Giáo trình Bảo dưỡng động cơ điện

tránh biến dạng nắp chắn mỡ Hình 2.3.3 2.3.4 Làm sạch ổ bi Dùng giẻ lau làm sạch bên trong và bên ngoài ổ bi, làm sạch mỡ cũ Hình 2.3.4 2.3.5 Tra mỡ mới vào ổ bi Vừa bôi mỡ vừa ép chặt mỡ vào trong vòng bi Hình 2.3.5 25 2.3.6 Lắp nắp chắn mỡ ổ bi Đặt nắp chắn mỡ vào ổ bi đúng chiều Hình 2.3.6a Dùng tay ép đều nắp chắn mỡ vào ổ bi sao cho nắp chắn mỡ vào khớp với áo bi Hình 2.3.6b 2.3.7 Lắp nắp trước Dùng tuýp khẩu siết các bu lông bắt nắp trước với stator Hình 2.3.7 26 2.3.8 Lắp nắp sau Dùng tuýp khẩu siết các bu lông bắt nắp sau với stator Hình 2.3.8 2.4 Kiểm tra cách điện cuộn dây 2.4.1 Tháo đầu nối dây ở hộp đấu nối Dùng tuốcnơvít tháo nắp hộp đấu nối Hình 2.4.1 2.4.2 Kiểm tra cách điện cuộn dây với vỏ máy Dùng đồng hồ vạn năng thang đo điện trở một đầu que đo để vào 1 đầu dây của cuộn dây một đầu que đo còn lại để vào vỏ máy nếu giá trị đo được là ∞ thì cuộn dây được cách điện tốt Chú ý lần lượt đo từng pha với mát Hình 2.4.2 27 2.4.3 Lắp đầu nối dây ở hộp đấu nối Dùng tuốcnơvít vặn chặt các đầu dây với cầu đấu nối trong hộp Hình 2.4.3 B. Câu hỏi và bài tập thực hành Bài tập 1: Làm sạch động cơ điện. Bài tập 2: Bảo dưỡng bi đỡ trục. Bài tập 3: Kiểm tra cuộn dây. C. Ghi nhớ Cần chú ý các nội dung trọng tâm: - Tháo các nắp trước và nắp sau phải vam hoặc gõ đều nhẹ nhàng. - Phương pháp đo khi kiểm tra cách điện cuộn dây. 28 HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN I. Vị trí, tính chất của mô đun - Vị trí: Mô đun bảo dưỡng - sửa chữa động điện là một mô đun chuyên môn nghề trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề sửa chữa máy nông nghiệp; mô đun này là mô đun thứ hai được giảng dạy trong chương trình. - Tính chất: Mô đun bảo dưỡng động cơ điện là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành bảo dưỡng động cơ điện được giảng dạy tại cơ sở đào tạo có đầy đủ máy móc, trang thiết bị cần thiết. II. Mục tiêu Học xong mô đun này người học có khả năng: - Trình bày được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của động cơ điện. - Mô tả được các bước thực hiện bảo dưỡng động cơ điện. - Thực hiện bố trí vị trí làm việc hợp lý, lựa chọn và sắp xếp các thiết bị dụng cụ khoa học. - Thực hiện bảo dưỡng động cơ điện đúng trình tự và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật. - Rèn luyện tính cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác, tư duy kỹ thuật. III. Nội dung chính của mô đun Mã bài Tên bài Loại bài dạy Địa điểm Thời gian Tổng số Lý thuyết Thực hành Kiểm tra* MĐ02-1 Bài 1. Bảo dưỡng động cơ điện 1 pha Tích hợp Xưởng thực hành 18 3 14 1 MĐ02-2 Bài 2. Bảo dưỡng động cơ điện 3 pha Tích hợp Xưởng thực hành 18 3 14 1 Kiểm tra hết mô đun 4 4 Cộng 40 6 28 6 IV. Hƣớng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành 4.1 Bài 1. Bảo dƣỡng động cơ điện 1 pha Bài tập 1 - Nguồn lực: Động cơ điện 1 pha. - Cách tổ chức thực hiện: chia các nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm). - Thời gian hoàn thành: 15 phút/ nhóm. - Phương pháp đánh giá: Giáo viên cho học viên làm sạch động cơ, quan sát quá trình làm việc, đánh giá kỹ năng thực hiện và thái độ. 29 - Kết quả cần đạt được: Động cơ điện được làm sạch bên ngoài động cơ. Bài tập 2 - Nguồn lực: Động cơ điện 1 pha. - Cách tổ chức thực hiện: chia các nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm). - Thời gian hoàn thành: 60 phút/ nhóm. - Phương pháp đánh giá: Giáo viên cho học viên tháo, lắp bảo dưỡng bi đỡ trục động cơ, quan sát quá trình làm việc, đánh giá kỹ năng thực hiện và thái độ. - Kết quả cần đạt được: Động cơ điện được tra mỡ mới vào bi, động cơ hoạt động êm dịu. Bài tập 3 - Nguồn lực: Động cơ điện 1 pha ( có 1 động cơ hỏng) - Cách tổ chức thực hiện: chia các nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm). - Thời gian hoàn thành: 60 phút/ nhóm. - Phương pháp đánh giá: Giáo viên cho học viên đo kiểm tra cuộn dây và tụ điện, học sinh phải kết luận được động cơ nào còn tốt động cơ nào hỏng, quan sát quá trình làm việc, đánh giá kỹ năng thực hiện và thái độ. - Kết quả cần đạt được: Phân loại được động cơ tốt và động cơ đã hỏng. 4.2 Bài 2. Bảo dƣỡng động cơ điện 3 pha Bài tập 1 - Nguồn lực: Động cơ điện 3 pha. - Cách tổ chức thực hiện: chia các nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm). - Thời gian hoàn thành: 15 phút/ nhóm. - Phương pháp đánh giá: Giáo viên cho học viên làm sạch động cơ, quan sát quá trình làm việc, đánh giá kỹ năng thực hiện và thái độ. - Kết quả cần đạt được: Động cơ điện được làm sạch bên ngoài động cơ. Bài tập 2 - Nguồn lực: Động cơ điện 3 pha. - Cách tổ chức thực hiện: chia các nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm). - Thời gian hoàn thành: 60 phút/ nhóm. - Phương pháp đánh giá: Giáo viên cho học viên tháo, lắp bảo dưỡng bi đỡ trục động cơ, quan sát quá trình làm việc, đánh giá kỹ năng thực hiện và thái độ. - Kết quả cần đạt được: Động cơ điện được tra mỡ mới vào bi, động cơ hoạt động êm dịu. Bài tập 3 - Nguồn lực: Động cơ điện 3 pha ( có 1 động cơ hỏng) - Cách tổ chức thực hiện: chia các nhóm nhỏ (5 học viên/ nhóm). - Thời gian hoàn thành: 60 phút/ nhóm. - Phương pháp đánh giá: Giáo viên cho học viên đo kiểm tra cuộn dây, học sinh phải kết luận được động cơ nào còn tốt động cơ nào hỏng, quan sát quá trình làm việc, đánh giá kỹ năng thực hiện và thái độ. 30 - Kết quả cần đạt được: Phân loại được động cơ tốt và động cơ đã hỏng. V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 5.1 Bài 1 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá Động cơ được làm sạch sẽ bên ngoài. Đánh giá quá trình thao tác và kết quả thực hiện. Bi đỡ trục được tra mỡ đủ. Quan sát thao tác của học viên, đối chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng bảo dưỡng bi. Xác định được tình trạng kỹ thuật của cuộn dây. Xác định được tình trạng kỹ thuật của cuộn dây. Xác định được tình trạng kỹ thuật của tụ điện. Quan sát sự thực hiện của học viên, dựa theo tiêu chuẩn của kỹ năng đo kiểm tụ điện. Mức độ cẩn thận, chính xác. Quan sát sự thực hiện của học viên, dựa theo thái độ thực hiện. 5.2 Bài 2 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá Động cơ được làm sạch sẽ bên ngoài. Đánh giá quá trình thao tác và kết quả thực hiện. Bi đỡ trục được tra mỡ đủ. Quan sát thao tác của học viên, đối chiếu với phiếu đánh giá kỹ năng bảo dưỡng bi. Xác định được tình trạng kỹ thuật của cuộn dây. Xác định được tình trạng kỹ thuật của cuộn dây. Mức độ cẩn thận, chính xác. Quan sát sự thực hiện của học viên, dựa theo thái độ thực hiện. 31 VI. Tài liệu tham khảo [1]. Nguyễn Hồng Anh, Bùi Tấn Lợi, Nguyễn Văn Tấn, Võ Quang Sơn (2006), Kỹ thuật điện, Đại học bách khoa, Hà Nội. [2]. Nguyễn Đức Sỹ (1995), Công nghệ chế tạo máy điện và máy biến áp, NXB Hà Nội. [3]. Vũ Gia Anh, Trần Khương Hà, Phan Tử Thụ, Nguyễn Văn Sáu (2001), Máy điện, NXB Khoa học kỹ thuật. [4]. Châu Ngọc Thạch (1994), Hướng dẫn sử dụng, sửa chữa máy biến áp, động cơ công suất nhỏ, NXB Hà Nội. [5]. Nguyễn Đức Sỹ, Sửa chữa máy điện, máy biến áp, NXB Giáo dục. [6]. Nguyễn Đức Hải, Máy điện trong thiết bị tự động, NXB Giáo dục. 32 DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH, BIÊN SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP (Theo Quyết định số 1415/QĐ-BNN-TCCB, ngày 27 tháng 6 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 1. Chủ nhiệm: Ông Nguyễn Văn An - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông nghiệp 2. Phó chủ nhiệm: Ông Hoàng Ngọc Thịnh - Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 3. Thƣ ký: Ông Phạm Văn Úc - Trưởng khoa Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông nghiệp 4. Các ủy viên: - Ông Phạm Tố Như, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông nghiệp - Ông Vũ Quang Huy, Giáo viên Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông nghiệp - Ông Phạm Ngọc Tuấn, Trưởng phòng Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ - Ông Nguyễn Đình Thanh, Giám đốc Công ty cổ phần Cơ điện nông nghiệp Hải Dương./. DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU CHƢƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP (Theo Quyết định số 1785/QĐ-BNN-TCCB ngày 05 tháng 8 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 1. Chủ tịch: Ông Lê Thái Dương, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ 2. Thƣ ký: Ông Lâm Quang Dụ, Phó trưởng phòng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 3. Các ủy viên: - Ông Trần Văn Điền, Phó trưởng khoa Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ - Ông Nguyễn Quang Hoè, Trưởng khoa Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Tây Bắc - Ông Vương Văn Hồng, Phó giám đốc Công ty cổ phần Cơ điện nông nghiệp Hải Dương./.