Giáo án vật lý - Bài 49: SỰ PHÁT QUANG. SƠ LƯỢC VỀ LAZE

Bài 49: SỰ PHÁT QUANG. SƠ LƯỢC VỀ LAZE I. MỤC TIÊU: - Hiểu và giải thích được sự phát quang, sự lân quang, sự huỳnh quang. Phân Biết được sự khác nhau giữa chúng. - Hiểu được các ứng dụng của hiện tượng phát quang trong khoa học, kĩ thuật và đời sống. - Hiểu được khái niệm laze, sơ lược về nguyên tắc tạo thành, ứng dụng của tia laze. Qua bài , HS hiểu được tính phong phú và đa dạng của sự vật, hiện tượng trong thế giới tự nhiên. II. CHUẨN BỊ: - GV: Vẽ hình 49.3 và 49.4 dùng minh họa sự phát xạ cảm ứng của laze. - HS: Ôn tập kiến thức về mức năng lượng trong việc giải thích quang phổ vạch của nguyên tử hydro. III. TỒ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1) Kiểm tra bài cũ: (5’) Nội dung kiểm tra: - Thế nào là sự hấp thụ lọc lựa, sự phản xạ lọc lựa? 2) Bài mới: (25’) Hoạt động 1. (25’) Tìm hiểu HIỆN TƯỢNG PHÁT QUANG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung -Đặt vấn đề vào bài: Tìm hiểu sự phát quang của những vật không phải do nung nóng. VD: đèn ống; con đom đóm. Nêu câu hỏi: H. Vì sao một số vật phát quang không phải do nung nóng? -Giới thiệu hiện tượng phát quang và yêu cầu HS nêu VD. -Giới thiệu đặc điểm của sự phát quang, đưa ra khái niệm thời gian phát quang. Chú ý nhấn mạnh: Sự phát quang xảy ra ở nhiệt độ bình thường. H. Hiện tượng phát sáng ở một số chất khi được chiếu sáng bằng tia tử ngoại, tia X cho ta nhận xét gì? Có phải là sự phát quang không? -GV giới thiệu hiện tượng phát quang và hai dạng -HS thảo luận nhóm, dự đoán: Nguyên nhân làm vật phát quang: + Nung nóng. + Bị kích thích mọi hình thức. + Từ các phản ứng hóa học. HS tự lấy VD về sự phát quang trong thực tế. -Ghi nhận các đặc điểm của sự phát quang và phân Biết sự phát quang khác với các hiện tượng phát xạ khác. -Tìm VD minh họa cho hai đặc điểm phát quang. -Phân Biết sự khác Biết của sự phát quang và quang phát 1) Sự phát quang: a) Hiện tượng một số chất khi hấp thụ năng lượng dưới dạng nào đó thì có khả năng phát ra các bức xạ điện từ trong miền nhìn thấy: hiện tượng phát quang. b) Hai đặc điểm quan trọng: - Mỗi chất phát quang có một quang phổ đặc trưng riêng của nó. - Mỗi chất phát quang có một thời gian phát quang. 2) Quang phát quang: a) Định nghĩa: Hiện tượng một số chất có khả năng hấp thụ ánh sáng có bước sóng  để phát ra ánh sáng có bước sóng ’. (  ’) quang phát quang: + Sự lân quang. + Sự huỳnh quang. H. Hãy nêu một số VD về hiện tượng quang phát quang -GV nêu một VD và yêu cầu HS nhận xét. H. Ánh sáng phát quang có bước sóng thế nào so với bước sóng của ánh sáng kích thích? Vì sao? -Giới thiệu định luật X tốc và hướng dẫn phần ứng dụng để HS tham khảo. quang. -Trả lời câu hỏi. -Vận dụng thuyết photon, giải thích. + Photon ánh sáng kích thích có năng lượng hc   + Khi chiếu vào vật ' ' ' ' hc Q hc hc                 -Ghi nhận phần hướng dẫn về sự lân quang, huỳnh quang. b) Định luậtX tốc về sự phát quang. (SGK) c) Hai dạng quang phát quang. -Sự lân quang. -Sự huỳnh quang. Hoạt động 2. (10’) Tìm hiểu SƠ LƯỢC VỀ LAZE. -GV giới thiệu các nội dung. + Lịch sử nghiên cứu chùm sáng Laze (hướng dẫn HS đọc thêm về cấu tạo và hoạt -Xem bài đọc thêm, nghe GV giới thiệu về Laze. động của Laze ở bài EM CÓ BÀIẾT trang 249 SGK) + Cấu tạo và hoạt động của Laze từ hình 48.3 và 48.4 (đã chuẩn bị) + Nêu đặc điểm riêng Biết của laze (SGK) -Nêu câu hỏi: H. Vì sao ánh sáng Laze có đặc điểm như đã nêu? -Nhắc lại việc tạo thành tia Laze. -Hướng dẫn HS tìm hiểu ứng dụng của tia Laze. -Ghi nhận về cấu tạo và hoạt động của Laze. -HS so sánh ánh sáng Laze với ánh sáng thông thường. -Ghi nhận những ứng dụng của tia Laze. 3)Củng cố- Hướng dẫn về nhà. (5’) + GV: - Nêu câu hỏi 1-2-3 (SGK) hướng dẫn HS ôn tập. - Hướng dẫn nội dung ôn tập để kiểm tra ở tiết học sau. + HS: Ghi nhận những chuẩn bị cho tiết sau. IV. Rút kinh nghiệm- Bổ sung.