Giáo án vật lý -CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT RẮN CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ BA LỰC KHÔNG SONG SONG (Tiết 1)

CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT RẮN CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ BA LỰC KHÔNG SONG SONG (Tiết 1) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Nêu được định nghĩa của vật rắn và giá của lực. - Phát biểu được điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực không song song. 2. Kỹ năng: - Xác định được trọng tâm của một vật mỏng, phẳng bằng phương pháp thực nghiệm. - Vận dụng được các điều kiện cân bằng để giải các bài tập như ở trong bài. II. PHƯƠNG PHÁP: - Kết hợp các phương pháp trực quan, đặt vấn đề. III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Các thí nghiệm hình17.1, 17.2, 17.3 SGK. - Các tấm mỏng phẳng (bằng nhôm, nhựa cứng …) theo hình17.4 SGK. 2. Học sinh: - Ôn lại điều kiện cân bằng của một chất điểm. IV. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC: 1. Ổn định lớp: 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: 32 phút Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Xác định điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực: - Bố trí thí nghiệm như hình 17.1. - Gợi ý so sánh vật rắn và chất điểm. - Quan sát thí nghiệm và trả lời C1. - So sánh với trường hợp I. Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực: 1. Thí nghiệm: Nhận xét: vật đứng yên nếu hai trọng lượng P1 và P2 bằng nhau và nếu hai dây buộc vào vật nằm trên một đường thẳng. 2. Điều kiện cân bằng: - Nêu khái niệm vật rắn. - Lưu ý khái niệm giá của lực. Hoạt động 2: Xác định trọng tâm của vật phẳng, mỏng bằng phương pháp thực nghiệm: - Nêu câu hỏi về trọng tâm. - Treo một vật phẳng, mỏng trên một sợi dây. - Gợi ý: Giá của trọng lực đi qua trọng tâm. - Hướng dẫn: áp dụng điều kiện cân bằng. cân bằng của chất điểm. - Phát biểu điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực. - Nhớ lại khái niệm trọng tâm. - Xác định các lực tác dụng lên vật treo trên sợi dây. - Xác định giá của trọng lực. - Tìm phương án xác định trọng tâm của vật bằng thực nghiệm. - Làm việc theo nhóm xác định trọng tâm của một số vật phẳng có hình dạng khác nhau. Muốn cho vật chịu tác dụng của hai lực ở trạng thái cân bằng thì hai lực đó phải cùng giá, cùng độ lớn và ngược chiều. 21 FF   3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng bằng phương pháp thực nghiệm: a) Đối với vật mỏng, phẳng thì xác định trọng tâm bằng phương pháp thực nghiệm: Buộc dây vào lỗ nhỏ A ở mép của vật rồi treo nó lên, trọng tâm phải nằm trên đường AB. Sau đó, buộc dây vào một điểm khác C ở mép vật rồi treo vật lên, trọng tâm phải nằm trên đường CD. Vậy trọng tâm G của vật là giao điểm của hai đường thẳng AB và CD. b) Đối với vật phẳng, mỏng có dạng hình học đối xứng, thì trọng tâm nằm ở tâm đối xứng của vật. 4. Củng cố: 10 phút Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 trang 99, 100 SGK. 5. Hướng dẫn học tập về nhà: 2 phút - Cần nắm được: điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực không song song. - Tập xác định trọng tâm của một vật mỏng, phẳng bằng phương pháp thực nghiệm. - Đọc phần tiếp theo của bài.