Giáo án môn Toán lớp 7 - Phần đại số

TIEÁT 7 § 4: LUÕY THÖØA CUÛA MOÄT SOÁ HÖÕU TÆ (TIEÁP) A/. MUÏC TIEÂU Hs naém vöõng quy taéc veà luõy thöøa cuûa moät tích vaø luõy thöøa cuûa moät thöông. Coù kyõ naêng vaän duïng caùc quy taéc treân trong tính toaùn. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: Baûng phuï ghi baøi taäp vaø coâng thöùc. HS: Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: KIEÅM TRA HS1: - Ñònh nghóa vaø vieát coâng thöùc luõy thöøa baäc n cuûa soá höõu tæ x Chöõa baøi taäp 39 (Tr9 SBT) (Cho HS söû duïng maùy tính boû tuùi) HS2: Vieát coâng thöùc tính tích vaø thöông hai luõy thöøa cuøng cô soá, tính luõy thöøa cuûa moät luõy thöøa Chöõa baøi taäp 30 (Tr19 SGK) Tìm x bieát: a) b) HS1: - Phaùt bieåu ñònh nghóa luõy thöøa baäc n cuûa soá höõu tæ x coâng thöùc: vôùi Baøi taäp 39 (Tr9 SBT) = = HS2: vôùi a) b) Hoaït ñoäng 2:1) LUÕY THÖØA CUÛA MOÄT TÍCH GV neâu caâu hoûi ôû ñaàu baøi “Tính nhanh tích: (0,125)3.83 nhö theánaøo?” Ñeå traû lôøi caâu hoûi naøy ta caàn bieát coâng thöùc luõy thöøa cuûa moät tích. - Cho HS laøm ?1 Tính vaø so saùnh: a) (2.5)2 vaø 22 .52 b) - Qua hai ví duï treân, haõy ruùt ra nhaän xeùt Muoán naâng moät tích leân moät luõy thöøa, ta coù theå laøm theá naøo? - GV ñöa ra coâng thöùc Coâng thöùc treân ta coù theå chöùng minh nhö sau (GV ñöa baøi chöùng minh leân maøn hình) (Vôùi n>0) = . = - Cho HS aùp duïng vaøo ?2 Tính a) b) (1,5)3.8 - GV löu yù HS aùp duïng coâng thöùc theo caû hai chieàu: Luõy thöøa cuûa moät tích (xy)n= Nhaân hai luõy thöøa cuøng soá muõ (GV ñieàn tieáp vaøo caùc coâng thöùc treân) - Baøi taäp: Vieát caùc tích sau döôùi daïng luõy thöøa cuûa moät soá höõu tæ a) 108. 28; b) 254 .28 c) 158 94 HS thöïc hieän, hai HS leân baûng: a) = b) = = = HS: Muoán naâng moät tích leân moät luõy thöøa, ta coù theå naâng töøng thöøa soá leân luõy thöøa ñoù, roài nhaân caùc keát quaû tìm ñöôïc. HS xem baøi chöùng minh treân maøn hình HS thöïc hieän; b) (1,5)3.8 = (1,5)3.23 = (1,5.2)3 =(3)3 27 HS thöïc hieän; 2HS leân baûng a) 208; b) (252)4.28=58.28=108 c) 158.(32)4=15838=458 Hoaït ñoäng 3: 2) LUÕY THÖØA CUÛA MOÄT THÖÔNG Cho HS laøm ?3 Tính vaø so saùnh a) b) - Qua hai ví duï, haõy ruùt ra nhaän xeùt: luõy thöøa cuûa moät chöông coù theå tính theá naøo? - Ta coù coâng thöùc: CaÙch chöùng minh coâng thöùc naøy töông töï nhö chöùng minh coâng thöùc luõy thöøa cuûa moät tích. GV ñieàn tieáp vaøo coâng thöùc treân Luõy thöøa cuûa moät thöông Chia hai luõy thöøa cuøng soá muõ - Cho HS laøm ?4 Tính - Vieát caùc bieåu thöùc sau döôùi daïng moät luõy thöøa: a) b) HS thöïc hieän, hai HS leân baûng: a) b) HS: Luõy thöøa cuûa moät thöông baèng thöông caùc luõy thöøa. HS thöïc hieän, ba HS leân baûng: HS laøm: a) b) Hoaït ñoäng 4: LUYEÄN TAÄP CUÛNG COÁ -Vieát coâng thöùc: luyõ thöøa cuûa moâït tích, luyõ thöøa cuûa moät thöông, neâu söï khaùc nhau veà ñieàu kieän cuûa y trong hai coâng thöùc. Moät HS leân baûng vieát. (xy)n = xnyn (y baát kyø Î Q) -Töø coâng thöùc luyõ thöøa cuûa tích haõy neâu quy taéc tính luyõ thöøa cuûa tích, quy taéc nhaân hai luyõ thöøa cuøng soá muõ. Töông töï, neâu quy taéc tính luyõ thöøa cuûa thöông, quy taéc chia hai luyõ thöøa cuøng soá muõ. -Cho HS laø ?5 Tính (0,125)3.83 (-39)4:134 HS laøm ?5 , hai hoïc sinh leân baûng: (0,125.83) = 13 = 1. (-39:13)4 = 81 GV vieân ñöa ñeà baøi 34 (Tr.22 SGK) leân maøn hình Trong vôû baøi taäp cuûa Duõng coù baøi laøm sau: HS phaùt bieåu yù kieán: (-5)2.(-5)3 = (-5)6 (0,75)3: 0,75=(0,75)2 (0,2)10:(0,2)5 =(0,2)2 Haõy kieåm tra caùc ñaùp soá, söûa laïi choã sai (neáu coù) Baøi 35 (Tr 22 SGK) GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình Sai vì (-5)2.(-5)3 = (-5)5 Ñuùng Sai vì (0,2)10: (0,2)5 = (0,2)5 Sai vì Ñuùng Sai vì Ta thöøa nhaän tính chaát sau: Vôùi neáu am = an thì m = n Döïa vaøo tính chaát naøy tìm m vaø n bieát: a) b) - GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm laøm baøi taäp 37 (a,c) vaø 38 (Tr. 22 SGK) - Baøi 37 (a,c) (Tr22 SGK) Tìm giaù trò cuûa caùc bieåu thöùc sau: a) c) Baøi 38: a) Vieát caùc soá 227 vaø 318 döôùi daïng luõy thöøa coù soá muõ laø 9 b) Trong hai soá: 227 vaø 318 , soá naøo lôùn hôn. GV vaø HS kieåm tra baøi laøm cuûa vaøi nhoùm. a) b) HS hoaït ñoäng theo nhoùm Baøi 37 a) = c) = = Baøi 38: a) b) Coù: Ñaïi dieän moät nhoùm leân baûng trình baøy Hoaït ñoäng 5: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ OÂn taäp caùc quy taéc vaø coâng thöùc veà luõy thöøa (hoïc trong hai tieát) Baøi taäp veà nhaø: baøi soá 38 (b,d), 40 (Tr22,23 SGK) vaø baøi taäp soá 44, 45, 46, 50, 51 (Tr10,11 SBT) Tieát sau luyeän taäp. TIEÁT 8 LUYEÄN TAÄP VAØ KIEÅM TRA 15 PHUÙT A/. MUÏC TIEÂU Cuûng coá caùc quy taéc nhaân, chia hai luõy thöøa cuøng cô soá, quy taéc tính luõy thöøa cuûa luõy thöøa, luõy thöøa cuûa moät tích, luõy thöøa cuûa moät thöông. Reøn luyeän kyû naêng aùp duïng caùc quy taéc treân trong tính giaù trò bieåu thöùc, vieát döôùi daïng luõy thöøa, so saùnh hai, tìm soá chöa bieát…. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: Baûng phuï ghi toång hôïp caùc coâng thöùc veà luõy thöøa, baøi taäp. Ñeà kieåm tra 15 phuùt (phoâtoâ cho töøng HS). HS: Giaáy trong, buùt daï, giaáy laøm kieåm tra. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: KIEÅM TRA HS1: Ñieàn tieáp ñeå ñöôïc caùc coâng thöùc ñuùng: xmxn = (xm)n = xm : xn = (xy)n = = Chöõa baøi taäp 37 (b) (Tr22 SGK) Tính giaù trò bieåu thöùc: b) GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS HS1 leân baûng ñieàn: Vôùi xmxn = xm+n (xm)n =xm.n xm : xn = xm-n () (xy)n = xnyn = Chöõa baøi taäp 37 SGK b) HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Hoaït ñoäng 2: LUYEÄN TAÄP Daïng 1: Tính giaù trò bieåu thöùc. Baøi 40 (Tr23 SGK) Tính: a) c) d) Baøi 37 (d) (Tr22 SGK) Tính: Haõy nhaän xeùt veà caùc soá haïng ôû töû Bieán ñoåi bieåu thöùc: GV ghi laïi phaùt bieåu cuûa HS Baøi 41 (Tr23 SGK) a) b) Daïng 2: Vieát bieåu thöùc döôùi caùc daïng cuûa luõy thöøa: Baøi 39 (Tr23 SGK) Cho Vieát x10 döôùi daïng: a) Tích hai luõy thöøa trong ñoù coù moät thöøa soá laø x7. b) Luõy thöøa cuûa x2 c) Thöông cuûa hai luõy thöøa trong ñoù soá bò chia laø x12 Baøi 40 (Tr9 SBT) . Vieát caùc soá sau döôùi daïng luõy thöøa vôùi soá muõ khaùc 1: 125; -125; 27; -27 Baøi 45 (a,b) (Tr10 SBT) Vieát caùc bieåu thöùc döôùi daïng an (a) a) b) Daïng 3: tìm soá chöa bieát Baøi 42 (Tr23 SGK) a) = 2 GV höôùng daãn caâu a b) c) 8n:2n = 4 Baøi 46 (Tr10 SBT) Tìm taát caû caùc soá töï nhieân n sao cho: a) 2.162n>4 Bieán ñoåi caùc bieåu thöùc ñaïi soá döôùi daïng luõy thöøa cuûa 2 b) 9.273n243 Goïi 3 HS leân baûng chöõa: a) = c) = = d) = = = HS: Caùc soá haïng ôû töû ñeàu chöùa thöøa soá chung laø 3 (vì 6=3.2) = = = HS laøm baøi taäp, 2HS leân baûng a) Keát quaû: b) Keát quaû: -432 HS laøm baøi 39,1HS leân baûng a) x10 =x7.x3 b) x10 = (x2)5 c) x10 = x12: x2 HS laøm baøi 40 SBT, GV goïi 2 HS phaùt bieåu yù kieán: 125 = 53; -125 = (-5)3 27 = 33; -27 = (-3)3 HS laøm baøi taäp, 2HS leân baûng trính baøy baøi giaûi: a) = b) = = 27: HS laøm caâu a döôùi söï höôùng daãn cuûa GV; caâu b,c HS töï laøm. a) b) c) 8n:2n = 4n =41 n=1 a) 2.242n>22 252n>22 2<n5 HS leân baûng giaûi caâu b b) 32.333n35 353n35 n=5 Hoaït ñoäng 3:KIEÅM TRA VIEÁT 15 PHUÙT Baøi 1: (5 ñieåm). Tính a) b) c) Baøi 2: (3 ñieåm) Vieát caùc bieåu thöùc sau döôùi daïng luõy thöøa cuûa moät soá höõu tæ: a) b) Baøi 3: (2ñieåm)choïn caâu traû lôøi ñuùng trong caùc caâu A, B, C. 35.34 = A: 320 B: 920 C: 39 b) 23.24 25 = A: 212 B: 812 C: 860 Hoaït ñoäng 4: HÖÔÙNG DAÃN VEÀN NHAØ Xem laïi caùc daïng baøi taäp, oân laïi caùc quy taéc veà luõy thöøa. Baøi taäp veà nhaø soá 47, 48, 52, 57, 59 (Tr11, 12 SBT) OÂn taäp khaùi nieäm tæ soá giöõa hai soá höõu tæ x vaø y (vôùi ), ñònh nghóa hai phaân soá baèng nhau Vieát tæ soá giöõa hai soá thaønh tæ soá hai soá nguyeân Ñoïc baøi ñoïc theâm: Luõy thöøa vôùi soá muõ nguyeân aâm. TIEÁT 9 §7.TÆ LEÄ THÖÙC A/. MUÏC TIEÂU HS hieåu roõ theá naøo laø tæ leä thöùc, naém vöõng hai tính chaát cuûa tæ leä thöùc. Nhaän bieát ñöôïc tæ leä thöùc vaø caùc soá haïng cuûa tæ leä thöùc. Böôùc ñaàu bieát vaän duïng tính chaát cuûa tæ leä thöùc vaøo giaûi baøi taäp. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: Baûng phuï ghi baøi taäp vaø caùc keát luaän. HS: OÂn taäp khaùi nieäm tæ soá cuûa hai soá höõu tæ x vaø y (vôùi ), ñònh nghóa hai phaân soá baèng nhau, vieát tæ soá hai soá thaønh tæ soá hai soá nguyeân. Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: KIEÅM TRA GV neâu caâu hoûi kieåm tra: Tæ soá cuûa hia soá a vaø b vôùi 0 laø gì? Kí hieäu. So saùnh hai tæ soá: vaø GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS1: tæ soá cuûa hai soá a vaø b (vôùi 0) laø thöông cuûa pheùp chia a cho b. Kí hieäu: hoaëc a:b So saùnh hai tæ soá: HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Hoaït ñoäng 2: 1) ÑÒNH NGHÓA GV: Trong baøi taäp treân ta coù hai tæ soá baèng nhau Ta noùi ñaúng thöùc laø moät tæ leä thöùc . Vaäy tæ leä thöùc laø gì? Ví duï: So saùnh hai tæ soá GV goïi HS leân baûng laøm baøi. Vaäy ñaúng thöùc laø moät tæ leä thöùc. - Neâu laïi ñònh nghóa tæ leä thöùc. Ñieàu kieän? - GV giôùi thieäu kí hieäu tæ leä thöùc: hoaëc a: b = c: d Caùc soá haïng cuûa tæ leä thöùc:a;b;c;d Caùc ngoaïi tæ (soá haïng ngoaøi): a;d Caùc trung tæ (soá haïng trong):b;c - GV cho HS laøm ?1 (Tr24 SGK) Töø caùc tæsoá sau ñaây coù laäp ñöôïc tæ leä thöùc hay khoâng? a) vaø b) Baøi taäp: a) Cho tæ soá: . Haõy vieát moät tæ soá nöõa ñeå hai tæ soá naøy laäp thaønh moät tæ leä thöùc? Coù theå vieát bao nhieân tæ soá nhö vaäy? b) Cho ví duï veà tæ leä thöùc. c) Cho tæ leä thöùc: Tìm x? HS: Tæ leä thöùc laø moät ñaúng thöùc cuûa hai tæ soá. HS: HS nhaéc laïi ñònh nghóa tæ leä thöùc HS laøm baøi ?1 Hai HS leân baûng laøm baøi taäp a) b) (Khoâng laäp ñöôïc tæ leä thöùc ) HS laøm baøi taäp, sau ñoù goïi 2 HS leân baûng laøm caâu a,b a) Vieát ñöôïc voâ soá tæ soá nhö vaäy. b) HS töï laáy ví duï veà tæ leä thöùc c) HS coù theå döïa vaøo tính chaát cô baûn cuûa phaân soá ñeå tìm x: Coù theå döïa vaøo tính chaát hai phaân soá baèng nhau ñeå tìm x: Hoaït ñoäng 3: 2) TÍNH CHAÁT Khi coù tæ leä thöùc maø a, b, c, d Z; b vaø d 0 thì theo ñònh nghóa hai phaân soá baèng nhau, ta coù: ad = bc. Ta thöû xeùt tính chaát naøy coøn ñuùng vôùi tæ leä thöùc noùi chung hay khoâng? - Xeùt tæ leä thöùc: , haõy xem SGK, ñeå hieåu caùch chöùng minh khaùc cuûa ñaúng thöùc tích: 18.36 = 24.27 - GV cho HS laøm ?2 Baèng caùch töông töï töø tæ leä thöùc , haõy suy ra ad = bc (tích ngoaïi tæ baèng tích trung tæ) - GV ghi: Tính chaát 1 (Tính chaát cô baûn cuûa tæ leä thöùc) Neáu thì ad = bc HS ñoïc SGK trangn 25 Moät HS ñoïc to tröôùc lôùp HS thöïc hieän ad = bc Ngöôïc laïi neáu ad = bc, ta coù theå suy ra ñöôïc tæ leä thöùc: hay khoâng? Haõy xem caùch laøm cuûa SGK: Töø ñaúng thöùc 18.36 = 24.27 suy ra ñeå aùp duïng Töông töï töø ad = bc vaø a, b, c, d laøm theá naøo ñeå coù: - Nhaän xeùt vò trí cuûa caùc ngoaïi tæ vaø trung tæ cuûa tæ leä thöùc (2) so vôùi tæ leä thöùc (1). Töông töï nhaän xeùt vò trí cuûa caùc ngoaïi tæ trung tæ cuûa tæ leä thöùc (3), (4) so vôùi tæ leä thöùc (1) - GV: Neâu tính chaát 2 (Tr25 SGK) Neáu ad = bc vaø a, b, c, d thì ta coù caùc tæ leä thöùc: ; ; ; - Toång hôïp caû hai tính chaát cuûa tæ leä thöùc: vôùi a, b, c, d coù moät trong 5 ñaúng thöùc, ta coù theà suy ra caùc ñaúng thöùc coøn laïi. (GV giôùi thieäu baûng toùm taét trang 26 SGK) Moät HS ñoïc to SGK phaàn: Ta coù theå laøm nhö sau… HS thöïc hieän: ad = bc Chia hai veá cho tích bd HS: Töø ad = bc vôùi a, b, c, d Chia hai veá cho cd Chia hai veá cho ab Chia hai veá cho ac (1) Ngoaïi tæ giöõ nguyeân, ñoåi choã hai trung tæ. (1) Trung tæ giöõ nguyeân ñoåi choå hai ngoaïi tæ (1) Ñoåi choå caû ngoaïi tæ laãn trung tæ Hoaït ñoäng 4: LUYEÄN TAÄP – CUÛNG COÁ Baøi 47(a) laäp taát caû caùc heä thöùc coù theå ñöôïc töø ñaúng thöùc sau: 6.63 = 9. 42 Baøi 46 (a,b) (Tr26 SGK) Tìm x trong caùc tæ leä thöùc: a) Trong tæ leä thöùc, muoán tìm moät soá ngoaïi tæ laøm theá naøo? b) –0,52: x = -9,36: 16,38 Töông töï, muoán tìm moät trung tæ laøm theá naøo? Döïa treân cô sôû naøo, tìm ñöôïc x nhö treân? HS laäp 6.63 = 9. 42 a) HS: Muoán tìm moät ngoaïi tæ ta laáy tích trung tæ chia cho ngoaïi tæ ñaõ bieát. - Muoán tìm moäp trung tæ, ta laáy tích ngoaïi tæ chia cho trung tæ ñaõ bieát. HS: Döïa treân tính chaát cô baûn cuûa tæ leä thöùc. Hoaït ñoäng 5: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ Naém vöõng ñònh nghóa vaø caùc tính chaát tæ leä thöùc, caùc caùch hoaùn vò soá haïng tæ leä thöùc, tìm moät soá haïng tæ leä thöùc. Baøi taäp soá 44, 45, 46 (c), 48 (Tr26 SGk) Baøi soá 61, 63 (Tr12, 13 SBT). Höôùng daãn baøi 4 (SGK). Thay tæ soá giöõa caùc soá höõu tæ baèng tæ soá giöõa caùc soá nguyeân: 1,2: 3,24 = TIEÁT 10 LUYEÄN TAÄP A/. MUÏC TIEÂU Cuûng coá ñònh nghóa vaø hai tính chaát cuûa tæ leä thöùc. Reøn kyõ naêng nhaän daïng tæ leä thöùc, tìm soá haïng chöa bieát cuûa tæ leä thöùc; laäp ra caùc tæ leä thöùc töø caùc soá, töø ñaúng thöùc tích. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: baûng phuï ghi baøi taäp. Moät tôø giaáy bìa khoå A2 hoaëc baûng phuï ghi Baûng toång hôïp hai tính chaát cuûa tæ leä thöùc (Trang 26 SGK). HS: Hoïc baøi, laøm baøi taäp. Baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: KIEÅM TRA HS1: Ñònh nghóa tæ leä thöùc - Chöõa baøi taäp 45 (Tr26 SGK) Tìm caùc tæ soá baèng nhau trong caùc keát quaû sau ñaây roài laäp caùc tæ leä thöùc: HS2: Vieát daïng toång quaùt hai tính chaát cuûa tæ leä thöùc. - Chöõa baøi taäp 46 (b,c) (Tr 26 SGK) Tìm x trong tæ leä thöùc sau: b) –0,52: x = -9,36: 16,38 c) (Cho HS duøng maùy tính boû tuùi) GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS1: Phaùt bieåu ñònh nghóa tæ leä thöùc - Chöõa baøi taäp 45 (Tr26 SGK) Keát quaû: HS2: Hai tính chaát cuûa tæ leä thöùc (Tr25 SGK) - Chöõa baøi taäp: b) x = c) x = x = HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Hoaït ñoäng 2: LUYEÄN TAÄP Daïng 1: Nhaän daïng tæ leä thöùc Baøi 49 (Tr26 SGK) Töø caùc tæ soá sau ñaây coù theå laäp ñöôïc tæ leä thöùc khoâng? (ñöa ñeà baøi leân maøn hình) GV hoûi: Neâu caùch laøm baøi naøy? GV yeâu caàu 2HS leân baûng giaûi caâu a,b. caùc HS khaùc laøm vaøo vôû. Sai khi nhaän xeùt môøi 2 HS khaùc leân giaûi tieáp caâu c, d. Baøi 61 (Tr13 SBT) chæ roõ ngoaïi tæ vaø trung tæ cuûa caùc tæ leä thöùc sau: a) b) c) –0,375: 0,875 = -3,63: 8,47 HS: Caàn xem xeùt hai tæ soá ñaõ cho coù baèng nhau hay khoâng. Neáu hai tæ soá baèng nhau, ta laäp ñöôïc tæ leä thöùc. a) b) c) d) HS traû lôøi mieäng tröôùc lôùp a) Ngoaïi töû laø: -5,1 vaø –1,15 Trung tæ laø: 8,5 vaø 0,69 b) Ngoaïi töû laø: vaø Trung tæ laø: vaø c) Ngoaïi tæ laø: -0,375 vaø 8,47 Trung tæ laø: 0,875 vaø –3,63 Daïng 2: Tìm soá haïng chöa bieát cuûa tæ leä thöùc: Baøi 50 (Tr27 SGK) ñöa ñeà baøi leân maøn hình GV: Phaùt cho moãi nhoùm moät phi giaáy trong coù in saün ñeà baøi nhö trang 27 SGK GV hoûi: Muoán tìm caùc soá trong oâ vuoâng ta phaûi tìm caùc ngoaïi tæ hoaëc trung tæ trong tæ leä thöùc. Neâu caùch tìm ngoaïi tæ, trung tæ trong tæ leä thöùc. HS: laøm vieäc theo nhoùm (4HS moät nhoùm) Trong nhoùm phaân coâng moãi em tính soá thích hôïp trong 3 oâ vuoâng, roài keát hôïp thaønh baøi cuûa nhoùm. Keát quaû: N: 14 Y: H: -25 ÔÏ: C: 16 B: I: -63 U: Ö: -0,84 L: 0,3 EÁ: 9,17 T: 6 B I N H T H Ö Y EÁ U L Ö ÔÏ C Kieåm tra baøi laøm cuûa vaøi nhoùm treân maøn ñeøn chieáu Baøi 69 (Tr13 SBT). Tìm x bieát a) GV gôïi yù töø tæ leä thöùc ta suy ra ñöôïc ñieàu gì? Tính x? b) Töông töï haõy tìm x? HS: a) x2 = (-15).(-60) = 900 Moät HS leân baûng: Baøi 70 (Tr12 SBT) Tìm x trong caùc tæ leä thöùc sau: a) HS laøm baøi taäp, 2HS leân baûng a) b) Daïng 3: Laäp tæ leä thöùc Baøi 51: Laäp taát caû caùc tæ leä thöùc coù theå ñöôïc töø 4 soá sau: 1,5; 2; 3,6; 4,8 - Töø boán soá treân, haõy suy ra ñaúng thöùc tích. b) HS: 1,5 ,4,8 = 2.3,6 (=7,2) AÙp duïng tính chaát 2 cuûa tæ leä thöùc haõy vieát taát caû caùc tæ leä thöùc coù ñöôïc (GV treo baûng toång hôïp hai tính chaát toång hôïp cuûa tæ leä thöùc treân töôøng) Baøi 52 (Tr28 SGK) Töø tæ leä thöùc: vôùi a, b, c, d ta coù theå suy ra Caùc tæ leä thöùc laäp ñöôïc laø: HS traû lôøi mieäng tröôùc lôùp: C laø caâu traû lôøi ñuùng vì hoaùn vò hai ngoaïi tæ ta ñöôïc A: B: C: D: Haõy choïn caâu traû lôøi ñuùng Baøi 68 (trang 28 SBT) Haõy laäp taát caû caùc tæ leä thöùc töø boán trong naêm soá sau: 4; 16; 64; 256; 1024 - Haõy vieát caùc soá treân döôùi daïng luõy thöøa cuûa 4, töø ñ1o tìm ra caùc tích baèng nhau Töø moãi ñaúng thöùc treân, ta suy ra ñöôïc 4 tæ leä thöùc. Vaäy töø 3 ñaúng thöùc treân ta suy ra ñöôïc 12 tæ leä thöùc. Haõy vieát caùc tæ leä thöùc coù ñöôïc töø moät ñaúng thöùc 4 = 41; 16 = 42; 64 = 43; 256 = 44; 1024 = 45 4.44 = 42.43(=45) hay 4.256 = 16.64 * 42.45 = 43.44(=47) hay 16.1024 = 64.256 * 4.45 = 42.44(=46) hay 4.1024 = 16.256 HS: 4.256 = 16.64 Caùc tæ leä thöùc khaùc veà nhaø laøm töông töï Baøi 72 – (trang 14 SBT) Chöùng minh raèng tæ leä thöùc (vôùi b + d) ta suy ra ñöôïc GV gôïi yù: a(b + d) = b(a + c) ab + ad = ab + bc HS neâu caùch chöùng minh: ad = bc ab + ad = ab + bc a(b + d) =b(a + c) Hoaït ñoàng 3: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ OÂn laïi caùc daïng baøi taäp ñaõ laøm. Baøi taäp veà nhaø: Baøi 53 (trang 28 SGK) Baøi 62, 64 70 (c, d), 71, 73 (trang 13, 14 SBT) Xem tröôùc baøi “Tính chaát daõy tæ soá baèng nhau”. TIEÁT 11 § 8:TÍNH CHAÁT CUÛA DAÕY TÆ SOÁ BAÈNG NHAU A/. MUÏC TIEÂU Naém vöõng tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau. Coù kyõ naêng vaän duïng tính chaát naøy ñeå giaûi caùc baøi toaùn chia theo tæ leä. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: baûng phuï ghi caùch chöùngminh daõy tæ soá baèng nhau (môû roäng cho ba tæ soá) vaø baøi taäp. HS oân taäp caùc tính chaát cuûa tæ leä thöùc . HS: Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: KIEÅM TRA - HS1: Neâu tính chaát cô baûn cuûa tæ leä thöùc Chöõa baøi taäp 70 (c,d) (trang 13 SBT) c) 0,01: 0,25 = 0,75x: 0,75 d) - HS2: Chöõa baøi taäp 73 (trang 14 SBT) Cho a, b, c, d töø tæ leä thöùc haõy suy ra tæ leä thöùc GV nhaän xeùt cho ñieåm - HS1: Tính chaát cô baûn cuûa tæ leä thöùc: Neáu thì ad = bc (Tích ngoaïi tæ baèng tích trung tæ) Keát quaû: c) d) x = 4 - HS2: (Coù theå laøm moät trong caùc caùch sau) Caùch 1: ad = bc -bc = -ad ac – bc = ac – ad (a - b)c = a(c - d) Caùch 2: hoaëc caùch khaùc hôïp lyù. Hoaït ñoäng 2: 1) TÍNH CHAÁT CUÛA DAÕY TÆ SOÁ BAÈNG NHAU - GV yeâu caàu HS laøm ?1 cho tæ leä thöùc HS laøm ?1 Haõy so saùnh caùc tæ soá: ; Vôùi caùc tæ soá ñaõ cho - GV: Moät caùch toång quaùt: Töø coù theå suy ra ÔÛ baøi taäp 72 (Tr14 SBT) chuùng ta ñaõ chöùng minh. Trong SGK coù trình baøy caùch chöùng minh khaùc cho tæ leä thöùc naøy. Caùc em haõy töï ñoïc SGK, sau ñoù moät em leân trình baøy laïi. - Tính chaát treân coøn ñöôïc môû roäng cho daõy tæ soá baèng nhau. - Yeâu caàu HS laøm baøi taäp 54 (trang 30 SGK) Tìm hai soá x vaø y bieát: vaø x + y = 16 Baøi 55 trang 30 SGK Tìm hai soá x vaø y bieát: x: 2 = y: (-5) vaø x – y = -7 Vaäy HS töï ñoïc SGK trang 28; 29. Moät HS leân baûng trình baøy laïi vaø daãn tôùi keát luaän: ÑK HS: Töø ñoù tính giaù trò caùc tæ soá: Moät HS ñoïc to ví duï trang 29 SGK HS laøm baøi taäp, 1HS leân baûng laøm HS laøm baøi taäp, 1HS leân baûng laøm: Hoaït ñoäng 3:2) CHUÙ YÙ - GV giôùi thieäu: Khi coù daõy tæ soá: ta noùi caùc soá a, b, c tæ leä vôùi caùc soá 2; 3; 5 Ta cuõng vieát: a: b: c = 2: 3: 5 - Cho HS laøm ?2 duøng daõy tæ soá baèng nhau ñeå thöïc hieän caâu noùi sau: Soá HS cuûa ba lôùp 7A, 7B, 7C tæ leä vôùi caùc soá 8; 9; 10 - HS laøm baøi taäp 57 (trang 30 SGK) yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi. Toùm taét ñeà baøi baèng daõy tæ soá baèng nhau Giaûi baøi taäp HS laøm ?2 Goïi soá HS cuûa lôùp 7A, 7B, 7C laàn löôït laø a, b, c thìs ta coù: Baøi 57 SGK Goïi soá vieân bi cuûa ba baïn Minh, Huøng, Duõng laàn löôït laø a, b, c Ta coù: Hoaït ñoäng4: LUYEÄN TAÄP CUÛNG COÁ - Neâu tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau Baøi 56 (trang 30 SGK). Tìm dieän tích cuûa moät hình chöõ nhaät bieát tæ soá giöõa hai caïnh laø vaø chu vi baèng 28m Moät HS leân baûng vieát: = (giaû thieát caùc tæ soá ñeàu coù nghóa) Baøi 56 SGK Goïi hai caïnh hình chöõ nhaät laø a vaø b. Coù vaø (a + b).2 = 28 a + b =14 a = 4(m); b = 10 (m) Vaäy dieän tích hình chöõ nhaät laø: 4.10 = 40 (m2) Hoaït ñoäng 5: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ Baøi taäp soá 58, 59, 60 (trang 30, 31 SGK) Soá 74, 75, 76 (trang 14 SBT) OÂn taäp tính chaát tæ leä thöùc vaø tính chaát daõy tæ soá baèng nhau Tieát sau luyeän taäp. TIEÁT 12 LUYEÄN TAÄP A/. MUÏC TIEÂU Cuûng coá caùc tính chaát cuûa tæ leä thöùc, cuûa daõy tæ soá baèng nhau. Luyeän kyõ naêng thay tæ soá giöõa caùc soá höõu tæ baèng tæ soá giöõa caùc soá nguyeân, tìm x trong tæ leä thöùc, giaûi baøi toaùn veà chia tæ leä. Ñaùnh giaù vieäc tieáp thu kieán thöùc cuûa HS veà tæ leä thöùc vaø tính chaát daõy tæ soá baèng nhau baèng kieåm tra vieát 15 phuùt. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH GV: Baûng phuï ghi tính chaát tæ leä thöùc, tính chaát daõy tæ soá baèng nhau, baøi taäp. Ñeà baøi kieåm tra vieát 15 15 phuùt (phoâtoâ ñeà baøi cho töøng HS) HS: Baûng phuï nhoùm. Giaáy kieåm tra. OÂn taäp veà tæ leä thöùc vaø tính chaát daõy tæ soá baèng nhau. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: KIEÅM TRA GV: neâu yeâu caàu kieåm tra: - Neâu tính chaát daõy tæ soá baèng nhau. - Chöõa baøi taäp soá 75 (Tr14 SBT) Tìm hai soá x vaø y bieát: 7x = 3y vaø x – y =16 Moät HS leân baûng kieåm tra: - Tính chaát daõy tæ soá baèng nhau Coù: (ÑK: caùc tæ soá ñeàu coù nghóa) Chöõa baøi taäp 75 (Tr14 SBT) Keát quaû: x=-12; y=-28 Hoaït ñoäng 2: LUYEÄN TAÄP Daïng 1: baøi 59 (Tr31 SGK) Thay tæ soá giöõa caùc soá höõu tæ baèng tæ soá giöõa caùc soá nguyeân a) 2,04: (-3,12) b) Hai HS leân baûng chöõa baøi taäp a) = b) = c) d) Daïng 2: Baøi 60 (Tr31 SGK) Tìm x trong caùc tæ leä thöùc a) - Xaùc ñònh ngoaïi tæ, trung tæ trong tæ leä thöùc. Neâu caùch tìm ngoaïi tæ . Töø ñoù tìm x b) 4,5: 0,3 = 2,25: (0,1x) c) d) Daïng 3: Toaùn chia tæ leä. Baøi 58 (Tr30 SGK) - GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình yeâu caàu HS duøng daõy tæ soá baèng nhau theå hieän ñeà baøi. Tieáp tuïc giaûi baøi taäp Baøi 76 (trang 14 SBT) Tính ñoä daøi caùc caïnh cuûa moät tam giaùc bieát chu vi laø 22m vaø caùc caïnh cuûa tam giaùc tæ leä vôùi caùc soá 2, 4 vaø 5. Baøi 64 (trang 31 SGk) c) = d) = a) HS traû lôøi caâu hoûi vaø laøm baøi taäp döôùi söï höôùng daãn cuûa GV. Sau ñoù, 3HS leân baûng laøm caùc phaàn coøn laïi b) x = 1,5 c) x = 0,32 d) HS laøm baøi taäp döôùi söï höôùng daãn cuûa GV HS: Goïi soá caây troàng ñöôïc cuûa lôùp 7A, 7B laàn löôït laø x, y. x = 4.20 = 80 (caây) y = 5.20 = 100 (caây) HS laøm baøi taäp vaøo vôû Moät HS leân baûng laøm. Caùch trình baøy töông töï nhö baøi 58 (SGK). Keát quaû: 4cm, 8cm; 10cm HS hoaït ñoäng theo nhoùm GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình. Yeâu caàu HS hoaït ñoäng the0o nhoùm ñeå giaûi baøi taäp Trong khi luyeän taäp, GV neân cho ñieåm HS hoaëc nhoùm HS Baøi 61 (Tr31 SGK) Tìm 3 soá x, y, z bieát raèng: vaø x + y – x = 10 - GV: Töø hai tæ leä thöùc, laøm theá naøo ñeå coù daõy tæ soá baèng nhau? - Sau khi ñaõ coù daõy tæ soá baèng nhau GV goïi HS leân baûng laøm tieáp. Baøi 62 (trang 31 SGK) Tìm hai soá x vaø y bieát raèng: vaø x.y = 10 - GV: Trong baøi naøy ta khoâng coù x+ y hoaëc x – y maø laïi coù xy. Vaäy neáu coù: thì coù baèng hay khoâng? Baøi giaûi: Goïi soá hoïc sinh 6, 7, 8, 9 laàn löôït laø a, b, c, d. Coù: vaø b - d = 70 a = 35.9 = 315 b = 35.8 = 280 c = 35.7 = 245 d= 35.6 = 210 Traû lôøi: soá HS caùc khoái 6, 7, 8, 9 laàn löôït laø 315, 280, 245, 210 HS. - Moät nhoùm trình baøy lôøi giaûi (treân maøn hình hoaëc baûng phuï) - Kieåm tra baøi laøm vaøi nhoùm khaùc HS: Ta phaûi bieán ñoåi sao cho trong hai tæ leä thöùc coù caùc tæ soá baèng nhau. x= 8.2 = 16 y = 12.2 = 24 z = 15.2 = 30 - GV gôïi yù baèng moät ví duï cuï theå: Coù thì coù baèng hay khoâng? - GV höôùng daãn caùch laøm: ñaët: do ñoù xy = 2k.5k = 10k2 = 10 k2 = 1 Vôùi k = 1 Haõy tính x, y? Vôùi k = -1 Haõy tính x, y? GV löu yù HS: nhöng: Ta coù theå söû duïng nhaän xeùt ñeå tìm caùch giaûi khaùc. => . Töø doù tìm x, y HS: Vaäy HS laøm baøi döôùi söï höôùng daãn caûu GV Vôùi k=1=> x = 2; y = 5 Vôùi k = -1 => x = -2; y = -5 HS nghe vaø ghi laïi höôùng daãn cuûa giaù