Giáo án vật lý - Bài 11. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC- CỘNG HƯỞNG

Bài 11. DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC- CỘNG HƯỞNG I. Mục tiêu: 1) Kiến thức: - Biết thế nào là dao động cưỡng bức; dao động cưỡng bức có tần số bằng tần số ngoại lực, có Bàiên độ phụ thuộc vào tần số ngoại lực. - Biết được khi tần số ngoại lực bằng tần số riêng của hệ thì Bàiên độ dao động cưỡng bức cực đại. Hiện tượng Bàiên độ dao động cưỡng bức cực đại gọi là cộng hưởng. Cộng hưởng thể hiện rõ khi ma sát nhỏ. 2) Kĩ năng: Giải thích được nhiều ứng dụng torng thực tế về cộng hưởng va 2ke63 ra được một vài ứng dụng khác. II. Chuẩn bị: - GV: chuẩn bị thí nghiệm như hình 11.4 để củng cố bài. Nếu không thuận lợi, chỉ thông báo kết quả. - HS ôn lại khái niệm dao động, dao động tự do, tần số riêng và phần “Dao động tắt dần có phải là tự do không” ở Bài 10, cột phụ. III. Tổ chức các hoạt động dạy học: 1) Kiểm tra: (5ph) nội dung kiểm tra bài: H1: Thế nào là dao động tắt dần? Nguyên nhân gây dao động tắt dần? Dao động tắt dần có phải là doa động tự do không? H2: Thế nào là dao động duy trì? Bằng cách nào Câung cấp năng lượng cho hệ để duy trì dao động? 2) Giảng bài mới: (25ph) Hoạt động 1: (20ph): Tìm hiểu DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Tiến hành thí nghiệm (11.4). Yêu cầu HS quan sát. -Trình bày vấn đề và nêu câu hỏi gợi ý: Bây giờ vật nặng đứng yên ở vị trí cân bằng, ta tác dụng lên vật ngoại lực F Bàiến đổi điều hòa theo thời gian. F = Fo cost và xét xem vật chuyển động thế nào? H1: Chuyển động của vật dưới tác dụng của ngoại lực nói trên như thế nào? -Cho HS quan sát đồ thị dao động. -Thay đổi Bàiên độ và tần số ngoại lực, yêu cầu HS quan sát -Quan sát thí nghiệm, trả lời theo câu hỏi gợi ý. +Bàiên độ tăng dần. +Bàiên độ không thay đổi. 1.Dao động cưỡng bức: a) Mô tả: SGK Kết luận về dao động cưỡng bức. b) Đặc điểm: - Dao động cưỡng bức là điều hòa. - Tần số góc dao động cưỡng bức bằng tần số góc  của ngoại lực. - Bàiên độ dao động cưỡng bức tỉ lệ thuận với Bàiên độ ngoại lực và phụ thuộc tần số góc của ngoại lực. H2: Dao động có đặc điểm gì? -Hướng dẫn HS tìm hiểu về Bàiên độ, tần số của dao động cưỡng bức. Hoạt động 2. (10ph) Tìm hiểu: CỘNG HƯỞNG. Giới thiệu đường Biểu diễn A theo  của ngoại lực (11.2) H1: Theo dõi đường Biểu diễn, em thấy được điều gì? H2: Điều kiện để cộng hưởng xảy ra? H3: Ma sát ảnh hưởng thế nào đến sự cộng hưởng? HS quan sát hình 11.3 Quan sát, rút ra kết luận. + A đạt cực đại khi o =  + Định nghĩa hiện tượng cộng hưởng. -Nêu điều kiện để cộng hưởng xảy ra. -Quan sát hình 11.3. Phân tích ảnh hưởng của ma sát. 2. Cộng hưởng: a) Định nghĩa: SGK. b) Điều kiện xảy ra cộng hưởng là tần số góc  của ngoại lực bằng tần số góc riêng o của hệ. Hoạt động 3. (10ph) Tìm hiểu sự tương quan giữa dao động cưỡng bức và dao động duy trì Mục này dùng củng cố kiến thức hai bài 10 và 11. H1: Hãy phân Biết điểm khác nhau giữa dao động cưỡng bức và dao động duy trì. Phân -Thảo luận, tìm đặc điểm của ngoại lực gây mỗi dao động. + Dao động duy trì: ngoại lực phải có tần số góc  SGK tích đặc điểm của ngoại lực gây ra dao động. H2: Phân Biết dao động cưỡng bức và dao động duy trì. GV hướng dẫn HS xem mục 5. Phân tích một vài ứng dụng và tổng kết bài. bằng tần số góc riêng o của hệ. + Dao động cưỡng bức: tần số góc  của ngoia5 lực bất kì. -Tham khảo ứng dụng của dao động cưỡng bức. -Ghi nhận những ứng dụng GV phân tích và tổng kết nội dung bài học. IV. Rút kinh nghiệm - Bổ sung: