Giáo án vật lý - Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ

Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ A.MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Hiểu được các khái niệm cơ bản: tính tương đối của chuyển động, chất điểm, hệ quy chiếu, xác định vị trí của một chất điểm bằng tọa độ, xác định thời gian bằng động hồ, phân biệt khoảng thời gian và thời điểm. - Hiểu rõ là muốn nghiên cứu chuyển động của chất điểm, cần thiết chọn một hệ quy chiếu để xác định vị trí của chất điểm và thời điểm tương ứng. - Nắm vững được cách xác định tọa độ và thời điểm tương ứng của một chất điểm trên hệ trục tọa độ 2. Kỹ năng - Chọn hệ quy chiếu, mô tả chuyển động. - Chọn mốc thời gian, xác định thời gian. - Phân biệt chuyển động cơ với các chuyển động khác. B. CHUẨN BỊ 1.Giáo viên - Hình vẽ chiếc đu quay trên giấy to. - Chuẩn bị tình huống sau cho học sinh thảo luận: Bạn của em ở quê chưa từng đến thị xã, em sẽ phải dùng những vật mốc và hệ tọa độ nào để chỉ cho bạn đến được trường thăm em? 2.Học sinh Xem lại những vấn đề đã được học ở lớp 8: Thế nào là chuyển động? Thế nào là độ dài đại số của một đoạn thẳng ? 3. Gợi ý ứng dụng CNTT GV có thể chuẩn bị những đoạn video về các loại chuyển động cơ học, soạn các câu hỏi trắc nghiệm, hình vẽ mô phỏng quỹ đạo của chất điểm… C.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động 1 (…phút): Nhận biết chuyển động cơ, vật mốc, chất điểm, quỹ đạo, thời gian trong chuyển động. Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên - Xem tranh SGK, trả lời câu hỏi: Chuyển động cơ là gì? Vật mốc? Ví dụ? Tại sao chuyển động cơ có tính tương đối? Ví dụ? - Đọc SGK phần 2. Trả lời câu hỏi: Chất điểm là gì? Khi nào một vật được coi là chất điểm? Quỹ đạo là gì? Ví dụ. - Trả lời câu hỏi C1. - Tìm cách mô tả vị trí của chất điểm trên quỹ đạo. - Vẽ hình - Trả lời câu hỏi C2 - Đo thời gian dùng đồng hồ như thế nào? - Cách chọn mốc (Gốc) thời gian. - Biểu diễn trên trục số. - Khai thác ý nghĩa của bảng giờ tàu - Yêu cầu: HS xem tranh SGK và nêu câu hỏi (kiến thức lớp 8) để học sinh trả lời. - Gợi ý: cho HS một số chuyển động cơ học điển hình - Phân tích: dấu hiệu của chuyển động tương đối - Hướng dẫn: HS xem tranh SGK và nhận xét ví dụ của HS. - Hướng dẫn: HS trả lời câu hỏi C1 - Gợi ý: trục tọa độ, điểm mốc, vị trí vật tại những thời điểm khác nhau. - Giới thiệu: hình 1.5 - Giới thiệu cách đo thời gian, đơn vị - Hướng dẫn cách biểu diễn, cách tính thời gian. SGK Hoạt động 2:(… phút): Hiểu hệ quy chiếu và chuyển động tịnh tiến. Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên - Muốn biết sự chuyển động của chất điểm (vật) tối thiểu cần phải biết những gì? Biễu diễn chúng như thế nào? Biểu diễn chúng như thế nào? - Đọc SGK: Hệ quy chiếu? - Biểu diễn chuyển động của chất điểm trên trục Oxt? - Trả lời câu C3. - Xem tranh đu quay giáo viên mô tả. - Trả lời câu hỏi C4 - Lấy một số ví dụ khác về chuyển động tịnh tiến - Gợi ý: vật mốc, trục tọa độ biểu diễn vị trí, trục biểu diễn thời gian. - Nêu định nghĩa của hệ quy chiếu. - Yêu cầu: HS trả lời câu C3. - Giới thiệu tranh đu quay - Phân tích dấu hiệu của chuyển động tịnh tiến. - Yêu cầu: HS lấy ví dụ về CĐTT - Nhận xét các ví dụ. Hoạt động 3 (…phút): Vận dụng, củng cố. Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên - Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi trắc nghiệm nội dung câu 1-5 (SGK). - Làm việc cá nhân giải bài tập 1,2 (SGK). - Ghi nhận kiến thức: những khái niệm cơ bản; hệ quy chiếu; chuyển động tịnh tiến. - Trình bày mô tả chuyển động cơ - Nêu câu hỏi. Nhận xét câu trả lời của các nhóm. - Yêu cầu: HS trình bày đáp án. - Đánh giá, nhận xét kết quả giờ dạy. Hoạt động 4 (…phút): Hướng dẫn về nhà. Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên - Ghi câu hỏi và bài tập về nhà - Những sự chuẩn bị cho bài sau - Nêu câu hỏi và bài tập về nhà. - Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau