Giáo trình Kỹ thuật lắp ráp và bảo trì máy vi tính

me Mbytes System Usage D: Drive deleted E: Drive deleted All logical drive deleted in the ERxtended DOS Partition. Press ESC to return to FDISK Option. - Thoâng baùo cho chuùng ta bieát taát caû caùc ñóa Logical ñaõ bò xoùa - Ñeå tieáp tuïc ta nhaán ESC maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau: Delete Logical DOS Drive(S) In The Extended DOS Partition No logical drive defined Drive letter have been change or deleted. Press ESC to continue. - Ta nhaán ESC ñeå trôû veà maøn hình tröôùc ñoù. y Xoùa Extended Partition : − Taïi Menu chính, sau khi ta ñaõ xoùa xong caùc ñóa Logical Drive, ta choïn Option thöù 3 laø : Delete Partition or Logical DOS Drive vaø nhaán Enter. − Maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau : Delete DOS Partition or Logical DOS Drive Current fixed disk drive : 1 Choose one of the follwing 1. Delete Primary DOS Partition. 2. Delete Extended DOS Partition. 3. Delete Logical DOS Drive (s) in the Extended DOS Partition. 4. Delete Non-DOS Partition. Enter choice : [ ] - Ta choïn Option thöù 2 vaø maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau: Delete Extended DOS Partition Current fixed disk drive : 1 Partition Status Type Volume Label Mbytes System Usage 1 A PFI DOS SYSTEM 301 FAT 32 25% Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 79 2 EXT DOS 605 50% Total disk space is 1210 Mbype (1 Mbyte = 1048576 bytes) WARNING ! Data in the delete Extended DOS Partition will be lost. Do you want to continue (Y/N) .................................. ? [ N ] Press ESC to return to FDISK Option. + Choïn Y vaø nhaán Enter, maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau: + Nhaán ESC ñeå trôû veà Menu chính. y Xoùa Primary DOS Partition : + Taïi Menuy chính ta choïn Option thöù 3; Delete partition or logical DOS Drive vaø nhaán Enter, maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau : Delete Extended DOS Partition Current fixed disk drive : 1 Partition Status Type Volume Label Mbytes System Usage 1 A PFI DOS SYSTEM 301 FAT 32 25% Total disk space is 1210 Mbype (1 Mbyte = 1048576 bytes) WARNING ! Data in the delete Extended DOS Partition will be lost. Do you want to continue (Y/N) .................................. ? [ N ] Press ESC to return to FDISK Option. - Ta choïn Option thöù 1 vaø nhaán Enter, maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau : Delete Extended DOS Partition Current fixed disk drive : 1 Partition Status Type Volume Label Mbytes System Usage 1 A PFI DOS SYSTEM 301 FAT 32 25% Total disk space is 1210 Mbype (1 Mbyte = 1048576 bytes) WARNING ! Data in the delete Extended DOS Partition will be lost. Do you want to continue (Y/N) .................................. ? [ N ] Press ESC to return to FDISK Option. - Ta choïn 1 vaø nhaán Enter, maøn hình seõ hieän ra baûng thoâng baùo sau: Enter Volume Label .............................. [ ] - Nhaäp Volume Label (teân nhaõn ñóa , ôû ñaây laø SYSTEM) vaøo neáu khoâng ñaët neân thì ta chæ caàn nhaán Enter. - Maøn hình seõ hieän ra thoâng baùo: Are you sure (Y/N) ? [ N } Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 80 + Ta choïn Y vaø nhaán Enter. - Maøn hình seõ hieän ra thoâng baùo sau: Primary DOS ñaõ bò xoùa Primary DOS Primary deleted. - Ta nhaán ESC ñeå trôû veà maøn hình chính. 2. Ñònh daïng oå ñóa cöùng (Formating ) Sau khi ñaõ phaân hoïach thaønh caùc oå cöùng Logic, muoán söû duïng ñöôïc chuùng ta phaûi ñònh daïng : - Ñoái vôùi oå ñóa meàm thì chuùng ta ñaõ ñöôïc ñònh daïng saün tröôùc. - Ñoái vôùi oå ñóa CD-ROM hoaëc DVD-ROM thì ñònh daïng trong quaù trình ghi ñóa. - Rieâng oå cöùng thì chuùng ta phaûi thöïc hieän ñònh daïng noù. Khi ñaõ hoaøn thaønh FDISK vaø khôûi ñoäng laïi maùy töø ñóa khôûi ñoäng (ñóa meàm, CD-ROM), vaø khi xuaát hieän daáu nhaéc A:\> ta goõ vaøo FORMAT C: Maøn hình seõ hieän thò thoâng baùo veà vieäc döõ lieäu seõ bò maát treân oå ñóa naøy. Nhaán phím Y vaø nhaán Enter ñeå tieán haønh ñònh daïng. A:\> FORMAT C: WARNING: ALL DATA ON NON – REMOVABLE DISK. DRIVE C: WILL BE LOST ! Proceed with Format (Y/N) ? - Chôø ñôïi moät thôøi gian ngaén, tieán trình ñònh daïng oå ñóa seõ hoaøn thaønh. Chöông trình yeâu caàu ngöôøi duøng nhaäp teân (Volume) cuûa oå ñóa, ta coù theå nhaäp teân baát kyø(toái ña 11 kyù töï), coøn neáu muoán khoâng coù teân thì nhaán Enter. - Ñònh daïng xong maøn hình seõ hieån thò caùc thoâng tin veà oå ñòa vaø trôû veà daáu nhaéc DOS taïi oå A. LÖU YÙ : - Ñeå coù theå truy xuaát töø oå ñóa, heä ñieàu haønh seõ duøng caùc baûng FAT (file Allocation Table – Baûng ñònh vò taäp tin) treân oå ñóa. - Ña soá caùc heä ñieàu haønh thöôøng chæ söû duïng baûng FAT16. - FAT32 laø baûn caûi tieán cuûa heä thoáng taäp tin FAT. - FAT32 chæ thaät söï hieäu quaû khi duøng cho caùc oå ñóa lôùn nhôø söû duïng khoâng gian ñóa hôïp lyù hôn. - Moâi tröôøng cuûa heä ñieàu haønh MS DOS chæ söû duïng ñöôïc caùc baûng FAT16. - Moâi tröôøng cuûa heä ñieàu haønh WINDOWS 98 trôû veà sau thì söû duïng ñöôïc caû hai baûng FAT16 vaø FAT32. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 81 - Rieâng Windows NT (ñeán phieân baûn 4.0) thì khoâng theå truy caäp hoaëc khôûi ñoäng töø oå ñóa FAT32, vì vaäy trong luùc FDISK chuùng ta khoâng theå cho pheùp oå ñóa cöùng ñöôïc hoã trôï FAT32. II. Caøi ñaët heä ñieàu haønh Windows. Hieän nay haàu heát caùc maùy tính caù nhaân ôû vaên phoøng cuõng nhö ôû gia ñình ñeàu söû duïng heä ñieàu haønh Windows XP vì noù coù giao dieän ñeïp, cung caáp nhieàu tieän ích, tính baûo maät cao hôn, chæ coøn moät soá raát ít caùc maùy coù caáu hình thaáp laø vaãn söû duïng heä ñieàu haønh Windows 98. Tuy nhieân trong cuoán saùch naøy chuùng toâi vaãn giôùi thieäu caùch caøi ñaët heä ñieàu haønh Windows 98 vì ñoù cuõng laø caùc böôùc chung ñeå caøi ñaët caùc heä ñieàu haønh khaùc. Ñoïc xong phaàn trình baøy naøy, hoïc vieân cuõng coù theå töï caøi ñaët ñöôïc caùc phieân baûn heä ñieàu haønh Windows 2000, XP 1. Yeâu Caàu Phaàn Cöùng Toái Thieåu CPU: 100 MHZ RAM: 16 MB HDD: 250 MB Dung löôïng coøn troáng Moät ñóa CD ROM chöông trình WIN98SE (Coù soá CD KEY) 2. Caøi Ñaët Win98se Sau khi phaân haïch vaø ñònh daïng cho caùc oå ñóa, ta tieán haønh caøi ñaët heä ñieàu haønh cho maùy vi tính theo 2 caùch: a) Caøi ñaët töø ñóa CDROM 9 Öu khuyeát ñieåm: Öu: - Thao taùc deã daøng - Tieát kieäm dung löôïng ñóa cöùng Khuyeát: - Thôøi gian caøi ñaët nhieàu - Khoù khaên khi caøi ñaët theâm caùc öùng duïng cuûa windows hoaëc Driver. - Trong thôøi gian caøi ñaët neáu ñóa CDROM bò loãi thì phaûi caøi ñaët laïi töø ñaàu. 9 Caùc böôùc caøi ñaët. Böôùc 1: Ghi laïi soá Serie cuûa Windows (thöôøng ñöïôc in treân voû ñóa) Böôùc 2: Ñöa ñóa CD coù chöùa thö muïc WINDOWS98 vaøo,tim File setup.exe trong thö muïc naøy vaø chaïy taäp tin naøy (moät soá ñóa coù taäp tin Autorun thì seõ töï ñoâng chaïy khi ñöa ñóa vaøo maùy). Böôùc 3: Thöïc hieän theo höôùng daãn treân maøn hình cho ñeán khi hoaøn taát.(Thoâng thöôøng ta khoâng neân thöïc hieän theo caùch naøy) b) Caøi ñaët töø oå ñóa cöùng 9 Öu khuyeát ñieåm: Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 82 Öu: - Thôøi gian caøi ñaët nhanh - Deã daøng caøi ñaët theâm caùc öùng duïng cuûa Windows hoaëc Driver Khuyeát: -Chieám dung löôïng chöùa boä WIN98SE nguoàn (khoaûng 120 MB) 9 Caùc böôùc caøi ñaët. Böôùc 1: Cheùp boä WIN98SE nguoàn vaøo oå ñóa cöùng (Neân cheùp vaøo D:\SOFTS\WIN98SE) Böôùc 2: Chaïy file Setup.exe töø thö muïc nguoàn treân oå ñóa cöùng. (Ví duï: D:\>SOFTS\WIN98SE\SETUP Å) Böôùc 3: Chöông trình seõ chaïy scandisk ñeå kieåm tra oå ñóa cöùng. Neáu ñóa cöùng coù loãi thì seõ khoâng tieáp töïc caøi ñaët ñöôïc nöõa, chöông trình seõ töï thoaùt ra ngoaøi. Neáu oå ñóa khoâng coù loãi naøo thì choïn EXIT ñeå tieáp tuïc. Böôùc 4: Maùy baét ñaàu caùc böôùc caøi ñaët. Böôùc 5: Choïn hay khoâng choïn vieäc tieáp tuïc caøi ñaët.Neáu muoán tieáp tuïc caøi ñaët thì choïn muïc “ I accept the Agreement” Æ Nhaép NEXT Böôùc 6: Nhaäp soá Product Key thích hôïp ñeå maùy caøi ñaët chöông trình(soá Product Key naøy laáy ôû File Cd-Key hoaëc ôû giaáy höôùng daãn ôû treân ñóa). Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 83 Böoâc 7: Choïn ñöôøng daãn ñeå cheùp caùc File cuûa WINDOWS. Böôùc 8: Maùy kieåm tra khoâng gian ñóa xem coù ñuû choã troáâng ñeå caøi ñaët .Sau ñoù maùy töï cheùp caùc File vaøo thö muïc ñaõ choïn. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 84 Böôùc 9: Choïn kieåu caøi ñaët chöông trình maëc ñònh hay töï choïn caùch caøi ñaët caùc File. - Typical: Töï ñoäng choïn caùc thaønh phaàn caàn thieát. - Portable: Caøi cho maùy xaùch tay - Compact: Caøi tieát kieäm (neáu oå ñóa cöùng nhoû) - Custom: Caøi theo söï choïn löïa. Böôùc 10: Khai baùo teân ngöôøi söû duïng vaø coâng ty nôi laøm vieäc. Böôùc 11: Choïn nhöõng phaàn caàn cheùp hoaëc cheùp taát caû. Tieáp theo maùy seõ caøi ñaët vaø khôûi ñoäng laïi 3 laàn thì hoaøn chænh; Löu yù: Neáu caøi ñaët Windows XP thì ta coù theå tieán haønh phaân hoïac vaø format oå ñóa trong quaù trình caøi ñaët. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 85 III. Caøi ñaët vaø gôõ boû caùc chöông trình. 1. Caøi ñaët trình ñieàu khieån caùc thieát bò (driver). Khi ta gaén theâm moät thieát bò phaàn cöùng vaøo maùy tính (VD nhö Card maïng, Card aâm thanh, Card Tivi..), muoán maùy coù theå hieåu vaø ñieàu khieån ñöôïc caùc thieát bò ñoù thì ñieàu caàn thieát tröôùc tieân laø phaûi caøi ñaët trình ñieàu khieån (driver) cho caùc thieát bò ñoù. Khi ta ñi mua moät thieát bò thì seõ ñöôïc nhaø saûn xuaát cung caáp keøm theo moät boä chöông trình ñieàu khieån (driver) cho thieát bò ñoù, thöôøng boä chöông trình naøy ñöôïc chöùa trong ñóa CD. Neáu ñóa coù chöùc naêng Autorun (chöùc naêng töï ñoäng thi haønh chöông trình caøi ñaët khi ta ñöa ñóa vaøo maùy) thì ta chæ vieäc ñöa ñóa vaøo maùy vaø laøm theo caùc höôùng daãn cuûa chöông trình caøi ñaët (caùc chöông trình naøy coù giao dieän vaø caùc böôùc thöïc hieän raát khaùc nhau neân chuùng toâi khoâng theå höôùng daãn chi tieát ñöôïc). Neáu do söû duïng laâu ngaøy bò maát ñóa Driver ñi keøm hoaëc do ñóa khoâng coù chöùc naêng Autorun thì chuùng ta laøm theo caùc böôùc sau: Môû baûng ñieàu khieån heä thoáng Control Panel baèng caùch vaøo menu Start Æ Settings Æ Control Panel (hoaëc môû bieåu töôïng Control Panel töø cöûa soå My Computer): Trong hình döôùi laø maøn hình Control Panel cuûa Windows 98SE Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 86 Môû bieåu töôïng Add Hardware, xuaát hieän cöûa soå nhö beân döôùi: Nhaán nuùt Next 2 laàn, heä thoáng seõ töï tìm kieám caùc thieát bò trong maùy chöa coù Driver hoaëc Driver bò sai vaø hieän ra moät danh saùch nhö hình beân döôùi : Neáu heä thoáng maùy ñaõ tìm ra thieát bò maø chuùng ta muoán caøi ñaët Driver thì ta choïn muïc Yes, the device is in the list vaø choïn thieát bò muoán caøi ôû trong hoäp danh saùch beân döôùi. Neáu heä thoáng khoâng tìm ra thieát bò ta muoán caøi thì choïn muïc No, the device isn’t in the list. Nhaán nuùt Next ñeå tieáp tuïc: Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 87 Nhaán nuùt Finish, heä thoáng seõ töï tìm kieám Driver cho thieát bò, neáu thaáy seõ töï caøi ñaët thieát bò vaø yeâu caàu Restart laïi maùy. Neáu heä thoáng khoâng tìm thaáy Driver phuø hôïp cho thieát bò thì chuùng ta ñöa ñóa Driver ñi keøm vôùi thieát bò vaøo maùy vaø chæ ñöôøng daãn ñeán taäp tin Driver cuûa thieát bò, neáu ñuùng maùy seõ töï caøi ñaët vaø yeâu caàu khôûi ñoäng laïi maùy. 2. Caøi ñaët caùc phaàn meàm öùng duïng. Vieäc caøi ñaët caùc chöông trình phaàn meàm öùng duïng vaøo maùy hieän nay khaù ñôn giaûn, ñieàu caàn thieát laø chuùng ta coù moät boä nguoàn (source) naèm trong ñóa CD hoaëc cheùp vaøo oå cöùng. Thöôøng caùc ñóa CD hieän nay ñöôïc thieát keá theo kieåu AutoPlay neân chæ caàn boû ñóa vaøo oå laø chöông trình caøi ñaët seõ töï ñoäng chaïy vaø chuùng ta chæ caàn traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa chöông trình. Tröôøng hôïp chuùng ta cheùp source vaøo oå cöùng hoaëc treân oå CD khoâng coù chöông trình Autoplay thì chaïy taäp tin Setup cuûa chöông trình vaø laøm theo caùc höôùng daãn treân maøn hình. 3. Caùch gôõ boû moät chöông trình khoûi maùy tính. Trong cöûa soå Control Panel, môû bieåu töôïng Add/Remove Programs, khi ñoù danh saùch caùc phaàn meàm caøi ñaët trong maùy seõ xuaát hieän nhö hình minh hoïa beân döôùi: Choïn phaàn meàm muoán gôõ boû roài click nuùt Add/Remove , click nuùt OK trong hoäp thoaïi môùi xuaát hieän ñeå xaùc nhaän vieäc gôõ boû. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 88 CHÖÔNG V: CHUAÅN ÑOÙAN VAØ SÖÛA CHÖÕA SÖÏ COÁ MAÙY TÍNH I. Nguyeân nhaân gaây ra söï coá maùy tính a. Do ngöôøi söû duïng • Do thao taùc khoâng chính xaùc, • Khoâng thöïc hieän ñuùng quy ñònh veà an toaøn döõ lieäu vaø maùy tính b. Do phaàn cöùng • Chaát löôïng saûn phaåm keùm • Söï coá ngaãu nhieân • Thôøi gian söû duïng ñaõ laâu, tuoåi thoï caùc thieát bò ñaõ heát c. Do phaàn meàm • Do Virus xaâm nhaäp, phaù döõ lieäu hoaëc caùc file heä thoáng • Do Chöông trình bò loãi II. Caùch chuaån ñoùan vaø khaéc phuïc caùc hö hoûng phaàn cöùng. Ñeå chuaån ñoùan vaø khaéc phuïc caùc söï coá thoâng thöôøng trong maùy tính, chuùng ta laøm theo caùc böôùc sau: 1. Xaùc ñònh hoûng hoùc : Ñaây laø böôùc ngöôøi kyõ thuaät vieân chuaån ñoùan “beänh” cuûa maùy tính ñeå töø ñoù coù caùch “ñieàu trò” thích hôïp. Chuùng ta coù theå phaùt hieän caùc söï coá phaàn cöùng thoâng qua caùc hieän töôïng maø chuùng ta coù theå quan saùt, laéng nghe, ngöûi muøi, hoaëc ñoïc caùc thoâng baùo loãi treân maøn hình ñeå töø ñoù ñöa ra nhöõng phaùn ñoaùn chính xaùc. Döôùi ñaây seõ lieät keâ moät soá thoâng baùo loãi thöôøng gaëp: 9 BIOS ROM checksum error-System Halted. Vieäc kieåm tra toång (Checksum) bò sai. Nguyeân nhaân coù theå do BIOS hoûng. 9 Keyboard error or no keyboard present. Heä thoáng khoâng khôûi ñoäng ñöôïc baøn phím. Caàn kieåm tra laïi baøn phím ñaõ ñöôïc keát noái vôùi maùy tính chöa hoaëc baøn phím bò loãi. 9 C: (or D:) drive error. Heä thoáng khoâng nhaän bieát ñöôïc oå ñóa. Coù theå khai baùo sai trong CMOS. Hoaëc coù khai baùo, nhöng oå khoâng ñöôïc noái tôùi ñaàu noái IDE treân mainboard hoaëc ñònh daïng khoâng ñuùng. 9 CMOS checksum error- Defaults loaded. Vieäc kieåm tra toång (Checksum) trong CMOS bò sai. Nguyeân nhaân coù theå do pin nuoâi CMOS yeáu. Heä thoáng seõ naïp caáu hình maëc ñònh vaøo CMOS ñeå ñaûm baûo raèng heä thoáng cuûa baïn vaãn coøn hoaït ñoäng ñöôïc. 9 CMOS memory size mismatch. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 89 Khai baùo sai dung löôïng boä nhôù RAM trong CMOS hoaëc do caøi ñaët thanh RAM chöa chaët hoaëc coù loãi treân boä nhôù. .. ¾ Caùc maõ bip: Moãi haõng saûn xuaát BIOS coù nhöõng quy ñònh veà maõ bip khi POST phaùt hieän söï coá cuûa thaønh phaàn phaàn cöùng naøo ñoù. Döôùi ñaây laø maõ bip cuûa haõng AMI: Soá laàn bip yù nghóa 1 Quaù trình laøm töôi DRAM coù vaán ñeà, lieân quan ñeán mainboard 2 Vuøng nhôù 64 KB ñaàu tieân coù vaán ñeà. Khoâng kieåm tra ñöôïc loãi Parity. 3 Vuøng nhôù 64 KB ñaàu tieân coù vaán ñeà . 4 Boä Timer #1 coù vaán ñeà. 5 Loãi CPU. 6 Boä ñieàu khieån baøn phím lieân quan ñeán A20 coù loãi 7 Coù vaán ñeà khi thay ñoåi Mode laøm vieäc cuûa CPU 8 Khoâng theå ñoïc/ghi video RAM. Coù theå khoâng coù card video hoaëc video RAM hoûng 9 Loãi BIOS . Giaù trò Checksum sau khi kieåm tra khoâng ñuùng. 10 Khoâng theå ñoïc ghi CMOS. CMOS coù vaán ñeà. 11 External Cache bò loãi 2 ngaén Quaù trình POST bò döøng , coù vaán ñeà veà phaàn cöùng 1 daøi 2 ngaén Video ROM coù loãi hoaëc loãi maïch ñieän cuûa væ maïch maøn hình 1 daøi 3 ngaén Video RAM coù loãi 1daøi Quaù trình POST keát thuùc. Caùc phaàn cöùng ñöôïc kieåm tra ñeàu toát. Baûng maõ bip cuûa haõng AMI Caùc thoâng tin treân cuõng chöa ñuû ñeå chuùng ta phaùn ñoaùn ñuùng beänh cuûa maùy tính, coù theå moät söï coá xaûy ra do nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau gaây ra. Ví duï khi baät maùy thaáy maøn hình toái thui, khoâng coù baát kyø moät tín hieäu naøo phaùt ra thì khi ñoù nguyeân nhaân coù theå laø: - Chöa caém nguoàn maøn hình - Chöa caém Jac tín hieäu töø maøn hình vaøo maùy tính - Nguoàn maøn hình hoûng - Maïch taïo cao aùp cung caáp cho ñeøn hình hoûng - Card maøn hình hoûng hoaëc chöa caém chaët vaøo Slot môû roäng - Main board coù vaán ñeà Nhöng chuùng ta chöa voäi vaøng keát luaän ngay maø haõy phaân tích tieáp caùc hieän töôïng keøm theo: - Khi khôûi ñoäng maùy, nghe coù moät tieáng bip, coù nghóa laø caùc thaønh phaàn cuûa mainboard laøm vieäc bình thöôøng. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 90 - Ñeøn baùo nguoàn maøn hình saùng, coù nghóa laø ñaõ coù nguoàn caáp cho maøn hình. - Coù muøi kheùt töø maøn hình coù nghóa laø maïch ñieän trong maøn hình coù vaán ñeà ( ñieän trôû, cuoän cao aùp, ) Caên cöù vaøo tình hình thöïc teá vaø caûm nhaän cuûa baûn thaân ñeå tìm ra ñuùng beänh cho maùy tính laø moät yeâu caàu ñoái vôùi ngöôøi kyõ thuaät vieân. Caùch toát nhaát laø duøng caùc linh kieän coøn toát roài laàn löôït thay vaøo caùc thaønh phaàn coù nghi ngôø bò hö roài baät maùy chaïy thöû, neáu sau khi thay theá moät thieát bò maø maùy chaïy toát thì chöùng toû thieát bò ñoù bò hö. Löu yù moãi laàn chæ thay theá moät thieát bò thì môùi coù khaû naêng phaùt hieän ñuùng thieát bò bò hö. 2. Caùch xöû lyù: Neáu laø ngöôøi söû duïng , chuùng ta coù theå thaùo boä phaän nghi ngôø bò hö ñeå nhôø kieåm tra thöû hoaëc ñöa maùy ñeán trung taâm baûo haønh. Neáu laø kyõ moät thuaät vieân, chuùng caàn chuaån bò moät soá vaät tö, væ maïch rôøi ñang hoaït ñoäng toát nhö : card maøn hình, RAM, card Sound., cable tín hieäu, cable nguoàn vaø moät soá duïng cuï : Ñoàng hoà vaïn naêng, tuoác lô vit, Chuùng ta coù theå : - Thay theá – Thöû nghieäm – Loaïi tröø : Tröôøng hôïp nghi ngôø thaønh phaàn naøo ñoù gaây ra söï coá, chuùng ta coù theå thay thöû , cho maùy tính khôûi ñoäng laïi. Neáu hieän töôïng ñoù ñöôïc khaéc phuïc, coù nghóa laø phaùn ñoaùn cuûa chuùng ta ñuùng. Tuy nhieân, trong thöïc teá coù theå coøn nhieàu thaønh phaàn lieân quan ñeán söï coá, chuùng chæ neân thay theá moãi laàn moät thaønh phaàn vaø chaïy thöû maùy tính ñeå xaùc ñònh ñöôïc ngay thaønh phaàn gaây ra söï coá, nhö vaäy chuùng seõ nhanh choùng phaùt hieän ñöôïc ra caùc linh kieän bò hö hoûng. Neáu chuùng ta thay theá cuøng moät luùc nhieàu thaønh phaàn thì thaät khoù xaùc ñònh. - Ñöa veà trung taâm baûo haønh ñeå söûa chöõa. Sau khi ñaõ kieåm tra kyõ, xaùc ñònh boä phaän bò hoûng nhöng khoâng theå khaéc phuïc ngay ñöôïc, chuùng ta caàn phaûi ñöa veà trung taâm baûo haønh. Coøn neáu coù khaû naêng söûa chöõa thì chuùng ta coù theå töï söûa ôû nhaø. Tuy nhieân, trong maùy tính caùc thieát bò coù caáu taïo raát tinh vi neân moät soá thieát bò chuùng ta coù theå söûa coøn moät soá khaùc thì khoâng theå söûa, phaûi thay môùi. 3. Thöû laïi: Sau khi thay theá, hoaëc khaéc phuïc xong söï coá, chuùng ta caàn thöû laïi. Coù nghóa laø khôûi ñoäng laïi maùy tính, quan saùt quaù trình khôûi ñoäng, chaïy thöû phaàn meàm, vaø cho maùy tính hoaït ñoäng trong moät khoaûng thôøi gian - ñoù laø ñieàu raát caàn thieát, ñeå khaúng ñònh chuùng ta ñaõ hoaøn toaøn khaéc phuïc ñöôïc vaø khaéc phuïc heát söï Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 91 coá cuûa maùy tính. Coù nhöõng tröôøng hôïp, ngoaøi söï coá ñaõ phaùt hieän coøn tieåm aån nhöõng söï coá khaùc caàn khaéc phuïc tieáp. III. Caùch chuaån ñoùan vaø khaéc phuïc caùc hö hoûng phaàn meàm. 1. Xaùc ñònh nguyeân nhaân: Chuùng ta caàn quan saùt quaù trình khôûi ñoäng cuûa maùy tính vaø ñoïc thoâng baùo loãi treân maøn hình ñeå phaân bieät ñöôïc ñoù laø: o Loãi phaàn meàm: + Loãi caùc file heä thoáng + Loãi Chöông trình ñieàu khieån thieát bò (Driver) + Loãi Heä ñieàu haønh Windows + Loãi chöông trình öùng duïng o Loãi lieân quan ñeán phaàn cöùng: + Loãi vuøng heä thoáng treân ñóa cöùng + Thieát laäp caáu hình maùy tính khoâng phuø hôïp + Thieáu boä nhôù chính . Treân cô sôû ñoù seõ ñöa ra höôùng khaéc phuïc. 2. Khaéc phuïc: Chuùng ta neân chuaån bò moät soá ñóa caàn thieát : Ñóa khôûi ñoäng, ñóa chöùa chöông trình tieän ích, ñóa chöùa chöông trình phoøng choáng Virus, ñóa caøi ñaët cô baûn Windows 9x, Windows 2000, Office, ñeå coù theå hoaøn toaøn chuû ñoäng khaéc phuïc söï coá. Ví duï : Maùy caøi Windows 9X, khi khôûi ñoäng, treân maøn hình hieän thoâng baùo loãi : " VxD error returns to command prompt " Ñaây hoaøn toaøn laø loãi heä ñieàu haønh Windows, moät file VxD bò thaát laïc hoaëc bò loãi . Chuùng ta cho chaïy Windows Setup töø ñóa caøi ñaët CD Win9x vaø choïn "Verify installed components " ñeå caøi laïi file VxD. • Chaïy thöû: Cuoái cuøng, chuùng ta ñöøng queân khôûi ñoäng laïi maùy tính, chaïy thöû phaàn meàm ñeå baïn yeân taâm laø ñaõ hoaøn toaøn söûa ñöôïc loãi. Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 92 CHÖÔNG VI: BAÛO TRÌ HEÄ THOÁNG I. YÙ nghóa cuûa vieäc baûo trì heä thoáng. Coâng taùc baûo trì maùy tính caàn ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân hoaëc theo ñònh kyø, ít nhaát 6 thaùng moät laàn, ñieàu naøy seõ goùp phaàn laøm taêng tuoåi thoï cuûa maùy cuõng nhö ñaûm baûo an toaøn döõ lieäu. Maëc duø ñaõ ñöôïc ñaàu tö toát veà phaàn cöùng cuõng nhö phaàn meàm nhöng coù theå do söû duïng laâu, do virus phaù hoïai hoaëc moät nguyeân nhaân khaùch quan naøo ñoù laøm cho maùy tính cuûa chuùng ta khoâng hoïat ñoäng oån ñònh. Ñieàu naøy chuùng ta hoøan toøan coù theå traùnh ñöôïc neáu coù cheá ñoä baûo döôõng maùy tính moät caùch hôïp lyù vaø thöøong xuyeân. Neáu coù cheá ñoä baûo döôõng hôïp lyù, chuùng ta seõ: - Baûo ñaûm an toøan döõ lieäu. - Keùo daøi tuoåi thoï cuûa caùc thieát bò phaàn cöùng. - Laøm cho maùy chaïy nhanh vaø oån ñònh. II. Baûo trì heä thoáng. 1. Coâng vieäc thöôøng xuyeân: • Phoøng tröø virus : Virus maùy tính laø moät trong caùc nguy cô ñe doaï chöông trình vaø döõ lieäu. Vì vaäy, moãi khi söû duïng ñóa laï chuùng ta neân kieåm tra xem ñóa coù virus khoâng. Ñoàng thôøi, chuùng ta neân laäp lòch queùt virus haøng tuaàn hay luùc maùy tính roãi ñeå phaùt hieän kòp thôøi nhöõng virus vöøa thaâm nhaäp vaøo maùy. Coù nhieàu chöông trình phoøng choáng virus McAfee VirusSCAN, Symantec Norton AntiVirus (NAV), D2 , BKAV, Nhöng vaãn coù moät soá virus, ñaëc bieät laø loaïi virus môùi xuaát hieän seõ naèm ngoaøi voøng kieåm soaùt cuûa chöông trình, chuùng ta neân thöôøng xuyeân caäp nhaät chöông trình choáng virus vôùi phieân baûn môùi nhaát vaø thöôøng xuyeân theo doõi nhöõng thoâng baùo veà loaïi virus môùi ñeå coù bieän phaùp phoøng choáng kòp thôøi. Chuùng ta neân chuaån bò moät ñóa meàm khôûi ñoäng, moät vaøi ñóa chöùa chöông trình phoøng choáng virus ñeå chuû ñoäng hoaøn toaøn khi caàn söû duïng. • Löu tröõ döï phoøng (Backup) nhöõng thoâng tin quan troïng Ñaây laø ñieàu heát söùc caàn thieát. Döõ lieäu laø taøi saûn, laø moà hoâi coâng söùc ,.. thaät tai haïi neáu chuùng bò hoûng. Vaäy haõy sao löu döõ lieäu quan troïng trong ñóa cöùng ra ñóa meàm, CD-RW , Remove disk ñeå phoøng khi coù söï coá chuùng ta seõ coù cô hoäi phuïc hoài thoâng tin, khoâng bò maát döõ lieäu. Ngoaøi döõ lieäu ra, chuùng ta neân löu tröõ döï phoøng thoâng tin heä thoáng nhö: Kyõ thuaät laép raùp vaø baûo trì maùy vi tính 93 - Partition table - Boot record - Baûng caáu hình heä thoáng Vieäc löu tröõ döï phoøng coù theå tieán haønh deã daøng baèng leänh copy trong NC, DOS, Windows hoaëc phöùc taïp hôn moät chuùt chuùng ta söû duïng chöông trình Backup cuûa Windows, DOS , chöông trình tieän ích NU. Toát nhaát, trong moät thôøi gian nhaát ñònh, chuùng ta neân tieán haønh löu tröõ döï phoøng vaø ghi roõ ngaøy thaùng leân nhaõn ñóa. Neáu baïn laø kyõ thuaät vieân caàn höôùng daãn cho ngöôøi söû duïng sao löu nhöõng döõ lieäu quan troïng. 2. Coâng taùc baûo trì : Baûo trì Phaàn meàm : - Doïn raùc ñóa: xoaù nhöõng taäp tin khoâng caàn thieát, laøm saïch thuøng raùc Recycle Bin. - Phaân loaïi taäp tin vaø chuyeån caùc taäp tin veà thö muïc phuø hôïp. - Duøng SCANDISK, Disk fragmenter ñeå toái öu hoaït ñoäng cuûa oå cöùng, laøm taêng toác ñoä truy caäp ñóa, naâng cao tính oån ñònh cuûa oå ñóa cöùng. - Caäp nhaät chöông trình phoøng choáng Virus Baûo trì phaàn cöùng : Phaûi chuaån bò nhöõng duïng cuï thích hôïp ñeå laøm saïch maùy tính : khaên meàm khoâ