Giáo án địa lý lớp 9 - Vùng đồng bằng Sông Hồng

VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: - HS cần hiểu được ý nghĩa vị trí địa lí : một số thế mạnh và khó khăn của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên , đặc điểm dân cư , xã hội của vùng. - Củng cố kiến thức đã học về vùng Đồâng bằng sông Hồng, giải thích một số đặc điểm của vùng như đông dân, nông nghiệp thâm canh, cơ sở hạ tầng. Kinh tế xã hội phát triển 2. Về kĩ năng: - HS đọc được lược đồ , kết họp với kênh chữ để giải thích được một số ưu thế một số nhược điểm của vùng đông dân và một số giải pháp phát triển bền vững. 3. Về tư tưởng: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, lòng tự hào dân tộc II. CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾTCẦN THIẾT - Bản đồ tự nhiên của vùng Đồâng bằng sông Hồng - Bản đồ tự nhiên hoặc bản đồ hành chính Việt Nam - Một số tranh ảnh vùng Đồâng bằng sông Hồng III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY HỌC 1. Kiểm tra bài cũ 2. Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ1 GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và lược đồ hình 20.1để xác định ranh giới vùng với các vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ và Bắc Trung bộ GV cho HS đọc tên các tỉnh ở vùng , về diện tích và dân số CH: Quan sát hình 20.1, hãy xác định - Vị trí cảng Hải Phòng, các đảo Cát bà, I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ GIỚI HẠN LÃNH THỔ - Vùng Đồâng bằng sông Hồng bao gồm đồng bằng châu thổ màu m giáp với Trung du và miền núi Bắc Bộ. Bắc Trung Bộ - Dân số (17,5 triệu người năm2002) - Thuận lợi giao lưu kinh tế xã h với các vùng, đặc biệt có thủ đô H Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bạch Long Vĩ. CH: Dựa vào lược đồ để nhận xét chung về lãnh thổ của vùng Đồâng bằng sông Hồng. CH: Nêu ý nghĩa vị trí địa lí của vùng - Là vùng có vị trí thuận lợi, điều kiện tự nhiên tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng HĐ2:HS làm việc theo nhóm 15’Tìm hiểu về ĐKTN và TNTN * Gv gợi ý để HS phân biệt vùng đồng bằng sông Hồng và châu thổ sông Hồng.(châu thổ sông Hồng có diện tích hẹp hơn đồng bằng sông Hồng vì có vùng đất giáp với trung du miền núi Bắc Bộ và ranh giới phịa Bắc vùng Bắc Nội là trung tâm kinh tế khoa học công nghệ và nhiều mặt khác của đất nước. II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN - Địa hình : đồng bằng có đê điều, ô trũng→nông nghiệp phát triển Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Trung Bộ). GV Cần khắc sâu vai trò của sông Hồng đối với vùng kinh tế trùng tên này CH: Nêu những diều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của vùng? CH: Dựa vào hình 20.1 và kiến thức đã học. Nêu ý nghĩa của sông Hồng đối với sự phát triển nông nghiệp và đời sống dân cư. - Bồi dắp phù sa, mở rộng diện tích về phía biển. Tuy nhiên phải đắp đê. GV cần nhấn mạnh đặc điểm nổi bật là đồng bằng có đê điều, ô trũng do thuỷ chế sông Hồng thất thường, tầm quan trọng của hệ thống đê điều. - Điều kiện khí hậu thuỷ văn thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Thời tiết mùa - Khí hậu :Có mùa đông lạnh→ thích hợp với một số cây ưa lạnh (khoai tây, xu hào, cải bắp..). -Sông Hồng và sông Thái Bình →b đắp phù sa mở rộng châu thổ - Tài nguyên quý giá nhất của vùng là đất phù sa. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính đông thích hợp với một số cây ưa lạnh. *Lưu ý HS do ảnh hưởng của gió mùa đông bắc nên mùa đông đồng bằng sông Hồng lạnh thực sự CH: Quan sát hình 20.1 hãy kể tên và nêu sự phân bố các loại đất ở Đồng bằng sông Hồng? Có thể trồng loại cây nào? (Tài nguyên quý giá nhất của vùng là đất phù sa) Khó khăn: thời tiết diễn biến thất thường CH: Quan sát lược đồ hình 20.1 Kể tên các loại khoáng sản của vùng , Những nguồn tài nguyên biển nào đang được khai thác có hiệu quả?Có thể phát triển ngành kinh tế nào? CH: Tiềm năng của biển?( vùng biển có dầu khí ở Tiền Hải Thái Bình - Tài nguyên khoáng sản có giá trị đáng kể là các mỏ đá Tràng Kênh (Hải phòng), Hà Nam, Ninh Bình, sét cao lanh (HaÛi Dương), than nâu (Hưng Yên), khí tự nhiên Thái Bình - Những nguồn tài nguyên biển đang được khai thác có hiệu quả như nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản, du lịch… III. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ VÀ X Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ3: HS Làm việc theo nhóm CH: Dựa vào số liệu hình 20.2, hãy tính xem mật độ dân số của đồng bằng sông Hồng gấp bao nhiêu lần mật độ trung bình của cả nước, của các vùng Trung du và miền núi bắc bộ và Tây nguyên (gấp 5 lần so với cả nước, 10 lần so với Trung du- miền núi Bắc Bộ,<15 lần so với Tây Nguyên) CH: Mật độ dân số cao ở đồng bằng sông Hồng có những thuận lợi và khó khăn gì trong sự phát triển kinh tế – xã hội?(dân cư tập trung đông ở nông thôn- biện pháp đẩy mạnh quá trình công nghiệp hoá) CH: Quan sát bảng 20-1, nhận xét tình HỘI - Đồâng bằng sông Hồng là vùng đông dân nhất cả nước, nguồn lao động dồi dào. Mật độ trung bình 1179 người/km2 ( năm 2002) - Gần đây tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên có giảm mạnh nhưng mật độ dân số vẫn còn cao. - Đồâng bằng sông Hồng là vùng có kết cấu hạ tầng nông thôn hoàn thiện nhất trong cả nước. Hệ thống đê điều dài hơn 3000km là bộ phận quan trọng trong kết cấu hạ tầng và là nét độc đáo của nền văn hoá sông Hồng, văn hoá Việt Nam . Hoạt động của GV và HS Nội dung chính hình dân cư - xã hội của vùng đồng bằng sông Hồng so với cả nước?. CH: Quan sát hình 20-3, nhận xét về kết cấu hạ tầng vùng Đồâng bằng sông Hồng? - Đồâng bằng sông Hồng là vùng đông dân, nông nghiệp trù phú, công nghiệp và đô thị diễn ra sôi động - Đồâng bằng sông Hồng có một số đô thị được hình thành từ lâu đời. 3. Củng cố, Hướng dẫn bài về nhà 1. Điều kiện tự nhiên của Đồâng bằng sông Hồng có những thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế – xã hội ? 2. Nêu tầm quan trọng của hệ thống đê điều ở Đồâng bằng sông Hồng? 3 Chuẩn bị bài sau: Bài 21 DUYEÄT CUÛA BGH – TUAÀN 11 ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ………………………………………