Giải pháp nâng cao ý thức sử dụng và truy cập Internet của sinh viên 4.0

2213 GIẢI PHÁP NÂNG CAO Ý THỨC SỬ DỤNG VÀ TRUY CẬP INTERNET CỦA SINH VIÊN 4.0 Nguyễn Thị Hồng Tâm Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Nguyễn Tiến Thành TÓM TẮT Hiện nay nước ta đang đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0. Sự nghiệp hiện đại hóa chỉ có thể thành công khi nó được những con người hiện đại hóa thực hiện. Quan niệm hành vi hiện đại là then chốt, là nội hạt của hiện đại hóa, đồng thời cũng là điều khó hình thành nhất. Như vậy, để hiện đại hóa quan niệm và hành vi cho con người cũng như sinh viên đang theo học tại các trường đại học và cao đẳng, trước hết cần phải dựa vào quá trình giáo dục. Giải pháp nâng cao ý thức và truy cập internet của sinh viên 4.0 nhằm góp phần xây dựng và triển khai mô hình “sinh viên học tập” trong bối cảnh cách mạng công nghiệp. Công nghệ thông tin phát triển nhanh và mạnh với những ứng dụng ngày càng nhiều của nó giúp con người có điều kiện học tập và làm việc thuận lợi hơn. Từ khóa: Cách mạng Công nghiệp 4.0, ý thức sử dụng, internet, truy cập. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Trong bối cảnh thời đại công nghệ thông tin đang phát triển mạnh mẽ, internet đã có mặt ở Việt Nam và tạo nên nhiều thay đổi lớn trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội. Đặc biệt hơn nữa, mạng internet hiện nay không chỉ phổ biến ở khu vực đô thi mà ngày được phủ sóng rộng rãi ở khu vực nông thôn. Theo số liệu mới được công bố bởi Tổ chức Thống kê số liệu internet quốc tế (internetworldstats), tính đến hết tháng 06/2015, Việt Nam đã có 45,5 triệu người dùng internet, đạt mức thâm nhập/dân số là 48%. Số lượng người dùng nói trên bao gồm người truy cập internet ở tất cả các phương tiện hỗ trợ (PC, laptop, điện thoại). Với con số này, Việt Nam đang được xếp thứ 6 trong khu vực châu Á về số lượng người dùng, sau Trung Quốc (674 triệu), Ấn Độ (354 triệu), Nhật Bản (114,9 triệu), Indonesia (73 triệu), Philippines (47,1 triệu) và đứng thứ 17/20 quốc gia có lượng người dùng internet nhiều nhất thế giới. Người Việt Nam online 05 giờ đồng hồ bằng các thiết bị vi tính để bàn, và gần 03 tiếng đối với các thiết bị di động. Trung bình việc truy cập và sử dụng các trang mạng xã hội chiếm 02 giờ thời gian sử dụng. Với 45% dân số sử dụng internet tức 41 triệu người dùng. Trong đó có khoảng 30 triệu người sử dụng các trang mạng xã hội và số người đang dùng các mạng này trên di động là 26 triệu người. 2214 Internet và mạng xã hội với tốc độ thông tin nhanh, nội dung phong phú, đa dạng, tính tương tác cao đã dần trở thành một kênh thông tin thường xuyên, và mang lại nhiều tiện ích cho người sử dụng. Hiện nay, nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị; nhiều cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên sử dụng internet, mạng xã hội phục vụ công tác quản lý, điều hành, thông tin, tuyên truyền góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Ngày nay, học tập theo nhóm vừa là một yêu cầu vừa là một phương pháp học được khuyến khích áp dụng rộng rãi, nhất là đối với sinh viên (SV). Trong xu thế hội nhập của đất nước, vai trò của phương pháp học này càng trở nên quan trọng trong việc góp phần nâng cao hiệu quả học tập của người học nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung. Nhấn mạnh ảnh hưởng của internet đến cuộc sống hiện đại của con người, con người đang hưởng được nhiều thành quả của quá trình phát triển khoa học kỹ thuật vượt bậc, phục vụ tối đa lợi ích của con người, trong đó internet được xem là một cuộc cách mạng làm thay đổi xã hội từ nhận thức đến các phong trào xã hội khác, góp phần làm thay đổi toàn diện cuộc sống của con người. Tuy nhiên, internet và mạng xã hội cũng tạo ra những nguy cơ đe dọa trực tiếp đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; trong thời gian qua, trên mạng xã hội có đăng tải nhiều thông tin, hình ảnh không chính xác, sai trái, xuyên tạc, bịa đặt tạo dư luận trái chiều, tác động không tốt đến tâm trạng xã hội, gây mơ hồ, hoang mang trong sinh viên. Thực trạng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân còn chưa nhận thức đúng, đầy đủ vai trò tiên phong, gương mẫu. Nhấn mạnh ảnh hưởng của internet đến cuộc sống hiện đại của con người, con người đang hưởng được nhiều thành quả của quá trình phát triển khoa học kỹ thuật vượt bậc, phục vụ tối đa lợi ích của con người, trong đó internet được xem là một cuộc cách mạng làm thay đổi xã hội từ nhận thức đến các phong trào xã hội khác, góp phần làm thay đổi toàn diện cuộc sống của con người. 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1 Internet có những tác dụng nào đến việc học tập Internet chứa đựng một kho kiến thức khổng lồ để học sinh tìm kiếm được những thông tin phục vụ cho việc học. Nhắc đến những tác động tích cực của internet, không thể bỏ qua vai trò tìm kiếm thông tin. Những trang web tìm kiếm thông tin trên internet như Google, Cốc Cốc... có thể cung cấp cho bạn bất kỳ một thông tin nào mà bạn mong muốn. Điều này đem đến cho học sinh sự thuận lợi không thể tuyệt vời hơn trong việc tìm kiếm những tài liệu thích hợp, những bài giải, những hình ảnh và thông tin để học sinh có thể học tập tốt hơn. Internet là phương tiện để truyền đạt, trao đổi thông tin để học sinh có thể học tập một cách tốt nhất: thông qua những trang mạng xã hội, học sinh có thể trao đổi và truyền đạt những thông tin đến với các bạn cùng trang lứa với mình, để cùng nhau tạo nên những nhóm học tập trên mạng và có được hiệu quả học tập tốt hơn. Internet giúp học sinh thư giãn và giải trí tốt hơn thông qua các kênh nghe nhạc, xem video, Sau những giờ học mệt mỏi, học sinh thường cảm thấy căng thẳng. Với các kênh nghe nhạc, xem video trực tuyến, học sinh sẽ có được sự thư giãn và giải trí tối đa. Qua đó, trở lại với học tập tốt hơn. 2215 2.2 Các tiêu cực mà internet gây ra đối với sinh viên Ảnh hưởng từ các trang web đồi trụy: "web độc" đem đến những tác động cực kỳ tiêu cực đối với học sinh. Những "web độc" chứa các hình ảnh khiêu dâm, bạo lực, kinh dị, có thể làm ảnh hưởng đến tâm lý và khiến cho học sinh gặp nhiều chứng bệnh liên quan đến tâm lý & tâm thần, từ đó gây xao nhãng việc học tập và sức khỏe đi xuống. Những trò game trên mạng khiến cho học sinh không còn thời gian để chuẩn bị cho việc học: game là một trong những nỗi ám ảnh đối với các bậc phụ huynh. Vì game có khả năng gây nghiện nên những bậc phụ huynh thường lo lắng và không cho con mình chơi game. Nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh vẫn có phần đúng khi tình trạng nhiều học sinh vì nghiện game mà bỏ học vẫn đang diễn ra thường xuyên hơn. Bên cạnh những tác động xấu với việc học, game còn gây nên tình trạng hoang tưởng hay tâm thần phân liệt nếu như quá xa đà vào chúng. Việc nghiện internet được các nước chú trọng nghiên cứu, vì nó mang lại một tâm lý phụ thuộc nguy hiểm, làm thay đổi lối sống của con người, xâm hại đến văn hóa dân tộc. Ở góc độ cá nhân, khi rơi vào trạng thái nghiện internet sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần (tâm lý ảo tưởng, hay quên, bồn chồn, nóng gắt, hay cáu giận) làm mất thời gian, nhất là cá nhân tách biệt với xã hội, rối loạn tâm thần và nhiều người còn đi đến mức độ bắt chước hành động của các trò chơi bạo lực, trực tuyến trên internet. 2.3 Lợi ích của internet mang lại cho con người trong đời sống xã hội 2.3.1 Cung cấp nguồn thông tin, kho kiến thức khổng lồ Internet có thể nói là một kho chứa đựng những kiến thức khổng lồ giúp cho chúng ta dễ dàng tìm kiếm những thông tin, kiến thức dù mới hay đã cũ. Internet cũng được đánh giá là công cụ tiện lợi nhất để truyền tải một số lượng thông tin lớn với tốc độ nhanh đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Như một cuốn “bách khoa toàn thư”, người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm mọi thông tin từ bất cứ đâu. 2.3.2 Mở ra thế giới giải trí Internet trở thành phương tiện giải trí hữu ích với mọi người trong cuộc sống hiện nay. Ở internet, có vô số hình thức giải trí như: chơi game, trò chuyện qua các diễn đàn, mạng xã hội, nghe nhạc, xem phim,... Từ đó, giúp cho con người có thể thư giãn sau những ngày làm việc, học tập căng thẳng và mệt mỏi. 2.3.3 Kết nối bạn bè Một trong những lợi ích không thể không nhắc đến, chính là việc kết nối mọi người từ internet. Mọi người có thể cùng nhau trò chuyện, trao đổi thông tin, kinh nghiệm trên các diễn đàn, chia sẻ thông tin, cảm xúc trên blog. Từ đó khoảng cách dần được thu hẹp lại, con người trở nên thấy gần gũi hơn và có thể xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn. 2.3.4 Mua sắm trực tuyến Chắc chắn việc mua sắm online đã trở nên quá quen thuộc với mọi người, đặc biệt là các chị em phụ nữ. Thông qua internet, việc mua sắm dần trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn bao 2216 giờ hết. Người mua có thể thoải mái chọn lựa, cân nhắc giá cả và an tâm về thanh toán trên internet mà không cần phải tốn quá nhiều thời gian như trước. 2.3.5 Học tập trực tuyến Internet đóng vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Ngày nay, mọi người hoàn toàn có thể học trực tuyến hay đào tạo từ xa thông qua mạng internet. Hình thức này giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian, hay có thể dễ dàng trao đổi trực tuyến với giáo viên khi có những câu hỏi cần được giải đáp. Không chỉ vậy, những học viên có thể dễ dàng tìm kiếm những kiến thức thuộc lĩnh vực học tập thông qua internet mà không cần phải tìm kiếm ở đâu xa. 2.3.6 Làm cho cuộc sống dễ dàng hơn Chắc hẳn là ai cũng thấy được từ khi có internet, cuộc sống của mỗi người dần trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Nếu như lúc trước muốn mua một chiếc vé xem phim, bạn phải chạy đến quầy vé, thì giờ đây bạn hoàn toàn có thể làm điều đó khi sử dụng internet. 3 KẾT QUẢ Có thể nhận thấy, ngoài tác dụng như một công cụ hiện đại để giải trí, giảm căng thẳng, kết nối với bạn bè và cộng đồng, internet, MXH còn là nguồn tài nguyên và công cụ để hỗ trợ hiệu quả cho việc học tập và rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng nghề nghiệp, việc làm của các em. Theo một kết quả nghiên cứu có 60,5% SV có lực học khá và 42,9% SV có lực học giỏi cho rằng, việc tìm kiếm, chia sẻ tài liệu, thông tin trong học tập trên MXH facebook có ảnh hưởng tích cực đến kết quả học tập. Tuy nhiên, internet, MXH cũng có những ảnh hưởng tiêu cực đến người sử dụng, đặc biệt là ảnh hưởng lớn đến tâm lý HSSV. Nhiều em mất tập trung trong học tập, ảnh hưởng đến hiệu suất học tập. Những trường hợp “nghiện” internet, MXH còn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tâm lý, tình cảm, hình thành lối sống ảo, tự kỷ. Thậm chí không ít trẻ em đã bị quấy rối trên môi trường mạng. Nhiều trường hợp HSSV vì thiếu văn hóa ứng xử trên MXH dẫn đến phát sinh mâu thuẫn, bạo lực học đường. Một số HSSV sa đà vào các trang web đen, tệ nạn mại dâm, đánh bạc thông qua môi trường mạng. Tăng cường quản lý, giáo dục chính trị tư tưởng đối với HSSV trên môi trường mạng. Ngành giáo dục đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan để nhằm phòng, chống, phát hiện và xử lý sớm các trường hợp xâm hại trẻ em, nghiên cứu, xây dựng hoàn thiện hệ thống các công cụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; tổ chức xây dựng và ban hành thông tư quy định về dạy và học trực tuyến qua internet, trong đó quy định rõ việc bảo đảm an ninh, an toàn đối với người họ. Sự xuất hiện của MXH với những tính năng, với nguồn thông tin phong phú đa dạng, đã thật sự đi vào đời sống của cư dân mạng, với những chức năng đa dạng kéo theo sự gia tăng ngày càng đông đảo của các thành viên, internet ở một khía cạnh nào đó đã làm thay đổi thói quen, tư duy, lối sống, văn hóa của một bộ phận sinh viên (SV) hiện nay, vì đây là nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận những tiến bộ khoa học một cách nhanh nhạy nhất, 2217 đồng thời đây cũng là lực lượng chịu tác động của các phương tiện thông tin truyền thông nhiều nhất trên cả hai phương diện tích cực và tiêu cực. Ngoài những lợi ích mà MXH đem lại cho người dùng như thông tin nhanh, khối lượng thông tin phong phú được cập nhật nhanh chóng, liên tục thì chúng ta còn nhận thấy một khía cạnh quan trọng làm thay đổi đến hình thức giao tiếp giữa cá nhân với cá nhân và cá nhân với nhóm, các quốc gia, dân tộc với nhau đó chính là khả năng kết nối giữa các thành viên trong xã hội với nhau. Đây chính là không gian giao tiếp công cộng phi vật chất, tạo liên kết dễ dàng, thuận tiện, nhanh nhất giữa con người với con người với nhau thông qua nhiều hình thức, liên kết rộng khắp chứ không bị giới hạn bởi chiều không gian. Lượng thông tin chia sẻ là hết sức to lớn và vô cùng phong phú, đa dạng. Chính vì vậy mà số lượng người sử dụng MXH ngày càng đông đảo và tăng lên, đặc biệt là thanh thiếu niên học sinh, sinh viên trong độ tuổi từ 16 đến 24. Số lượng người sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam đang gia tăng rất nhanh, khoảng 17% số người trưởng thành thường xuyên trao đổi qua mạng với những người không hề quen biết và tỷ lệ này tăng tỷ lệ nghịch với độ tuổi. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Lê Minh Công (2011), Tác động của internet đến nhận thức và hành vi giới tính, tình dục ở thanh thiếu niên, Luận văn Thạc sĩ ngành Tâm lý học. [2] Vũ Dũng (2008), Từ điển tâm lý học, Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Tâm lý học, NXB. Từ điển Bách khoa, tr. 259. [3] Trần Thị Minh Đức (2014), Sử dụng mạng xã hội trong sinh viên Việt Nam, Tạp chí Khoa học Việt Nam. [4] Bùi Hương Giang, Ngô Minh Hường (2008), Tìm hiểu ngôn ngữ trên mạng xã hội facebook, QH-2008-X-NN, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội. [5] Phạm Minh Hạc (Chủ biên), Thái Duy Tuyên (2012), Định hướng giá trị con người Việt Nam - Thời kỳ đổi mới và hội nhập, NXB. Chính trị Quốc gia.