Địa lý 11 - Bài 26: Đất và các nhân tố hình thành đất

BÀI 26: ĐẤT VÀ CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT Thông tin cơ bản Chủ đề:  Khoa học Trái Đất Đối tượng: Độ tuổi thích hợp: Lớp 6 (11 – 12 tuổi) Thời gian dự kiến: 45 phút Mục tiêu và yêu cầu: - Kiến thức + Trình bày được khái niệm lớp đất, hai thành phần chính của đất. + Trình bày được một số nhân tố hình thành đất - Kỹ năng + Sử dụng tranh ảnh để mô tả một phẫu diện đất, một số cảnh quan tự nhiên trên thế giới: Mô tả một phẫu diện đất (vị trí, màu sắc và độ dày của các tầng đất) - Ý nghĩa + Ý thức được vai trò của con người trong việc làm cho độ phì trong đất tăng hay giảm. Tổng quan: KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG ĐẤT VÀ CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH ĐẤT Nội dung Phương pháp Hướng dẫn tiến hành hoạt động Tài liệu Thời gian 1. Khởi động Trò chơi nhổ củ cải Người hướng dẫn chia lớp thành 4 nhóm (1’) Người hướng dẫn phổ biến luật chơi và cho các nhóm chơi “Nhổ củ cải” (3’) Dẫn vào nội dung bài học (1’) Lời khuyên cho người hướng dẫn/ Gợi ý câu trả lời: Luật chơi trò chơi: “Nhổ củ cải” + . 5’ 2. Lớp đất trên bề mặt các lục địa Trò chơi tiếp sức Chia lớp thành 3 nhóm, phát bút màu cho các nhóm (2’) Phổ biến luật chơi trò chơi tiếp sức (1’) Cho học sinh chơi (5’) Các nhóm nhận xét, người hướng dẫn tổng kết đáp án và cung cấp cho học sinh những kiến thức về lớp đất bề mặt của các lục địa (2’) Lời khuyên cho người hướng dẫn/ Gợi ý câu trả lời: Luật chơi trò chơi tiếp sức + Các nhóm (3 thành viên/nhóm) xếp thành 1 hàng dọc tại vị trí xuất phát. Khi có hiệu lệnh “Trò chơi bắt đầu” lần lượt từng thành viên lên phác thảo/vẽ các tầng của đất theo tỷ lệ (nâu nhạt – trên cùng; vàng - giữa; nâu đậm - dưới) + Thời gian suy nghĩ toàn nhóm: 1phút + Thời gian hoàn thành: 30 giây - Bút màu: Nâu đậm, nâu nhạt, vàng - Tấm card trắng 10’ 3. Thành phần và đặc điểm của thổ nhưỡng Câu hỏi và trả lời Chơi trò chơi Giữ nguyên 4 nhóm Cho các nhóm bốc thăm card câu hỏi cho nhóm mình (TLPT số 1) (1’) Các nhóm suy nghĩ và trả lời ra giấy trong 5’(5’) Các nhóm lên trình bày đáp án của nhóm mình (5’) Phát cho mỗi nhóm 4 tấm card có các hình ảnh về hành động làm tăng và làm giảm độ phì của đất (TLPT số 2) (1’) HS chọn các hình ảnh được cung cấp, xếp thành 2 cột (1 cột thể hiện các hành động của con người làm giảm độ phì của đất, 1 cột thể hiện các biện pháp làm tăng độ phì của đất). (2’) Người hướng dẫn công bố đáp án và tính điểm cho đội chơi (1’) Lời khuyên cho người hướng dẫn/ Gợi ý câu trả lời: Câu hỏi và đáp án cho hoạt động 1 Câu 1: cho biết các thành phần của đất . Đặc điểm ? Vai trò của từng thành phần ? - Thành phần của đất: 2 thành phần chính là khoáng và hữu cơ + Khoáng: Chiếm phần lớn trọng lượng của đất, gồm những hạt khoáng có màu sắc loang lổ và kích thước to nhỏ khác nhau. + Hữu cơ: Chiếm tỉ lệ nhỏ, tồn tại chủ yếu trong tầng trên cùng của lớp đất, chất hữu cơ tạo thành chất mùn có màu đen hoặc xám thẫm - Vai trò: Cung cấp đất, nước, khoáng, chất dinh dưỡng cho cây, giúp cây đứng vững Câu 2: Dựa vào kiến thức đã học , cho biết nguồn gốc của các thành phần khoáng trong đất ? - Đá mẹ là nguồn gốc sinh ra thành phần khoáng trong đất Câu 3: Tại sao chất hữu cơ chiếm tỉ lệ nhỏ trong đất lại có vai trò lớn lao đối với thực vật ? - Cây cần nhiều chất hữu cơ để sinh trưởng và phát triển Câu 4: Độ phì là gì? - Là khả năng cung cấp đủ nước, oxi và chất dinh dưỡng cho cây TLPT số 1: card câu hỏi TLPT số 2: hình ảnh thể hiện hành động của con người làm giảm/t ăng độ phì của đất Băng dính giấy 15’ Các nhân tố hình thành đất Thuyết giảng Phương tiện nghe nhìn Hỏi đáp Hỏi cả lớp “Tại sao với cùng một loại cây nhưng khi mọc ở các vùng khác nhau lại có sự phát triển khác nhau?” (3’) Người hướng dẫn nêu đáp án (1’) Yêu cầu 4 nhóm đọc nội dung SGK và ghi tất cả những yếu tố Hình thành đất ra giấy (5’) Các nhóm đọc theo vòng tròn các đáp án của đội mình (5’) Đội nào có nhiều đáp án nhất là đội chiến thắng và ghi được 10 điểm các đội về nhì ba và tư lần lượt ghi thêm cho đội mình 8, 7, 6 điểm Tổng kết điểm cho các đội (1’) Lời khuyên cho người hướng dẫn/ Gợi ý câu trả lời: Đáp án câu hỏi hoạt động 2: Do đặc điểm hình thành mà tại mỗi vùng khác nhau đất đai và khí hậu khác nhau. Nên cùng một loại cây có thể phù hợp khi trồng tại vùng này nhưng lại không phù hợp với vùng khác. 15’ Tài liệu phát tay số 1: Câu 1: Cho biết các thành phần của đất . Đặc điểm ? Vai trò của từng thành phần ? Câu 2: Dựa vào kiến thức đã học , cho biết nguồn gốc của các thành phần khoáng trong đất ? Câu 3: Tại sao chất hữu cơ chiếm tỉ lệ nhỏ trong đất lại có vai trò lớn lao đối với thực vật ? Câu 4: Độ phì là gì? Tài liệu phát tay số 2: hình ảnh thể hiện hành động của con người làm giảm/tăng độ phì của đất Hành động làm tăng độ phì của đất Hành động làm giảm độ phì của đất