Dinh dưỡng trong bệnh viện

DINH DƯỠNG TRONG BỆNH VIỆN BS ck2 Trần Thị Hoài Hương NỘI DUNG  Giới thiệu khoa dinh dưỡng bv Da liễu  Lịch sử hình thành  Mô hình hoạt động Mộ ố ấ đề liê t s v n n quan  Những khó khăn và thuận lợi.  Dinh dưỡng tại khoa lâm sàng  Một số qui đnh của thông tư  Nhu cầu năng lượng và các chất trong bệnh nội khoa Phò hố há ổ bì h ng c ng c y n n gaz GIỚI THIỆU KHOA DINH DƯỠNG  Lịch sử hình thành;  14/4/1977 bộ y tế: Viện Da liễu đổi tên bv Da liễu.  24/11/1980 sở Y tế Qđ ; khoa Dinh dưỡng  9/12/2003 Sở Y tế: khoa DD ghép phòng HCQT CÔNG TÁC DINH DƯỠNG  THÔNG TƯ  Số: 08/2011/TT-BYT  ngày 26 tháng 01 năm 2011 ,  Hướng dẫn về công tác dinh dưỡng, tiết chế trong bệnh viện Thô g t à ó hiệ l từ gà 01 thá g 3  n ư n y c u ực n y n năm 2011 THÔNG TƯ 08/2011  Bệnh viện công lập từ hạng III trở lên thành lập khoa Dinh dưỡng, tiết chế.  Khoa Dinh dưỡng, tiết chế thuộc khối các khoa lâ àm s ng  Do Giám đốc hoặc Phó giám đốc chuyên môn phụ trách. THÔNG TƯ 08/2011 TRÁCH NHIỆM THỰC HIỆN  Điều 14. Trách nhiệm của Trưởng các phòng chức năng  3. Phòng Tài chính, kế toán phối hợp với khoa (hoặc tổ) Dinh dưỡng, tiết chế bảo đảm công khai kinh phí thu, chi đối với chế độ ă h g ời bệ hn c o n ư n .  Điều 15. Trách nhiệm của Trưởng các khoa lâm sàng  Điều 16. Trách nhiệm của bác sĩ điều trị  Theo dõi, kiểm tra việc nuôi dưỡng người bệnh và chế độ an toàn thực phẩm liên quan tới người bệnh Điều 17. Trách nhiệm của Điều dưỡng trưởng các khoa lâm sàng  Kiểm tra việc tổng hợp chế độ ăn bệnh lý hàng ngày theo chỉ định của bác sĩ điều trị và báo cho khoa Dinh dưỡng tiết chế, chuẩn bị chế độ ăn bệnh lý cho người bệnh của khoa. THÔNG TƯ 08/2011 TRÁCH NHIỆM THỰC HIỆN  Điều 19. Trách nhiệm của Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn Phát hiện và thông báo các trường hợp nhiễm khuẩn liê đế ă ố h kh Di h d ỡ tiết hến quan n n u ng c o oa n ư ng, c . Điều 20. Trách nhiệm của Trưởng khoa Dược Cung cấp thông tin về các sản phẩm dinh dưỡng điều trị, các loại dung dịch dùng nuôi ăn tĩnh mạch, thuốc hỗ trợ tiêu hóa (đạm, béo, đường, khoáng, vitamin) liên quan đến dinh dưỡng, tiết chế cho khoa Dinh dưỡng, tiết chế. MÔ HÌNH KHOA DINH DƯỠNG BV DA LIỄU  Nhân sự: 6  -nhân viên nấu ăn: nấu ăn 3  Tổng số suất ăn phục vụ hàng ngày; TB 60 suất cơm/ngày Ph ả T7 CN ục vụ c , NỘI DUNG CUNG CẤP  2 bữa: Ăn trưa, ăn chiều  Cơm thường, cơm lạt (giảm muối):  ( cơm, món mặn, canh)  Phát thức ăn tại giường  Cháo thịt Nă l t bì h h 2 bữ ă 1 700k l ng ượng rung n c o a n; . ca  Giá tiền 2 bữa ăn/ ngày 38.000đ SỐ LƯỢNG  Tổng số giường ; 120  Tỷ lệ giường sử dụng: 60 -100  Suất ăn đăng ký: 30 người/ngày KHÓ KHĂN VÀ THUẬN LỢI  Khó khăn:  phải có đầy đủ theo qui chuẩn khoa DD  Số lượng suất ăn ít, không đủ để cung cấp thầu nhận giao. Mua hàng tại siêu thị giao hàng không ổn định. Nhâ ít là hiề khâ kiê hiệ Khô n sự m n u u m n m. ng chuyên  Cơ sở vật chất cũ, thường xuyên sửa, có những nơi không dám đụng vào sửa. KHÓ KHĂN VÀ THUẬN LỢI  Thuận lợi: Mô hình nhỏ;  dễ quản lý,  bv chuẩn bị nâng hạng,  BGĐ quan tâm.. ố Các khoa phòng ph i hợp hoạt động Mức độ hoat Nữ nam động thể lực Nhẹ 25-30 k l/k / à 30 k l/k / àca g ng y ca g ng y Trung bình 30 35 kcal/kg/ngày kcal/kg/ngà y Nặng 40 45 kcal/kg/ngày kcal/kg/ngà y BMI, cân nặng lý tưởng Nữ, lao động nhẹ, bt Bệnh lý phỏng, hoặc  nhiễm khuẩn Chiề hiề 22 25 30 k l/k / à 30 45 k l/k / àu cao x c u caox  ‐   ca g ng y ‐   ca g ng y 1,6x1,6x22= 56kg 30x56=1680 kcal 56x 45= 2520kcal VAI TRÒ CÁC CHẤT  Vai trò chất béo và carbohydrat:  cung cấp năng lượng ( C, L, P) Vai trò của protein:  Tạo hình: Xây dựng và tái tạo tất cả các mô cơ thể Điề hò h t độ t ấ t h  u a oạ ng : p c u ạo ormon, enzym, men tiêu hóa, các chất vận chuyển, áp lực thẩm thấu máu..  cung cấp E Mức độ hoat Nữ nam động thể lực Nhẹ 25-30 kcal/kg/ngày 30 kcal/kg/n ày Trung bình 30 kcal/kg/ngày 35 kcal/kg/n ày Nặng 40 kcal/kg/ngày 45 kcal/kg/n ày BMI, cân nặng lý tưởng Nữ, lao động nhẹ, bt Bệnh lý phỏng, hoặc nhiễm khuẩn Chiề hiề 22 25 30 k l/k / à 30 45 k l/k / àu cao x c u caox  ‐   ca g ng y ‐   ca g ng y 1,6x1,6x22= 56kg 30x56=1680 kcal 56x 45= 2520kcal VẤN ĐỀ DINH DƯỠNG NỘI VIỆN  Trong thực tế: bênh da kết hợp ; Mất dịch qua da (pemphigus), tróc vảy ( vảy nến), tình trạng nhiễm trùng (do da hở) ầ Đặc biệt dùng corticoid góp ph n dị hóa đạm tăng, ảnh hưởng các trình chuyển hóa các chất  Ăn uống hạn chế do bệnh do tổn thương nm , miệng, và dạ dày.  => Nhu cầu năng lượng và đạm tăng, nhưng khả năng ăn uống giảm, nguy cơ suy dinh dưỡng.  Chú ý thức ăn, sữa, bổ xung đường uống, đường truyền.. VẤN ĐỀ DINH DƯỠNG NỘI VIỆN  Vitamin, moriamin viên uống  Dịch truyền: glucose, Nacl 9%. Lactat ringer  Alverin 250ml, 500ml,  Cháo thịt, Bột dinh dưỡng, các loại sữa  BS ls cần quan tâm ngay từ đầu góp phần nâng kết ả điề t ịcao qu u r ,  Xin cảm ơn ! KYÕ THUAÄT AN TOØAN SÖÛ DUNG GAS LPG Ï DAÂN DUÏNG VAØ COÂNG NGHIEÄP 44 PHAÀN I GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ GAS LPG 45 v LPG laø teân vieát taéc cuûa khí daàu moû hoùa loûng (Liquified petroleum gas). LPG laø saûn phaåm thu ñöôïc töø quaù trình cheá bieán daàu moû, bao goàm hoãn hôïp caùc loaïi h d b kh ù hy rocar on ac n au. v Saûn phaåm LPG thöông maïi bao goàm hoån hôïp Propane – Butane. 46Trong taøi lieäu naøy, LPG ñöôïc ñeà caäp ñeán chuû yeáu laø hoãn hôp cuûa Propane vaø Butane.  LPG hieän nay ñang söû duïng coù tæ leä Propane / Butane töø ;  30/70 ñeán 50/50 % veà theå tích . Tæ leä thoâng duïng nhaát laø 50/50. 47 I- Moät soá ñaëc tính lyù hoùa cuûa LPG thöông maïi: 1- Traïng thaùi toàn taïi : ÔÛ ñieàu kieän nhieät ñoä vaø aùp suaát thöôøng, LPG toàn taïi ôû traïng thaùi hôi. åDo LPG coù tyû soá giaõn nôû lôùn: 1 ñôn vò the tích gas loûng taïo ra = 250 ñôn vò theå tích gas hôi, vì vaäy ñeå thuaän tieän vaø kinh teá trong toàn chöùa, vaän chuyeån, LPG ñöôïc hoùa loûng baèng caùch neùn vaøo caùc 48bình chöùa chòu aùp löïc ôû nhieät ñoä thöôøng hoaëc laøm lanh hoùa loûng ñeå toàn chöùa ôû aùp suaát thaáp. I- Moät soá ñaëc tính lyù hoùa cuûa LPG thöông maïi: Khi chuyeån pha töø pha loûng sang pha hôi, LPG thu nhieät. Naêng löôïng caàn thieát naøy laáy töø baûn thaân LPG vaø moâi tröôøng xung quanh, vì vaäy nhieät ñoä LPG vaø bình chöùa giaûm xuoáng vaø nhieät ñoä giaûm. Ñaëc bieät khi quaù trình hoùa hôi xaûy ra döõ doäi, do û á á ågiam aùp ñen aùp suat khí quyen, LPG laøm laïnh khoâng khí, bình chöùa, gaây neân hieän töôïng taïo 49 tuyeát hoaëc söông (khi naøy nhieät ñoä thaønh bình ñ ñ á hi ä ñ ä ñi å ) I- Moät soá ñaëc tính lyù hoùa cuûa LPG thöông maïi: 2- Nhieät ñoä soâi: ÔÛ aùp suaát khí quyeån: • Butane soâi ôû nhieät ñoä – 0,5o C ø âi û hi ät ñ ä 42 C• va propane so ô n e o – o . • Chính vì vaäy, ôû nhieät ñoä vaø aùp suaát thöôøng LPG bay hôi döõ doäi. 50 3 1 T û t th å l û 3. Tyû troïng : . . y roïng e ong: ÔÛ ñieàu kieän 15 0C, 760 mmHg: - Tyû troïng cuûa Butane loûng baèng 0,575 so vôùi nöôùc. - Tyû troïng cuûa Propane loûng baèng 0,51 so vôùi nöôùc.  û å û û û á æNhö vaäy ô the long ty troïng cua LPG xap x baèng moät nöûa tyû troïng cuûa nöôùc. (Hay noùi chung laø gas loûng nheï hôn nöôùc).  Khong chữa chay gaz bằng nước 51 3 2 Tyû trong theå hôi: ÔÛ ñieàu kieän 15 0C 760 mm Hg: 3. Tyû troïng : (tt) . . ï , - Tyû troïng cuûa Butane hôi baèng 2,01 so vôùi khoâng khí. T û t û P hôi b è 1 52 ôùi kh â khí- y roïng cua ropane ang , so v ong .  Nhö vaäy ôû theå hôi, tyû troïng cuûa LPG gaàn gaáp 2 laàn tyû troïng cuûa khoâng khí. Hay noùi chung laø hôi gas naëng hôn khoâng khí.Vì vaäy neáu thoaùt ra ngoaøi, hôi Gas seõ lan truyeàn döôùi maët ñaát ôû nhöõng nôi truõng nhö raõnh nöôùc, hoá gas Tuy nhieân hôi cuõng phaân taùn ngay khi coù gioù.  Kh â â ñ ët bì h ôû t h å kí à i ä52ong nen a n gas rong c o n, gan m eng haàm, mieäng coáng. •4. Aùp suaát hôi baõo hoøa: * Aùp suaát hôi baõo hoøa cuûa gas LPG phuï thuoäc û á ûvaøo nhieät ñoä beân ngoaøi cua thiet bò vaø ty leä thaønh phaàn Butane / Propane beân trong thieát bò. •* ÔÛ ñieàu kieän nhieät ñoä moâi tröôøng khoaûng 37,8 0C : •- AÙp suaát hôi baõo hoøa cuûa gas Propane (C3H8) laø: 12 9 at, - AÙp suaát hôi baõo hoøa cuûa gas Butane (C4H10) laø: 53 3,9 at * Ôû nhieät ñoä 300C : 4. Aùp suaát hôi baõo hoøa: (tt) - LPG vôùi tæ leä 70% butane vaø 30% propane coù aùp suaát hôi baõo hoøa 5,1 kG/cm2. - LPG vôùi tæ leä 60% butane vaø 40% propane coù aùp suaát hôi baõo hoøa 6,0 kG/cm2. - LPG vôùi tæ leä 50% butane vaø 50% propane coù aùp suaát hôi baõo hoøa 6,9 kG/cm2. * Ôû nhieät ñoä 380C : - LPG vôùi tæ leä 70% butane vaø 30% propane coù aùp suaát hôi baõo hoøa 6,4 kG/ 2 54cm . - LPG vôùi tæ leä 60% butane vaø 40% propane coù aùp suaát hôi baõo hoøa 7,5  Ôû cuøng ñieàu kieän nhieät ñoä, khi thay ñoåi thaønh phaàn ã á åhon hôïp, aùp suat hôi baõo hoøa cuõng thay ñoi.  Nhieät ñoä beân ngoøai caøng cao thì aùp suaát trong bình caøng taêng,  åñaây laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây no bình gas.   Gas giaøu C3H8 coù aùp suaát hôi (ôû cuøng moät nhieät ñoä) 55lôùn hôn gas giaøu C4H10 . 5. Tính giaõn nôõ: • Söï giaõn nôõ LPG raát lôùn (lôùn gaáp 15–20 laàn so vôùi nöôùc vaø lôùn gaáp nhieàu laàn so vôùi caùc saûn phaåm daàu moû khaùc) D ñ ù ù bì h höù b à höù LPG hæ ñöô höù• o o cac n c a, on c a c ïc c a ñeán 80 – 85% dung tích toaøn phaàn ñeå coù khoâng gian cho LPG loûng daõn nôû khi nhieät ñoä taêng. * Khi chuyeån sang pha hôi, 1 ñôn vò theå tích gas loûng taïo ra saáp xæ 250 laàn ñôn vò theå tích gas hôi.  Khi gas bò xì raát nguy hieåm. 56 å å 6. Giôùi haïn chaùy noå : •Giôùi haïn chaùy no trong hon hôïp khoâng khí - gas hay trong hoãn hôp oxy - gas• ï • laø phaàn traêm veà theå tích gas trong hoãn hôïp ñeå töï baét chaùy + noå khi coù moài löûa. Giôùi han chaùy noå cuûa hôi gas trong khoâng khí: töø 1 8ï , – 10% (heïp hôn so vôùi moät soá loaïi nhieân lieäu khaùc). ( xang ; 0,5-7%, ) Chính vì vaäy, LPG an toaøn veà chaùy noå hôn so vôùi nhieàu 57 nhieân lieäu khaùc. Baûng 1 . Giôùi haïn chaùy cuûa LPG trong hoån hôïp khoâng khí : STT Nhieân lieäu Giôùi haïn chaùy döôùi Giôùi haïn chaùy treân (% theå tích) (% theå tích) 1 Propane 2,2 10,0 2 Butane 1,8 9,0 3 Khí than 4,0 29 4 Khí than öôùt 5,0 46 5 Hydro 4,0 75 6 Acetylene 2,5 80 7 Xaêng 0 5 7 0 58 , , 7. Nhieät trò : Nhieät trò cuûa LPG so vôùi moät soá loaïi nhieân lieäu, naêng löôïng khaùc ñöôc trình baøy trong baûng 2ï .  Moät caùch töông ñoái coù theå so saùnh : - Nhieät löôïng do 1kg LPG cung caáp baèng 13,8 KWh ñieän. Nhieät löông do 1kg LPG cung caáp baèng 1 5 lít daàu hoûa- ï , . - Nhieät löôïng do 1kg LPG cung caáp baèng 1,41 lít xaêng. 59 * Löôïng Khoâng khí caàn ñeå ñoát chaùy: * Löôïng khoâng khí (ôû 15,50 C, 760 mmHg) caàn ñeå ñoát chaùy heát 1 m3 gas Propane laø : 23,82 m3. * Löôïng khoâng khí (ôû 15,50C, 760 mmHg) caàn ñeå ñoát chaùy heát 1 m3 gas Butane laø : 30 97 m3, .  Gas giaøu C3H8 coù nhieät löôïng lôùn hôn gas giaøu C4H10 .  Löôïng khoâng khí caàn ñeå ñoát chaùy 1m3 gas C3H8 nhoû hôn gas C4H10 .  Caàn phaûi chænh gioù khi ñoåi loaïi gas söû duïng. 60 8. Nhieät ñoä töï baét chaùy: • Nhieät ñoä töï baét chaùy laø nhieät ñoä maø ôû ñoù phaûn öùng chaùy töï xaûy ra ñoái vôùi hoãn hôïp khoâng khí – nhieân lieäu ( hoaëc oxygen – nhieân lieäu). • Nhieät ñoä baét chaùy toái thieåu phu thuoäc vaøo thieát bòï thöû, tyû leä khoâng khí / nhieân lieäu, aùp suaát hoãn hôïp. M ät á i ù t ò ñ ët t ö hi ät ñ ä b ét h ù û ät• o so g a r a r ng n e o a c ay cua mo soá loaïi nhieân lieäu taïi aùp suaát khí quyeån (trong khoâng khí hoaëc oxy) ñöôïc trình baøy ôû baûng 3. • Propane 400+-580, butan 410+-550, xang; 280+- 61 430 Baûng 3: Nhieät ñoä baét chaùy cuûa nhieân lieäu ôû aùp suaát khí quyeån STT Nhieprân lieäu Nhieät ñoä chaùy toái thieåu trong khoâng khí ( 0C ) Nhieät ñoä chaùy toái thieåu trong oâxy ( 0C ) 1 Propane 400  580 470  575 2 Butane 410  550 280  550 3 Acetylene 305  500 295  440 4 D à D O 250 340 > 240au . 5 Daàu hoaû > 250 > 240 6 Xaêng 280  430 > 240 7 Khí than 370  500 > 240 62 9. Ñoä nhôùt : LPG coù ñoä nhôùt raát thaáp, ôû 200C ñoä nhôùt cuûa LPG laø 0,3 cst (Centi stock). Chính vì vaäy, LPG coù tính linh ñoäng cao, coù theå roø ræ, thaåm thaáu ôû nhöõng nôi maø nöôùc, xaêng daàu khoâng roø ræ neân deã laøm hoûng daàu môõ boâi trôn taïi caùc vò trí laøm kín khoâng toát (nhaát laø ôû caùc tay van). 63 •10. Maøu saéc – muøi vò : • LPG ôû theå loûng vaø hôi ñeàu khoâng maøu. • Vì lyù do an toaøn neân LPG ñöôïc pha theâm chaát taïo muøi ñeå deã phaùt hieän khi bò roø ræ. • Theo ña soá caùc tieâu chuaån an toaøn chaát tao muøi noàng, ï ñoä pha cheá phaûi thích hôïp sao cho coù theå phaùt hieän ñöô t öôù khi hôi ø ñ t à ñ ä b è 1/5 iôùiïc r c gas ro aï nong o ang g haïn chaùy noå döôùi. 64 •10. Maøu saéc – muøi vò : (tt) •LPG thöông maïi thöôøng ñöôïc pha theâm chaát taïo muøi: • - - Ethyl Mecaptan vaø • khí naøy coù muøi ñaët tröng, hoøa tan toát trong PLG, khoâng ñoäc khoâng aên moøn kim loai vaø toác ñoä bay hôi• , ï gaàn baèng gas LPG neân noàng ñoä trong LPG khoâng ñoåi khi bì h höù ñöô öû d h ñ á h átn c a ïc s uïng c o en e . • Khi trong khoâng khí coù 0,5% hôi gas LPG laø coù theå ngöûi thaáy muøi. 65 •11. Tính hoùa hoïc: LPG laø moät loïai dung moâi coù theå hoøa tan cao su vaø moät soá loaïi nhöïa khaùc coù nguoàn goác töø hyñrocacbon. Do ñoù:  Khoâng ñöôïc söû duïng caùc loaïi oáng daãn thoâng thöôøng laép vaøo heä thoáng gas,  maø phaûi söû dung caùc loai oáng vaø thieát bòï ï chuyeân duøng. 66 TÓM LẠI  Nhieät ñoä beân ngoøai caøng cao thì aùp suaát trong bình caøng taêng  Khoâng neân ñaët bình gas ôû trong choå kín, gaàn mieäng haàm, mieäng coáng .  Nhieät ñoä töï baét chaùy; nhay  gas loûng nheï hôn nöôùc; á å Khi gas bò xì rat nguy hiem; ( ngat khi nđ o 2 < 18%) gay chay no  Khi trong khoâng khí coù 0,5% hôi gas LPG laø coù theå ngöûi thaáy muøi  Giôùi haïn chaùy noå cuûa hôi gas trong khoâng khí: töø 1 8 10% (hep hôn so vôùi moät soá loai nhieân lieäu, – ï ï khaùc)