Giám sát của quốc hội về tài chính - Ngân sách

**GIÁM SÁT CỦA QUỐC HỘI VỀ TÀI CHÍNH - NGÂN SÁCH Người trình bày: PGS.TS Đặng Văn ThanhPhó Chủ nhiệm Uỷ ban KT-NS Quốc hội **ĐẶT VẤN ĐỀQuốc hội - cơ quan có quyền lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nướcKhoản 4 điều 84 của Hiến pháp quy định nhiệm vụ và quyền hạn của Quốc hội trong lĩnh vực tài chính-ngân sáchTài chính-ngân sách là sức mạnh của quốc gia và là công cụ quản lý điều tiết vĩ mô nền kinh tế**HỆ THỐNG TÀI CHÍNH VIỆT NAMTÀI CHÍNH QUỐC GIATÀI CHÍNH NHÀ NƯỚCTÀI CHÍNH DOANH NGHIỆPTÀI CHÍNH DÂN CƯNgân sách Nhà nướcCác quỹ T/c tập trungTín dụng Nhà nướcDoanh nghiệpCác trung gian Tài chínhTổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệpKinh tế gia đinhNgân hàng thương mạiKinh doanh bảo hiểm**PHÂN ĐỊNH TRÁCH NHIỆM, QUYỀN HẠN VỀ NSNN CHÍNH PHỦBỘ TÀI CHÍNH,CÁC BỘ KHÁC,UBNDQUỐC HỘI- UỶ BAN KINH TẾ VÀ ỦY BAN QUỐC HỘI NGÂN SÁCH THƯỜNG VỤ- HỘI ĐỒNG DÂN TỘC QUỐC HỘI - UỶ BAN KHÁC LËp dù to¸n, b¸o c¸o quyÕt to¸n, ph­¬ng ¸n ph©n bæ NSThẩm traCho ý kiếnThảo luận, quyết địnhXem xét và quyết định**BẢN CHẤT CỦA HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT TÀI CHÍNH-NGÂN SÁCH1- Kiểm tra - đánh giá tình trạng tài chính quốc gia và NSNN - Mức độ chấp hành, tuân thủ pháp luật, quy chế, chính sách - Tiềm lực và lành mạnh tài chính quốc gia - Quy mô, cơ cấu thu, chi NSNN. Nhân tố ảnh hưởng - Hiệu quả hoạt động tài chính, hiệu quả thu chi ngân sách2- Khả năng và biện pháp khắc phục yếu kém**CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT + Chất vấn, yêu cầu giải trình + Thẩm tra, đánh giá báo cáo + Xem xét, kiểm tra thực tế.**CHẤT VẤN VÀ YÊU CẦU GIẢI TRÌNH* Nơi thực hiện - Tại Hội đồng dân tộc, Uỷ ban, Đoàn đại biểu Quốc hội - Tại Kỳ họp Quốc hội, Uỷ ban, Hội đồng nhân dân*** Nội dung chất vấn và giải trình - Tình hình triển khai và chấp hành Luật, Nghị quyết của Quốc hội, quy chế tài chính và chính sách tài chính - Quy mô, cơ cấu tài chính quốc gia, nợ quốc gia, nợ chính phủ, tỷ lệ tích luỹ – tiêu dùng, cán cân thanh toán trong nước, quốc tế. Quỹ dự trữ tài chính, dự trữ ngoại hối, ngân quỹ quốc gia khác. Tổng mức luân chuyển tiền tệ, mức lạm phát. Khả năng huy động nguồn tài chính cho đầu tư phát triển **Nội dung chất vấn và giải trình (tiếp) - Thu và cơ cấu thu NSNN. Tỷ lệ động viên tài chính. Thu từ Thuế, thu nội địa. Mối quan hệ tăng thu so với tăng trưởng kinh tế, tăng giá, tăng đầu tư. Tình trạng lạm thu, thất thu, nợ đọng, gian lận, trốn lậu thuế - Chi và cơ cấu chi NSNN. Quan hệ tăng chi, tăng thu; chi ngân sách với nhiệm vụ kinh tế xã hội. Tiết kiệm và lãng phí trong chi ngân sách - Cân đối thu - chi. Bội chi - Nguồn bù đắp bội chi **CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚCThu NSNN- Thuế, phí- Hoạt động K.tế Đóng góp Viện trợ KhácBội chi- Phát hành- VayChi NSNN- Phát triển KTXHQ.phòng A.ninhBộ máy nhà nướcTra nợViện trợKhác**TRÌNH TỰ XEM XÉT, QUYẾT ĐỊNH DỰ TÓAN NSNNLập dự toán NSNNThÈm tra dù to¸nCho ý kiến về dự toán Thảo luận, quyết định**THẨM TRA, GIÁM SÁT NHIỆM VỤ THU CHI NSNN - Tình hình thực hiện nhiệm vụ thu chi theo Nghị quyết - Tiến độ, chất lượng (mức độ tăng giảm so với dự toán) - Kỷ luật thu chi NS (chấp hành Luật, chính sách) - Quản lý NSNN, quỹ NSNN - Đánh giá khả năng thực hiện nhiệm vụ qua một số khoản thu, chi lớn**KIỂM TRA, XEM XÉT THỰC TẾ - Tình hình thực hiện nhiệm vụ thu, nhiệm vụ chi. Khó khăn và thuận lợi. - Hiệu quả thu, chi NSNN - Những kiến nghị từ thực tế**NHỮNG NỘI DUNG GIÁM SÁT CỤ THỂGiám sát về dự toán NSNN 1. Căn cứ xây dựng dự toán - Đánh giá tình hình thực hiện năm hiện hành - Nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm kế hoạch - Chính sách thu, nguồn thu, định mức phân bổ, định mức, tiêu chuẩn chế độ chi NSNN*** Giám sát về dự toán NSNN (tiếp)2. Nội dung dự toán và phương pháp lập dự toán3. Phân bổ NSNN - Tỷ lệ phân chia các khoản thu - Mức bổ sung cân đối, bổ sung có mục tiêu - Tính công bằng, hợp lý, tích cực**Giám sát quá trình chấp hành và điều hành NSNN - Chấp hành định mức, chế độ, tiêu chuẩn chi - Thu nộp NSNN - Chuẩn chi và thanh toán các khoản chi NSNN - Phân bổ NSĐP, phân bổ số bổ sung từ ngân sách cấp trên - Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về tài chính ngân sách**Giám sát quá trình lập,  thẩm định, xét duyệt và phê duyệt quyết toán NSNN1. Kiểm tra căn cứ: - Dự toán được Quốc hội phê chuẩn - Báo cáo của Chính phủ - Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước - Kết quả giám sát 2. Nội dung quyết toán: Thực thu, thực chi; xuất toán; ghi thu, ghi chi; chuyển nguồn; bội chi, nguồn bù đắp bội chi *** Hình thức giám sát1. Nghe và đánh giá báo cáo dự toán, phương án phân bổ, đánh giá thực hiện, quyết toán2. Chất vấn và yêu cầu giải trình tại kỳ họp Quốc hội, HĐND, các Uỷ ban3. Tổ chức Đoàn giám sát chung, giám sát chuyên đề, giám sát đột xuất4. Cử thành viên Đoàn giám sát đi xác minh các vấn đề tài chính ngân sách5. Xem xét, xử lý các kiến nghị của cử tri. **NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁTThống nhất nhận thức về Nhà nước pháp quyềnHoàn chỉnh và công khai hóa quy trình lập, thẩm tra và quyết định dự tóan NSNN, phương án phân bổ NSTW, phê chuẩn quyết tóan NSNN, quy trình giám sát Cập nhật chính sách, chế độ, định mức và các thông tin cần thiết về KT-Tài chính **NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT (TIẾP)Phân tích và chọn lựa những vấn đề trọng yếu để giám sátNâng cao năng lực và tăng cường các điều kiện cần thiết cho các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Tăng cường tính minh bạch và độ tin cậy của thông tin **NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT (TIẾP)Nâng cao chất lượng hoạt động và độ tin cậy của báo cáo Kiểm toán Nhà nướcSử dụng có hiệu quả tư vấn và phân tích của các chuyên giaĐề cao trách nhiệm và nâng cao năng lực của các Đại biểu Quốc hội Bảo đảm thực hiện các kiến nghị sau giám sát **Xin c¶m ¬n quý vÞ ®¹i biÓu