Giáo trình Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng (Phần 1)

ất đi. Vì bạn sẽ phải tốn tiền khi mua lại các túi này. - Đừng sửa chữa máy tính trong môi trường khô và lạnh. Vì trong môi trường đó, tĩnh điện càng dễ được tạo ra. Điều kiện an toàn hơn là khi độ ẩm nằm trong khoảng 50% - 60%. Những ngày trời lạnh thì độ ẩm thường rất thấp. Ngược lại, trong những ngày ấm áp thì độ ẩm lại cao, nhất là khi bạn mở máy lạnh với công suất lớn. - Ngoài ra còn một bước quan trọng nhưng lại được rất ít người chú ý. Đó là bạn nên chuẩn bị chiếc bàn làm việc thật an toàn trước khi tháo lắp máy. Hãy chắc chắn rằng khu vực mà bạn đang chuẩn bị dùng để mở thùng chiếc máy tính không đầy rẫy những vật dụng có thể tạo ra tĩnh điện. Tốt nhất là bạn dùng một chiếc bàn hoàn toàn trống trải, và mang những thứ như văn phòng phẩm, thùng rác, điện thoại sang nơi khác. Một vật tạo ra rất nhiều tĩnh điện nữa là chiếc ghế văn phòng có bánh xe lăn dưới chân. Hãy đẩy nó ra thật xa, và đứng lên khi bạn tiến hành nâng cấp hay sửa chữa máy tính. 44 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Bài 5 NÂNG CẤP MÁY TÍNH 1. Nâng cấp CPU 1.1. CPU là gì? CPU (Central Processing Unit) được gọi là bộ vi xử lý trung tâm, nó được ví như là bộ não của máy tính, nó thực hiện chương trình và điều khiển hoạt động của máy tính. CPU có nhiều kiểu dáng khác nhau. CPU là một mạch xử lý dữ liệu theo chương trình được thiết lập trước. Nó là một mạch tích hợp phức tạp gồm hàng triệu transitor trên một bảng mạch nhỏ. Bộ xử lý trung tâm bao gồm Bộ điều khiển và Bộ làm tính. CPU liên hệ với các thiết bị khác qua mainboard và hệ thống cáp của thiết bị. CPU giao tiếp trực tiếp với bộ nhớ RAM và ROM, còn các thiết bị khác được liên hệ thông qua một vùng nhớ (địa chỉ vào ra) và một ngắt thường gọi chung là cổng. Hình 5.1. Mặt trước và sau của CPU Máy tính hoạt động nhanh hay chậm tùy thuộc rất nhiều vào tốc độ xử lý của CPU, và cơ bản về nâng cấp CPU hay bộ vi xử lý thực chất chỉ là một quá trình tác động vật lý để nhấc chiếc CPU cũ ra và đặt vào đó một chiếc CPU mới với tốc độ xử lý cao hơn. 1.2. Chọn bộ vi xử lý Chọn CPU là làm sao chọn được loại CPU cho hiệu năng sử dụng cao hơn CPU hiện tại nhưng vẫn phải đảm bảo tương thích với các linh kiện không thay thế khác đồng thời giá thành cũng phải xứng đáng với tốc độ mà nó có. Đối với CPU của Intel thì vào thời điểm hiện tại có 4 loại Socket khá phổ biến và vẫn đang được bán đó là LGA775, LGA1366, LGA1155 và cuối cùng là LGA1156 nhưng loại này sẽ sớm bị thay thế bởi dòng LGA1155 mới. Đồng thời dòng CPU máy tính sử dụng Socket 775 cũng đã ra đời từ rất lâu tuy vẫn còn một số dòng CPU mới ra hỗ trợ nhưng thực sự hiệu năng của nó sẽ không cao bằng những dòng CPU mới chạy trên những bo mạch chủ LGA1366 và LGA1155. Đối với những người đang sử dụng các dòng CPU của AMD thì cõ lẽ sẽ dễ thở hơn đôi chút bởi một số CPU đời mới của AMD sử dụng Socket mới hơn vẫn có thể cắm và hoạt động trên các dòng main đời cũ với Socket cũ. Ví dụ như những mainboard sử dụng Socket AM2/AM2+ đời cũ vẫn có thể cắm được một số CPU AM3 đời mới, tuy nhiên cái giá phải trả là băng thông giao tiếp của CPU sẽ 45 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái không được sử dụng tối đa bởi bo mạch chủ không đủ khả năng đáp ứng băng thông của CPU. Các bạn cũng không nên hy vọng gì vào dòng CPU Bulldozer 8 nhân mới nhất của AMD vì nó sẽ sử dụng một dạng Socket hoàn toàn mới và hoàn toàn không tương thích với các Socket có trên mainboard đời cũ. Ngoài vấn đề tương thích giữa main cũ và CPU mới thì giá thành cho CPU mới cũng rất đáng quan tâm, bạn sẽ không muốn mình chọn được một CPU mới với giá khá mềm nhưng khi sử dụng thì tốc độ không được cải thiện là bao. Một điều cần lưu ý khi chọn CPU đó là không phải những CPU có giá cao hơn thì sẽ tốt hơn. Vì thế giới công nghệ luôn luôn phát triển và các dòng chip thế hệ mới sẽ liên tục được phát hành thậm chí chỉ trong 1 năm phải có tới 2 đến 3 dòng CPU mới được ra mắt, những dòng CPU mới hơn thường sẽ có kiến trúc tốt hơn và công nghệ cao hơn nhờ đó mà điện năng tiêu thụ, nhiệt lượng tỏa ra và cả giá thành đều giảm xuống. Nhưng một chiếc PC của những người dùng thông thường sẽ không có tốc độ phát triển nhanh đến như vậy trong thời đại bây giờ. 1.3. Tiến hành thay thế CPU Việc thay thế CPU khó khăn nhất là bước tháo CPU cũ bởi giữa CPU và quạt tản nhiệt thường được bôi một lớp keo tản nhiệt, qua thời gian dài và điều kiện làm việc trong nhiệt độ cao nên lớp keo này dần khô đi trở thành một lớp keo cứng dính chặt chip vào đế của tản nhiệt, nên khi tháo những bộ máy tính có thời gian hoạt động lâu và không thường xuyên vệ sinh máy thì rủi ro gây hỏng hóc ở bước này là khá cao. Đối với những mainboard sử dụng CPU Intel từ Socket775 trở lên thì chiếc quạt tản nhiệt đã có dạng tròn, dạng này được coi là khó tháo lắp hơn những dạng tản nhiệt trước đó rất nhiều, nhưng vì hiệu quả tản nhiệt của nó nên nó vẫn được sử dụng cho tới ngày nay. Đầu tiên cần xác định vị trí của CPU trên main board. Thường thì CPU nằm bên dưới chiếc quạt tản nhiệt tròn to nhất trên bo mạch. Hình 5.2. Vị trí đặt CPU và quản tản nhiệt cho CPU Bốn góc của quạt tản nhiệt có bốn chiếc khóa bằng nhựa, trên mỗi cọc đều 46 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Có mũi tên chỉ dẫn chiều khóa Hình 5.3. Quạt tản nhiệt cho CPU Trước tiên hãy lần theo và rút cáp điện của chiếc quạt này trên bo mạch. Sau đó hãy dùng tuốc nơ vít 2 cạnh cỡ lớn và vặn chiếc vít này ngược chiều mũi tên rồi kéo nhẹ đỉnh vít lên, tốt nhất các bạn nên tháo 2 vít chéo nhau trước vì khi mở 2 khóa ở cùng 1 bên toàn bộ quạt sẽ bị kéo nghiêng về 1 phía và cạnh của tản nhiệt sẽ có thể quét vào những linh kiện bên dưới gây hư hỏng (mặc dù ít xảy ra trường hợp này nhưng “cẩn tắc vô áy náy”). Nhẹ nhàng nhấc quạt khỏi mainboard, nếu keo trên quạt vẫn còn ướt và bám nhiều thì bạn vẫn có thể dùng lại được, còn nếu keo đã khô cứng và phải nhấc mạnh mới rút được quạt lên thì bạn không thể dùng tiếp phần keo dẫn nhiệt đang dính trên quạt được. Lúc này bạn cần rửa sạch keo đã khô cứng và bơm keo mới để thay thế, keo thay thế có thể mua tại các điểm bán lẻ linh kiện máy tính. Tuy nhiên khi bạn mua bộ vi xử lý mới bạn sẽ có chiếc quạt mới với keo được bôi sẵn trên quạt nên bạn chỉ cần chú ý vấn đề trên khi bạn mua hàng không nguyên hộp (hay còn được người trong nghề gọi là hàng tray). Lúc này đã nhìn thấy được phần lưng của con chip cũ, hãy tìm xung quanh con chip bạn sẽ thấy 1 thanh thép nhỏ được dùng để khóa chặn CPU. Hãy nhẹ nhằng kéo đầu thanh thép này sang ngang để nó vượt ra khỏi lẫy khóa rồi kéo nó lên trên. Hình 5.4. Cần gạt định vị CPU vào Socket 47 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Tiếp tục nhẹ nhàng mở phần nắp giữ chip lên và bạn đã có thể nhấc được con chip cũ ra ngoài.Sau khi nhấc được con chip này ra, các bạn lấy con chip mới và chú ý xung quanh con chip có một vài điểm bị khoét vào trong, những điểm này sẽ phù hợp với những điểm trên bo mạch để đảm bảo bạn không thể đặt sai chiều. Vì vậy cách tốt nhất là bạn thử đặt CPU vào và quay cả 4 hướng, hướng nào có thể đặt CPU khít xuống mặt Socket thì đó là hướng đúng. Hình 5.5. Điểm khuyết trên CPU Úp tấm chắn và cài thanh thép lại như cũ rồi chuẩn bị lắp lại quạt. Hình 5.6. Bôi keo tản nhiệt lên CPU Trước khi lắp lại quạt bạn cần rút tất cả các chốt của quạt lên trên, lúc này phần nhựa trắc phía dưới của chốt sẽ khép lại. Đặt quạt sao cho vị trí 4 chốt cài trùng với 4 lỗ trên bo mạch chủ sao cho cả 4 chân trắng của quạt chui xuống lỗ. Lúc này hãy dùng tuốc nơ vít vừa tì vào chốt để ép quạt xuống vừa xuay theo chiều mũi tên trên chốt để khóa lại (chốt đầu tiên bạn không cần phải tì quá mạnh). Làm tương tự với chốt chéo đối diện (chốt này sẽ cần tì mạnh và để an toàn bạn cũng có 48 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái thể dùng tay tì thêm vào chính giữa quạt). Khi đã khóa được 2 chốt chéo nhau thì quạt của bạn đã trở nên khác chắc chắn, hãy khóa nốt 2 chốt còn lại là xong. 2. Nâng cấp RAM Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (Random Access Memory), được gọi chung là RAM thường là yếu tố mà người dùng máy tính chọn để nâng cấp khi muốn tăng tốc độ xử lý cho hệ thống. Và khi nhắc đến việc nâng cấp RAM cho hệ thống, phần khó nhất không phải là việc lắp đặt bộ nhớ RAM vào bo mạch chủ như thế nào mà là ở chỗ chọn sao cho đúng và chính xác các loại RAM phù hợp. Một hệ thống muốn hoạt động nhanh, đạt hiệu suất tối đa thì ngoài sức mạnh của bộ xử lý còn có bộ nhớ RAM là yếu tố then chốt. Hình 5.7. RAM Hệ thống được trang bị bao nhiêu bộ nhớ RAM Điều đầu tiên mà bạn cần quan tâm đó là hệ thống bạn đang được trang bị bao nhiêu dung lượng bộ nhớ RAM. Để làm được điều này, đối với Windows 7, tại giao diện làm việc của Windows bạn nhấp phải chuột vào biểu tượng My Computer trên Desktop và chọn Properties và xem thông tin dung lượng dưới mục System > Installed memory (RAM). Các hệ điều hành khác bạn cũng xem với cách thức tương tự như Windows 7. Hình 5.8. Xem thông tin RAM trong Windows 7 Hệ thống có bao nhiêu khe cắm (slot) mở rộng Bước tiếp theo là bạn xác định xem trên bo mạch chủ của mình có bao nhiêu khe cắm bộ nhớ chưa được sử dụng. Điều này sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời chọn mua thêm một hoặc hai thanh bộ nhớ bổ sung hoặc có thể chọn mua một cặp bộ nhớ hoàn toàn mới để thay thế cho thanh bộ nhớ cũ. Để làm được điều này sẽ cần phải mở thùng máy của bạn thông qua một tuốc-nơ-vít. Bạn có thể xác định được các khe cắm DIMM được bố trí thường ở ngay bên cạnh bộ xử lý của máy. Hiện nay, hầu hết hệ thống được trang bị ít nhất 2 49 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái khe cắm thẻ nhớ với ít nhất 2 màu khe cắm để tận dụng các công nghệ Dual Channel (kênh đôi) hay Triple Channel (kênh ba). Nếu không muốn mày mò sợ rách tem bảo hành mà hãng sản xuất máy tính dán sau thùng máy, bạn có thể xem nhanh thông tin khe cắm thẻ nhớ còn trống một cách nhanh chóng thông qua phần mềm CPU-Z, một tiện ích miễn phí tuyệt vời cho phép xem nhiều thông tin hệ thống (bao gồm cả thông tin RAM). Ngoài ra, nếu sử dụng RAM của Crucial sẽ được trang bị một ứng dụng cho phép bạn có thể tiến hành tải về và quét toàn bộ hệ thống để đưa ra giải pháp tối ưu nhất để iến hành nâng cấp. Công cụ này được cung cấp tại đây, bạn có thể dùng nó để kiểm tra giới hạn về số lượng bộ nhớ RAM mà bạn có thể cài đặt cho bo mạch trên hệ thống của bạn. Bộ nhớ RAM bao nhiêu là đủ Trước khi quyết định thực hiện việc nâng cấp RAM, bạn hãy xác định mình sẽ nâng cấp bao nhiêu dung lượng bộ nhớ RAM là đủ. Nếu chỉ muốn tăng gấp đôi bộ nhớ đang sử dụng, bạn hãy xác định khe cắm DIMM có sẵn, sau đó bạn chỉ mua một thanh RAM (tốt nhất là cùng hãng sản xuất cũng như model với thanh RAM có trước) và gắn vào khe slot còn lại của bo mạch chủ. Nếu bạn muốn thêm nhiều hơn thế, bạn cần mua một thanh RAM có dung lượng cao hơn. Còn nếu tất cả các khe DIMM của bạn đã được lắp đầy, bạn sẽ phải thay thế thanh bộ nhớ hiện tại bằng một module bộ nhớ RAM khác có dung lượng cao hơn (ví dụ, bạn muốn nâng cấp RAM lên 1GB, nhưng chỉ có 2 khe DIMM với mỗi khe là một module 256MB thì bạn cần tháo ra và mua 2 thanh 512MB để lắp vào). Chọn loại bộ nhớ RAM phù hợp Cuối cùng, điều mà nhiều người cũng cần quan tâm nhất đó là chọn mua loại bộ nhớ RAM nào là phù hợp. Hiện trên thị trường có 3 loại bộ nhớ RAM: DDR, DDR2 và DDR3 với các thiết kế chân cắm khác nhau. Với mỗi khe DIMM để cắm thanh RAM, bạn cần chọn chỉ một loại bộ nhớ duy nhất để gắn vào mà thôi. Nghĩa là bạn không thể cắm thanh RAM DDR vào khe cắm DDR2 hay DDR3 và tương tự. Hình 5.9. Các đời RAM Nếu bạn nâng cấp PC lên Windows 7 64-bit, bạn có thể trang bị cho hệ thống 8GB RAM hoặc cao hơn. Mặc dù thực tế rằng, năng lực của một hệ thống 64-bit có thể hỗ trợ tối đa lên đến 24GB, nhưng với nền công nghệ sản xuất RAM 50 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái cũng như các ứng dụng hiện nay, việc nâng lên dung lượng này là không cần thiết. Ngoài ra, bạn cũng cần biết rằng DDR, DDR2 và DDR3 có hiệu quả làm việc khác nhau, chẳng hạn DDR3 nhanh hơn về tốc độ, khả năng tiết kiệm điện năng tiêu hao, hiệu quả năng lực nó lại cao hơn DDR2. Hiện nay, giá DDR3 giảm mạnh trong khi DDR2 đã tăng lên rất cao do nguồn cung chip nhớ khá hiếm. Do đó, nếu chưa thật sự hiểu rõ khi chọn lựa nâng cấp RAM, bạn nên tham khảo thêm từ nhân viên tư vấn để chọn đúng loại RAM cần thiết. Cách nâng cấp RAM Nếu bạn sợ làm ảnh hưởng đến chế độ bảo hành (nếu còn) thì nên mang máy đến cửa hàng để họ nâng cấp giúp. Thực ra, cách thao tác nâng cấp RAM khá đơn giản. Nếu bạn có chút kiên nhẫn và tỉ mỉ thì có thể tự làm được. Bước 1. Tháo các ốc ở viền trái máy và tháo nắp đậy bên hông ra. Bước 2. Tìm đến khu vực các thanh RAM trên mainboard và cẩn thận đẩy hai ngàm ở hai đầu thanh RAM ra. Bước 3. Định hướng cắm thanh RAM cho đúng với khe cắm. Áp thanh RAM vào khe để ướm thử sao cho vết cắt trùng khớp với mấu chắn ngang trên khe. Bước 4. Đưa thanh RAM lọt vào khe và dùng hai ngón tay cái nhấn nhẹ xuống đồng thời hai bên. Khi nào bạn nghe tiếng “rắc” phát ra khi thanh RAM được bám vào khe, hai ngàm màu trắng đóng lại và giữ chặt lấy thanh RAM là thành công. Bước 5. Cuối cùng, bạn hãy khởi động vào Windows để xem máy hoạt động tốt không. Nếu xảy ra tình trạng kêu “bíp” khi nhấn Power thì bạn cẩn thận tháo ra và lắp lại cho đúng. Khi máy vào Windows và chạy ổn định, đồng thời nhận đúng số lượng RAM nâng cấp ở CPU-Z thì bạn hãy đóng nắp máy lại. Một số thông tin thêm về RAM Các loại RAM và khe cắm: Hãy tìm xem mainboard của máy tính sử dụng loại nào trong 4 loại RAM sau đây: DRAM (EDO hoặc FPM), SDRAM, DDR SDRAM, RDRAM. Bốn loại này đều được cắm trên 1 trong 3 loại khe là SIMM, DIMM, RIMM: + DRAM cắm khe SIMM + SDRAM và DDR SDRAM cắm khe DIMM + RDRAM cắm khe RIMM Trong 4 loại trên thì DRAM hầu như không còn được sử dụng, vì vốn nó chỉ được dùng cho các máy đời 386, 486 . Và để nâng cấp loại bộ nhớ này thì rất khó có thể tìm được linh kiện nâng cấp. Hiện nay đa số các loại mainboard chỉ hỗ trợ chạy 1 loại RAM duy nhất (cùng 1 loại khe cắm). Tuy nhiên cũng có vài loại mainboard cho phép bạn cắm và chạy cùng lúc nhiều loại RAM khác nhau. Tốc độ RAM: Các loại SDRAM, DDR SDRAM, RDRAM đều được định tốc độ bằng hoặc hơn tốc độ bus hệ thống (FSB - Front side bus, tốc độ truyền dữ liệu giữa CPU và RAM). Nếu hệ thống bạn đang chạy với SDRAM PC66 thì hãy thay thế nó bằng SDRAM PC100 để đạt tốc độ cao hơn. Tuy nhiên, nếu bạn kết hợp nhiều loại SDRAM ở các tốc độ khác nhau thì hệ thống chỉ chạy được với tốc độ thấp nhất trong số đó. Thứ tự khe cắm (bank): Trong một vài mainboard thì khe gần CPU nhất (thường là bank 0) phải được gắn RAM đầu tiên, sau đó là các bank tiếp theo. 51 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Trong khi đó ở một vài loại khác thì bank 0 phải được gắn thanh RAM có dung lượng cao nhất (nếu bạn dùng nhiều thanh cùng lúc). Điều này có vẻ không quan trọng lắm, tuy nhiên hãy tìm hiểu thêm về thông số của loại mainboard mà bạn đang sử dụng nếu bạn có nhiều hơn 1 thanh RAM với kích thước không đồng đều. Xác định đúng loại RAM: Bạn cần xác định được rằng máy tính của mình hỗ trợ loại RAM DDR2 hay DDR3. Thông thường những chiếc máy tính mua từ cách đây 3 năm trở lên thì mainboard (bo mạch chủ) sẽ chỉ hỗ trợ DDR2. Ngoài ra, những máy đời cũ còn sử dụng cả RDRAM hoặc SDRAM, tuy nhiên những loại này rất hiếm trên thị trường. Để xác định được loại RAM mà mainboard hỗ trợ thì người dùng có thể xem xét ở hóa đơn khi mua máy tính. Nếu không còn giấy tờ này thì chúng ta cũng có thể kiểm tra bằng cách tìm kiếm thông tin tại website của hãng sản xuất mainboard mà máy tính của mình đang sử dụng. Tại đây, bạn còn có thể tìm kiếm thông tin về tính tương thích của các sản phẩm với mainboard của mình. Một cách đơn giản hơn bạn có thể kiểm tra là sử dụng phần mềm CPUz để xác định loại RAM hoăcn mainboard mà máy mình đang sử dụng. Nếu máy tính của bạn đang sử dụng RAM DDR2 trong khi bo mạch chủ có hỗ trợ cả RAM DDR3 thì đừng ngần ngại lựa chọn ngay một sản phẩm RAM tối tân hơn. Bởi lẽ hiệu năng thực tế của DDR3 cao hơn nhiều so với DDR2 trong khi giá cả của sản phẩm mới hơn lại thấp hơn bởi DDR2 “cháy hàng” dẫn đến giá bán tăng vọt. Bus của RAM : Điều tiếp theo mà chúng ta cần quan tâm khi lựa chọn RAM là tìm hiểu Bus của RAM. Đặc biệt với những ai có thói quen làm việc với nhiều tác vụ cùng lúc thì việc các ứng dụng này “ăn” nhiều vào bộ nhớ là điều thường xuyên gặp phải. Do vậy, ngoài yêu cầu về dung lượng RAM phù hợp thì mức bus của RAM cao cũng rất quan trọng. Có thể hiểu rằng bus của RAM tựa như tốc độ di chuyển của luồng dữ liệu, khi tốc độ càng lớn thì thời gian hoàn thành công việc càng nhỏ. DDR3 xuất hiện đã mang đến những thay đổi đáng kể về bus RAM với 1066MHz, 1333MHz, 1600MHz Chỉ cần làm một phép tính đơn giản như sau bạn sẽ có con số khá ấn tượng với DDR3. RAM DDR2 bus 800MHz hay 1066MHz thì mức băng thông lần lượt sẽ là 6,4GB/s và 8,5GB/s, trong khi đó RAM DDR3 phổ biến hiện nay trên thị trường với bus 1333MHz và 1600MHz thì ta sẽ có mức băng thông là 10,66GB/s và 12,8GB/s, và mức băng thông này của DDR3 có thể thấy là hơn xấp xỉ 1.5 lần so với DDR2. Một con số vô cùng ấn tượng với người dùng, đặc biệt là đối với các game thủ của chúng ta. Thông thường nếu không quan tâm nhiều đến vấn đề chi phí thì bạn có thể RAM có số bus tối đa ghi trên mainboard. Trong trường hợp muốn tự tính và mua RAM có bus phù hợp với CPU và bo mạch chủ thì theo một cách gần đúng, bạn có thể dùng công thức sau để tính: lấy bus CPU chia 4 rồi đem nhân kết quả với 2 (hoặc ngắn gọn hơn là lấy bus CPU chia 2). Ví dụ: chọn loại CPU có bus 800 MHz tương thích với mainboard, bus RAM của hệ thống sẽ là: (800/4)*2 = 200*2 = 400 MHz. Dung lượng RAM: Bạn cũng nên cân nhắc mà số dung lượng RAM mình cần đến. Đa số những chiếc laptop mới ngày nay đều được trang bị 4GB RAM, với 52 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái máy bàn thì bạn cũng có thể tự do cấu hình máy tính của mình sao cho phù hợp nhất. Thông thường 2GB là đã đủ để chạy tốt những ứng dụng cơ bản của máy tính. Tuy nhiên, nếu chơi các game nặng hay chạy các chương trình như kiểu Adobe thì có lẽ 4GB mới đủ để bạn không gặp phải vấn đề thời gian khi máy tính hoạt động. Người dùng cũng cần chú ý về HĐH mà mình đang sử dụng để tránh tình trạng lãng phí khi mua RAM. Nếu đang sử dụng một HĐH 32 bit thì chúng ta cần nhớ dung lượng RAM tối đa mà hệ thống có thể hỗ trợ chỉ vào mức 3,2GB hoặc thậm chí ít hơn. Rất nhiều trường hợp đã bỏ tiền ra để mua 6GB hay thậm chí là 8GB cho một OS 32 bit và đây quả thật là một sự lãng phí lớn do thiếu hiểu biết tường tận về vấn đề. Với hệ điều hành 64 bit thì bạn hoàn toàn không cần phải chú ý đến dung lượng RAM hỗ trợ. Chọn RAM thường hay cao cấp? Những loại CPU đời mới hỗ trợ rất tốt chạy kênh đôi RAM. Hiệu suất làm việc, thời gian di chuyển dữ liệu cũng như tốc độ làm việc của hệ thống cũng tăng lên đáng kể khi máy tính của bạn chạy với 2 thanh RAM. Công việc tiếp theo mà bạn sẽ phải quan tâm đến là việc chọn loại RAM nào cho phù hợp: RAM thường hay loại cao cấp có kèm tản nhiệt riêng. Với đa số người dùng thì RAM thường sẽ là sự lựa chọn đơn giản, phù hợp và hợp lý về mặt kinh tế đối với họ. Với một hệ thống tản nhiệt tốt cũng như không quá quan tâm và chạy theo công nghệ thì bạn hoàn toàn có thể làm việc cũng như giải trí tốt với loại RAM thường. Tuy nhiên, đối với những tín đồ của công nghệ cũng như những game thủ thì một chiếc RAM thông thường có lẽ là không đủ thỏa mãn ham muốn của họ. Thiết bị này cần được cung cấp một hệ thống tản nhiệt riêng bên cạnh hệ thống làm mát chung của máy tính nhằm tăng thêm tính ổn định khi hoạt động. 3. Nâng cấp đồ họa và card âm thanh 3.1. Nâng cấp Card đồ họa Card màn hình là thiết bị quan trọng quyết định tốc độ chơi game và xử lý đồ họa trên một PC. Nhiều người dùng hiện vẫn cảm thấy khó khăn trong việc chọn và lắp ráp sản phẩm vào máy tính. Chọn card đồ họa Khi chọn card đồ họa, người dùng nên chú tâm vào kích cỡ, điện năng tiêu thụ và giá cả. Các chip đồ họa mới của cả 2 công ty Nvidia và AMD đều sử dụng cổng kết nối PCI Express, hỗ trợ công nghệ DirectX 11 cho hình ảnh đẹp và tạo nhiều hiệu ứng hơn. Nếu có nhu cầu chơi các game nặng hay xử lý đồ họa phức tạp, người tiêu dùng nên chọn các thiết bị cao cấp từ 300 USD trở lên. Phần lớn thiết bị này sẽ có kích cỡ to, tiêu thụ nhiều điện năng. Yêu cầu để sử dụng được là vỏ case rộng, thoáng cùng bộ nguồn công suất thực từ 500 đến 750W. Nếu không cần xử lý đồ họa quá cao để chơi các game mới mà chỉ phục vụ xem phim HD đơn thuần, người dùng nên chọn những model bình dân giá thấp không cần quạt tản nhiệt, chạy êm và tiêu tốn ít điện năng. Cách tháo lắp vào nâng cấp. 53 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Hình 5.10. Các dụng cụ để hỗ trợ trong việc nâng cấp card màn hình. Bước 1: Khi đã chọn được sản phẩm đáp ứng đủ yêu cầu về mục đich sử dụng, không gian và nguồn điện, bước đầu tiên cần phẩi tải driver từ trên website của hãng sản xuất. Người dùng có thể tải dữ liệu từ website của 2 công ty sản xuất chip đồ họa lớn nhất là Nvidia và AMD. Bước 2: Xóa driver của card màn hình cũ. Bước 3: Tắt toàn bộ nguồn điện của PC. Hình 5.11. Nguồn điện trên card đồ họa Bước 4: Gỡ hết các kết nối trên card đồ họa cũ và dùng tua vít tháo ốc vít đính sản phẩm vào vỏ PC. 54 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Hình 5.12. Lắp Card đồ họa vào khe cắm trên Main Bước 5: Khi đã tháo hết các kết nối và ốc vít, bắt đầu gỡ card đồ họa cũ ra. Phần lớn bo mạch chủ sẽ có chốt nhỏ (trên hình) có nhiệm vụ giữ chặt chân card vì vậy bắt buộc phải đẩy chốt xuống (hoặc sang bên) mới có thể rút được. Bước 6: Sau khi gỡ được card cũ, lắp sản phẩm mới vào bằng cách dùng lực nhẹ ấn card màn hình vào bo mạch chủ đồng thời để ý không để dây điện chèn ngang qua. Bước 7: Dùng ốc vít để gắn chặt card màn hình mới vào vỏ PC. Hình 5.13. Card đồ họa sau khi lắp xong Bước 8: Cắm nguồn điện phụ, các cổng kết nối với màn hình như VGA hay HDMI... Bước 9: Bật máy tính, nếu nghe thấy tiếng lạch cạnh rất có thể những vật thể lạ đã chạm quạt tản nhiệt trên card. Khi đó tắt máy và kiểm tra lại. Bước 10: Sau khi PC khởi động thành công, bắt đầu cài driver cho card màn hình mới. 3.2. Nâng cấp Card âm thanh 55 Bảo trì nâng cao máy tính và hệ thống mạng Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Với sự phát triển của công nghệ, máy tính giờ đây có thể thay thế hoàn toàn các thiết bị giải trí trong gia đình. Chẳng hạn như ta có thể kết nối máy tính với dàn âm thanh hifi để thưởng thức và hòa mình vào giai điệu của những bài hát ngọt ngào. Để đạt được âm thanh chất lượng cao máy tính của bạn cần được lắp đặt loại card tốt một chút. Phần này sẽ đề cập đến cách lựa chọn cũng như lắp đặt mới cho những ai muốn nâng cấp card âm thanh. Hình 5.14.Card âm thanh Đầu tiên là cách lựa chọn card. Khi lựa chọn một card âm thanh tốt, bạn cần lưu ý đến ngõ cắm của card. Những loại card thông thường chỉ có ngõ micrô, ngõ tai nghe, cổng Game/MIDI (để gắn các thiết bị như tay cầm hay thanh điều khiển game) và ngõ dành cho loa (thường là loa 2.0). Những loại card này chỉ có thể hỗ trợ cho loa 2.0 nên cho chất lượng âm thanh không được cao. Đối với những loại card chất lượng hơn bạn sẽ để ý đến các ngõ cắm sẽ có các ngõ cắm như ngõ ra cho từng loa hay từng cặp loa (trước/sau/trung tâm) và ngõ vào cho các thiết bị âm thanh ngoại vi cũng như cổng MIDI (In/Out) cho các thiết bị dạng keyboard Đối với một số dòng card âm thanh cao cấp hơn chúng còn được hỗ trợ cổng S/PDIF dành cho các thiết bị âm thanh cho chất lượng cao như đầu DVD. Các loại card này thường hỗ trợ cho các bộ loa từ 2.1/5.1/7.1 trở lên với chế độ âm thanh xoay chiều (surround sound) nên rất thích hợp với xem phim hay chơi game và nghe nhạc thì không còn gì tuyệt bằng. Tùy theo nhu cầu sử dụng và hầu bao mà chọn loại card phù hợp. Sau khi đã chọn được card âm thanh ưng ý chúng ta bắt đầu tiến hành lắp đặt. Trước hết chúng ta cần xác định là card âm thanh cũ là loại gắn rời hay được tích hợp trên bo mạch. Bạn có thể biết được điều này bằng cách xem sách hướng dẫn đi kèm bo mạch hoặc có thể vào System-Ha