Địa lý - Nét văn hóa của dân tộc thái điện biên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUỸ LOWRENCES.TING Cuộc thi bài giảng e- learning với chủ đề “Dư địa chí Việt Nam” Tiêu đề: NÉT VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC THÁI ĐIỆN BIÊN Giáo viên: - Bùi Thị Ánh Hào - Phạm Thị Hà Email: buianhhao.moet.edu.vn Điện thoại di động: 01698368213 Trường THPT Phan Đình Giót Thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên Tháng 7/2014 Điện Biên là tỉnh biên giới phía Tây Bắc Việt Nam, có diện tích tự nhiên là 9.562,9km2, dân số trên 52 vạn người. Có đường biên giới với hai quốc gia là Lào và Trung Quốc. Điện Biên là tỉnh giàu tiềm năng du lịch, đặc biệt là các loại hình du lịch lịch sử, du lịch sinh thái và văn hóa. Being a frontier province, Dien Bien is located in the Northwest of Vietnam with a total area of 95629 square kilometres and a population of 520 thousand people. It has a border with Laos and China. Dien Bien is known to be potential for tourism industry, especially historic, ecological and cultural tourism. Dân tộc Thái cư trú ở vùng Tây Bắc đã hơn chục thế kỷ. Ở Điện Biên, dân tộc Thái là dân tộc có số dân đông nhất, chiếm 38,4% dân số toàn tỉnh. Trải qua các cuộc thiên di trong lịch sử, dân tộc Thái có mặt ở Việt Nam từ hàng trăm năm trước, họ có nhiều kinh nghiệm đắp phai, đào mương, dựng cọn, bắc máng lấy nước làm ruộng nên trong dân gian thường truyền câu ca “Xá ăn theo lửa,Thái ăn theo nước”. Canh tác lúa nước là hoạt động sản xuất chính của người Thái, lúa gạo là nguồn lương thực chính, đặc biệt là lúa nếp. In Dien Bien, Thai is the major people accounting for 38,4 % of the total population in the provice. Settling in Vietnam thousands of years ago, the Thai people have been experienced in building dams, streams and taking irrgation for crops and growing water rice is their main producing activitiy. Rice is the most fundamental food source in their life, sticky rice in particular. Phụ nữ Thái hiện nay vẫn gắn bó với trang phục truyền thống: áo cóm màu trắng, xanh hoặc đen bó sát thân với hàng khuy cúc bướm bạc trắng, váy dài đen quấn suông hoặc được thêu viền hoa văn ở gấu. Cùng với váy, áo phụ nữ Thái Đen còn có chiếc khăn Piêu thêu hoa văn bằng nhiều loại chỉ màu rất sặc sỡ và đẹp. Đồ trang sức của phụ nữ chủ yếu là vòng bạc, xuyến bạc đeo ở cổ và tay; hoa tai bằng bạc hoặc vàng. Phụ nữ có chồng phải vấn tóc cao trên đỉnh đầu gọi là tằng cẩu. Nowadays Thai women are still acustomed to wearing their traditional clothes: white shirts, blue or black which tight their body with a lapel full of silver buttons, long loosen black dress or with pattern embroidery at sleeves. The women of dark skinned Thai people also put on their heads a patterned towel called Pieu towel colorfully embroidered with beautiful threads. Their jewlries are silver bracelets, gold or silver earings. Married women have a tuft of hair on their heads called Tang Người Thái ở nhà sàn, kết cấu bằng gỗ, với những hàng cột gỗ vuông hoặc tròn được kê đá, sàn cao, lợp lá cọ hoặc ngói. Mỗi nhà tùy theo gia cảnh mà dựng 3 gian hoặc 5 gian. Người Thái Đen làm nhà thường tạo mái hình mai rùa, trang trí trên hai đầu nóc nhà bằng khau cút theo phong tục xưa truyền lại. The Thai live in wooden pillared - houses which are erected on square or round pillars on stone basis with high floor and roofs of dry palm leaves or brick tiles. Each family depending on their financial conditions erects a house of three or five rooms. The dark skinned Thai people create their houses with roofs as a tortoised shape attached to the curb roofs with khau cut, a custom transmitted from their ancestors. Về thế giới tâm linh, người Thái có quan niệm đa thần và giữ tục cúng tổ tiên. Do đời sống gắn liền với sản xuất nông nghiệp nên có tục lấy nước đêm giao thừa, lễ hội đón tiếng sấm năm mới và một số lễ hội cầu mùa khác. In their spiritual world, the Thai have multigod concept and ancestor worshipping. Because their lives are related to agrecultural production, they maintain the water taking custom on New year Eve, wating thunder and many othercusstoms. Lễ hội Xên Mường là lễ hội lớn nhất của Mường Thanh xưa và của Điện Biên hôm nay. Là một lễ hội có sức lôi cuốn kỳ diệu bởi hình thức tổ chức cũng như ý nghĩa tâm linh to lớn của nó đối với đồng bào. Theo phong tục của dân tộc Thái, tháng 4 là thời gian gieo mạ lúa mùa cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa vụ tốt tươi. Lễ hội dân tộc Thái " Xen Muong " festival is the biggest one of Muong Thanh in the past and of what is today called Dien Bien. It has a magical attraction because of the way it is organized and its spiritual meaning to the local people. According to the Thai customs, April is the moment for them to do the transplanting and pray for suitable weather and good crops. Theo truyền thống của dân tộc Thái vào những ngày lễ, tết, ngày vui của dòng họ, gia đình, nhất là nhà đón khách quý vòng xòe thường được tổ chức như một nghi lễ dân gian để đón mừng và bên ánh lửa bập bùng tay trong tay tình cảm con người gần gũi, xiết chặt thể hiện nét đẹp truyền thống nhân văn sâu sắc. As usual, on holidays and festivals, happy days of families, especially when guests are invited, circles of people around a campfire are usually considered as a traditional custom to celebrate and to show the love among people, a humane beauty. Pí được các chàng trai Thái thổi để mong gặp được bạn gái, người mình yêu nhưng đôi khi đối với người dân Thái, thổi pí cũng là để biểu lộ sự tiếc thương một ai đó. Dân tộc Thái còn kết hợp thổi pí với hát giao duyên. Pi, a flute, is a kind of musical instruments which is used by the young men, wishing to meet girls they will love. But sometimes Pi is used to express a regret and sorrow for the dead. The people also combine Pi with folk songs. Với người dân tộc Thái, khi chàng trai muốn cưới cô gái, phải đến ở nhà người con gái trong ba tháng thử thách. Nếu bố mẹ vợ ưng thì mang tư trang tới ở rể 3 năm mới làm đám cưới. Sau lễ cưới, chú rể sẽ tiếp tục ở nhà gái từ một đến mười năm và chỉ được phép đưa vợ về nhà mình sau một nghi lễ đưa dâu long trọng. For the Thai, when young men who want to marry young women have to live in the women's houses for three months. If the future parents - in - law accept them, these men will bring their belongings to the parents - in - law to live for three years before marriage. Atfer the marriage, these husbands continue to live there for other ten years and are only allowed to take their wives to their own homes after a solemn bridge up - picking celebration. Cá nướng (Pa pỉnh) Cá được mổ đằng lưng, bỏ ruột, để ráo nước rồi xoa 1 lượt muối rang nổ vào bên trong cá. Hỗn hợp gia vị để tẩm ướp gồm: mắc khén (hay còn gọi là hạt tiêu rừng), ớt tươi nướng nghiền nát, hành tươi, rau thơm, rau mùi thái nhỏ. Tất cả trộn đều rồi nhồi vào bụng cá, để một lúc cho ngấm gia vị, cá được gập đôi lại rồi dùng nẹp tre nẹp cá nướng lên than hồng. Khi cá chín vàng, con cá được gỡ ra phải nguyên vẹn Độc đáo ẩm thực của dân tộc Thái tại Điện Biên Baked fish, Pa Pinh. Fish are killed from the back and organs are taken away and salt is put inside the fish. Additives are wild pepper called mac khen, baked fresh chilli which is grinded, herbs and chervil. They all are mixed and stuffed into fish belly.Wait a moment for additives to get into the fish, fish are baked betwween bamboo sticks on very hot wooden coal. When fish have already been cooked, they are taken off the sticks without fragments. Chẳm chéo được chế biến từ muối, ớt tươi nướng, tỏi, rau mùi, mì chính và đặc biệt một loại gia vị không thể thiếu là mắc khén. Tất cả được giã nhuyễn trộn đều thành một loại nước chấm sền sệt Độc đáo ẩm thực của dân tộc Thái tại Điện Biên Cham Cheo. It is made of salt, baked fresh chilli, garlic, chervil, sugar and the most important thing , wild pepper. They are grinded and mixed and stirred with some water to create a special sauce. Độc đáo Xôi nếp nương Điện Biên Người Thái có phương pháp đồ xôi cách thuỷ bằng chõ gỗ rất kỹ thuật. Xôi chín bằng hơi, mềm, dẻo nhưng không dính tay. Xôi được đựng vào ép khẩu hoặc giỏ cơm đậy kín, ủ ấm, giữ cho cơm dẻo lâu. Độc đáo ẩm thực của dân tộc Thái tại Điện Biên Another special thing is that the Thai have a way of cooking sticky rice which is done by heat of boiling water, which makes rice not be sticky when eaten with hands. The sticky rice is put on bamboo carts called ep khau with a cover so that the rice is kept warm and sticky longer. Người Thái có mẫu tự theo hệ Sanscrit. Họ học theo lệ truyền khẩu. Người Thái có nhiều tác phẩm cổ viết về lịch sử, phong tục, luật tục và văn học. The Thai have their hand writing belonging to Sanscrit system which is orally transmitted through generations. They also have ancient works on history, customs, laws and literature. Trò chơi của người Thái phổ biến là ném còn, kéo co, đua ngựa, dạo thuyền, bắn nỏ, múa xoè, chơi quay và quả mák lẹ. Trò chơi của dân tộc Thái Thai games are popular for cloth ball throwing, tug of war, horse race, firing crossbow and bat dance. Tác phẩm "Sống chụ xôn xao" trong chương trình ngữ văn 10 là của dân tộc nào? Bạn trả lời đúng rồi Bạn trả lời sai rồi You answered this correctly! Your answer: The correct answer is: You did not answer this question completelyBạn phải trả lời trước khi tiếp tục Trả lờiTr l i Tiếp tụcTiế tục A) Thái B) H'Mông C) Mường D) Hà Nhì Dân tộc nào chiếm tỉ lệ cao nhất trong tổng số dân của tỉnh Điện Biên? Bạn trả lời đúng rồi Bạn trả lời sai rồi You answered this correctly! Your answer: The correct answer is: You did not answer this question completelyBạn phải trả lời trước khi tiếp tục Trả lờiTr l i Tiếp tụcTiế tục A) Kinh B) H'Mông C) Thái D) Tày Người phụ nữ Thái đen khác với người phụ nữ Thái trắng ở điểm nào dễ nhận biết nhất? Bạn trả lời đúng rồi Bạn trả lời sai rồi You answered this correctly! Your answer: The correct answer is: You did not answer this question completelyBạn phải trả lời trước khi tiếp tục Trả lờiTr l i Tiếp tụcTiế tục A) Khác về màu da B) Trang phục và cách tằng cẩu với người phụ nữ có chồng C) Khác về tính cách D) Khác về phong tục tập quán KẾT QUẢ Điểm của bạn {score} Số điểm cao nhất {max-score} Số câu trả lời sai {total-attempts} Question Feedback/Review Information Will Appear Here Quay lạiTiếp tục TÀI LIỆU THAM KHẢO • Tài liệu về du lịch Điện Biên. • • Cổng thông tin điện tử của tỉnh Điện Biên • Phần mềm Adobe Presenter 7.0. • Phần mềm Microshoft Office 2007.