Đề tài Tiền lương và phúc lợi của người lao động theo ngành

Chương 1:Lý thuyết về tiền lương phúc lợi của người lao động theo ngành I Tiền lương 1.1. Khái niêm về tiền lương: Tiền lương là giá cả của sức lao động, là lượng tiền mà người lao động nhận được từ người sử dụng lao động sau khi hoàn thànhmột công việc nhất định hoạc sau một thời gian lao động nhất định. 1.2. Bản chất của tiền lương: Tiền lương không những bị chi phói bởi quy luật giá trị mà còn bị chi phối bởiquy luật cung càu lao đông. Tiền lương thường xuyên biến đông xoay quanh gía trị sức lao động, nó phụ thuộc vào quan hệ cung cầu, giá cẩ tư liệu sản xuất. Sự biến đông xoay quanh giá trị sức lao động được coi như sự biến động thể hiện bản chất tiền lương. Tiền lương biểu hiện ở hai phương diện ;kinh tế và xã hội Về mặt kinh tế: Tiền lương là kết quả của thoả thuận trao đổi của hang hoá sức lao động giưa người lao độngcung cấp sức lao động của mình trong một khoảng thời gian nào đó vá sẽ nnhận được một khoản tiền lương thoả thuận từ người sử dụng lao động. Về mặt xã hội: Tiền lương là số tiền bảo đảm cho người lao động thể mua được những tư liệu sản xuất cần thiết để tái sản xuất sức lao động của bản thân và dành một phần để nuôi các thành viên trong gia đình cũng như bảo hiểm lúc hết tuổi lao động. 1.3.Chức năng của tiền lương: Chức năng thước đo giá trị sức lao động Chức năng tái sản xuất sức lao động Chức năng kích thích Chức năng bảo hiểm xã hội Chức năng xã hội 1.4.Vai trò của tiền lương Đối với người lao đông: Tiền lương là phần cơ bản nhất trong thu nhập của người lao động, giúp họ và gia đình trang trải các chi phí sinh hoạt, dịch vụ cần thiết. Tiền lương kkiếm được ảnh hưởng đến địa vị của người lao động trong gia đình, địa vị của họ trong ương quan trong tươnng quan với các bạn đồng nghiệp cũng như giá trị tương đối của họ với tổ chức và đối với xã hội. Khả năng kiếm được tiền lương cao sẽ tạo động lực thúc đẩy can người ta nỗ lực học tập để nâng cao giá tri của họ đối với tổ chức thông qua sự nâng cao trình độ và đóng góp cho tổ chức. Đối với tổ chức: Tiền lương là một phầnn quan trọng của chi phí sản xuất. Tăng tiền lương sẽ ảnh hưởng tới chi phí, giá cả khả năng cạnh tranhcủa sản phẩm của công ty trênn thị trưòng. Tiền lương là công cụ để duy trì, giữ gìn thu hútnhững ngưòi lao động giỏi có khả năng phù hợp với công việc của tổ chức. Tiền lương cùng với các loại thù lao khác là công cụ để quản lí chiến lược nguòon nhân lực và có ảnh hưởng đến các chức năng khác của quản lí nguồn nhân lực. Đối với xã hội: Tiền lương có thể ảnh hươnng quan trọng tới các nhóm xã hội và các tổ chức khác nhau trong xã hôi. Tiền lương cao hơn sẽ giúp chpo người alo động cá sức mau cao hơn và điều đó làm tăng sự thịnh vượng của cộng đồng nh­ng mÆt kh¸c có thể dẫn tới tăng giá cả và làm giảm mức sống của người có thu nhập không đuổi kịp mức tăng của giá cả. Giá cả tăng cao lại có thể làm giảm cầu của sản phẩm và dịch vụ dẫn tơi giảm công việc làm. Tiền lương đống góp một phần đáng kể vào thu nhập quốc dân thông qua con đường thuế thu nhập và góp phần làm tăng nguồn thu của chíh phủ cũng như giúp cho chính phủ điều tiết được thu nhập giữa các tầng lớp dân cư tronng xã hội. 1.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương: Điều kiện kinh tế xã hội Luật lao động Thương lượng tập thể Thị trường lao động Vị trí địa lí và giá cả sinh hoạt từng vùng Khả năng tài chính của doanh nghiệp Công việc và khả năng của ngưởi lao động Những yếu tố trên tác đông môt cách độc lập với các yếu tố khác hoặc trong sự hài hoà sẽ làm se làm cho tiền lương được xác lập cao hơn hoặc thấp hơn tuỳ thuộc tác động tổng thể của chung đối với tiền lương. II Phúc lợi. 1.Phúc lợi: Là những khoản thù lao khác mà người lao đông nhận được ngoai khoản thù lao tài chính trực tiếp 2. bản chất của phúc lợi: Phúc lợi đòng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm cuộc sống cho người lao động như hỗ trợ tiền mua nhà , xe, tiền khám chữa bệnh… Phúc lợi làm tăng uy tín của doanh nghiểptên thị trường , làm cho người lao động thấy phần chấn ,từ đó giúp tuyển mộ và giữ gìn một lực lượnglao động có trình độ cao. Góp phần nâng cao đời sống vật chất tinh thần cuẩ người lao động ,sẽ thúc đẩy và nâng cao năng suất lao động . Đặc biệt còn giúp giảm bớt gánh nặng xã hội trong việc chăm lo cho người lao động như BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Trong những năm gần đây , phúc lợi có sự tham gia điều chỉnh của luật pháp và chính phủ và đòi hỏi của người lao động cùng với thù lao tài chính gián tiếp ngày càng tăng. 3. Các loại phúc lợi : Phúc lợi bắt buộc: gồm các loại bảo đảm bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm y tế. Phúc lợi tự nguyện; Các loại phúc lợi bảo hiểm:bảo hiểm sức khoẻ ,bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm mất khả năng lao động Các loại phúc lợi bảo đảm:bảo đảm thu nhập, bảo đảm hưu trí . Tiền trả cho những khoảng thời gian không làm việc Phúc lợi do lịch làm việc linh hoạt Các loại dịch vụ cho người lao động:Dịch vụ bàn giảm gía,hiệp hội tín dụng,mua cổ phần công ty,giúp đỡ tài chính của tổ chức, trợ cấp về giáo dục, đào tạo, dịch vụ nghề nghiệp, dịch vụ và giải trí , chăm sóc người già và trẻ em,dịch vụ nhà ở giao thông đi lại… 4. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi phóc lîi: C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc Chñ doanh nghiÖp B¶n th©n ng­êi lao ®éng T×nh h×nh kinh tÕ x· héi III Các ngành cơ bản ở Việt Nam; 3.1.Ngành nông nghiêp: Nông nghiệp hiểu theo nghĩa hệp chỉ có ngành trồng trọt, ngành chăn nuôi, ngành dịch vụ trong nông nghiệp. Còn hiểu theo nghĩa rộng thì Nông nghiệp bao gồm ngành Nông nghiệp, ngành thuỷ sản, ngành lâm nghiệp. Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ bản giữ vai trò to lơn trong việc phát triển kinh tế ở hầu hết các nước, nhất là những nước đang phát triển, những nước nghèo đại bộ phận sống bằng nghề nông. Lương thực tực phẩm là yếu tố đầu tiên, có tính chất quyết định sự tồn tại phát triển của con người và phảt triển kinh tế của đất nứơc. Chính vì thé cho dù khoa học kĩ thuật đã phảt triển như ngày nay thi vẫn chưa có ngành nào có thể thay thế được Nông nghiệp. Ngoài ra Nông nghiệp còn có vai trò quan trọng trong việc cung cấp các yếu tố đầu vào cho Công nghiệp và cho khu vực thành thị. Trong đổi s mới Nông nghiệp Việt nam đạt nhiều thành tựu lớn, đáng chú ý là Nông nghiệp tăng trưởng cao , liên tục đảm bảo sản xuât lương thực , Nông nghiệp chuyển sang đa dạng hoá sản xuất cây trồng , chăn nuôi hình thành nhưng vùng sản xuât chuyên môn hoá quy mô lớn , tạo nguồn hàng xuất khẩu quan trọng, tăng nguồn ngoại tệ cho đất nước. Bên cạnh đó Nông nghiệp việt nam còn nhiều hạn chế , hiện nay tỷ lệ nông nghiệp trong tổng sản phẩm xã hội vào khoảng 20%, nhưng lại chiếm tới hơn 75% dân số ở nông thôn, ®¸ng chó ý lµ N«ng nghiÖp viÖt nam ch­a tho¸t khái t×nh tr¹ng tù cung tù cÊp, n«ng ,l©m , ng­ nghiÖp ch­a g¾n bã víi nhau trong c­ cÊu kinh tÕ thèng nh©t,N«ng nghiÖp ch­a g¾n víi n«ng th«n, tØ lÖ thuÇn n«ng cßn cao. Do vËy nªn tiÒn l­ong trong thµnh phÇn kinh tÕ nµy lµ kh¸ thÊp so víi c¸c ngµnh kh¸c. 3.2.Ngành công nghiệp: Công nghiệp l à ngµnh kinh tÕ thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt, mét bé phËn c©u thµnh nÒn s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi. c«ng nghiÖp bao gåm ba lo¹i ho¹t ®éng chñ yÕu :khia th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn, s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn s¶n phÈm cña c«ng nghiÖp khai th¸c vµ cña ngµnh n«ng nghiÖp thµnh nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nh¨m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña x· héi, kh«I phôc gi¸ trÞ sö dông cña c¸c s¶n phÈm ®­îc tiªu dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ trong tiªu dïng. HÖ thèng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp bao gåm :khai th¸c tµi nguyªn thuû s¶n, ®éng thùc vËt. Ngµnh s¶n xuÊt vµ chÐ biÕn s¶n phÈm cña c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, dÞch vô söa ch÷a Do dÆc ®iÎm vèn cã cña nã , c«ng nghiÖp tõ vÞ trÝ thø yÕu ®· trë thµnh ngµnh cã vÞ trÝ hµng ®Çu trong c­ cÊu kinh tÕ . Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp lµ mét yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Î thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu c«ng nghiÖp –n«ng nghiÖp –dÞch vô, ®©y lµ nhiÖm vô quan träng cña viÖc tæ chøc nÒn kinh tÕ, nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi n­íc. 3.3.Ngành dịch vụ: Cơ cấu ngành kinh tế là b phận cấu thành cơ bản của nền kinh tế, là nòng cốt của chiến lược phát triển kinh tế,trong cơ cấu kinh tế xét hai lĩnh vực Nông nghiệp và Công nghiệp, hai ngành này muốn phát triển phải thông qua hệ thông dịch vụ. Dịch vụ là những hoạt động mang tính xã hội, tạo ra các sản phẩm hàng hoá không tồn tại dưới hình thái vật thể nhằm thảo mãn kịp thời , thuận lợi và hiệu quả hơn các nhu cầu trong sản xuất, đời sông con ngưòi. Dịch vụ là một hoạt đọng rất rộng , nó bao trìm lên tât cả các lĩnh vực với trình độ cao, chi phối rất lớn đến quá trình phát triển kinh tế xã hội của từng quốc gia. Dịch vụ không chỉ gồm những lĩnh vực truyền thông như: vận tải, thương mại , du lịch, ngân hàng…mà dịch vụ còn lan toả đến những lĩnh vực mới như bảo vệ môi trường, dịch vụ hành chính , tư vấn pháp luật, tư vấn tình cảm… Hiện nay theo phân loại của WTO, lĩnh vực dịch vụ gồm 12 ngành, 49 tiêu ngành,154 loại dịch vụ. Còn phân theo ngành của tổng cục thống kê thì Dịch vụ gồm 13 ngành cấp I,25 ngành cấp II, 72 ngành cấp III, 135 ngành cấp IV. Dịch vụ là một ngành quan trọng, nó tồn tại khách quan và tất yếu trong nền kinh tế thị trương. Ở Việt nam ngành dịch vụ có mặt khá lâu cùng với sự hình thành phát triển của thương mại nói chung. Trước năm 1996, sự tồn tại và phảt triển của dịch vụ còn tự phát, chưa được quan tâm đúng mức.Ta có thể nhân thấy điều nay qua phân tích số liệu về sự dịch chuyển cơ cấu ngành từ 1996 đến nay ở chương II.Hiện nay ngành dịch vụ ở Việt nam đang từng bước phát triển gần đúng với tầm quan trọng của nó. 4. T¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c ngµnh vµ tiÒn l­¬ng trong c¸c ngµnh tíi ng­ßi lao ®«ng: Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tong ngµnh mµ tiÒn l­¬ng vµ phóc lîi cña ngµnh ®ã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau. VÝ dô trong n«ng nghiÖp lµ ngµnh lao ®éng ch©n tay nhiÒu, ng­ßi lam nghÒ n«ng gÇn nh­ kh«ng cã thêigian ®µo t¹o nghÒ, hä lµm viÖc lµ theo kinh nghiÖm cha truyÒn con nèi, c«ng viÖc tuy vÊt v¶ nh­nng chÊt x¸m Ýt nªn tiÒn l­¬ng thu ®­îc tõ ngµnh nµy lµ rÊt thÊp, cßn trong ngµnh c«ng nghiÖp , ng­êi c«ng nh©n muèn lµm ®­îc c¸c c«ng viÖc ph¶I Ýt nhÊtqua c¸c líp ®µo t¹o , huÊn luyÖn hay ph¶i ®I häc nghÒ. ChÝnh v× thÕ nªn tiÒn l­¬ng cña ngµnh c«ng nghiÖp cao h¬n ngµnh n«ng nghiÖp, nh÷ng ngµnh ®ßi hái chÊt x¸m cµng cao th× tiÒn l­¬ng thuéc ngµnh ®ã cµng cao, vÝ dô trong lÜnh vùc ng©n hµng tµi chÝnh thuéc ngµnh DÞch vô , ®©y lµ mét ngµnh ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶I cã tr×nh ®é cao, ®­îc ®µo t¹o kü, ng­êi lao ®éng ph¶I mÊt it nhÊt 4 n¨m häc ®¹i häc th× míi cã thÓ vµo lµm ®­îc ngµnh nµy , v× thÕ tiÒn l­¬ng cña lÜnh vùc nµy lµ rÊt cao. Phóc lîi c¸c ngµnh còng phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña c¸c ngµnh ®ã. Trong n«ng nghiÖp , nÕu s¶n xuÊt theo hé gia ®×nh thi hÇu nh­ kh«ng cã phóc lîi, cßn nÕu ng­êi lao ®éng lµm trong doanh nghiªp thuéc quyÒn së h÷u cña nhµ n­íc sÏ ®­îc h­ëng c¸c chÝnh s¸ch phóc lîi do nhµ n­íc ban hµnh, hay lµm viÖc cho nh÷ng c«ng ty cã vèn ®©ud t­ cña n­íc ngoµi th× sÏ nhËn ®­îc phóc lîi do c«ng ty ®ã quy ®Þnh nh­ b¶o hiÓm x· héi, trî cÊp thÊt nghiÖp, du lÞch ,dÞch vô nhµ ë, ph­¬ng tiÖn ®I l¹i, trî cÊp gi¸o dôc, l­¬ng h­u. Ch­¬ng II Ph©n tÝch thùc tr¹ng tiÒn l­¬ng thu nhËp cña ng­êi lao ®éng theo ngµnh ë viÖt nam hiÖn nay 1 T×nh h×nh kinh tÕ x· héi ë ViÖt nam trong 3 giai ®o¹n 1996 -2000 -2006 1.Bối cảnh tình hình kinh tế, xã hội ở Việt Nam Bi.Cơ cấu từng ngành trong toàn bộ nên kinh tế: §¬n vÞ:% 1996 2000 2006 Nông nghiệp 27.7 24.53 20.37 Công nghiệp 45.58 50.81 55.20 Dịch vụ 26.72 24.66 24.43 tổng 100 100 100 Nguån:trang web tæng côc thång kª Theo bảng số liệu về cơ cấu từng nghành trong toàn bộ nền kinh tế qua các năm ta thấy, tỉ trọng nghàn nông nghiệp giảm dan và chiếm tỉ trọng ít nhất trong cơ cấu ngành.Ngược lại tỉ trọng của Công nghiệp lại có xu hương tăng lên,tăng 5.23%trong 5 năm 1996 -2000 ,và tăng 4.39 từ năm 2000 -2006.Ngành Dịch vụ có xu hướng bình ổn. Cơ cấu nguån nhân lực theo ngành nghề nước ta có sự thay đổi theo xu hướng tiến bộ: tỉ lệ lao đọng trong ngành Nông nghiệp gi¶m trong khi tỷ lệ trong ngành Công nghiệp và Dịch vụ tăng. BiÓu 2:C¬ cÊu lao ®éng cã viÖc lµm ph©n theo nhãm tuæi §¬n vÞ:% 1996 2000 2006 N«ng nghiÖp 70 64,2 55.67 C«ng nghiÖp 10,7 12,4 18.70 dÞch vô 19,3 23,4 25.43 Nguån:tæng côc thèng kª Lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp l©m ng­ nghiÖp gi¶m dÇn t­ 70% n¨m 1996 cßn 55,67% n¨m 2006, nh­ vËy tØ träng lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp gi¶m 13,2% trongn 10 n¨m ,trung b×nh gi¶m 1,3 %/n¨m. vËy ta cã thÓ thÊy c¬ cÊu n«ng nghiÖp –c«ng nghiÖp –DÞch vô chuyÓn dÞch tõ ngµnh cã n¨ng suÊt thÊp sang ngµnh cã n¨ng suÊt cao ,®iÒu nµy phï hîp víi xu thÕ c«ng nghiÖp . Tuy nhiªn tØ lÖ lao ®éng n«ng nghiÖp cßn kh¸ lín chiÕm 55,67% ®iÒu nµy chØ ra nh÷ng th¸ch thøc ®Ó ViÖt nam cã thÓ thùc hiÖn tèt c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. BiÓu3: TØ lÖ ®ong gãp vao GDP c¸c ngµnh §¬n vÞ:% 1996 2000 2006 N«ng nghiÖp 27,2 24,3 8,15 C«ng nghiÖp 30,7 36,6 50,99 DÞch vô 42,1 39,1 40,86 Nguån:tæng côc thèng kª Cơ cấu các ngành kinh tế đã từng bước dịch chuyển theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát huy lợi thế so sánh trong từng ngành. Tỷ trọng nông, lâm, ngư nghiệp trong GDP đã từ 27,2năm 1996 giảm xuống 24,3% năm 2000; trong đó, nông nghiệp đã từ 22,4% GDP giảm xuống còn 19,9% GDP, sản xuất nông nghiệp đã có sự chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng các loại sản phẩm cây trồng và vật nuôi có năng suất và hiệu quả kinh tế cao; lâm nghiệp giữ ở mức 1,3% GDP năm 2000, thủy sản chiếm khoảng 3% GDP. Tỷ trọng công nghiệp và xây dựng trong GDP đã từ 30,7 năm 1996 tăng lên 36,6% năm 2000; trong đó các ngành công nghiệp khai thác từ 4,8% tăng lên 9,5% GDP; công nghiệp chế tác từ 15,0% tăng lên 18,7% GDP; công nghiệp điện, hơi đốt, nước, khoảng 2,9% GDP... Tỷ trọng các ngành dịch vụ trong GDP đã từ 42,1năm 1996 giảm xuống còn 39,1% năm 2000; trong đó thương nghiệp chiếm khoảng 14,5% GDP; khách sạn nhà hàng chiếm 3,2% GDP; vận tải, thông tin chiếm 4% GDP; kinh doanh tài sản, dịch vụ tư vấn chiếm 4,3% GDP; tài chính, tín dụng chiếm 1,9% GDP; quản lý Nhà nước 2,7%... 2. Thực trạng tiền lương, phúc lợi của người lao động theo ngành 2.1 Thực trạng tiền lương của người lao động theo ng ành BiÓu:4 Tèc ®é t¨ng tæng s¶n phÈm trong n­íc b×nh qu©n mçi n¨m thêi k× 1996 2000 ®¬n vÞ:% Toµn bé nÒn kinh tÕ N«ng l©m thuû s¶n C«ng nghiÖp vµ x©y dùng DÞch vô 1996-2000 6,94 4,3 10.6 5.75 2000-2006 8.17 3,4 10,37 8,29 Nguån :trang web :http:www.gso.gov.vn Tèc ®é t¨ng cña c«ng nghiÖp vµ x©y dùng lµ nhanh nhÊt,trung b×nh mçi n¨m t¨ng 10,6% gÊp 2,46 lÇn tèc ®é t¨ng cña n«ng nghiÖp vµ1,84 lÇn DÞch vô tõ n¨m 1996 -2000 .. Tổng sản phẩm trong nước năm 2006 theo giá so sánh ước tính tăng 8,17% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản tăng 3,4%; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 10,37%; khu vực dịch vụ tăng 8,29%. Trong 8,17% tăng trưởng chung, khu vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản đóng góp 0,67 điểm phần trăm; khu vực công nghiệp và xây dựng đóng góp 4,16 điểm phần trăm và khu vực dịch vụ đóng góp 3,34 điểm phần trăm . Nh­ vËy tèc ®é t¨ng khu vôc c«ng nghiÖp trong ®ãng gãp vµo tæng s¶n phÈm lµ nhanh nhÊt trong toµn ngµnh kinh tÕ, khu n«ng nghiÖp cã xu h­íng gi¶m ®i, DÞch vô cã xu h­íng t¨ng nhanh h¬n, tèc ®é t¨ng gÇn b»ng c«ng nghiÖp. Qua ®¸nh gi¸ tèc ®é t¨ng tæng s¶n phÈm ta cã thÓ c¶m nhËn r¨ng tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong c«ng nghiÖp lµ cã triÓn väng nh©t, tiÕp ®Õn lµ DÞch vô , vµ n«ng nghiÖp lµ ngµnh cã tiÒn l­¬ng thu nhËp thÊp nh©t. BiÓu 5:Chªnh lÖch nhãm thu nhËp cao nhÊt, thÊp nh©t theo ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 1996 Đơn vị:nghìn đồng B- Phân theo ngành sản xuất kinh doanh chính §¬n VÞ :ngh×n ®ång Thu nhập thấp nhất Thu nhập cao nhất Chªnh lÖch thu nhËp Nông, lâm nghiệp và thuỷ sản 73.03 410.16 5.62 Công nghiệp và xây dựng 119.39 1300.06 10.89 Dịch vụ 117.91 871.40 7.39 Khác 102.63 676.22 6.59 Nguån : niªm gi¸m thèng kª n¨m 1996 Tõ b¶ng trªn ta cã thÓ nh©n thÊy tiÒn l­¬ng trong n«ng nghiÖp lµ thÊp nhÊt,thu nhËp trong c«ng nghiÖp lµ cao nhÊt, ®é chªnh lÖch gi÷a gi÷a thu nhËp cao nhÊt trong n«ng nghiÖp lµ 5,62 lÇn , DÞch vô lµ 7,39 lÇn ,trong khi ®ã c«ng nghiÖp lai gÊp gÇn 11 lÇn. Nh­ vËy ®é chªnh lÖch gi÷a thu nhËp ng­êi giµu vµ ng­êi nghÌo trong c«ng nghiÖp lµ rÊt cao , ng­¬I cã thu nhËp cao gÊp gÇn 11 lÇn so víi ng­êi cã thu nhËp thÊp,,DÞch vô chØ g©p 7 lÇn, cßn n«ng nghiÖp gap 5 lÇn, ng­êi cã thu nhËp qu¸ thÊp trong ba ngµnh trªn th× kh«ng ®ñ cho chi tiªu sinh ho¹t trong ®êi sèng, ®iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng7 BiÓu:6 Thu nhËp b×nh qu©n 1 ng­êi th¸ng n¨m 1996 vµ n¨m 2000 C- Phân theo ngành sản xuất kinh doanh chính 1996 2000 2000/1996 Nông, lâm nghiệp và thuỷ sản 183.20 238.16 130.00 Công nghiệp và xây dựng 430.07 588.70 136.88 Dịch vụ 352.95 405.90 115.00 Khác 282.44 373.00 132.06 Thu nhËp b×nh qu©n trong n«ng nghiÖp vÉn thÊp nhÊt trong tÊt c¶ c¸c ngµnh b»ng 42,19% cña c«ng nghiÖp ,vµ b»ng51,90% cña DÞch vô .nh×n vµo ®é chªnh lÖch ta cã thÓ thÊy xu h­¬ng t¨ng thu nh©p trong c«ng nghiÖp lµ nhanh nhÊt,n¨m 2000 b¨ng 36,88% so víi nam 1996 ,n«ng nghiÖp t¨ng chËm h¬n nh­ng vÉn nhanh h¬n trong dich vô,dich vô chØ t¨ng cã 115% thÊp h¬n trong n«ng nghiªp lµ 15%. Biªu:7Chi tiªu b×nh qu©n 1 ng­êi 1 th¸ng n¨m 1996 vµ n¨m 2000 1996 2000 2000/1996 . Chi cho đời sống 182.44 221.10 121.19 Chi khác 12.81 18.08 141.14 Theo th«ng kª cña tæng côc thèng kª chi tiªu b×nh qu©n n¨m 1996 ta thÊy thu nh©p trong n«ng nghiÖp nh­ v©y lµ ch­a ®ñ ®Ó chi tiªu cho cu«c s«ng tèi thiÓu, th©m chÝ nh÷ng hé gia ®×nh n«ng nghiÖp cã thu nhËp thÊp nhÊt chØ ®ñ 40%chi tiªu cho ®êi sèng b×nh th­êng,cßn c«ng nghiÖp DÞch vô vµ c¸c ngµnh kh¸c th× t­¬ng ®èi ®ñ cho nh­ng chi tiªu trong ®êi sèng vµ cho nh÷ng chi tiªu kh¸c. qua ®©y ta co thÓ c¶m nhËn r»ng cuéc sèng cña nh÷ng ng­êi lµm n«ng nghiÖp lµ kh¸ khã kh¨n vµ vÊt v¶. Cßn ®Õn n¨m 2000 do tèc ®é t¨ng thu nhËp ë n«ng nghiÖp cao 4 n¨m t¨ng 30% thu nhËp nªn thu nh©p cña ng­êi n«ng nghiÖp dï thÊp nh­ng vÉn ®ñ cho chi tiªu ®êi sèng,tuy nhiªn vÉn cßn khã kh¨n. BiÓu8:TiÒn l­¬ng b×nh qu©n mét ng­êi mét th¸ng chia theo nguån thu vµ 5 nhãm thu nhËp 2004 ®¬n vÞ:ngh×n ®ång Nguồn thu nhập Tiền lương, tiền công Nông nghiệp Lâm nghiệp Thủy sản Công nghiệp Xây dựng Thương nghiệp Dịch vụ Khác CN 484.38 158.42 109.50 4.76 17.43 26.02 2.14 47.82 32.80 85.49 N1 141.75 32.86 69.86 7.83 4.46 3.17 0.08 5.72 2.45 15.32 N2 240.66 69.75 95.24 5.76 8.58 8.38 0.21 16.27 8.17 28.30 N3 346.98 104.21 119.65 4.22 12.81 14.37 0.71 30.62 15.90 44.49 N4 514.21 181.26 125.49 3.33 19.31 24.59 1.37 50.84 31.66 76.36 N51182.27 405.43 137.62 2.61 42.12 79.88 8.34 136.13 106.19 263.95 Qua th«ng kª n¨m 2004 ta th©y tiÒn l­¬ng 33% thu nhËp trong tæng sè thu nhËp kiÕm ®­îc cña ng­êi d©n. KÕt hîp víi b¶ng chi tiªu biÓu 9 th× nÕu c¸c hé gia ®×ng chØ phô thuéc hoµn toµn vµo tiÒn l­¬ng th× sÏ kh«ng ®ñ sèng, v× tiÒn l­¬ng chØ chiÕm44,04 % so víi c¸c kh¶on chi cho ®êi sèng cña mét nh©n khÈu. V× 70% d©n sè ViÖt nam lµ s«ng b¨ng nghÒ n«ng nªn ngoµi tiÒn l­¬ng ra th× hä cßn ph¶I cã c¸c kho¶n thu kh¸c tõ c¸c ngµnh nghÒ kh¸c, cô thÓ lµ thu nhËp tõ n«ng nghiÖp chiÕm tØ tträng cao nhÊt ngoµi l­¬ng chiªm 22,6% trong tæng thu nhËp cña mét nh©n khÈu, sau ®ã lµ ®Õn c¸c nguån kh¸c 17,65%, th­¬ng nghiÖp 9,9%... BiÓu9: Chi tiêu cho đời sống bình quân 1 nhân khẩu 1 tháng chia theo 5 nhóm thu nhập 2004 Nghìn đồng Các khoản chi Chung 5 nhóm thu nhập Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 CẢ NƯỚC 359.69 160.42 225.99 293.84 403.92 715.22 Chi ăn uống, hút 192.47 106.62 138.16 169.18 213.19 335.61 Lương thực 45.66 43.18 45.79 46.40 46.24 46.72 Thực phẩm 98.73 47.60 68.57 87.50 113.12 177.11 Chất đốt 9.97 7.14 7.79 8.68 10.84 15.41 Ăn uống ngoài gia đình 27.57 4.17 9.87 17.99 31.60 74.32 Uống và hút 10.54 4.53 6.14 8.62 11.39 22.06 Chi không phải ăn uống, hút 167.22 53.80 87.84 124.66 190.73 379.61 May mặc, mũ nón, giày dép 16.39 8.25 11.42 14.15 18.51 29.64 Nhà ở, điện nước, vệ sinh 14.87 4.13 6.63 9.95 15.51 38.18 Thiết bị và đồ dùng gia đình 32.68 10.68 17.65 25.69 38.30 71.17 Y tế, chăm sóc sức khoẻ 25.30 11.04 16.33 20.19 27.93 51.08 Đi lại và bưu điện 38.80 7.72 14.94 26.92 46.82 97.74 Giáo dục 22.75 8.13 13.80 17.91 27.47 46.52 Văn hoá, thể thao, giải trí 4.52 0.21 0.53 1.21 3.43 17.25 Chi phí về đồ dùng và dịch vụ khác 11.91 3.63 6.52 8.63 12.77 28.03 Nguån : Niêm giám thống kê năm 2004. Ph©n tÝch kÜ h¬n thËp cua nhãm 1 lµ nhãm cã thu nhËp thÊp nh©t c¶ n­íc, c¶ c¸c kho¶n thu ngoµi tiÒn l­¬ng vµ c¶ tiÒn l­¬ng thh× thu nhËp cña ng­êi d©n thuéc nhãm nµy vÉn ch­a ®ñ cho chi tiªu ®êi s«ng. Cßn ®èi víi nhãm thu nhËp 5 th× chi tiªu cho ®êi s«ng cña hä chØ chiªm 60% tæng thu nhËp, tuy nhiªn nÕu nh×n vµo tiÒn l­¬ng th× ta thÊy r¨ng tuy ®©y lµ nhãm co thu nhËp cao nhÊt c¶ n­íc nh­ng b¶n th©n tiÒn l­¬ng l¹i vÉn kh«ng ®ñ cho chi tiªu b×nh qu©n hµng th¸ng cña hä, tiÒn l­¬ng cña nhãm nµy chØ ®¸p øng ®­îc 56,7% chi tiªu cña mét nh©n khÈu. Ta cã thÓ nhËn thÊy hÖ thèng tiÒn k­¬ng cña ViÖt nam lµ cßn nhiÒu bÊt cËp, nÕu ng­êi d©n mµ kh«ng kiÕm thªm c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c ngoµi l­¬ng th× ch¾c ch¾n ®êi sèng cña hä sÏ rÊt bÊp bªnh. BiÓu 10:thu nhËp b×nh qu©n mét ng­êi mét th¸ng theo ngµnh 1996 2000 2006 TỔNG SỐ 543,2 849,6 1829,9 Nông nghiệp và lâm nghiệp 421,6 680,0 1232,8 Thuỷ sản 408,6 669,3 1205,8 Công nghiệp khai thác mỏ 1017,2 1397,0 3589,0 Công nghiệp chế biến 639,2 955,0 1973,1 Sản xuất và phân phối điện, khí đốt và nước 891,2 1613,6 2913,0 Xây dựng 572,5 860,8 1760,1 Thương nghiệp; sửa chữa xe có động cơ, mô tô, xe máy và đồ dùng cá nhân và gia đình 581,6 884,0 1917,0 Khách sạn và nhà hàng 642,3 856,1 2009,7 Vận tải; kho bãi và thông tin liên lạc 1018,4 1525,3 2848,8 Tài chính, tín dụng 939,6 1454,4 3894,3 Hoạt động khoa học và công nghệ 504,9 692,7 1672,0 Các hoạt động liên quan đến kinh doanh tài sản và dịch vụ tư vấn 700,2 1329,3 2506,7 Giáo dục và đào tạo 328,7 615,1 1543,8 Y tế và hoạt động cứu trợ xã hội 362,7 622,5 1555,5 Nguån : trang web: http: www.gso.gov.vn\ Đây là biểu thể hiện sự thay đổi thu nhâp các ngành qua các năm, nhËn thÊy tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi hai ngµnh c«ng nghiÖp vµ DÞch vô, mµ h¬n 70% d©n sè n­íc ta lµm nghÒ n«ng, nh­ vËy thu nhËp cña ®ai ®a sè nh©n d©n ta lµ ch­a cao.tèc ®é t¨ng thu nhËp trong c«ng nghiÖp lµ nhanh nhÊt. N¨m 2006 thu nhËp trong c«ng nghiÖp gÊp h¬n 3,72 lÇn so víi n¨m 2000 vµ 5,4 lÇn so víi n¨m 1996. trong khi ®ã thu nhËp cña n«ng nghiÖp chỉ t¨ng 1,5 lÇn tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2000,2000 ®Õn 2006 t¨ng 179%,trong 10 n¨m 1996 ®Õn 2006 chØ t¨ng 2,93 lÇn. . C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi tiÒn l­¬ng Chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội, dự kiến GDP tăng 8,5% - 9%/năm, năng suất lao động xã hội tăng 13%, chỉ số giá tiêu dùng tăng khoảng 7,5%-8%/năm, mức tiền công trên thị trường tăng khoảng 10%/năm Hơn 10 năm qua, việc thực hiện chính sách tiền lương của các đơn vị trong ngành Công nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập. Trong thực tế, đôi lúc kể cả người lãnh đạo và người lao động vẫn còn thực hiện như chế độ tiền lương cũ như: Khi thay đổi công việc, chức vụ của cán bộ, công nhân viên vẫn muốn, hoặc tìm cách bảo lưu hệ số lương cũ, sau đó lại nâng bậc tiếp. Ngay cả khi chuyển đơn vị công tác, chuyển sang làm công việc khác, công nhân viên muốn đơn vị mới trả lương theo “Giấy thôi trả lương” của đơn vị cũ... Bên cạnh đó, mức lương tối thiểu 144.000 đồng/ tháng đã được áp dụng quá lâu, trong khi hệ số trượt giá tăng cao, làm cho tiền lương đã trở thành lạc hậu, ảnh hưởng xấu đến tính tích cực của chính sách tiền lương và trợ cấp xã hội. Mãi đến ngày 1.1.2000, mức lương tối thiểu mới được điều chỉnh lên 180.000 đồng/ tháng, từ ngày 1.1.2001 lên 210.000 đồng/ tháng. Sau đó đến đầu năm 2003, mức lương tối thiểu là 290.000 đồng/ tháng, (tăng 38% so với mức cũ), n¨m 2006 lµ 450000®ång/th¸ng, song so với chỉ số trượt giá đã và đang diễn ra, thì mức lương này vẫn chưa phù hợp với quy định của bản thân chính sách tiền lương cũng như yêu cầu về đời sống của cán bộ công nhân viên, nhất là những người ở khu vực hành chính sự nghiệp, hưởng trợ cấp, hưu trí. Ngay cả đối với các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài, thì mức lương tối thiểu là 30 USD cũng không còn phù hợp, dù đứng trên góc độ nào. Ngoài ra, trong hệ thống thang lương, bảng lương, ngạch, bậc, hệ số lương được quy định trong Nghị định 25 và 26/CP của Chính phủ thì còn tồn tại một số thang, bảng lương có số lượng bậc nhiều, không được sử dụng hết. Mức lương tăng một bậc quá ít nên chưa khuyến khích người lao động. Sự phân biệt hệ số lương giữa khu vực hành chính sự nghiệp với khu vực sản xuất kinh doanh là không cần thiết. Trong khi đó, mức lương khởi điểm giữa người lao động có trình độ Đại học với công nhân sản x