Điều tra sức khỏe cộng đồng

ĐIỀU TRA SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG 1 COMMUNITY OF HEALTH SURVEYS GS. TS. LÊ HOÀNG NINH MỤC TIÊU MÔN HỌC 1. Xác định được vấn đề sức khỏe ưu tiên của cộng đồng 2. Thiết kế được trình tự các bước tiến hành một cuộc điều tra sức khỏe cộng đồng 3. Thực hành được một cuộc điều tra sức khỏe cộng đồng tại địa phương 4. Tƣ duy thông qua mqh giữa các biến 3. Xác định và định nghĩa rõ các biến số 2. Thiết kế điều tra phù hợp với mục tiêu 1. Suy nghĩ về chủ đề điều tra sức khỏe NỘI DUNG 8. Nguyên tắc chung xây dựng bộ câu hỏi 7. Quyết định cỡ mẫu sẽ là bao nhiêu 6. Quyết định ai sẽ có trong mẫu khảo sát 5. Chọn phƣơng pháp thu thập dữ liệu NỘI DUNG 12. Hƣớng dẫn định dạng các câu hỏi 11. Xây dựng câu hỏi: kiến thức, thái độ 10. Xây dựng câu hỏi: nhân khẩu học, hành vi 9. Xây dựng câu hỏi về sức khỏe NỘI DUNG Bộ câu hỏi khảo sát sức khỏe hộ GĐ (WHO) 16. Viết báo cáo 15. Lập kế hoạch và thực hiện phân tích d.liệu 14. Chuẩn bị dữ liệu cho phân tích 13. Theo dõi và thực hiện cuộc khảo sát NỘI DUNG 7 Vấn đề Mục tiêu – thiết kế - Biến số Cỡ mẫu – Kỹ thuật chọn mẫu Thu thập dữ liệu Theo dõi, thực hiện, chuẩn bị DL Xử lý và phân tích Viết báo cáo DÀN Ý THIẾT KẾ ĐIỀU TRA SKCĐ XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ KHẢO SÁT SỨC KHỎE 8 GS. TS. LÊ HOÀNG NINH 9 MỤC TIÊU  Tìm hiểu vấn đề sức khỏe ưu tiên dựa vào cộng đồng  Xác định nhu cầu cần khảo sát sức khỏe  Lựa chọn được chủ đề và giới hạn phạm vi của chủ đề cần cho khảo sát sức khỏe  Xác định rõ các mục tiêu của cuộc khảo sát sức khỏe 10 NỘI DUNG Để tìm kiếm thông tin  vấn đề nghiên cứu: 1.Đặt câu hỏi cho cá nhân đại điện 2.Quan sát, đặt câu hỏi về cách đo lường, các yếu tố ảnh hưởng  sức khỏe cộng đồng 3.Xem xét y văn, tình hình từ quốc tế, quốc gia đến địa phương  cân nhắc lợi ích trước khi tiến hành 4.Thiết kế điều tra tốt cơ bản là lập kế hoạch tốt 5.Ước lượng chất lượng số liệu và các sai lệch  giảm thiểu 11 “XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ ĐÚNG LÀ ĐÃ GIẢI QUYẾT ĐƢỢC MỘT NỮA VẤN ĐỀ” “A problem well stated is half solve” 12 VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU  Theo các nhà khoa học: Mục đích của nghiên cứu khoa học: tìm kiếm sự thật  sự hiểu biết được kiểm chứng.  Câu hỏi đặt ra mà người/dự án NC phải tìm câu trả lời  Vấn đề nghiên cứu. 13 VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Vấn đề nghiên cứu Chủ đề (Topic) Phạm vi (Scope) 14 Điều tra sức khỏe: đã, đang và sẽ là nguồn cung cấp thông tin quan trọng: các nhà hoạch định chính sách CSSK, chuyên gia YTCC, nhà cung cấp dịch vụ CSSK (BHYT, ) và người sử dụng dịch vụ  Việc thiết kế và tiến hành điều tra sức khỏe trong tương lai sẽ được định hình bởi những thay đổi (Kết quả: chủ đề: đa đang, phức tạp, nhạy cảm + các kỹ thuật công nghệ đổi mới phát triển  thực hiện, tăng cường đạo đức trong tình huống khó xử) ĐIỀU TRA SỨC KHỎE TƢƠNG LAI 15 Bệnh xã hội: HIV/AIDS, lạm dụng trẻ em, RL chức năng sinh dục, ma túy, nghiện rượu, bạo lực gia đình Vấn đề dễ bị tổn thương Khó khăn xác định vị trí và tiếp cận đối tượng: lưỡng giới, chuyển đổi giới tính, vô gia cư, người nghiện ma túy, trẻ em, người già chết, dân số không có giấy tờ nhập cư, những người tị nạn Thách thức  đối phó. Rào cản  lấy thông tin, Việc đặt câu hỏi để xác định vị trí đối tượng và lấy được thông tin  Việc thiết kế, cân nhắc nguồn lực  đạt hiệu quả. CÁC CHỦ ĐỀ: đã, đang, sẽ  nhạy cảm, phức tạp 16 Kỹ thuật hiện đại và công nghệ mới giúp: tăng số lượng, đa dạng ấn phẩm phổ biến, tìm kiếm nghiên cứu mới, tiên tiến, thu thập thông tin dễ dàng Kiểm tra độ tin cậy của Internet và nghiên cứu chưa được công bố  Người phỏng vấn và trả lời sử dụng máy tính trao đổi thông tin Các cuộc điều tra sức khỏe ngày càng tập trung vào quần thể hiếm hoặc khó khăn để xác định vị trí  xác định dân số mục tiêu để đầu tư thời gian và nguồn lực hợp lý. Kỹ thuật và công nghệ 17 • Đồng ý tham gia • Biết được lợi ích và tác hại khi tham gia • Quyền vô danh và bảo mật thông tin (HIPAA, 1966) • Mục tiêu chủ đề NC là nhằm nâng cao hay giảm tác hại - Thông tin ưng thuận (Informed Consent) - Lợi ích so với tác hại (Benefit Versus Harm) Đừng hỏi để người trả lời cảm thấy bắt buộc, rồi họ sẽ cung cấp cho câu trả lời mà họ nghĩ rằng người phỏng vấn muốn nghe?  không trung thực - Quyền của tính vô danh và bảo mật (Rights of Anonymity and Confidentiality). Đạo đức (Ethics) 18 1. Để thiết kế cuộc khảo sát tốt với ngân sách nhỏ 2. Để tìm hiểu các thiết kế điều tra tốt, quy mô lớn với ngân sách lớn 3. Phải nhận thức được cần tìm gì khi thực hiện phân tích dữ liệu thứ cấp trong thiết kế khảo sát sức khỏe hiện hành 4. Biết làm thế nào để đánh giá và chọn công ty tổ chức điều tra sức khỏe 5. Để trở thành một người tiêu dùng tốt hơn sau khi thông báo kết quả Điều tra Y tế LÝ DO LÀM NC KHẢO SÁT SỨC KHỎE 19 PHÂN LOẠI CHỦ ĐỀ TRONG KHẢO SÁT SỨC KHỎE Công ty bảo hiểm đang trở thành một nơi tập trung điều tra chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng chăm sóc trước khi sinh, tiêm chủng phòng ngừa, sàng lọc tăng huyết áp, hoặc chăm sóc người cao tuổi Một số câu hỏi và thang đo thái độ để đo lường sự hài lòng của bệnh nhân với dịch vụ chăm sóc y tế 20 ĐIỀU TRA HỘ GIA ĐÌNH VỀ TÌNH HÌNH SỨC KHỎE VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG (BCH của WHO) - Đặc điểm dân số xã hội - Tình trạng sức khỏe tổng quát - Các yếu tố nguy cơ (thuốc lá, rượu bia, dinh dưỡng, hoạt động thể lực, các vấn đề liên quan nhà ở) - Tình hình tử vong - Thông tin chi tiết bệnh tật của đối tượng - Tình hình sức khỏe của từng đối tượng chuyên biệt VÍ DỤ 21 16 bƣớc thiết kế và tiến hành điều tra Giảm thiểu sai lệch và tối đa hóa chất lƣợng trong khảo sát Sai lệch (BIAS): sai lầm hệ thống (Systemic Error) Sai lệch có khuynh hướng tạo ra những giá trị cao hay thấp hơn giá trị thật (có thể tăng hoặc giảm ước lượng của kết quả) Có 2 loại sai lệch: sai lệch chọn lựa và sai lệch thông tin. Sai lệch chọn lựa: nghiêm trọng nhất (lỗi người nghiên cứu  khó khắc phục) phụ thuộc: dân số, kỹ thuật, và tiêu chí chọn mẫu  Không có khảo sát nào là không có sai lệch  suy nghĩ đến  giảm thiểu chúng 22  DESIGNING AND CONDUCTING HEALTH SURVEYS (A Comprehensive Guide) - Lu Ann Aday , Llewellyn J. Cornelius (Foreword by Steven B. Cohen). Published by Jossey-Bass. A Wiley Imprint, 3rd edition, 2006. TÀI LIỆU THAM KHẢO