Đề tài Tính tất yếu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay

A. Lêi më ®Çu Công cuộc xây dựng xã hội mới phải được tiến hành toàn diện trên các mặt: Quan hệ sản xuất, lực lượng sản xuất, nền văn hoá và những con người xã hội đó. Cuông cuộc hoá đó chính là con đường và bước đi tất yếu để tạo ra cơ sở vật chất kĩ thuật cho nền sản xuất hiện đại. Xây dựng cơ sở vật chất , kĩ thuật cho nền sản xuất hiện đại là một quy luật chung phổ biến đối với tất cả các nước. Tuy nhiên, tuỳ từng nước khác nhau do điểm xuất phát lên không giống nhau nên cách thức tiến hành xây dựng cơ sở vật chất hiện đại sẽ không giống nhau. Đối với những nước có nền kinh tế kém phát triển như nước ta, nền sản xuất nhỏ, nghề thủ côngn là chủ yếu. Công nghiệp hoá là quá trình mang tính quy luật để tạo ra cơ sở vật chất cho nền sản xuất lớn hiện đại, Chính vì thế tại đại hội Đảng VIII, Đảng ta khẳng định: Tiếp tục sự nghiệp đổi mới. đẩy mạnh côngnghiệp hoá hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội dân chủ công bằng, văn minh vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội là nhiệm vụ của dân tộc ta. Những thành tựu sau mười năm đổi mới đặc biệt là kết quả thực hiện vượt mức những mục tiêu của kế hoạch 5 năm (1991- 1995) đã đưa nền kinh tế nước ta khỏi khủng koảng và tạo được những tiền đề cho phép chuyển sang giai đoạn của sự phát triển đất nước. Cũng tại đại hội thứ VIII của Đảng cộng sản Việt Nam xuất phát từ nguyện vọng và ý trí của nhân dân. Từ điều kiện khả năng của đất nước ta trong bối cảnh và xu thế của thời đại ngày nay đã khẳng định quyết tâm phấn đấu đưa Việt Nam trở thành một nước Công nghiệp hoá vào năm 2020.. Từ lí do trên em quyết định chọn đề tài “Tính tất yếu của quá trình CNH, HĐH trong sự nghiệp xây dựng xây dựng CNXH ở nước ta hiện nay” Với sự hiểu biết còn hạn chế của mình, em xin mạnh dạn trình bày một số ý kiến cá nhân với hi vọng góp phần nhỏ bé làm phong phú thêm hệ thống lí luận trong công cuộc CNH, HĐH của đất nước ta. Em rất mong được sự góp ý của thầy giáo và các bạn quan tâm đến đề tài này để bài viết của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! B.Néi dung I. §«i nÐt vÒ lùc l­äng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt Lực lượng sản xuất là gì? Lùc lượng sản xuất lµ toµn bộ những năng lực sản xuất của một x· hội nhất định, ë mét thêi k× nhÊt ®Þnh. Lùc l­îng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ t¸c ®éng gi÷a con ng­êi víi tù nhiªn. BiÓu hiÖn tr×nh ®é s¶n xuÊt cña con ng­êi, n¨ng lùc ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh t¹o ra cña c¶i vËt chÊt. Lùc l­îng s¶n xuÊt bao gåm t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ng­êi lao ®éng víi kÜ n¨ng cña hä. T­ liÖu s¶n xuÊt trước hÕt lµ c«ng cô lao ®éng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt søc lao ®éng cña con ng­êi, t­ liÖu s¶n xuÊt vµ c«ng cô lao ®éng kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt ®­îc hiÓu ra sao? Quan hÖ s¶n xuÊt lµ quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng s¶n phÈm x· héi. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt con ng­êi kh«ng chØ cã quan hÖ víi tù nhiªn, t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn mµ cßn quan hÖ víi nhau, t¸c ®éng lÉn nhau. H¬n n÷a chØ trong quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau th× con ng­êi míi cã sù t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn vµ míi cã s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt bao gåm ba mÆt sau: ChÕ ®é së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt tøc lµ quan hÖ s¶n xuÊt gi÷a ng­êi ®èi víi t­ liÖu s¶n xuÊt nãi c¸ch kh¸c t­ liÖu s¶n xuÊt thuéc vÒ ai. Tæ chøc vµ qu¶n lÝ s¶n xuÊt, kinh doanh tøc lµ quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong s¶n xuÊt vµ trao ®æi cña c¶i vËt chÊt nh­ ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ lao ®éng quan hÖ gi÷a ng­êi qu¶n lÝ víi c«ng nh©n. ChÕ ®é ph©n phèi s¶n xuÊt, s¶n phÈm tøc lµ quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ cïng mét môc tiªu chung lµ sö dông hîp lývµ cã hiÖu qu¶ vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó lµm cho chóng kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng, thóc ®Èy t¸i s¶n xuÊt më réng, n©ng cao phóc lîi cho ng­êi lao ®éng. §ãng gãp ngµy cµng nhiÒu cho nhµ n­íc XHCN. Trong ®ã quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt lµ quan träng c¬ b¶n nhÊt v× mét nÒn s¶n xuÊt cña x· héi giai cÊp nµo , lùc l­îng nµo n¾m ®­îc nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt cña x· héi giai cÊp ®ã cã quyÒn tæ chøc ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt quy ®Þnh môc ®Ých c¶u nÒn s¶n xuÊt vµ quyÕt ®Þnh c¸ch thøc s¶n phÈm sao cho cã lîi cho giai cÊp m×nh vµ nã trë thµnh giai cÊp thèng trÞ, giai cÊp bãc lét. Cßn nh÷ng giai cÊp kh«ng cã t­ liÖu s¶n xuÊt th× sím hay muén còng trë thµnh ng­êi lµm thuª cho giai cÊp thèng trÞ. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc l­îng s¶n xuÊt m©u thuÉn hay phï hîp Trong t¸c phÈm gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh rÕ chÝnh trÞ n¨n 1859 C.M¸c viÕt “ Trong sù s¶n xuÊt x· héi ra ®êi sèng con ng­êi ta cã nh÷ng mèi quan hÖ nhÊt ®Þnh, tÊt yÕu kh«ng phô thuéc vµo ý muèn cña hä, tøc nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt. Nh÷ng quy luËt nµy phï hîp víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Nh÷ng quan hÖ nµy phï hîp víi tÝnh chÊt mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lùc lù¬ng s¶n xuÊt cña hä…” Ng­êi ta th­êng coi nh÷ng t­ t­ëng nµy cña M¸c lµ t­ t­ëng vÒ “ Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt”. Cho ®Õn nay hÇu nh­ quy luËt nµy ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh còng nh­ c¸c nhµ nghiªn cøu triÕt häc M¸c xÝt. Kh¸i niÖm phï hîp ®­îc hiÓu víi nghÜa chØ phï hîp míi tèt, míi hîp quy luËt. Kh«ng phï hîp lµ kh«ng tèt kh«ng ®óng víi quy luËt, tr¸i víi quy luËt. Cã nhiÒu vÊn ®Ò mµ nhiÒu lÜnh vùc ®Æt ra víi tõ “ Phï hîp” nµy. C¸c mèi quan hÖ trong s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu d¹ng thøc kh¸c nhau mµ nh×n mét c¸ch tæng qu¸t th× ®ã lµ nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt vµ nh÷ng lùc l­îng s¶n xuÊt tõ ®ã h×nh thµnh nh÷ng mèi liªn hÖ chñ yÕu c¬ b¶n lµ mèi liªn hÖ gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­¬ngj s¶n xuÊt. Nh­ng mèi liªn hÖ gi÷a hai yÕu tè c¬ b¶n nµy lµ g×? Phï hîp hay kh«ng phï hîp. Thèng nhÊt hay m©u thuÉn? Tr­íc hÕt cµn x¸c ®Þnh kh¸i niÖm phï hîp víi c¸c ý nghÜa sau. - Phï hîp lµ sù c©n b»ng, sù thèng nhÊt gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp hay sù “ yªn tÜnh” gi÷a c¸c mÆt. - Phï hîp lµ mét xu h­¬ãng mµ nh÷ng dao ®éng kh«ng c©n b»ng sÏ ®¹t tíi. - Trong phÐp biÖn chøng duy vËt sù c©n b»ng chØ lµ t¹m thêi mµ sù kh«ng c©n b»ng sÏ ®¹t tíi. ChÝnh ®©y lµ nguån gèc t¹o nªn sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Ta bݪt r»ng trong phÐp biÖn chøng caÝ tu¬ng ®èi kh«ng t¸ch rêi khái c¸i tuyÖt ®èi. NghÜa lµ gi÷a chóng kh«ng cã mÆt giíi h¹n x¸c ®Þnh. NÕu chóng ta nh×n nhËn mét c¸ch kh¸c cã thÓ hiÓu sù c©n b»ng nh­ mét sù ®øng im, cßn sù kh«ng c©n b»ng cã thÓ hiÓu nh­ mét sù vËn ®éng. Tøc sù c©n b»ng trong s¶n xuÊt cã thÓ hiÓu lµ mét sù t¹m thêi cßn kh«ng c©n b»ng kh«ng phï hîp gi÷a chóng lµ tuyÖt ®èi. ChØ cã thÓ quan niÖm sù ph¸t triÓn chõng nµo ng­êi ta thõa nhËn, nhËn thøc ®­îc sù ph¸t triÓn trong m©u thuÉn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt chïng nµo chóng ta thõa nhËn tÝnh vÜnh viÔn kh«ng phï hîp gi÷a chóng. Tõ nh÷ng lý luËn ®ã ®i ®Õn thùc t¹i n­íc ta còng vËy, víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö l©u dµi cña m×nh tõ thêi k× ®å ®¸ cho ®Õn nay thêi v¨n minh hiÖn ®¹i. N­íc ta ®i tõ sù kh«ng phï hîp hay sù l¹c hËu tõ tr­íc cho ®Õn nay nÒn v¨n minh ®Êt n­íc. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña cña s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh ®i tõ sù kh«ng phï hîp tíi sù phï hîp hay tõ sù l¹c hËu tõ tr­íc tíi nay cña nÒn s¶n xuÊt lªn tíi nÒn v¨n minh ®Êt n­íc. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh ®i tõ sù kh«ng phï hîp tíi phï hîp nh­ng tr¹ng th¸i phï hîp chØ lµ t­¬ng ®èi, sù t¹m thêi ng¾n ngñi, ý muèn t¹o nªn sù phï hîp vÜnh h»ng gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ tr¸i tù nhiªn, lµ thñ tiªu c¸i kh«ng thñ tiªu ®­îc, tøc lµ sù vËn ®éng. Tãm l¹i cã thÓ nãi thùc chÊt cña qui luËt vª mèi quan hÖ gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ qui luËt m©i thuÉn. Sù phï hîp gi÷a chóng chØ lµ mét c¸i trôc, chØ lµ tr¹ng th¸i yªn tÜnh t¹m thêi, cßn sù vËn ®éng, sù dao ®éng sù m©u thuÉn lµ vÜnh viÔn chØ cã kh¸i niÖm m©u thuÉn míi ®ñ kh¶ n¨ng v¹ch ra ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn míi cã thÓ cho ta hiÓu ®­îc sù vËn ®éng cña quy luËt kinh tÕ. II. Kh¸i niÖm C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸, Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay- TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. C«ng nghiÖp ho¸ lµ g×? Theo héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ­¬ng lÇn thø b¶y kho¸ VI vµ ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh “ C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lÝ kinh tÕ x· héi tï sö dông søc lao ®éng thñ c«ng lµ chñ yÕu sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn kÜ thuËt tiªn tiÕn dùa trªn sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ. Nh­ng theo tæ chøc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña liªn hîp quèc ®­a ra ®Þnh nghÜa “ C«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña kinh tÕ trong qu¸ tr×nh nµy mét bé phËn ngµy cµng t¨ng c¸c nguån cña qu«c d©n ®­îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ, lµ ãc mét bé phËn chª chÕ lu«n thay ®æi ®Ó s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao ®¶m b¶o cho sù tiÕn bé trong x· héi. HiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ? Khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ nh©n tè then chèt cña hiÖn ®¹i ho¸. HiÖn ®¹i ho¸ cã néi dung lín bao gåm c¸c mÆt kinh tÕ , chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸. HiÖn ®¹i th­êng ®­îc ®Þnh nghÜa lµ mét qu¸ tr×nh nhê ®ã c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn t×m c¸ch ®¹t ®­îc sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ kinh tÕ , tiÕn hµnh c¶i c¸ch chÝnh trÞ gièng hÖ thèng cña nh÷ng ng­êi cña nh÷ng n­íc ph¸t triÓn. HiÖn ®¹i ho¸ mµ tiÕn hµnh mét c¸ch dËp khu«n sÏ lµm b¹i ho¹i quèc gia v× nã ®èi nghÞch víi b¶n s¾c d©n téc, thï ®Þch víi d©n chñ. 3. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ n­íc ta ngµy nay - t¹i sao chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn d¹i ho¸ ®Êt n­íc. Thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay lµ c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt cßn ë tr×nh ®é thÊp. Bªn c¹nh mét sè c¬ së kinh tÕ ®· ®­îc trang bÞ kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, hiÖn nay trong nÒn kinh tÕ vÉn tån t¹i m¸y mãc cò kÜ, c«ng nghÖ l¹c hËu. Theo sù ®¸nh gi¸ cña UNDP ViÖt nam ®ang ë tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu 2/7 cña thÕ giíi. ThiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu 2-3 thÕ hÖ ( cã lÜnh vùc 4-5 thÕ hÖ ) lao ®éng thñ c«ng vÉn chiÐm tØ träng lín trong tæng sè lao ®éng x· héi. Do ®ã n¨ng suÊt s¶n xuÊt cña n­íc ta cßn rÊt thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi.(N¨ng suÊt lao déng cña n­íc ta chØ b»ng 30% so víi n¨ng suÊt lao ®«ng trung b×nh trªn thÕ giíi). KÕt cÊu h¹ tÇng nh­ hÖ thèng ®­êng giao th«ng, bÕn c¶ng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c… cßn l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn( MËt ®é ®­êng giao th«ng / km b»ng 1% so víi møc trung b×nh cña thÕ giíi. Tèc ®é truyÒn th«ng trung b×nh cña c¶ n­íc chËm h¬n cña thÕ giíi 30 lÇn. HÖ thèng giao th«ng kÐm ph¸t triÓn lµm cho c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng bÞ chia c¾t do ®ã lµm cho sù ph©n c«ng lao ®éng kÐm ph¸t triÓn, Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cßn chem.. NÒn kinh tÕ n­íc ta ch­a tho¸t khái nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp s¶n xuÊt l¹c hËu. Trong n«ng nghiÖp chiÕm tíi 70% lùc l­îng lao ®éng, nh­ng chØ s¶n xuÊt ra 26% GDP. C¸c ngµnh kinh tÕ c«ng nghÖ cao chiÕm tØ träng thÊp. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ thÞ tr­êng n­íc ngoµi cßn rÊt yÕu. Do c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ cßn yÕu kÐm nªn n¨ng suÊt lao ®éng cßn thÊp. Do ®ã khèi l­îng hµng ho¸ cßn nhá bÐ, chñng lo¹i hµng ho¸ thÊp, gi¸ c¶ cao v× thÕ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cßn yÕu. Giao th«ng vËn t¶i kÐm ph¸t triÓn nªn ch­a l«i cuèn thu hót ®­îc tÊt c¶ c¸c vïng trong c¶ n­íc vµo mét m¹ng l­íi l­u th«ng hµng ho¸ thèng nhÊt .ThÞ tr­êng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®· ®­îc h×nh thµnh nh­ng cßn h¹n hÑp vµ cßn nhiÒu hÖn t­îng tiªu cùc ( hµng gi¶, hµng nhËp lËu, hµng kÐm ch¸t l­îng) ThÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn ®· cã nhiÒu nh­ng vÉn cßn tån t¹i nhiÒu tr¾c trë. Nh­ nhiÒu doanh nghiÖp , nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n rÊt thiÕu vèn nh­ng kh«ng vay ®­îc v× v­íng m¾c rÊt nhiÒu thñ tôc, trong khi ®ã rÊt nhiÒu ng©n hµng huy ®éng ®­îc vèn nh­ng kh«ng thÓ cho vay do ®ã ®Ó ø ®äng trong lÐt d­ nî qu¸ h¹n trong nhiÒu ng©n hµng th­¬ong m¹i. 4. C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ xu h­íng mang tÝnh quy luËt cña c¸c n­íc ®i tõ s¶n xuÊt nhá ®i lªn s¶n xuÊt lín. §Ó cã mét x· héi nh­ ngµy nay kh«ng ph¶i do tù nhiªn mµ cã, nã do qu¸ tr×nh tÝch luü vÒ l­îng tõ ngay khi lo¹i ng­êi xuÊt hiÖn th× s¶n xuÊt th« s¬, ®êi sèng kh«ng æn ®Þnh, c¬ së vËt chÊt hÇu nh­ kh«ng cã g×. Nh­ng tr¶i qua sù nç lùc cña con ng­êi t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn, cØa biÕn nã th«ng qua lao ®éng, tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm cña lÞch sö giê ®©y con ng­êi ®· t¹o ra ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ.Thµnh tùu ®¹t ®ù¬c lµ do quy luËt ph¸t triÓn tù th©n vËn ®éng cña con ng­êi toµn x· héi. Ngµy nay c«ng cuéc x©y dùng c¸c n­íc ®· cã g¾ng rÊt nhiÒu trong c«ng cuéc ch¹y ®ua vÒ kinh tÕ.ThÓ hiÖn lµ c¸c chÝnh s¸ch ®­êng lèi vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ngµy mét toµn diÖn h¬n, vÒ c¸c mÆt quan hÖ s¶n xuÊt , lùc l­îng s¶n xuÊt, nÒn v¨n ho¸ vµ con ng­êi cña x· héi ®ã. C«ng ngiÖp hãa chÝnh lµ con ®­êng vµ b­íc ®i tÊt yÕu ®Ó t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. X©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cã nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i còng lµ mét quy luËt chung, phæ biÕn víi tÊt c¶ c¸c n­íc . Tuy nhiªn, tuú tõng n­íc kh¸c nhau do ®iÓm xuÊt ph¸t tiÕn lªn kh¸c nhau, môc tiªu ph¸t triÓn kh«ng gièng nhau nªn c¸ch thøc tiÕn hµnh c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i kh«ng gièng nhau. §èi víi nh÷ng n­íc kÐm ph¸t triÓn nh­ n­íc ta hiÖn nay( nÒn s¶n xuÊt nhá, kÜ thuËt thñ c«ng lµ chñ yÕu…) c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh mang tÝnh quy luËt, tÊt yÕu ®Ó tån t¹i vµ ph¸t trio nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i. Cã tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ chóng ta míi: X©y dùng ®­îc c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho CNXH ë n­íc ta. - TiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, míi tÝch luü vÒ lùc l­îng míi ®Ó x©y dùng thµnh c«ng nÒn s¶n xuÊt x· héi xhñ nghÜa. -T¨ng c­êng ph¸t triÓn lùc l­îng giai cÊp c«ng nh©n -Cñng cè quèc phßng gi÷ v÷ng an ninh, chÝnh trÞ quèc gia, trËt tù an toµn x· héi, gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ d©n téc, x©y dùng con ng­êi míi ViÖt Nam . Nh­ vËy c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ xu h­íng mang tÝnh quy luËt cña c¸c n­íc ®i tõ nÒn s¶n xuÊt nhá sang nÒn s¶n xuÊt lín III.Néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta 1. Ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi - trªn c¬ së thùc tiÔn c¬ khÝ ho¸ nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i hãa tr­íc hÕt lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn lao ®éng thñ c«ng l¹c hËu thµnh lao ®éng sö dông m¸y mãc tøc lµ ph¶i c¬ khÝ ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n. §i liÒn víi c¬ khÝ ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ ®iÖn khÝ ho¸ vµ tù ®éng hãa s¶n xuÊt tõng b­íc vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. §ång thíi víi môc tiªu cña CNH-H§H cßn lµ sö dông kÜ thuËt, c«ng nghÖ ngµy cµng tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i nh»m ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng cao.TÊt c¶ nh÷ng môc tiªu ®ã chØ chØ thùc hiÖn ®­îc khi nÒn khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. Ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ ë ViÖt Nam hiÖn nay cÇn chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau ®©y: Thø nhÊt: CÇn x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng ph­¬ng h­íng ®óng ®¾n cho sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ. Së dÜ nh­ vËy v× khoa häc c«ngnghÖ lµ lÜnh vùc hÕt søc réng lín trong khi ®ã ®éi ngò c¸n bé khoa häc n­íc ta cßn nhá bÐ, chÊt l­îng thÊp.Kh¶ n¨ng vÒ vèn vµ ph­¬ng tiÖn cßn thiÕu. Ph­¬ng h­íng chung cho sù ph¸t triÓn KH-CN ë n­íc ta lµ tËn dông mäi c¬ héi, mäi kh¶ n¨ng ®Ó ®¹t tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng ghÖ sinh häc. Thø hai: lµ ph¶i t¹o dùng ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn Khoa häc c«ng nghÖ. ViÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng ®óng cho KH-CN lµ cÇn thiÕt nh­ng ch­a ®ñ. Khoa häc c«ng nghÖ chØ ph¸t triÓn khi ®­îc ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cÇn thiÕt. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã lµ ®éi nhò c¸n bé tri thøc cã sù am hiÓu vÒ khoa häc c«ng nghÖ lín , chÊt l­îng cao. §Çu t­ ë møc cÇn thiÕt c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp. Thø ba: X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i vµ hîp lÝ Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ còng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ. C¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ cÊu t¹o hay cÊu tróc cña nÒn kinh tÕ gåm c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ë n­íc ta mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lÝ khi nã ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu sau ®©y: -N«ng nghiÖp ph¶i gi¶m dÇn vÒ tØ träng, c«ng nghiÖp x©y dùng vµ dÞch vô ph¶i t¨ng dÇn vÒ tû träng. -Tr×nh ®é kÜ thuËt cña nÒn kinh tÕ kh«ng ngõng tiÕn bé phï hîp víi xu h­íng cña sù tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang diÔn ra nh­ vò b·o trªn thÕ giíi -Cho phÐp khai th¸c tèi ®a mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc, cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. - Thùc hiÖn sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ theo xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ do vËy c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc t¹o dùng. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi thùc hiÖn theo ph­¬ng ch©m kÕt hîp c«ng nghÖ nhiÒu tr×nh ®é, tranh thñ c«ng nghÖ mòi nhän tiªn tiÕn võa tËn dông ®­îc nguån lao ®éng dåi dµo võa cho phÐp rót ng¾n kho¶ng c¸ch l¹c hËu võa thï hîp víi ngußn vèn cã h¹n trong n­íc. Chóng ta lÊy quy m« võa vµ nhá lµ chñ yÕu, cã tÝnh tíi quy m« lín nh­ng ph¶i võa vµ hîp lÝ. 2. Nh÷ng néi dung cô thÓ cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ a. §Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n Chóng ta cÇn ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò chuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn thùc c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thñy lîi ho¸, ®­a nhanh tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ sinh häc vµo trong s¶n xuÊt b. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp x©y dùng KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, c«ng nghÖ bæ trî c¸c cã lîi thÕ c¹nh tranh cao t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm phôc vô cho tiªu dïng vµ xuÊt khÈu vµ thu hót nhiªï lao ®éng. C¶i t¹o më réng, n©ng cÊp x©y dùng míi cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt cña nÒn kinh tÕ. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng kÕt cÊu h¹ tÇng cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt , kinh doanh vµ ®êi sèng cña d©n c­. Do kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña n­íc ta cßn cã h¹n trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t chóng ta cÇn lÊy ho¹t ®éng cã c¸c nguån lùc trong vµ ngoµi ®Ó x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- X· héi hoµn chØnh mét b­íc m¹ng l­íi giao th«ng thuû lîi , cÊp tho¸t n­íc t¨ng nhanh n¨ng lùc vµ hiÖn ®¹i ho¸ b­u chÝnh viÔn th«ng. Ph¸t triÓn nhanh du lÞch vµ c¸c ngµnh dÞch vô. Tr­íc m¾t cÇn t¹o b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc c¸c ngµnh dÞch vô cô thÓ lµ c¸c ngµnh cã chÊt l­îng cao, tiÒm n¨ng lín cã søc c¹nh tranh nh­ hµng kh«ng, hµng h¶i, b­u chÝnh viÔn th«ng, tµi chÝnh ng©n hµng, b¶o hiÓm kiÓm to¸n… Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña kinh tÕ ®èi ngo¹i Chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn vµ lµ träng ®iÓm chuyÓn h­íng chiÕn l­îc x©y dùng nÒn kinh tÕ më ®ßi hái ph¶i ®iÒu chØnh c¬ c¸u kinh tÕ.®Ó võa héi nhËp khu vùc võa héi nhËp toµn cÇu. IV.TiÒn ®Ò thùc tiÔn còng nh­ kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®i tr­íc trong viÖc ph¸t triÓn CNH-H§H ThÞ Tr­êng: LÞch sö nh©n lo¹i ch­a cã mét quèc gia nµo khi c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ mµ kh«ng cÇn ®Õn thÞ tr­êng., vèn, c«ng nghÖ. Lao ®éng tµi nguyªn. C¸c chÝnh s¸ch tù do ho¸ th­¬ng m¹i, gi¸ c¶ tÝn dông … lµ cùc k× quan träng trong viÖc më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. Ngµy nay chóng ta më réng thÞ tr­êng th«ng qua tho¶ thuËn vµ kÝ kÕt c¸c hiÖp nghÞ th­¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi. Víi ViÖt Nam thÞ tr­êng cã yÕu tè v« cïng quan träng vµ lµ thÞ tr­êng hÊp dÉn cho c¸c quèc gia ®· ®ang ph¸t triÓn ®µu t­ vµo c¸c nguån lùc. Nguån nh©n lùc: §©y lµ mét trong nh÷ng h¹t nh©n ña lùc l­îng s¶n xuÊt. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Ó tiÕn hµnh thµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cho thÊy lµ viÖc x¸c lËp mét c¬ cÊu nh©n lùc thÝch hîp, ®Çu t­ cho gi¸o dôc vµ y tÕ . Thùc tiÔn c¬ chÕ thÞ tr­êng trong viÖc sö dông nh©n lùc kÕt hîp víi c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i lµ ngußon gèc c¬ b¶n cña thµnh c«ng. §èi víi ViÖt Nam kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ hîp t¸c trung t©m kÜ thuËt cã nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao ®ång thêi ®Èy m¹nh gi¸o dôc ®µo t¹o. 3. Vèn vµ c«ng nghÖ: §Ó ph¸t triÓn phï hîp gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt cña CNXH th× kh«ng thÓ kh«ng cÇn ®Õn C«ng nghÖ vµ vèn. Thùc tÕ cho thÊy c¸c n­íc ®i tr­íc ph¸t triÓn CNH-H§H ®Òu dùa chñ yÕu vµo ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ vèn.Víi ViÖt nam viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ thu hót vèn lµ rÊt cÇn thiÕt®ång thêi chóng ta cã c¸c chÝnh s¸ch thu hót vèn trong nuíc vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ víi ba ®Æc tr­ng chñ yÕu trªn m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam ph¶i tËn dông tèt c¸c lîi thÕ cña nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao h¬n.Cã chÝnh s¸ch cô thÓ hîp lÝ, ®óng ®¾n®Ó ®iÒu chØnh sù vËn ®éng cña c¸ nh©n tè trªn phôc vô ®¾c lùc vµo thùc tiÔn, V. Nh÷ng quan ®iÓm, lÝ luËn thùc tiÔn cña §¶ng c«ng s¶n ViÖt nam vÒ CNH-H§H 1. Theo quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ CNH-H§H ë ViÖt nam hiÖn nay. - Gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ. Dùa vµo nguån lùc trong n­íc lµ chÝnh, ®i ®«i víi viÖc tranh thñ tèi ®a nguån lùc trong n­íc lµ chÝnh. §i ®«i víi viÖc tranh thñ nguån lùc bªn ngoµi trªn c¬ së x©y dùng mét nÒn kinh tÕ më héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong n­íc cã hiÖu qu¶. - C«ng nghiÖp ho¸ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc lµ chñ ®¹o. LÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng­êi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh bÒn v÷ng ®éng viªn toµn d©n cÇn kiÖm x©y dùng ®Êt n­íc kh«ngngõng t¨ng tÝch luü cho dÇu t­ ph¸t triÓn, T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n víi ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn Khoa häc c«ng nghÖ lµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®aÞ ho¸ kÕt hîp c«ngnghÖ tuyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ quèc d©n x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lÝ. §­êng lèi chØ ®¹o Néi dung c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta gåm hai néi dung chñ yÕu lµ trang bÞ kÜ thuËt vµ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lÝ C¸c-M¸c nhËn xÐt khoa häc c«ng nghÖ lµ ®éng lùc cña CNH-H§H V× môc tiªu cña d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi d©n chñ c«ng b»ng v¨n minh. Héi nghÞ trung ­¬ng mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh “Cïng víi gi¸o dôc vµ ®µo taä khoa häc c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu lµ ®éng lùc cÇn thiÕt ®Ó gi÷ vùng ®éc lËp d©n téc, x©y dùng thµnh c«ng CNXH, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh CNH-H§H. X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lÝ trong ®ã qua tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét ho¹t ®éngc¬ cã ý thøc cã kÕ ho¹ch vµ do ®ã tÊt yÕu ph¶i dùa vµo d©n sè vµ nhu cÇu ®iÒu kiÖ tù nhiªn vµ tiÒm tµng cña ®Êt n­íc, ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt KHKT vµ c«ng nghÖ, nguån vèn tÝch luü quan hÖ quèc tÕ. Theo quy luËt cña sù vËn ®éng th× ®Êu tranh lµ cha ®Î cña vËn ®éng. N­íc ta lµ mét n­íc cã nÒn kinh tÕ thÊp th× viÖc tån t¹i 5 thµnh phÇn kinh tÕ lµ tÊt yÕu ®ã lµ: Kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸c thÓ, kinh tÕ t­ nh©n vµ kinh tÕ t­ b¶n , Trong ®ã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc gi­a vai trß chñ ®¹« trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tæng kÕt: NhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi vµ vÒ thêi k× qu¸ ®é tõ nhËn thøc trong thùc tiÔn kh«ng thÓ dÉn ®Õn sai lÇm n«n nãng trong c¸ch lµm vµ b­íc ®i, thiÕu kÕt hîp hµi hoµ trong qu¸ tr×nh vËn dông quy luËt nh¶y vät ®Ó t×m ra m« h×nh ph¸t triÓn nhanh ®­a n­íc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng ®· ®Ò ra. Nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH- H§H ë n­íc ta a.ThuËn lîi : B­íc vµo thêi k× c«ng nghiÖp ho¸ n­íc ta cã nhiÒu thuËn lîi . Trªn thÕ giíi c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn víi tr×nh ®é ngµy cµng cao, thóc ®Èy qu¸ tr×h chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thÕ giíi, quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ va ®êi sèng x· héi.§©y lµ mét thêi c¬ thuËn lîi cho phÐp chóng ta khai th¸c ®­îc yÕu tè nguån lùc bªn ngoµi( Vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng..) vµ nh÷ng nguån lùc bªn trong cña ®t n­íc cã hiÖu qu¶ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i rót ng¾n kÕt hîp c¸c b­íc ®i tuÇn tù víi nh¶y vät t¨ng tèc vµ ch¹y tr­íc ®ãn ®Çu . Nhµ n­íc tiÕn hµnh CNH- H§H ®i sau chung ta cã lîi thÕ cña ng­êi ®i sau.Chóng ta cã thÓ kh¾c phôc ®­îc thÊt b¹i cña c¸c n­íc ®i tr­íc gÆp ph¶i, Lîi dông c¬ héi lµ ®i th¼ng vµo c«ng nghÖ tiÕn tiÕn thÝch hîp víi ViÖt Nam. §Êt n­íc sau 10 n¨m ®æi míi ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi, nhiÒu tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho CNH-H§H ®· ®­îc t¹o ra chóng ta ®· vµ ®ang cã thÕ vµ lùc míi c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi ®Ó b­íc vµo mét thêi k× míi. N­íc ta cã mét vÞ trÝ ®Üa lÝ thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ giao l­u kinh tÕ. n»m trªn b¸n ®¶o §«ng D­¬ng gÇn trung t©m §«ng Nam ¸ lµ cöa ngâ ®Çu mèi c¸c nót giao th«ng cña c¸c tuyÕn ®­êng quèc tÕ quan träng, n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ s«i ®éng vµ ®­îc coi lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt hiÖn nay.Sù kiÖn ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN 28/7/1995, lµ thµnh viªn cña WTO 7/1 /2007 ®iÒu nµy d· n©ng vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã nÒn chÝnh trÞ ViÖt Nam æn ®Þnh, cã chÕ ®é chÝnh s¸ch phï hîp cho c¸c ngµnh nghÒ. Nguån nh©n lùc dåi dµo tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó ®a d¹ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ. b. Khã kh¨n: TiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ môc tiªu cña cña con ®­êng ph¸t triÓn quan trä