Giáo dục sức khỏe sinh sản cho học sinh THPT

Ths-Bs Hoàng Thị Tâm Phó Giám đốc Sở Y tếChi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐGIÁO DỤC SỨC KHỎE SINH SẢN CHO HỌC SINH PTTH 1. Mục đích, mục tiêu của việc GDSKSS cho học sinhCung cấp thông tin và giáo dục về sức khỏe sinh sản để giúp VTN tự khám phá những tính cách, các tiêu chuẩn và những chọn lựa của riêng mình, đồng thời cũng nâng cao kiến thức và hiểu biết của các em về các vấn đề SKSS.- Cung cấp kiến thức và sự hiểu biết về các vấn đề dân số, SKSS cho VTN, đồng thời hình thành và phát triển thái độ và hành vi giúp học sinh có đợc những quyết định có trách nhiệm liên quan đến lĩnh vực này cho cuộc sống hiện tại cũng như trong tương lai.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT - Giải quyết những vấn đề SKSS và tình dục của VTN, bao gồm: mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn và các BLTQĐTD kể cả HIV/AIDS thông qua việc nâng cao trách nhiệm về lối sống tình dục và sinh sản lành mạnh cùng với việc cung cấp các dịch vụ, tư vấn thích hợp cho lứa tuổi nàyGIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT2. Nội dung của việc GDSKSS VTN cho học sinhHiện nay giáo dục SKSS chưa phải là một môn học độc lập nên việc lồng ghép, tích hợp vào các môn học khác nhau là rất phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Tại các trường THPT, việc tích hợp các nội dung giáo dục SKSS chủ yếu qua một số môn học chiếm ưu thế như: Sinh học, Giáo dục công dân, Địa lý, Văn học Ở môn sinh SKSS được lồng ghép nhiều nhất, cung cấp được nhiều thông tin, dễ dạy và có nhiều giáo cụ trực quan tốt. Nội dung các chủ đề giáo dục thường tập trung trang bị kiến thức cho HS về những biến đổi thể chất của tuổi dậy thì, các cơ quan sinh dục, sinh sản, các biện pháp tránh thai, phòng bệnh lây truyền qua đường tình dục GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT2. Nội dung của việc GDSKSS VTN cho học sinhMôn Giáo dục công dân tập trung giáo dục các chủ đề: Tình yêu, hôn nhân, gia đình, luật hôn nhân - gia đình, chính sách dân số, quyền sinh sản, bình đẳng giới, những đặc trưng của VTN, quyền của VTN, phát triển con người. Môn Ngữ văn hướng HS vào việc thảo luận, nói và viết về các chủ đề quan hệ gia đình và xã hội, bình đẳng giới. Môn Địa lý tập trung giảng dạy các nội dung dân số và phát triển, địa lý dân số và rất phù hợp để cung cấp kiến thức về các vấn đề vĩ mô phát triển dân số.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT2. Nội dung của việc GDSKSS VTN cho học sinhTuy nhiên các nội dung giáo dục SKSS cũng cần được tích hợp vào một số môn khác nhằm tạo sức mạnh tổng hợp cả về chiều rộng lẫn chiều sâu các kiến thức về SKSS cho HS. Cách tiến hành lồng ghép có thể thực hiện theo 3 cách: Lồng ghép toàn bộ nội dung giáo dục SKSS VTN với toàn bộ nội dung bài học. Lồng ghép một phần nội dung của bài học với nội dung giáo dục SKSS VTN. Lồng ghép nội dung giáo dục SKSS VTN vào phần kết luận được rút ra từ ý nghĩa của bài học. GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT2. Nội dung của việc GDSKSS VTN cho học sinhĐể các em có nhận thức đúng, chủ động tháo gỡ những khó khăn thường gặp về SKSS trong lứa tuổi VTN, khi tiến hành giáo dục cần phải nắm vững những nội dung cụ thể và cần nhấn mạnh, chuyển tải các thông điệp, định hướng thái độ, hành vi cho các em. Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lí của VTN, nội dung giáo dục SKSS bao gồm:Tình bạn và tình bạn khác giớiTình yêu và tình dụcPhòng tránh mang thai, phá thai ở tuổi VTN.Phòng tránh các BLTQĐTD.Không kết hôn sớmQuyền chăm sóc SKSS.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT3. Nguyên tắc của việc GDSKSS cho học sinhVấn đề GDSKSS cho VTN là vấn đề quan trọng, cần thiết, tuy nhiên cũng là một lĩnh vực phức tạp và tế nhị. Vì vậy, ngoài việc phải đảm bảo những nguyên tắc chung như: tính khoa học, tính giáo dục, tính thực tiễn như các môn học khác, cần phải chú ý đến những nguyên tắc sau: - Nguyên tắc 1: Đảm bảo sự tin cậy trong GDSKSS - Nguyên tắc 2: Đảm bảo tôn trọng sự thật và trong trắng trong GDSKSS - Nguyên tắc 3: Đảm bảo chuẩn bị tích cực cho sự phát triển của VTN.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT - Nguyên tắc 4: Đảm bảo phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của VTN, của lớp học, yêu cầu giáo dục đặc trưng thích hợp với đối tượng, phải phù hợp với phong tục tập quán của từng vùng, từng địa phương. - Nguyên tắc 5: Đảm bảo việc phát huy vai trò và tính tự giáo dục của VTN dười sự hướng dẫn của tổ chức thanh niên và sự chỉ đạo của người lớn.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT4. Các phương pháp GDSKSS VTNTrong cuộc sống, con người – đặc biệt là VTN luôn phải đối mặt với những vấn đề có liên quan đến SKSS. Do vậy, các em cần phải có kỹ năng sống nhằm đảm bảo tác động tích cực lên cuộc sống của các em. Khi những kỹ năng này của VTN đƣợc phát triển thì các em sẽ có đủ tự tin cũng như sẽ có được những hành vi đúng đắn. Muốn đạt được điều đó trong công tác GDSKSS phải đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần nâng cao vai trò tích cực chủ động của học sinh và phải đảm bảo thông qua các hoạt động các em có thể tự khám và chiếm lĩnh kiến thức, kỹ năng mới.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT Có thể kể đến một số phương pháp sau:* Phương pháp động não- Mô tả phương pháp: Động não là phương pháp giúp HS trong một thời gian ngắn nảy sinh được nhiều ý tưởng, nhiều giả định về một vấn đề nào đó. Đây là một phương pháp có ích để “lôi ra” một danh sách các thông tin.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPTCách tiến hành: Có thể tiến hành theo các bước sau:- GV nêu câu hỏi hoặc vấn đề cần được tìm hiểu trước cả lớp hoặc trước nhóm.- Khích lệ HS phát biểu, đóng góp ý kiến càng nhiều càng tốt.- Liệt kê tất cả các ý kiến lên bảng hoặc giấy Ao không loại trừ một ý kiến nào trừ trường hợp trùng lặp.- Phân loại các ý kiến.- Làm sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng.- Tổng hợp ý kiến của HS, hỏi xem có thắc mắc hay bổ sung gì khôngGIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT* Phương pháp thảo luận nhómMô tả phương pháp: Là phương pháp đặt học sinh vào môi trường học tập (nghiên cứu, thảo luận) theo các nhóm học sinh. Thảo luận nhóm được sử dụng rộng rãi nhằm giúp HS tham gia một cách tích cực, tạo cơ hội cho các em có thể chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, ý kiến để giải quyết vấn đề có liên quan đến nội dung bài học.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPTCách tiến hành: - GV nêu chủ đề thảo luận, chia nhóm, giao câu hỏi, yêu cầu thảo luận cho mỗi nhóm, quy định thời gian thảo luận và phân công vị trí ngồi thảo luận cho mỗi nhóm.- Các nhóm tiến hành thảo luận.- Đại diện mỗi nhóm trình bày kết quả. Các nhóm khác lắng nghe, trao đổi, bổ sung ý kiến.- GV tổng kết các ý kiếnGIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT* Phương pháp đóng vaiMô tả phương pháp: Là phương pháp để HS thực hành một hoặc một số nhiệm vụ hay cách ứng xử nào đó trong một môi trường được quan sát bởi nhiều người khác theo một tình huống nhằm tạo ra những vấn đề cho thảo luận.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPTCách tiến hành:- GV nêu chủ đề, chia nhóm và giao tình huống, yêu cầu đóng vai cho từng nhóm. Trong đó có quy định rõ thời gian chuẩn bị, thời gian đóng vai của mỗi nhóm.- Các nhóm thảo luận chuẩn bị đóng vai.- Các nhóm lên đóng vai.- Lớp thảo luận và đưa ra nhận xét.- GV kết luận.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT* Phương pháp nghiên cứu tình huống.Mô tả phương pháp: Nghiên cứu tình huống thường là nghiên cứu một câu chuyện được viết nhằm tạo ra một tình huống thật để minh chứng một vấn đề hay một loạt vấn đề. Đôi khi nghiên cứu tình huống có thể được thực hiện trên video hay một băng catset mà không phải trên dạng chữ viết.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPTCác bước tiến hành: - Đọc (hoặc xem, nghe) tình huống thực tế.- Suy nghĩ về tình huống.- Đưa ra một hay nhiều câu hỏi hướng dẫn liên quan đến tình huống- Thảo luận tình huống thực tế.- Thảo luận vấn đề chung hay các vấn đề được minh chứng bằng thực tế..GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT* Phương pháp giải quyết vấn đềMô tả phương pháp: Giải quyết vấn đề là kỹ năng cơ bản nhất cần phát triển ở HS. Đó là khả năng xem xét, phân tích điều đang xảy ra và các bước nhằm cải thiện tình hình. Khi biết cách sử dụng phương pháp giải quyết vấn đề, chúng ta có thể tìm ra cách giải quyết cho từng vấn đề cụ thể gặp phải trong cuộc sống hàng ngày.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPTCách tiến hành:A. Xác định vấn đề:- Suy nghĩ xem vấn đề gì cần giải quyết?- Thu thập thông tin có liên quan tới vấn đề và nêu các câu hỏigiúp giải quyết vấn đề.B. Giải quyết vấn đề:- Cân nhắc tới tất cả những tình huống có thể xảy ra khi vận dụng một giải pháp.- Thử nghiệm với các giải pháp khác nhau.- Quyết định chọn giải pháp tốt nhất- Lặp lại tất cả các bước kể trên nếu kết quả chưa đạt.- Cố gắng tìm ra giải pháp tốt nhất.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT* Phương pháp thuyết trìnhMô tả phương pháp: Là phương pháp dạy học phổ biến nhất thường được GV vận dụng trong quá trình dạy học. Phương pháp này được hiểu là GV trình bày bài giảng trên lớp bằng cách giới thiệu khái quát bài, giải thích các điểm chính của bài và giao bài cho HS.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPTCách tiến hành:- Thu hút sự chú ý của HS.- Giới thiệu chủ đề, mục tiêu để học sinh biết được ý nghĩa nội dung của bài- Trình bày chủ đề một cách rõ ràng, súc tích.- Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu- Soạn ra những câu hỏi gợi ý nhằm chỉ dẫn cho học sinh cách tiếp thukiến thức mới- Khuyến khích học sinh đưa ra câu hỏi- Chuẩn bị và sử dụng đồ dùng dạy học để hỗ trợ cho việc trình bày bài giảng được rõ ràng và sinh động.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT* Phương pháp trò chơiMô tả phương pháp: Là phương pháp tổ chức cho học sinh tự tìm hiểu một vấn đề, biểu hiện thái độ hay thực hiện hành động, việc làm thông qua trò chơi nào đó.Ưu điểm:- Qua trò chơi, lớp trẻ không những phát triển về trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ mà còn được hình thành nhiều phẩm chất và hành vi tích cực.- Qua trò chơi HS có cơ hội trải nghiệm những thái độ, hành vi.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT- HS hình thành được năng lực quan sát, được rèn luyện kỹ năng quan sát, nhận xét và đánh giá hành vi.- Bằng trò chơi, việc học tập được tiến hành một cách nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan, nhàm chán.- Trò chơi còn giúp tăng cường khả năng giao tiếp giữa HS với HS, giữa GV với HS.Chính vì những ưu điểm trên, trò chơi được sử dụng như một phương pháp dạy học quan trọng để GDSKSS cho HS.GIÁO DỤC SKSS VTN CHO HỌC SINH THPT Giáo dục nhà trường có ý nghĩa rất lớn đối với các em học sinh. Thông qua sự dạy dỗ, hướng dẫn của các thầy cô trên lớp các em được truyền đạt những kiến thức một cách có hệ thống, đầy đủ và đúng đắn. Thầy cô là người cha mẹ thứ hai trong đời của các em, cung cấp cho học sinh nhiều thông tin nhất, dễ hiểu, dễ nhớ nhất, đặc biệt những kiến thức có liên quan đến SKSSVTN. Thầy cô luôn đóng vai trò như những chuyên gia tâm lý đứng bên các em giúp các em vượt qua những băng khoăn, lo lắng của tuổi mới lớn.MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐƯA GIÁO DỤC SKSS CHO HỌC SINH Biện pháp 1: Tăng cường sự chỉ đạo và cải tiến trong chương trình giảng dạy trong nhà trường THPTBiện pháp 2: Cần đẩy mạnh hơn nữa công việc bồi dưỡng, đào tạo cán bộ để có đội ngũ cán bộ đông đảo, có kiến thức và phương pháp giáo dục, hướng dẫn về VTN về yêu, tình dục và các vấn đề về SKSS.Biện pháp 3: Xây dựng nhà trường thành những đơn vị văn hóa, đẩy mạnh công tác giáo dục đạo đức, xây dựng nếp sống văn hóa trong học sinhMỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐƯA GIÁO DỤC SKSS CHO HỌC SINHBiện pháp 4: Tổ chức các hoạt động ngoại khóa có chất lượng, xây dựng các mô hình tác động: các loại hình câu lạc bộ, các mô hình tư vấn, giáo dục đồng đẳng, lồng ghép các hoạt động tập thể của lớp- Hình thức GDSKSS ngoài giờ học: + Sinh hoạt câu lạc bộ theo chủ đề + Thi tìm hiểu, sáng tác theo chủ đề GDSKSSBiện pháp 5: Biện pháp lồng ghép giáo dục giữa gia đình, nhà trường và xã hộiMỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐƯA GIÁO DỤC SKSS CHO HỌC SINHThank You !