Giáo trình Chăm sóc cây tiêu

và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 5 giờ 50 - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: pha đúng liều lượng và nồng độ, phun đúng thời điểm, phun kỹ và đều khắp cây tiêu. Bài 5. Tƣới nƣớc Bài tập 1: Tạo bồn chứa nƣớc tƣới cho vƣờn tiêu năm 2 - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu năm 2, 10 cuốc, 10 xẻng - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi tưới để không gây xói mòn đất, trồi rễ tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên viên tạo bồn cho 20 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu năm 2 của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: tạo bồn đủ độ rộng tùy theo từng loại trụ, sâu 15 – 20 cm, thành bồn chắc, không làm đứt rễ tiêu. Bài tập 2: Sửa bồn chứa nƣớc tƣới cho vƣờn tiêu kinh doanh. - Nguồn lực cần thiết: vườn tiêu kinh doanh, 10 cuốc, 10 xẻng - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi tưới để không gây xói mòn đất, trồi rễ tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên viên vét sửa bồn cho 20 trụ tiêu kinh doanh. 51 + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 4 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: vét mặt bồn sâu 15 – 20 cm, không làm đứt rễ tiêu. Bài tập 3. Tƣới nƣớc - Nguồn lực cần thiết: vườn tiêu, hệ thống máy và thiết bị tưới, nhiên liệu tưới - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên thao tác quan trọng khi tưới để không gây xói mòn đất, trồi rễ tiêu. + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên tưới nước cho 20 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 5 giờ - Địa điểm: các vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: tưới đủ lượng nước theo từng loại vườn, từng loại trụ, không gây xói mòn làm ảnh hưởng gốc rễ cây tiêu. Bài 6. Tủ gốc Bài tập1: Tủ gốc - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu của người dân tại địa phương, 08 sọt/thúng, 10m3 rơm rạ/trấu lúa/vỏ ngô/, - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. 52 + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên tủ gốc cho 50 trụ tiêu. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 10 giờ - Địa điểm: vườn tiêu của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các trụ tiêu được tủ gốc, nguyên liệu tủ không quá sát gốc, tủ dày 15cm, cách gốc 15 – 20 cm, rải đều mặt bồn. Bài 7. Tạo hình cơ bản cho vƣờn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân Bài tập 1: Tạo hình cơ bản cho vƣờn tiêu trồng bằng dây thân - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu trồng bằng dây thân, mới trồng được 12 – 14 tháng, cây tiêu leo trụ cao khoảng 1,5 – 1,6m, 1 kg dây nilon mềm, 04 thang, 04 kéo, 04 dao. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên một số thao tác quan trọng như khi cắt dây không được để gẫy dập, xây xát + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên tạo hình cơ bản cho 10 trụ tiêu trồng bằng dây thân. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: vườn tiêu trồng bằng dây thân của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: các dây yếu, dây bệnh bị loại bỏ, dây thân chính to khỏe được buộc và phân bố đều trên trụ. Bài 8: Tạo hình cơ bản cho vƣờn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây lƣơn Bài tập 1: Kỹ thuật đôn dây tiêu 53 - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu trồng bằng dây lươn, mới trồng được 12 – 14 tháng, cây tiêu leo trụ cao khoảng 1,4 – 1,5m, 1 kg dây nilon mềm, 04 thang, 04 kéo, 04 dao. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên một số thao tác quan trọng như gỡ dây tiêu ra khỏi trụ, khoanh dây tiêu không được để gẫy dập, xây xát, khi lấp không lấp quá dầy + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên thực hiện kỹ thuật đôn dây tiêu cho 10 trụ + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: vườn tiêu trồng bằng dây lươn của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: phần dây thân được cắt hết lá, được khoanh tròn và lấp kín vào đất, các cành quả nằm phía dưới trụ tiêu, các dây thân không bị tổn thương và phân bố đều quanh trụ. Bài 9: Xén tỉa cho vƣờn tiêu kinh doanh Bài tập 1: Xén tỉa cho vƣờn tiêu kinh doanh - Nguồn lực cần thiết: các vườn tiêu kinh doanh, 04 thang, 04 kéo, 04 dao. - Cách tổ chức thực hiện: + Giáo viên nêu mục tiêu, nội dung công việc + Giáo viên làm mẫu cho học viên quan sát, vừa thực hiện vừa giảng giải. Lưu ý học viên khi xén tỉa phải vào ngày nắng ráo + Chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có 5-6 học viên, bầu nhóm trưởng. Các nhóm trưởng hỗ trợ giáo viên quản lý, giám sát nhóm. + Giao bài tập cho từng nhóm, cá nhân, mỗi học viên thực hiện xén tỉa cho 10 trụ tiêu kinh doanh. + Giáo viên kiểm tra, hỗ trợ và giải đáp vướng mắc. Nhắc những lưu ý trong quá trình thao tác. 54 - Thời gian cần thiết để thực hiện công việc: 6 giờ - Địa điểm: vườn tiêu kinh doanh của người dân tại địa phương. - Tiêu chuẩn của sản phẩm: vườn tiêu kinh doanh không còn các cành mọc sát đất, cành yếu ớt, cành mọc ngoài tán, dây tiêu không bị tổn thương. V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập: 1. Bài 1: Trồng dặm Bài tập 1: Trồng dặm năm trồng mới Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Nêu được các bước công việc khi thực hiện kỹ thuật trồng dặm cho vườn tiêu năm thứ nhất Hỏi đáp 2. Thao tác thành thạo được các bước công việc như móc lỗ, đặt cây xuống lỗ, lấp đất. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc - Ý thức học tập tích cực Quan sát quá trình học của học viên Bài tập 2: Trồng dặm năm thứ 2 trở đi Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Nêu được các bước công việc khi thực hiện kỹ thuật trồng dặm cho vườn tiêu năm thứ hai trở đi Hỏi đáp 2. Thao tác thành thạo được các bước công việc như đào hố, bón phân lót, trộn phân lấp hố, đắp mô, móc lỗ, đặt cây xuống lỗ, lấp đất. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc Quan sát quá trình học của học viên 55 - Ý thức học tập tích cực 2. Bài 2. Buộc dây Bài tập: Buộc dây Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Nêu được tác dụng của việc buộc dây Hỏi đáp 2. - Thao tác buộc dây nhanh, buộc không quá lỏng hoặc quá chặt. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc buộc dây trên vườn tiêu thực hành - Ý thức học tập tích cực Quan sát quá trình học của học viên 3. Bài 3. Làm cỏ Bài tập 1: Làm cỏ Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Trình bày được các biện pháp phòng trừ cỏ dại Hỏi đáp 2. Làm sạch cỏ trong bồn và phát cỏ thấp trên hàng, không làm tổn thương gốc rễ tiêu Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Thái độ trách nhiệm, cẩn thận khi thực hiện công việc - Ý thức học tập tích cực Quan sát quá trình học của học viên Bài tập 2: Thu gom và xử lý cỏ dại Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 56 1. Không còn cỏ trong gốc tiêu. Hỏi đáp 2. Cỏ được rải đều trên băng hoặc trên hàng trong vườn tiêu. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi làm cỏ trong gốc tiêu và khi sử dụng thuốc hóa học để diệt cỏ trên vườn tiêu thực hành. Quan sát quá trình học của học viên Bài 4. Bón phân Bài tập 1: Bón phân hữu cơ Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Tác dụng của phân hữu cơ Hỏi đáp 2. - Thao tác bón phân hữu cơ nhanh, gọn gàng -Phân được bón đều và được lấp kín bằng cỏ rác hoặc đất -Gốc rễ tiêu không bị tổn thương, không có trụ tiêu bị bỏ sót. - Quan sát quá trình - Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài tập 2: Bón phân hóa học Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Trình bày được nhu cầu dinh dưỡng của cây tiêu Hỏi đáp 57 2. Nêu được một số biểu hiện thiếu dinh dưỡng của cây tiêu Hỏi đáp – Trắc nghiệm 3. Trình bày được loại phân, lượng phân và cách bón phân hóa học bón cho vườn tiêu KTCB và vườn tiêu KD Hỏi đáp – Trắc nghiệm 4. - Thao tác bón phân hóa học nhanh, gọn gàng -Không làm rơi vãi phân -Phân được bón đều và được lấp kín bằng cỏ rác hoặc đất -Gốc rễ tiêu không bị tổn thương -Không có trụ tiêu bị bỏ sót. - Quan sát quá trình - Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 5. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài tập 3: Phun phân bón lá Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Pha phân bón lá đúng liều lượng và nồng độ Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 2. Phun phân bón lá đảm bảo kỹ thuật Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực Quan sát quá trình học của học viên 58 hành Bài 5. Tƣới nƣớc Bài tập 1: Tạo bồn chứa nƣớc tƣới cho vƣờn tiêu năm 2 Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. -Tạo bồn đúng kích thước, đủ độ sâu và độ rộng tùy theo loại trụ,t hành bồn chắc -Không làm đứt rễ tiêu. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 2. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài tập 2: Sửa bồn chứa nƣớc tƣới cho vƣờn tiêu kinh doanh. Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. - Vét bồn đúng kích thước, đủ độ sâu và độ rộng tùy theo loại trụ -Không làm đứt rễ tiêu. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 2. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài tập 3. Tƣới nƣớc Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 59 1. Trình bày được các phương pháp và chế độ tưới nước Hỏi đáp 2. Tưới đủ lượng nước, không bỏ sót gốc, không làm xói mòn đất, trồi rễ tiêu. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài 6. Tủ gốc Bài tập1: Tủ gốc Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Trình bày được tác dụng, thời vụ và kỹ thuật tủ gốc Hỏi đáp 2. Thực hiện được kỹ thuật tủ gốc: nguyên liệu tủ không quá sát gốc, tủ dày 15cm, cách gốc 15 – 20 cm, rải đều mặt bồn. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài 7. Tạo hình cơ bản cho vƣờn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây thân Bài tập 1: Tạo hình cơ bản cho vƣờn tiêu trồng bằng dây thân Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Trình bày được kỹ thuật tạo hình cho vườn tiêu KTCB trồng bằng Hỏi đáp 60 dây thân 2. - Cắt dây thân chính không làm gẫy dập, đứt rễ đốt -Loại bỏ dây yếu, dây bệnh -Phân bố lại dây thân chính to khỏe trên trụ -Buộc dây tiêu vào trụ -Mắt dây tiêu áp sát vào trụ. Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài 8: Tạo hình cơ bản cho vƣờn tiêu kiến thiết cơ bản trồng bằng dây lƣơn Bài tập 1: Kỹ thuật đôn dây tiêu Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. -Nêu được tác dụng của việc đôn dây tiêu - Trình bày được kỹ thuật tạo hình cho vườn tiêu KTCB trồng bằng dây lươn Hỏi đáp 2. - Loại bỏ dây yếu, không làm xây xát dây khỏe -Gỡ dây tiêu ra khỏi trụ không bị gẫy dập, đứt rễ, - Cắt hết lá phần thân chôn vào đất Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 61 - Cho dây thân xuống rãnh và lấp kín - Buộc ngọn tiêu áp sát trụ. 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên Bài 9: Xén tỉa cho vƣờn tiêu kinh doanh Bài tập 1: Xén tỉa cho vƣờn tiêu kinh doanh Stt Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 1. Trình bày được kỹ thuật xén tỉa cho vườn tiêu kinh doanh Hỏi đáp 2. - Cách mặt đất 10 – 15cm không có dây thân, dây lươn, cành quả. - Trên trụ tiêu không có các cành quả yếu ớt - Không có các dây thân mọc ngoài bộ tán và các dây thân mọc trên đỉnh trụ Căn cứ vào sản phẩm hoàn thành 3. - Ý thức học tập tích cực. - Cẩn thận, trách nhiệm khi thực hiện công việc trên vườn tiêu thực hành Quan sát quá trình học của học viên VI. Tài liệu tham khảo 01. TS Tôn Nữ Tuấn Nam, TS Trần Kim Loang, TS Đào Thị Lan Hoa - Kỹ thuật trồng, thâm canh, chế biến và bảo quản hồ tiêu - Hà Nội - 2008 62 02. PGS. TS Hoàng Đức Phương, TS Nguyễn Minh Hiếu, Ths Đinh Xuân Đức, Ths Nguyễn Thị Đào, Ths Bùi Xuân Tín (2002). Giáo trình cây công nghiệp - Đại học nông lâm Huế. 03. Bộ NN và PTNT, cục trồng trọt - Đánh giá hiện trạng và bàn giải pháp phát triển cây Hồ tiêu các tỉnh phía Nam – Bình Phước - 2009 04. Tài liệu hội nghị thường niên năm 2010 và đại hội nhiệm kỳ IV (2011 – 2014) – Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam. 05. Tiêu chuẩn ngành - Hồ tiêu, Quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch - 2006 63 BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP NGHỀ: KỸ THUẬT TRỒNG HỒ TIÊU (Kèm theo Quyết định số 2744 /BNN-TCCB ngày 15 tháng 10 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 1. Chủ nhiệm: Ông Trần Văn Chánh - Phó hiệu trưởng Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên 2. Phó chủ nhiệm: Ông Nguyễn Ngọc Thụy - Trưởng phòng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 3. Thƣ ký: Ông Nguyễn Văn Thành - Trưởng khoa Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên 4. Các ủy viên: - Bà Phạm Thị Bích Liễu, Giáo viên Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên - Ông Nguyễn Quốc Khánh, Trường Trung học Lâm nghiệp Tây Nguyên - Ông Lưu Trung Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai - Ông Nguyễn Hùng, Trưởng phòng Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư Quốc gia./. DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU CHƢƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP (Theo Quyết định số 3495 /QĐ-BNN-TCCB ngày 29 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 1. Chủ tịch: Ông Nguyễn Đức Thiết - Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc 2. Thƣ ký: Ông Phùng Hữu Cần - Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 4. Các ủy viên: - Ông Nguyễn Văn Chiến - Giáo viên Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc - Bà Kiều Thị Ngọc - Trưởng khoa Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ - Ông Phan Hải Triều - Giám đốc Trung tâm thực nghiệm Cây ăn quả và Cây công nghiệp tỉnh Lâm Đồng./. 64