giu ùp s inh v ieâ n naém v öõng ch aéc v aø heä th oáng ho aù caùc k ieán thöù c lyù th uyeá t ñ aõ ñöôïc tr ang bò t rong c aù c m oân hoï c chu yeân moân :  Keát caáu ño äng cô ñoát trong.  Nguyeâ n lyù ñoän g c ô ñoá t trong .  Tính to aùn th ieá t keá ñoäng cô ñ oát tr ong. Giuù p c huùng ta laøm quen vôù i c aù c thieá t b ò, baêng t höû, caù ch thöïc h ieän moä t thöû nghieäm, caùc duïng cuï ño vaø heä th oáng c aùc th ieá t b ò ph uï t rôï tron g th öû ng hie äm ñoäng cô ñoá t trong. Taïo ñieàu k ieän cho chuùng ta tieáp caän vôù i c aù c kyõ th uaät ño tieân tie án trong thöû ng hie äm ñoäng cô ñoá t trong. Q ua ñoù ng öôø i hoï c coù t heå h ieåu saâu v aø ho aøn th ieän h ôn veà c aù c k ieán thöù c ñaõ ñö ôïc hoï c. I. 2.2 :Thöû nghieäm ñoäng cô trong nghieân cöùu I.2.2.1 : Thöû nghieäm chuyeân saâu Thí ng hi eäm theo c aùc noäi dung ng hieân cöù u c huyeân s aâu lieân qu an ñeán ñoä ng cô ñoá t tro ng nhö :  Ngh ieân cöùu veà ñö ôøng n aïp, ñöôø ng th aû i, bu oàng chaù y, söï phun nh ieân lie äu, s öï ñaùn h löû a, … aû nh höôûng ñeán nh ieä t ñoäng löïc - h oaù hoï c cuû a qu aù tr ình chaùy nh ieân lieäu trong x i lanh nhaèm naâ ng cao hieäu su aá t v aø c oâng s uaá t ñoäng cô.  Ngh ieân cöùu toá i öu caù c loaï i n hieân lie äu v aø d aàu m ôõ b oâi tr ôn s öû duïng tr ong ñ oäng cô.  Ngh ieân cöù u t ính th ích ngh i cuû a ñ oäng cô ho aï t ñoä ng tro ng m oï i ñieàu kieä n m oâ i trö ôøng vaø ñ òa lyù cu ï theå.  Keát quaû n ghieân cöùu ñ öôïc aùp duï ng nhaèm ho aøn th ieän thieá t keá vaø chaá t löôïng ñoäng cô töø ñoù co ù theå naâng cao tính k inh teá, tín h hieäu quaû , giaûm oâ nh ieãm m oâi tröôø ng do kh í th aû i vaø tieáng oàn gaây ra. I.2.2.2 : Thöû nghieäm nghieân cöùu caûi tieán. Nhaèm tìm ra caù c g iaû i phaùp ho aøn thieän keá t c aáu ñ oäng c ô, c aû i t ieán c aùc chi tieá t hay moät heä thoá ng treân ñoäng cô. Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 3 Caù c th öû ngh ieäm naøy coù theå th öïc h ieä n treân baê ng thöû ñoän g cô h oaë c treân töøng b oä phaän rieâ ng bieä t cuû a ñoäng cô. Môû r oäng hôn, thöû ngh ieäm ñ oäng cô c oøn bao goàm caù c ng hieân c öùu lieân quan ñöôï c tieán haønh beân ngo aøi ñoän g cô treân c aù c m oâ h ình ho aù caù c h eä thoáng c uûa ñoäng cô nhö naïp , th aûi, heä thoá ng nhieâ n l ieä u, heä thoáng ñ ieän … I.2.2.3 : Thöû nghieäm kieåm ñònh ñoäng cô. Nhaèm ñ aùnh gi aù caùc tín h n aêng kyõ thu aä t v aø xaù c ñò nh chaát löôïng cheá taïo cuû a ñoä ng cô m ôùi vaø ñoän g cô sau kh i söûa chöõa, ñ aï i tu, h ay ñoäng cô s au m oä t kho aûng th ôøi gi an söû duïng . Qu a ñ où coù theå coù ñöôï c moä t caù ch tö ông ñoá i thôø i h aïn söû d uïng, th ôøi gian giöõa h ai kyø söûa c höõ a lô ùn. Ngo aø i r a coøn coù th eå ñ aùnh gi aù chaát lö ôïng ñoä ng cô sau qu aù t rình söûa ch öõa h ay ñaï i tu. Caù c th í ngh ieäm naø y th oâng th öôøng k ieåm tr a caù c thoân g soá kyõ thu aä t cô b aûn cuû a ñoä ng cô : momen, coâng su aá t ñoäng cô , soá voøng q ua y, su aá t tieâu hao nh ieâ n lieä u, löôïng tieâu hao daà u boâ i trôn, thaøn h phaàn khí thaû i... .. I.3 : Caùc baûng chuyeån ñoåi ñôn vò. Baûng chuyeån ñoåi ñôn vò :  Kilogram (kg) 1kg =2.205l b  Metre (m ) 1m = 39 .37 in  New ton (N) 1N = 0.2248 lbf  Squ are me tr e (m2) 1m2 = 1 0.76 4 f t2  Cubi c m etre (m 2) li tre (l) m3 = 10 00 l =35.3 ft3  Metre p er s ec ond (m /s) m /s = 3. 281 f t/s  Jou le ( j) 1J = Nm = 0.7376 f t- lb t  Watt (W ) 1W = 1 J/s  Hors epo wer(hp) hp= 745.7 W  New ton m et re 1Nm = 0.73 76 lbt- ft  oC : ñoä c els ius ( )  oK : ñoä ke lv in ( T) T=  +273, 15 1 c al = 4 .1868 J 1 ki loc alor ie (k cal) = 4.1 868 k J.  AÙp suaá t (P a) 1 P a = 1 Nm 2 = 1,450 .10- 4 lbt/ in2 1 bar (b ar) = 10 5 P a = 14.5lb f/in 2 Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 4 Chöông 2 : SÔ ÑOÀ BOÁ TRÍ CHUNG PHOØNG THÖÛ NGHIEÄM ÑOÄNG CÔ II.1 : Caùch boá trí phoøng thöû nghieäm ñoäng cô. II.1.1 Toång quan veà phoøng thöû nghieäm ñoäng cô Phoøng thöû nghieäm ñoän g cô laø moä t heä thoáng maù y m oùc, caù c th ieá t bò keøm theo vaø caù c t hi eát b ò ño r aá t phöùc taïp , taát caû nhöõn g coâng v ieä c tro ng p hoøng th öû phaû i dieãn ra nhö m oä t theå t hoáng nh aá t. Kh i n hì n b aêng thö û ôû m oät khía caïn h rieâ ng reõ nhö m oät heä th oáng nh aèm kieåm tr a coân g su aát, heä thoá ng ki eåm tr a ch aá t lö ôïng khí thaûi hay tie áng oàn, chuù ng ta c où th eå k hoâng nh ìn thaáy ñ öôï c böù c tranh toå ng qu aù t. Trong ch öông naø y seõ trình baøy nh öõng ñaë c ñieåm chín h c uûa nhöõn g lo aïi p hoøng th öû ñoän g cô kh aù c nh au, ph aân lo aïi c aù c phoø ng thöû ng h ieäm ñoäng cô . Ngoaø i r a trong c höông n aøy coøn ñeà caäp ñeán c aù c vaán ñeà lieân qu an nhö : kích thöôùc cuø a p hoøng thö û ñoäng cô, c aù c v aán ñ eà lieâ n qu an ñeán v ieä c laép ñaë t, an to aøn tr ong v aän haø nh, phoøng c haù y v aø c aù c v aán ñeà lieân quan kh aùc . II.1.2 Sô ñoà boá trí phoøng thöû nghieäm ñoäng cô : Hìn h 2.1 Phoø ng thöû nghie äm ñoän g c ô söû duïng m aùy ño coâ ng suaá t thuûy löï c. B u o àn g ñ ie àu k h ie ån Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 5 Hình 2.2 Phoø ng thöû ng h ieäm ñoäng c ô söû duïng m aùy ñ o c oâng suaá t ñ ieä n Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 6 Treâ n c aù c b aûn veõ 2.1, 2.2 tr ình baøy sô ñoà boá tr í chung c uûa caù c phoøng thöû ng hieäm ñoäng cô söû d uïng thiết bị tạo tải duø ng ñoäng c ô ñ ieän vaø thiết bị tạo tải thuû y löïc. T öø sô ñoà naøy ta nhaän th aáy s öï kh aùc bie ät tr o ng boá tr í cuû a chuùn g khoân g ñ aùng keå . ÔÛ p hoøng th öû ngh iệm söû duïng ñ oäng cô ñ ieä n seõ boá tr í t heâm caù c th ieát b ò ñeå söû duïn g naêng löôïn g t rong tröôøng hôïp ñ oäng cô ñ ieän ho aït ñoäng ôû ch eá ñoä m aùy ph aù t. ÔÛ loaï i b aêng thöû t huûy löï c caàn ph aûi boá tr í caù c thi eát bò caáp n öôù c vaø xaû nöôù c cho b aêng thöû. II.2 : Caùc yeâu caàu chi tieát II.2.1 Caùc vaán ñeà chung. Phaàn naøy trình b aøy nhöõng ñ aë c ñieåm ch ính cuûa ph oøng thöû nghieäm ñoäng cô, töø phoøng thöû ngh ieäm ñô n giaûn nh aát ñeán p hoøng thöû nghi eäm ph öùc hôïp duøng c ho caù c nhaø s aûn xu aát oâ toâ v aø coâng ty d aàu m oû lôùn. Nh öõng caâ u hoû i cần ph aûi ñ aët r a là : k íc h thö ôùc cu ûa phoø ng thöû , caù c dòch vuï cung öùng c aàn thieá t, c aùc löu yù kh i g aù laé p ñoäng cô, an to aøn v aø ph oøng choá ng chaù y noå. Khi th ay ñ oåi veà c aáu truù c seõ laøm p haù t s inh nh ieàu ch i ph í. Nh öõng caâ u hoû i s au c aàn p haû i ñö ôïc x em xeù t caå n t haä n, v aø ph aû i ñöôï c tr aû lôø i tröôùc khi tieán haønh xaây döïng p hoøn g thöû. 1. Muï c ñ ích höôù ng ñeán cuû a phoøng thöû nghieäm laø g ì ? Nhöõng d öï ñ oaùn cho nhöõ ng m uïc ñ ích xa hôn nöõa ? 2. Trong töôn g la i coù ñoø i hoû i laép ñ aë t theâm c aùc th ieát bò m ôù i kh oâng v aø noù s eõ ch ieám b ao nhieâu k hoâng gi an ? 3. Caù c th ieá t b ò s eõ laép ñaë t sau naø y c où tö ông th ích voá i c aùc thieá t bò hieä n c où ha y khoâ ng ? 4. Ñoän g c ô ñöôï c boá t rí vaø laép ñ aë t nhö theá n aøo ? Ñoäng cô coù t hay ñoå i thöôøng xu yeân kh oâng vaø p haû i saép xeáp nhö theá n aøo ñeå v aän ch uyeån n où ra v aø v aøo phoø ng thöû moä t caù ch th uaä n tieä n? 5. Coù bao nh ieâ u loaï i nh ieâ n lieä u th öôøng ñöôï c söû duïng ? Vaø phaû i s aép x eáp nh ö th eá n aøo tron g tr öôøng hôïp söû duï ng nhöõng loaï i nh ieân l ieä u ñaëc bieä t k haù c ? 6. Coù ñuû ñieä n v aø nöôù c cung c aáp cho k hu vöï c n aøy k hoâng? Chaá t löôïng nöôù c nhö theá naøo ? Ñ ieän the á khu vöïc ñaë t b aêng thöû coù oån ñ ònh hay khoâng ? Coù s öû duïng ñoäng cô ñ ieän ( treâ n baêng thöû ) ôû ch eá ño ä m aùy phaù t hay kh oâng ? 7. Taù c ñoäng ñeán moâ i tr öôøng nhö th eá n aøo ? Tieáng oàn vaø khoù i th aû i cuû a ñoän g cô coù p haû i laø v aán ñeà hieän taï i hay khoân g ? 8. Coù caù c yeâu c aàu r ieân g v eà lu aät leä cuû a ñ òa phöông veà c haù y noå , an toaø n la o ñ oäng, m oâ i tr öôøng, ñieàu kieän laøm vieä c ? II.2.2 Caùc thoâng soá ño ñaïc. Tuyø thuoä c v aøo quy m oâ, yeâu caà u vaø chö c naên g cuû a moät phoøng th öû ngh ieäm ñoäng cô thoâng thöôøn g caùc thoâng soá s au s eõ ñöôï c tieán h aønh ñaùn h g iaù  M omen ñoäng cô  Soá voøn g quay ñoä ng cô  Löôï ng kh oâng k hí naïp vaø o ñoän g cô  Tyû leä ho ãn hôï p  Chaá t löôïn g kh í th aûi (thaøn h phaàn c aùc ch aá t CO, HC , N O, S O2., mu oäi th an ...) Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 7  Nhieät ñoä vaø aùp suaá t cuûa moä t s oá t hi eát b ò v aø mo ät s oá v ò tr í treâ n ñoä ng cô (nh ieä t ñoä b oug ie, n hie ät ñoä kh í thaû i, nhieä t ñoä vaø aùp s uaá t daàu b oâi tr ôn, aùp suaát treâ n ñöôøng oán g naï p... )  Caù c t hoâng soá veà ñoä aåm, aùp suaá t, n hieät ñoä cuûa kh í quy eån. Ñoái vôù i c aù c thöû ngh ieäm ñaë c bi eät, ví duï c aù c ngh ieân c öùu veà chaá t lö ôïng daà u boâi trôn m oät s oá thoân g so á khaù c s eõ ñöôï c q uan taâm nh ö : ñoä moøn cuû a caù c ch i tie át m aùy. vv.. . II.2.3 Vaán ñeà an toaøn. Phoøng thöû ñoäng cô laø m oät m oâi tröôøng laøm v ieä c nguy hieåm. Phoøng thöû ng h ieäm ñoä ng cô raá t noùng v a ø oàn, s aøn trô n v aø khoâng gian laøm v ieä c coù nhieà u nhöõ ng oáng daã n v aø daâ y c aùp . AÂm th anh tö ø khu vöï c ñi eàu kh ieån ñeán ph oøng thöû ph aûi ñuû r oõ ñeå ngöôøi vaän h aønh thöï c nghieäm ngh e ñöôïc nhöõn g yeâu c aàu trôï g iuù p. Ñoäng cô d uøng tro ng baêng th öû coù theå k hoâng ñöôï c th ieá t keá ñ eå laép treân baêng thöû neân noù nh öõng ñ ieà u kieän kh aù kh aù c nh au. Khôùp n oái giöõa ñoäng c ô vaø baêng thöû ñoän g löïc coù theå kh oâng ch òu ñöï ôc tron g ñ ieàu k ieän quaù taûi. Ng öôø i t hie át k eá ph aû i l öôøng tr öôù c nhöõng hö h oûng coù theå coù ño ù. Ngoaøi ra coø n ph aûi ch uù yù ñeá n c aù c c hæ tieâu veà thoân g gioù, ch ieáu saù ng, tieáng o àn. II.3 : Thieát keá cuûa một số phoøng thí nghieäm ñieån hình II.3.1 Kieåu thieát keá cô baûn Coù nh ieàu trö ôøng hôïp chuùng ta chæ c aàn thöû taû i cuûa ñoäng cô, ñeå ñ aï t muï c ñích k inh teá nhaá t, phoøng th ö û caà n boá trí caùc k hu vöï c th ích hôïp vôù i nhöõ ng thieá t bò keøm theo.  Heä t hoáng c aáp nö ôùc vaø th oaù t n öôùc  Heä t hoáng cung caáp nh ieân lieäu coù theå di ch uyeån ñ öôïc  Heä t hoáng thoâng g ioù h oaø n chænh  Heä t hoáng daã n kh í thaû i ra ngo aøi  Boä ph aän g iaûm aâm  Nhöõng thieá t b ò an toaøn v aø ph oøng choá ng chaù y noå.  Heä t hoáng laøm maù t  Heä t hoáng khí x aû  Baûng ñi eàu kh ieå n Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 8 Baêng thöû t aû i coân g su aát loaï i naøy ñöôï c laép ñaë t treân tr uïc r a cuû a ñoäng cô, qua moä t khôù p noá i, truï c khuûy u ñöôïc lieân keá t vôù i ñ óa ly hôïp. Tro ng moät s oá trö ôøng hôïp caàn thieá t baêng thöû taû i coâng suaá t naøy coù th eå laép ñaë t m aø khoâ ng c aàn thaù o ñoäng cô ra khoûi oâ t oâ. Heä thoá ng laøm m aù t ñoä ng cô b ao goàm moä t kho ang ch öùa nöôùc , noù th íc h h ôïp ñe å d aãn nöôù c laøm m aù t qu a aùo nöôù c . Baûng ñieàu kh ieå n caàn coù nh öõng yeâu caà u to ái th ieåu s au : Hieå n th ò ñöôï c moâ men vaø s oá voøng qu ay. Ñ oàng hoà ño aùp löï c daàu b oâi trôn , ño löôï ng nh ieân lieä u, thieá t b ò ñieàu k hi eån ñoù ng m ôû ñoä ng cô vaø ñieàu k hi eån th anh r aên g nh ieân lieäu h oaë c c aùnh bö ôùm ga. Caùc öùng duïng :  Thöû ñoäng cô s au khi ñ aï i t u  Chæn h ñoän g cô theo c aùc ch æ tieâu  Kieåm tr a oâ toâ duøng tro ng quaân söï  Kieåm tr a ch aá t l öôïng k hí th aû i II.3.2 Toång quaùt cuûa phoøng thöû ñoäng cô coù coâng suaát töø 50 ñeán 300 KW Lo aï i n aøy coù soá lö ôïng n h ieàu nhaá t. H ình 2.4 laø hình toång th eå cuû a p hoøng thöû, hìn h 2. 5 laø boä gaù ñoäng c ô vaø maùy ño coâng s uaá t. Nh öõng phoø ng th öû nhö vaäy , thö ôøng ñoäng cô v aø maùy ño coâng s uaá t ñöôï c laép th aúng haøng . Ñ oäng cô vaø o ph oøng th öû qu a cöû a lôùn ô û phí a s au, ngöôøi v aän h aønh ñ i vaø o b aèng c öûa kh aùc g aàn b aøn ñieàu khieå n. Haàu heá t caù c duïng cuï gaén treâ n tö ôøng, m aùy ño khoùi , ñoàng hoà tieâu h ao nh ieâ n lieäu... ñö ôïc ñ aë t c uøng moät ph ía ôû xa cöû a vaøo phoøn g t höû. C öûa quan s aù t ph ía tröôù c b aøn ñi eàu kh ieån, thö ôøng ñöôïc laép kính ha i lôùp nhaèm g iaûm tie áng oàn. Hìn h 2.3 : B eä thöû cho ñ oäng cô v aø b aêng thöû coâ ng s uaá t coù theå di chuyeån ñ öôï c. Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 9 Ñoái vôù i nhöõ ng baêng thöû coù coâ ng su aát lôùn hôn 15 0 KW, coù m oä t ñ öôøng r ay laép c aàn truï c ñöôï c ñaët beâ n treân beä thöû ñeå coù theå nhaá c, g iöõ ñoä ng cô vaø maùy ño coâ ng suaá t ñoäng c ô. Th oâng tin v eà ñ ieàu kieän laøm vieä c cuû a ñoän g cô ñöôï c truyeà n veà moä t baûng thoâ ng tin (c où th eå d i c huyeå n ñöôï c). Caùp nhieàu loõ i ñöôï c söû duïn g ñeå daãn tín hieäu ñeán b aøn ñ ieà u kh ieån . Khoù i thaû i töø ñoän g cô c où theå d aãn leâ n phía treân. Trong m oät s oá tröôøng hôïp khí thaû i coù theå daãn xuoán g phía döôù i neà n nhaø. Ñöôøng daãn kh í th aûi ñoâi k hi ñöôï c boá tr í caû h ai beân c uûa baêng thöû . Moã i moä t ñ öôøng k h í xa û neân coù moä t van m oä t c hieàu (d aïng caùnh böôùm ) khoâng ch o kh í x aû hoà i v eà. Hìn h 2.4 Phoø ng thöû ñ oäng cô coù coâng su aá t tö ø 50 ñeá n 300 KW Hìn h 2.5 : Beä t höû ñoä ng cô v aø maù y ño coâng suaá t. Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 10 Phoøng th öû c où theå d eã daø ng thay ñoå i vôùi nhöõn g ñoän g cô kh aùc nhau, nhön g s oá laàn th ay ñoå i thöôøn g khoâng quaù moät t uaà n m oä t laàn . Moät beä ñ ôõ ño äng cô ñöôïc ch æ ra tr eân h ình 2.5 coù theå laé p c ho nhi eàu ñoä n g cô khaù c nh au , t uy nh ieâ n gaù laép ñ oäng cô toán thôø i g ian k haù laâu. Moät heä thoá ng ki eåm soaùt ñi keøm vôù i phoøng thöû nghieäm ñoän g cô coù nh ieàu muïc ñ ích c où theå r aá t phöù c taï p, ph uï th uoä c vaøo caù c lo aï i pheùp thöû maø löï a choïn cho phuø hôïp. Coù nh ieàu caù ch laép ñaë t k haù c nh au. Treân h ình 2 .4, beä thöû ñoàng truï c vôù i ph oøng, kieåu naøy th öôøng ñ öôï c söû duïng. M oä t löï a ch oïn khaùc laø beä thöû naèm leä ch vôù i truï c cuû a phoøng, nhö hình 2.6, ñieà u naøy g iuùp vieä c quan s aù t deã daø ng hôn nhöng ph aûi ñ aëc b ieä t chuù yù ñeán vaán ñeà a n to aøn v aø k haû naêng ch òu löï c cuû a cöû a so å quan s aùt, l oaï i n aøy thí ch hôï p c ho nhö õng p hoøng thöû keà nh au söû duï ng chun g baøn ñ ieàu k hie ån. Caùc öùng duïng :  Phaù t tr ieån c aù c boä phaän cuû a ñ oäng cô v aø caùc toån g thaønh  Caù c phoø ng ng hi eân cöùu ph aùt tr ieån vaø caù c kieåm tr a ñ oäc laäp  Phaù t tr ieån nhieân lieäu, daàu boâ i trôn v aø caùc q uaù tr ình kieåm tr a  Phuï c vuï cho hu aán luyeän vaø gi aùo du ïc  Duøng trong muï c ñ ích quaân söï Hình 2.6 Phoø ng thöû ng h ieäm beä thöû naèm leä ch v ôùi truïc cuû a p hoøng II.3.3 Nhöõng phoøng thöû ñaëc bieät duøng cho nghieân cöùu vaø phaùt trieån Thöû ng hie äm v aø phaù t trieå n ñoäng c ô laø nhaân toá qua n troïn g cuû a c aùc nhaø saûn xuaá t oâ toâ vaø caù c coâng ty daàu bo âi tr ôn. Truong DH SPKT TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - Ban qu yen © T ruong D H Su ph am Ky thuat TP. HC M 11 Phoøng thöû thöôøng coù quy moâ lôùn vaø ñöôïc thieát keá th aønh nh ieàu buoàng gioáng nh au nhö hình v e õ (hìn h2.7 ). C aù c ñoäng cô ñ öôï c thöû ngh ieäm thö ôøng ñö ôïc laép treân baøn tr öôï t ñaõ ñöôï c tieâu c huaå n hoaù vaø ñ öôïc ñöa ñeán caù c v ò trí q uy ñòn h b aèng caù ch trö ôït treân caùc th a nh ray . ÔÛ ñaâ y noù deã daøn g ñö ôïc l ieâ n keá t vôùi nh öõng baêng th öû qu a nhöõ ng kh ôùp noá i. Caù c t höï c ngh ieäm taïi ñaâ y thöôøn g th öôøng p huï c vuï cho caù c yeâu caàu sa u :  Naâng c ao hie äu s uaá t tron g v ieä c söû duïng nh ieän lieäu.  Caû i th ieän chaát lö ôïng kh í th aû i.  Naâng c ao kh aû naê ng oån ñò nh vaø khaû naêng ñ ieà u kh ieån ñoäng cô . Caùc öùng duïng : Thöôøng duøng ôû c aùc b oä phaän nghieân cöuù v aø phaùt tr ieån cuûa c aù c coân g ty oâ toâ h ay taï i c aù c c oâng ty daà u nhôøn. Caù c phoø ng th í nghieäm v aø k ieåm tra coù quy moâ qu oác gi a. Hình 2.7 phoøng thöû ñaëc bie ät duøng cho ngh ieâ n cöùu v aø ph aùt t rieån II.3.4 : Baêng thöû coù truïc nghieâng Tro ng thöï c teá coù nh ieàu tröôøng hôïp ñoäng cô gaé n treân oâ to â, p haû i hoaï t ñ oäng trong c aùc v ò trí c où ñoä doá c lôùn. Ñeå ngh ieâ n cöùu aûn h höôû ng cuû a ñoä d oác ñeán tình tr aïng hoaï t ñoä ng cuû a ñoäng cô . N göôø i t a thieá t keá nh öõng baêng t höû coù theå g iöõ cho ñoäng c ô ho aï t ñoäng ôû moä t ñoä doá c nh aá t ñ ònh . Caù c b aêng thöû lo aïi naø y thöôø ng d uøng caù c ñoäng cô taïo taû i laø ñoäng cô ñieän (DC hay AC ). Truong DH