Giải pháp nâng cao ứng dụng thương mại điện tử và kinh doanh điện tử trong kinh doanh lữ hành tại Trung tâm du lịch Quốc tế và du học

Lêi më ®Çu Trong sù sinh tån vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, con ng­êi ®· tù t¹o cho m×nh nhiÒu thµnh tùu. Nh÷ng thµnh tùu ®ã xuÊt ph¸t tõ chÝnh nhu cÇu cña hä. Du lÞch còng lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu tõ chÝnh nh÷ng nhu cÇu cña con ng­êi, bÊt chÊp c¸c mÆt tr¸i mµ du lÞch ®Ó l¹i v× trªn thùc tÕ, nã ®· mang l¹i cho nh©n lo¹i rÊt nhiÒu c¸c ®ãng gãp: gi¸o dôc, kinh tÕ, v¨n ho¸, sinh th¸i, chÝnh trÞ. Qua thËt khã cã thÓ t×m ®­îc nh÷ng thµnh tùu nµo l¹i trän vÑn vµ bao qu¸t nh­ du lÞch. B­íc sang kû nguyªn cña khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, tÝnh liªn ngµnh cña du lÞch mét lÇn n÷a l¹i ®­îc ph¸t huy trong sù kÕt hîp víi nh÷ng thµnh tùu cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó c«ng hiÕn cho loµi ng­êi nhiÒu thµnh qu¶ bÊt ngê, nh»m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu du lÞch cña chÝnh hä. §ã chÝnh lµ Du lÞch ®iÖn tö( E-tourism) nãi chung vµ kinh doanh l÷ hµnh ®iÖn tö nãi riªng. Kinh doanh l÷ hµnh ®iÖn tö cã nghÜa lµ kinh doanh l÷ hµnh b»ng kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö . §©y còng chÝnh lµ néi dung ®Ò tµi mµ em nghiªn trong ®ît thùc t¹i Trung t©m du lÞch quèc tÕ vµ du häc – C«ng ty du lÞch vµ dich vô Nam §Õ: X©y dùng vµ triÓn khai øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong kinh doanh l÷ hµnh cña c«ng ty du lÞch vµ dÞch vô Nam §Õ, nh×n tõ gãc ®é øng dông kinh doanh ®iÖn tö ( E-Business) vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö( E-Commerce) ®èi víi mét doanh nghiÖp l÷ hµnh võa vµ nhá t¹i ViÖt Nam §Ò tµi gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Kinh doanh l÷ hµnh vµ øng dông kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö trong kinh doanh l÷ hµnh Ch­¬ng 2: TriÓn khai øng dông Th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ kinh doanh ®iÖn tö trong kinh doanh L÷ hµnh ë Trung t©m du lÞch Quèc tÕ vµ du häc- c«ng ty du lÞch vµ dich vô Nam §Õ Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p n©ng cao øng dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ kinh doanh ®iÖn tö trong kinh doanh l÷ hµnh t¹i Trung t©m du lÞch Quèc tÕ vµ du häc- C«ng ty du lÞch vµ dich vô Nam §Õ §Ó ®Ò tµi nµy ®­îc hoµn thµnh , em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ths Ng« §øc Anh ®· tËn t×nh chØ b¶o, gióp ®ì em nghiªn cøu mét c¸ch khoa häc vµ nghiªm tóc. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c anh chÞ l·nh ®¹o vµ nh©n viªn trong trung t©m ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Ch­¬ng 1 Kinh doanh l÷ hµnh vµ øng dông kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö trong kinh doanh l÷ hµnh Kinh doanh l÷ hµnh vµ ®Æc ®iÓm cña kinh doanh l÷ hµnh 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ c«ng ty l÷ hµnh Theo c¸ch ph©n lo¹i cña tæng côc du lÞch th× c¸c c«ng ty l÷ hµnh gåm hai lo¹i : c«ng ty l÷ hµnh quèc tÕ vµ c«ng ty l÷ hµnh néi ®Þa. * C«ng ty l÷ hµnh néi ®Þa: lµ c«ng ty l÷ hµnh cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng, b¸n vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch néi ®Þa, nhËn uû th¸c ®Ó thùc hiÖn dich vô ch­¬ng tr×nh du lÞch cho kh¸ch n­íc ngoµi ®· ®­îc c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh quèc tÕ ®­a vµo ViÖt Nam . * C«ng ty l÷ hµnh quèc tÕ: lµ c«ng ty l÷ hµnh cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng, b¸n c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch trän gãi hoÆc tõng phÇn theo yªu cÇu cña kh¸ch ®Ó trùc tiÕp thu hót kh¸ch ®Õn ViÖt Nam vµ ®­a c«ng d©n ViÖt Nam, ng­êi n­íc ngoµi c­ tró t¹i viÖt nam ®i du lÞch n­íc ngoµi, thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch ®· b¸n hoÆc ký hîp ®ång uû th¸c tõng phÇn, chän gãi cho l÷ hµnh néi ®Þa. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, nhiÒu c«ng ty l÷ hµnh cã ph¹m vi ho¹t ®éng réng lín mang tÝnh toµn cÇu vµ trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña ho¹t ®éng du lÞch. C¸c c«ng ty l÷ hµnh ®ång thêi së h÷u c¸c tËp ®oµn kh¸ch s¹n, c¸c h·ng hµng kh«ng, tµu biÓn, ng©n hµng, phôc vô chñ yÕu kh¸ch du lÞch cña c«ng ty l÷ hµnh. KiÓu tæ chøc c¸c c«ng ty l÷ hµnh nãi trªn rÊt phæ biÕn ë Ch©u ©u, Ch©u ¸ vµ ®· trë thµnh nh÷ng tËp ®oµn kinh doanh du lÞch cã kh¶ n¨ng chi phèi m¹nh mÏ thÞ tr­êng du lÞch quèc tÕ. ë giai ®o¹n nµy th× c«ng ty l÷ hµnh kh«ng chØ lµ ng­êi b¸n ( ph©n phèi), ng­êi mua s¶n phÈm cña c¸c nhµ cung cÊp du lÞch mµ trë thµnh ng­êi s¶n xuÊt trùc tiÕp ra c¸c s¶n phÈm du lÞch. tõ ®ã cã thÓ nªu mét ®Þnh nghÜa c«ng ty l÷ hµnh nh­ sau: C«ng ty l÷ hµnh lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp du lÞch ®Æc biÖt, kinh doanh chñ yÕu trong lÜnh vùc tæ chøc x©y dùng, b¸n vµ tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh du lÞch chän gãi cho kh¸ch du lÞch, ngoµi ra c«ng ty l÷ hµnh cßn cã thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng trung gian b¸n s¶n phÈm cña c¸c nhµ cung cÊp du lÞch hoÆc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tæng hîp kh¸c ®¶m baá nhu cÇu du lÞch cña kh¸ch tõ kh©u ®Çu tiªn ®Õn kh©u cuèi cïng. 1.1.2. Néi dung cña kinh doanh l÷ hµnh 1.1.2.1. HÖ thèng s¶n phÈm cña c«ng ty l÷ hµnh Sù ®a d¹ng trong ho¹t ®éng l÷ hµnh du lÞch lµ nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn tíi sù phong phó, ®a d¹ng c¸c s¶n phÈm cung øng cña c«ng ty l÷ hµnh. C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ néi dung, cã thÓ chia c¸c s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty l÷ h¹nh thµnh 3 nhãm c¬ b¶n: * S¶n phÈm dÞch vô trung gian: Chñ yÕu do c¸c ®¹i lý du lÞch cung cÊp. Trong ho¹t ®éng nµy, c¸c ®¹i lý du lÞch thùc hiÖn c¸c ho¹t ®«ng b¸n s¶n phÈm cña c¸c nhµ s¶n xuÊt tíi kh¸ch du lÞch. c¸c ®¹i lý du lich kh«ng tæ chøc s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cña b¶n th©n ®¹i lý, mµ chØ ho¹t ®«ng nh­ mét ®¹i lý b¸n hoÆc mét ®IÓm b¸n s¶n phÈm cña c¸c nhµ s¶n xuÊt du lÞch. c¸c dÞch vô trung gian chñ yÕu bao gåm: §¨ng ký ®Æt chç vµ b¸n vÐ m¸y bay §¨ng ký ®Æt chç vµ b¸n vÐ trªn c¸c lo¹i ph­ëng tiÖn kh¸c: tµu thuû, ®­êng s¾t, « t« M«i giíi cho thuª xe « t«, xe m¸y, xe ®¹p M«i giíi vµ b¸n b¶o hiÓm §¨ng ký ®Æt chç vµ b¸n c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch §¨ng ký ®Æt chç trong kh¸ch s¹n C¸c dÞch vô m«i giíi trung gian kh¸c * C¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch trän gãi: Ho¹t ®éng du lÞch trän gãi mang tÝnh chÊt ®Æc tr­ng cho ho¹t ®éng l÷ hµnh du lÞch. c¸c c«ng ty l÷ hµnh liªn kÕt c¸c s¶n phÈm cña c¸c nhµ s¶n xuÊt riªng lÎ thµnh mét s¶n phÈm hoµn chØnh vµ b¸n cho kh¸ch du lÞch víi mét møc gi¸ gép. Cã nhiÒu tiªu thøc ®Ó ph©n lo¹i c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch. VÝ dô nh­ c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch méi ®Þa vµ quèc tÕ, c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch dµi ngµy vµ ng¾n ngµy, c¸c ch­¬ng tr×nh tham quan v¨n ho¸ vµ c¸c ch­¬ng tr×nh gi¶i trÝ. Khi tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch chän gãi, c¸c c«ng ty l÷ hµnh cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch du lÞch còng nh­ c¸c nhµ s¶n xuÊt ë mét møc ®é cao h¬n nhiÒu so víi ho¹t ®éng trung gian. * C¸c ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh tæng hîp. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, c¸c c«ng ty l÷ hµnh cã thÓ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh, trë thµnh nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt trùc tiÕp ra c¸c s¶n phÈm du lÞch. V× lÏ ®ã c¸c c«ng ty l÷ hµnh lín trªn thÕ giíi ho¹t ®éng trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cã liªn quan ®Õn du lÞch. Kinh doanh kh¸ch s¹n, nhµ hµng Kinh doanh c¸c dÞch vô vui ch¬i, gi¶i trÝ Kinh doanh vËn chuyÓn du lÞch: hµng kh«ng, ®­êng thuû C¸c dÞch vô ng©n hµng phôc vô kh¸ch du lÞch C¸c dÞch vô nµy th­êng lµ kÕt qu¶ cña sù hîp t¸c, liªn kÕt trong du lÞch. Trong t­¬ng lai, ho¹t ®éng l÷ hµnh du lÞch cµng ph¸t triÓn, hÖ thèng s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty l÷ hµnh cµng phong phó. 1.1.2.2. Vai trß cña c«ng ty l÷ hµnh Khi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh c¸c c«ng ty l÷ hµnh ®· mang l¹i nh÷ng lîi Ých: * Lîi Ých cho nhµ cung cÊp: C¸c c«ng ty l÷ hµnh sÏ cung cÊp c¸c nguån kh¸ch lín, æn ®Þnh vµ cã kÕ ho¹ch. MÆt kh¸c trªn c¬ së c¸c hîp ®ång ®­îc ký kÕt gi÷a hai bªn gi÷a c¸c nhµ cung cÊp ®· chuyÓn bít mét phÇn nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra tíi c¸c c«ng ty l÷ hµnh. C¸c nhµ cung cÊp thu ®­îc nhiÒu lîi Ých tõ c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, khuyÕch tr­¬ng cña c¸c c«ng ty l÷ hµnh. ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, khi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cßn h¹n chÕ, th× mèi quan hÖ víi c¸c c«ng ty l÷ hµnh lín trªn thÕ giíi lµ ph­¬ng ph¸p qu¶ng c¸o h÷u hiÖu ®èi víi thÞ tr­êng du lÞch quèc tÕ. * Lîi Ých cho kh¸ch du lÞch: Khi sö dông dÞch vô cña c¸c c«ng ty l÷ hµnh kh¸ch du lÞch tiÕt kiÖm ®­îc c¶ thêi gian vµ chi phÝ cho viÖc t×m kiÕm th«ng tin, tæ chøc s¾p xÕp cho chuyÕn du lÞch cña hä. Kh«ng nh÷ng thÕ kh¸ch du lÞch cßn ®­îc thõa h­ëng nh÷ng tri thøc vµ kinh nghiÖm cña chuyªn gia tæ chøc du lÞch t¹i c¸c c«ng ty l÷ hµnh, c¸c ch­¬ng tr×nh võa phong phó, hÊp hÉn võa t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch du lÞch th­ëng thøc mét c¸ch khoa häc nhÊt. Mét lîi thÕ kh¸c lµ møc gi¸ thÊp cña c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch, c¸c c«ng ty l÷ hµnh cã kh¶ n¨ng gi¶m gi¸ thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi møc gi¸ c«ng bè cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô du lÞch, ®iÒu nµy ®¶m b¶o cho c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch lu«n cã møc gi¸ hÊp dÉn ®èi víi kh¸ch. Mét lîi thÕ kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ c¸c c«ng ty l÷ hµnh gióp cho kh¸ch du lÞch c¶m nhËn ®­îc phÇn nµo s¶n phÈn tr­íc khi hä quyÕt ®Þnh mua vµ thùc sù tiªu dïng nã. C¸c Ên phÈm qu¶ng c¸o, vµ ngay c¶ nh÷ng lêi h­íng dÉn cña c¸c nh©n viªn b¸n sÏ lµ nh÷ng Ên t­îng ban ®Çu vÒ s¶n phÈm du lÞch. Kh¸ch du lÞch võa cã quyÒn lùa chon võa c¶m thÊy yªn t©m vµ hµi lßng víi chÝnh quyÕt ®Þnh cña b¶n th©n hä. * Lîi Ých cho ®iÓm ®Õn du lÞch: C¸c nhµ kinh doanh l÷ hµnh t¹o ra m¹ng l­íi marketing du lÞch quèc tÕ. Th«ng qua ®ã mµ khai th¸c ®­îc c¸c nguån kh¸ch, thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn víi ®iÓm du lÞch, giíi thiÖu trùc tiÕp s¶n phÈm cña n¬i ®Õn th«ng qua tiªu dïng vµ mua s¾m cña kh¸ch quèc tÕ t¹i n¬i ®Õn du lÞch. 1.1.3. §Æc ®iÓm cña kinh doanh l÷ hµnh vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi kinh doanh l÷ hµnh 1.1.3.1. §Æc ®iÓm cña kinh doanh l÷ hµnh C¸c c«ng ty l÷ hµnh t¹o ra c¸c s¶n phÈm cña m×nh b»ng c¸ch tËp hîp c¸c s¶n phÈm riªng rÏ nh­ dÞch vô kh¸ch s¹n, vÐ m¸y bay, « t«, tµu thuû vµ c¸c chuyÓn tham quan thµnh mét s¶n phÈm (ch­¬ng tr×nh du lÞch) hoµn chØnh vµ b¸n cho kh¸ch hµng víi mét møc gi¸ gép. ë ®©y c«ng ty l÷ hµnh kh«ng chØ dõng l¹i ë ng­êi b¸n mµ trë thµnh ng­êi mua s¶n phÈm cña c¸c nhµ cung cÊp du lÞch. T¹i b¾c mü, c«ng ty l÷ hµnh ®­îc coi lµ c¸c c«ng ty x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch b»ng c¸ch tËp hîp c¸c thµnh phÇn nh­ kh¸ch s¹n, hµng kh«ng, tham quan vµ b¸n chóng víi mét møc gi¸ gép cho kh¸ch du lÞch th«ng qua hÖ thèng c¸c ®¹i lý b¸n lÎ. ë ViÖt Nam, doanh nghiÖp l÷ hµnh ®­îc ®Þnh nghÜa: “doanh nghiÖp l÷ hµnh lµ ®¬n vÞ cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n ®éc lËp, ®­îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých sinh lîi b»ng viÖc giao dÞch, ký kÕt c¸c hîp ®ång du lÞch vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch ®· b¸n cho kh¸ch du lÞch”(th«ng t­ h­íng dÉn thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 09/CP cña chÝnh phñ vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp du lÞch TCDL – sè 715/TCDL ngµy 9/7/1994). 1.1.3.2. Mét sè nh©n tè ¶nh h­ëng tíi kinh doanh l÷ hµnh * Cung, cÇu du lÞch Cung du lÞch mang tÝnh chÊt cè ®Þnh kh«ng thÓ di chuyÓn cßn cÇu du lÞch l¹i ph©n t¸n ë kh¾p mäi n¬i. Cung du lÞch trong ph¹m vi nµo ®ã t­¬ng ®èi thô ®éng trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. CÇu du lÞch mang tÝnh chÊt tæng hîp, trong khi mçi mét ®¬n vÞ trong kinh doanh du lÞch chØ ®¸p øng mét (hoÆc mét vµi) phÇn cña cÇu du lÞch. C¸c doanh nghiÖp kinh doanh l÷ hµnh ph¶i t¹o ra c¸c s¶n phÈm cña m×nh tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch dùa trªn c¸c s¶n phÈm cña c¸c nhµ cung cÊp. * C¬ chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc Lµ nghµnh kinh tÕ tæng hîp, nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp kinh doanh l÷ hµnh liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh kh¸c trong mèi quan hÖ t­¬ng hé, mµ yÕu tè chñ yÕu lµ tæ chøc qu¶n lý vµ c¬ chª chÝnh s¸ch. §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Æt ra trong kinh doanh l÷ hµnh, cÈn ph¶i cã mét khung ph¸p lý ®ång bé, liªn ngµnh t¹o m«i tr­êng th«ng tho¸ng, thuËn lîi cho ph¸t triÓn l÷ hµnh. Nh­ vËy c«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý cÇn ®­îc kiÖn toµn, ®æi míi, c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ du lÞch cÇn ®­îc bæ sung, söa ®æi. * Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ NÒn kinh tÕ cã ph¸t triÓn th× du lÞch míi ph¸t triÓn, bëi du lÞch lµ mang tÝnh liªn nghµnh rÊt cao, cho nªn nã chØ ph¸t triÓn khi cã sù ph¸t triÓn ®ång bé cña c¸c ngµnh kinh tÕ bæ trî. NÒn kinh tÕ cã ph¸t triÓn th× d©n chóng míi cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó ®i du lÞch * T×nh h×nh æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ an toµn Mét quèc ph¶i cã t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh, trËt tù an toµn x· héi tèt th× míi cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch, vµ khi ®ã ho¹t ®éng ®éng kinh doanh l÷ hµnh míi ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch thuËn lîi. * Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ qu¶ng c¸o: truyÒn h×nh, internet, b¸o chÝ....øng dung trong kinh doanh l÷ hµnh Trong bèi c¶nh hiÖn nay khi hµm l­îng khoa häc vµ c«ng nghÖ trong mçi s¶n phÈm x· héi ngµy cµng cao, n­íc ta ®ang b­íc vµo ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc. C¸c s¶n phÈm nghiªn cøu khoa häc sÏ lµ c¬ së cho c«ng ty øng dông, ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ qu¶ng c¸o sÏ gióp c¸c c«ng ty cã kh¶ n¨ng giíi thiÖu tèt h¬n c¸c s¶n phÈm h÷u h×nh cña m×nh. Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña Internet, rÊt nhiÒu quèc gia ®· øng dông nh÷ng thµnh tùu nµy vµo trong kinh doanh l÷ hµnh, ®ã chÝnh lµ nh÷ng øng dông trong kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, thùc tÕ ®· chøng minh vai trß cña chóng lµ hÕt søc quan träng. Trong khi ®ã ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh quèc tÕ lµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, cho nªn chóng ta ph¶i biÕt c¸ch lµm sao ®Ó øng dông ®­îc nh÷ng thµnh tùu nµy. 1.2. Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ vai trß cña chóng trong kinh doanh l÷ hµnh. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ kinh doanh ®iÖn tö trong kinh doanh Kh¸i niÖm vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, kinh doanh ®iÖn tö * Kh¸i niÖm kinh doanh ®iÖn tö Kinh doanh ®iÖn tö lµ tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh kinh doanh ®ång thêi n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô. Nã gióp t¹o mèi tiÕp xóc trùc tiÕp gi÷a c¸c hÖ thèng ®èi t¸c ®Ó qu¶n lý kh¶ n¨ng ®¸p øng tõ c¸c nhµ cung cÊp hoÆc gi¶m thêi gian chê ®Ó lµm c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng còng nh­ nh÷ng qu¶n lý c¸c giao dÞch nµy tõ nguån, thay v× ph¶i tr¶i qua nh÷ng thñ tôc giÊy tê phøc t¹p, c«ng t¸c nhËp liÖu tèn kÐm song l¹i nhiÒu sai sãt. * Kh¸i niÖm Th­¬ng m¹i ®iÖn tö Theo ®Þnh nghÜa réng r·i vµ gi¶n dÞ nhÊt, vµ ®· ®­îc chÊp nhËn phæ biÕn, th× th­¬ng m¹i ®iÖn tö lµ viÖc sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÖn tö ®Ó lµm th­¬ng m¹i; nãi chÝnh x¸c h¬n, tTh­¬ng m¹i ®iÖn tö lµ viÖc trao ®æi th«ng tin th­¬ng m¹i th«ng qua cac ph­¬ng tiÖn c«ng nghÖ ®iÖn tö, mµ nãi chung lµ kh«ng cÇn ph¶i in ra giÊy trong bÊt cø c«ng ®o¹n nµo cña toµn bé qu¸ tr×nh giao dÞch. 1.2.1.2. Vai trß cña kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö trong kinh doanh 1.2.1.2.1. N¾m ®­îc th«ng tin phong phó Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö tr­íc hÕt gióp cho c¸c doanh nghiÖp n¾m ®­îc th«ng tin phong phó vÒ kinh tÕ – th­¬ng m¹i, nhê ®ã, cã thÓ x©y dùng ®­îc chiÕn l­îc s¶n xuÊt vµ kinh doanh thÝch hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng trong n­íc, khu vùc vµ thÞ tr­¬ng quèc tÕ. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, hiÖn nay ®ang ®­îc nhiÒu n­íc quan t©m, coi lµ mét trong mét nh÷ng ®éng lùc ph¸t triÓn chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ 1.2.1.2.2. Gi¶m chi phÝ s¶m xuÊt Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö gióp gi¶m chÝ phÝ s¶n xuÊt, tr­íc hÕt lµ chi phÝ v¨n phßng. C¸c v¨n phßng kh«ng giÊy tê chiÕm diÖn tÝch rÊt nhiÒu, chi phÝ t×m kiÕm chuyÓn giao tµi liÖu gi¶m nhiÒu lÇn; theo sè liÖu cña h·ng General Electricity cña Mü, tiÕt kiÖm trªn h­íng nµy ®¹t tíi 30%. §iÒu quan träng h¬n lµ c¸c nh©n viªn cã n¨ng lùc ®­îc gi¶i phãng khái nhiÒu c«ng ®o¹n sù vô cã thÓ tËp trung vµo nghiªn cøu ph¸t triÓn, sÏ ®­a ®Õn nh÷ng lîi Ých to lín l©u dµi. 1.2.1.23. Gi¶m chi phÝ b¸n hµng vµ tiÕp thÞ Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö gióp gi¶m thÊp chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ tiÕp thÞ. B»ng ph­¬ng tiÖn Internet- Web, mét nh©n viªn b¸n hµng cã thÓ giao dich víi rÊt nhiÒu kh¸ch hµng, Ca-ta-lo ®iÖn tö (electronic catalogue ) trªn Web phong phó h¬n nhiÒu vµ th­¬ng xuyªn cËp nhËt so víi ca-ta-lo in Ên chØ cã khu«n khæ giíi h¹n vµ lu«n lu«n lçi thêi. Theo sè liÖu cña h·ng m¸y bay Boeing cña Mü, nay ®· cã tíi 50% kh¸ch hµng ®Æt mua 9% phô tïng qua Internet ( vµ cßn nhiÒu h¬n n÷a c¸c ®¬n ®Æt hµng vÒ lao vô kü thuËt ), vµ mçi ngµy gi¶m ®­îc 600 có ®iÖn tho¹i. §iÒu nµy ®Æc biÖt quan träng khi mµ c¸c c«ng ty l÷ hµnh lu«n ph¶i cÊp nhËt møc gi¸ cho kh¸ch hµng, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh phôc vô kh¸ch hµng tèt h¬n, do møc gi¸ vµ quy ®Þnh cña c¸c nhµ cung cÊp lu«n thay ®æi theo mïa vµ chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè kh¸ch quan, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn gi¸ b¸n cña c¸c doanh nghiÖp Gi¶m chi phÝ giao dÞch vµ n©ng cao kh¶ n¨ng xö lý giao dÞch Môc tiªu cña viÖc tiÕn hµnh kinh doanh ®iÖn tö ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ sö dông Website ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng xö lý giao dÞch vµ th«ng tin quan träng liªn quan tíi nh÷ng d÷ liÖu tµi chÝnh, dÞch vô b¸n hµng, s¶n xuÊt, ph©n phèi, qu¶n trÞ dù ¸n, qu¶n trÞ nh©n lùc vµ quan hÖ kh¸ch hµng. C«ng nghÖ kinh doanh ®iÖn tö míi sÏ cho phÐp tù ®éng ho¸ c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh trong viÖc n¾m gi÷ th«ng tin vµ c¸c quy tr×nh thuéc vÒ c¸c nh©n viªn ®iÒu hµnh cã kü n¨ng cao. C«ng nghÖ sÏ cho phÐp c¸c nh©n viªn nµy t¸c ®éng tíi nh÷ng giao dÞch mµ tr­íc ®©y kh«ng thÓ tèi ­u ho¸ ®­îc. Cïng lóc ®ã, qu¸ tr×nh tù ®éng ho¸ sÏ cho phÐp gi¶m thêi gian c¸c nh©n viªn ®iÒu hµnh nµy tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng t×m kiÕm th«ng tin vÒ c¸c nhµ cung cÊp ®Ó tËp trung h¬n vµo viÖc ®µm ph¸n c¸c hîp ®ång víi c¸c nhµ cung cÊp. Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö qua Internet- Web gióp ng­êi tiªu thô vµ c¸c doanh nghiÖp gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian vµ chÝ phÝ giao dÞch( giao dich ®­îc hiÓu lµ qóa tr×nh tõ qu¶ng c¸o, tiÕp xóc ban ®Çu, giao dich mua vµ b¸n c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch, giao dÞch thanh to¸n). Thêi gian giao dÞch qua internet chØ b»ng 7% thêi gian giao dÞch qua Fax, vµ b»ng kho¶ng 0,5 phÇn ngh×n thêi gian giao dÞch qua b­u ®iÖn; chi phÝ giao dich qua internet chØ b»ng 5% chi phÝ giao dich qua Fax hay qua b­u ®iÖn chuyÓn ph¸t nhanh; chi phÝ thanh to¸n ®iÖn tö qua Internet chØ b»ng 10% tíi 20% chi phÝ thanh to¸n th«ng th­êng Tèc ®é vµ chi phÝ chuyÓn göi §­êng truyÒn Thêi gian Chi phÝ(USD) New York ®i Tokyo - Qua b­u ®iÖn 5 ngµy 7.4 - chuyÓn ph¸t nhanh 24 giê 26.25 - qua m¸y Fax 31 phót 28.83 - qua Internet 2 phót 0.1 New York ®i Los Angeles - Qua b­u ®iÖn 2-3 ngµy 3.00 - chuyÓn ph¸t nhanh 24 giê 15.5 - qua m¸y Fax 31 phót 9.36 - qua Internet 2 phót 0.1 Trong hai yÕu tè c¾t gi¶m nµy, yÕu tè thêi gian ®¸ng kÓ h¬n, v× viÖc nhanh chãng lµm cho th«ng tin s¶n phÈm tiÕp cËn ng­êi tiªu thô ( mµ kh«ng ph¶i qua trung gian) cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi viÖc kinh doanh l÷ hµnh vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp kinh doanh l÷ hµnh. V× viÖc trao ®æi th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng, thuËn tiÖn víi kh¸ch hµng, sÏ gióp cho c¸c nhµ kinh doanh l÷ hµnh sím l¾m b¾t ®­îc nhu cÇu kh¸ch gióp kÞp thêi thay ®æi ph­¬ng ¸n s¶n phÈm b¸m s¸t ®­îc víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Gióp thiÕt lËp vµ cñng cè quan hÖ víi kh¸ch hµng vµ ®èi t¸c. Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö cho phÐp kh¸ch hµng cã ®­îc th«ng tin vÒ ch­¬ng tr×nh du lÞch cña hä ch¼ng h¹n nh­ giê tµu, m¸y bay, nh÷ng th«ng tin vµ c¸c lo¹i dÞch vô vËn chuyÓn nµy… ViÖc tÝch hîp phÇn mÒm kÕ to¸n víi c«ng nghÖ nÒn th­¬ng m¹i ®iÖn tö sÏ gióp c¸c c«ng ty sö dông tèt h¬n nh÷ng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña c¸c nhµ cung cÊp. §iÒu ®ã cho phÐp ng­êi sö dông chØ viÖc quan t©m ®Õn viÖc duy tr× mét c¬ së d÷ liÖu duy nhÊt trong hÖ thèng th«ng tin cña c«ng ty. ViÖc tÝch hîp chÆt chÏ víi qu¸ tr×nh qu¶n lý ®¬n ®Æt ch­¬ng tr×nh sÏ gióp gi¶m ®­îc c«ng viÖc nhËp liÖu ®¬n ®iÖu, lÆp ®i lÆp l¹i còng nh­ gi¶m sè lçi m¾c ph¶i v× giê ®©y kh¸ch hµng cã thÓ tù phôc vô b¶n th©n. Th­¬ng m¹i ®iÖn tö t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thiÕt lËp vµ cñng cè mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh tè tham gia vµo qu¸ tr×nh th­¬ng m¹i: th«ng qua m¹ng( nhÊt lµ dïng Internet/Web) c¸c thµnh tè tham gia ( ng­êi tiªu thô, doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan chÝnh phñ) cã thÓ giao tiÕp trùc tiÕp vµ liªn tôc víi nhau ( liªn l¹c “ trùc tuyÕn” ) gÇn nh­ kh«ng cßn kho¶ng c¸ch ®Þa lý vµ thêi gian n÷a; nhê ®ã c¶ sù hîp t¸c lÉn sù qu¶n lý ®Òu ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng vµ liªn tôc; c¸c b¹n hµng míi, c¸c c¬ héi kinh doanh míi ®­îc ph¸t hiÖn nhanh chãng trªn b×nh diÖn toµn quèc, toµn khu vùc, toµn thÕ giíi, vµ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó lùa chän h¬n. 1.2.1.2.6. T¹o ®iÒu kiÖn sím tiÕp cËn “ kinh tÕ sè ho¸ “ XÐt trªn b×nh diÖn quèc gia, tr­íc m¾t th­¬ng m¹i ®iÖn tö sÏ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin lµ ngµnh cã lîi nhuËn cao nhÊt vµ ®ãng vai trß ngµy cµng lín trong nÒn kinh tÕ ( ë Mü ®· chiÕm tû träng kho¶ng 12- 13%, vµ sÏ nªn trªn 15% trong t­¬ng lai kh«ng xa ); nh×n réng h¬n Th­¬ng m¹i ®iÖn tö t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc sím tiÕp cËn víi nÒn kinh tÕ sè ho¸ (digital economy) mµ xu thÕ vµ t©m quan träng ®· ®­îc ®Ò cËp ë trªn. Lîi Ých nµy cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn: nÕu kh«ng nhanh chãng tiÕp cËn vµo nÒn kinh tÕ sè ho¸ hay cßn gäi lµ nÒn “kinh tÕ ¶o”, th× sau kho¶ng mét thËp kû n÷a n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ bÞ bá r¬i hoµn toµn. KhÝa c¹nh lîi Ých nµy mang tÝnh tiÒm tµng, tÝnh chiÕn l­îc c«ng nghÖ vµ tÝnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn mµ c¸c n­íc ch­a c«ng nghiÖp ho¸ cÇn l­u ý; v× cã luËn ®iÓm cho r»ng: sím chuyÓn sang kinh tÕ sè ho¸ th× mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ t¹o ra mét b­íc nhÈy vät (leapfrog) ,cã thÓ tiÕn kÞp c¸c n­íc ®· ®i tr­íc trong mét thêi gian ng¾n h¬n 1.2.1.2.7. T¹o ra nh÷ng c¬ héi kinh doanh míi Víi viÖc ngµy cµng nhiÒu doanh nghiÖp du lÞch giao dÞch qua Internet, sÏ xuÊt hiÖn thªm nhiÒu c¸c c¬ héi kinh doanh nhê vµo viÖc liªn kÕt hÖ thèng m¸y tÝnh cña c«ng ty víi hÖ thèng m¸y tÝnh cña c¸c kh¸ch hµng vµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô nh»m ®¬n gi¶n ho¸ viÖc ®Æt hµng, xö lý ho¸ ®¬n vµ c¸c giao dÞch quan träng kh¸c. Cïng víi sù xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu chuÈn c«ng nghiÖp cho nh÷ng d¹ng thøc giao dÞch còng nh­ XML( ng«n ng÷ ®¸nh dÊu v¨n b¶n cã thÓ më réng), c¬ héi cho viÖc cung cÊp cÊp c¸c dÞch vô thuËn tiÖn, víi chi phÝ thÊp h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n th«ng qua viÖc liªn kÕt m¸y tÝnh trùc tiÕp víi c¸c ®èi t¸c ngµy cµng më réng ra tr­íc m¾t mäi ng­êi. Trong khi ®ã, c¸c cæng (gateways) trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö (EDI) sÏ mang l¹i cho c¸c c«ng ty kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ c¸c giao dÞch víi nh÷ng kh¸ch hµng muèn sö dông d¹ng thøc giao dÞch cò x­a nµy cho c¸c giao dÞch c¶ trong lÉn ngoµi c«ng ty nh­ c¸c yªu cÇu ®Æt mua hµng, chµo b¸n hµng, ký ph¸t ho¸ ®¬n … 1.2.2. C¸c h×nh thøc ho¹t ®éng vµ øng dông cña kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö 1.2.2.1. Th­ ®iÖn tö C¸c ®èi t¸c ( ng­êi tiªu thô, doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan chÝnh phñ) sö dông hßm th­ ®iÖn tö ®Ó göi th­ cho nhau mét c¸ch “tr­c tuyÕn” th«ng qua m¹ng gäi la th­ tÝn ®iÖn tö (electronic mail, gäi t¾t lµ e-mail). §©y lµ mét thø th«ng tin ë dang “phi cÊu tróc “ (unstructuredform) nghÜa lµ th«ng tin kh«ng ph¶i tu©n thñ mét cÊu tróc ®· tho¶ thuËn (lµ ®iÕu kh¸c víi “ trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö” sÏ nãi d­íi ®©y). 1.2.2.2. Thanh to¸n ®iÖn tö Thanh to¸n ®iÖn tö lµ qu¸ tr×nh thµnh to¸n dùa trªn hÖ thèng thanh to¸n tµi chÝnh tù ®éng mµ ë ®ã diÔn ra sù trao ®æi c¸c th«ng ®iÖp ®iÖn tö víi chøc n¨ng lµ tiÒn tÖ , thÓ hiÖn gi¸ trÞ cña mét cuéc giao dÞch. Ngµy nay,víi sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö, thanh to¸n ®iÖn tö ®· më réng sang c¸c lÜnh vùc míi; ®¸ng ®Ò cËp lµ: Trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö tµi chÝnh chuyªn phôc vô cho viÖc thanh to¸n ®iÖn tö gi÷a c¸c c«ng ty giao dÞch víi nhau b»ng ®iÖn tö TiÒn mÆt Internet lµ tiÒn mÆt ®­îc mau tõ mét n¬i ph¸t hµnh, sau ®ã ®­îc chuyÓn ®æi tù do sang c¸c ®ång tiÒn kh¸c th«ng qua Internet, ¸p dông c¶ trong ph¹m vi mét n­íc còng nh­ gi÷a c¸c quèc gia; tÊt c¶ ®Òu ®uäc thùc hiÖn b¨ng kü thuËt sè ho¸, v× thÕ tiÒn mÆt nµy cßn cã tªn gäi lµ “ tiÒn mÆt sè ho¸ “ Tói tiÒn ®iÖn tö nãi ®¬n gi¶n lµ n¬i ®Ó tiÒn mÆt Internet mµ chñ yÕu lµ thÎ kh«n minh, tiÒn ®­îc tr¶ cho bÊt cø ai ®äc ®­îc thÎ ®ã. Kü thuËt cña tuÝ tiÒn ®iÖn tö vÒ c¬ b¶n lµ kü thuËt “ m· ho¸ kho¸ c«ng khai/ bÝ mËt “, t­¬ng tù nh­ kü thuËt ¸p dông cho “ tiÒn mÆt Internet “. ThÎ kh«n minh, nh×n bÒ ngoµi t­¬ng tù nh­ thÎ tÝn dông, nh­ng ë mÆt sau cña thÎ, thay v× cho d¶i tõ, l¹i lµ mét chÝp ®iÖn tö cã mét bé nhí nhá ®Ó l­u tr÷ tiÒn sè ho¸, tiÒn Êy chØ ®­îc “ chi tr¶” khi ng­êi sö dông vµ th«ng ®iÖp ®­îc x¸c thùc lµ “ ®óng “ Giao dÞch ng©n hµng sè ho¸, vµ giao dÞch chøng kho¸n sè ho¸ HÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö cña ng©n hµng lµ mét ®¹i hÖ thèng, gåm nhiÓu tiÓu hÖ th«ng: (1) thanh to¸n gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng, (2) thanh to¸n gi÷a ng©n hµng víi c¸c ®¹i lý thanh to¸n, ( 3) thanh to¸n trong néi bé mét hÖ thèng ng©n hµng, (4) thanh to¸n gi÷a hÖ thèng ng©n hµng nµy víi hÖ thèng ng©n hµng kh¸c. 1.2.2.3. Trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö Kinh doanh ®iÖn tö vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö qua biªn giíi vÒ b¶n chÊt chÝnh lµ trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö gi÷a c¸c doanh nghiÖp mµ ®­îc thùc hiÖn gi÷a c¸c ®èi t¸c ë c¸c quèc gia kh¸c nhau, víi c¸c néi dung: Giao dÞch kÕt nèi §Æt hµng Giao dÞch göi hµng Thanh to¸n 1.2.2.4. Giao dÞch th­¬ng m¹i ®iÖn tö Giao dÞch th­¬ng m¹i ®iÖn tö, víi ch÷ “ th­¬ng m¹i” ®­îc hiÓu víi ®Çy ®ñ c¸c né dung nh­ ®· ghi trong §¹o luËt mÉu vÒ Th­¬ng m¹i ®iÖn tö cña Liªn hiÖp quèc bao gåm bèn kiÓu: Ng­êi víi Ng­êi: qua ®iÖn tho¹i , m¸y Fax vµ th­ ®iÖn tö Ng­êi víi M¸y ®iÖn tö: trùc tiÕp hoÆc qua c¸c mÉu biÓu ®iÖn tö vµ qua “vâng thÞ toµn cÇu “ M¸y tÝnh ®iÖn tö víi M¸y tÝnh ®iÖn tö: qua trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö, c¸c d÷ liÖu m· ho¸ b»ng v¹ch M¸y tÝnh ®iÖn tö víi Ng­êi: qua th­ tin do m¸y tÝnh tù ®éng s¶n xuÊt ra, m¸y fax, th­ ®iÖn tö. D­íi ®©y lµ s¬ ®å tæng qu¸t cña giao tiÕp th­¬ng m¹i ®iÖn tö nh­ ®· ®­îc tr×nh bµy t¹i héi nghÞ quèc tÕ vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö: Ng­êi víi ng­êi(®iÖn tho¹i, th­ ®iÖn tö, Fax) M¸y tÝnh ng­êi víi ®iÖn tö m¸y tÝnh Víi ®iÖn tö Ng­êi (mÉu biÓu ®iÖn tö ( Fax, th­ ®iÖn tö) , Web)