Đề tài Thực hiện đồng bộ các giải pháp trong việc giải phóng mặt bằng ở thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp

A/- Lôøi Môû Ñaàu: Trong thực tiễn xã hội ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ trên các lĩnh vực của đời sống kinh tế-xã hội, tất yếu cũng nảy sinh nhiều sự vụ, sự việc bức xúc, phức tạp liên quan đến những vấn đề quan trọng trong đời sống hàng ngày của mỗi người dân chúng ta. Trong đó, có những vấn đề nổi cộm và còn tồn đọng có liên quan đến công tác đầu tư xây dựng cơ bản; đó là vấn đề về đền bù, giải phóng mặt bằng để xây dựng các công trình phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội. Để phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững, một trong những vấn đề cần tập trung thực hiện đó là vấn đề đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, nhất là đầu tư hệ thống đường giao thông, các công trình phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, phúc lợi công cộng, phục vụ dân sinh…. Đây là vấn đề có ý nghĩa hết sức quan trọng, là động lực thúc đẩy sự phát triển toàn diện trên các lĩnh vực đời sống kinh tế-xã hội của một địa phương, quốc gia. Muốn thực hiện đầu tư đạt hiệu quả cao, một trong những khâu được xem là quan trọng nhất, cần phải tập trung thực hiện tốt, đó là khâu giải phóng mặt bằng, từ việc khảo sát, đo đạc, kiểm kê, áp giá bồi thường, quyết định thu hồi đất, đến khâu giải quyết các khiếu nại có liên quan, bàn giao mặt bằng, để đẩy nhanh tiến độ triển khai thi công, sớm hoàn thành công trình, đưa vào sử dụng… Đây cũng là những vấn đề rất thiết thực, bức xúc, nhưng lại rất đa dạng, diễn ra phức tạp, kéo dài và phát sinh khiếu nại liên tục. Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản qui phạm pháp luật có liên quan đến đất đai, về vấn đề bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong việc thu hồi đất, giải quyết các vấn đề liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng xây dựng công trình. Các cơ quan có thẩm quyền, các ngành chức năng đã có nhiều cố gắng trong việc tìm hiểu, nghiên cứu, tìm ra nhiều giải pháp hữu hiệu nhất để tập trung thực hiện, nhưng thực tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định; thậm chí có một số vụ, việc phát sinh trong công tác giải phóng mặt bằng kéo dài, gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc giải quyết, xử lý cho dứt điểm. Về phía bản thân, mặc dù đang công tác ở cơ quan Đảng, nhưng cũng là người đang thực thi chức năng, nhiệm vụ là: phục vụ, tham mưu cho Ban Thường vụ, Thường trực Thị uỷ Sa Đéc lãnh đạo phát triển toàn diện các mặt kinh tế-xã hội ở địa phương; trong đó, có nội dung tham mưu đề xuất các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, khắc phục những tồn tại, hạn chế, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, triển khai thi công đối với các công trình xây dựng cơ bản ở thị xã Sa Đéc. Qua việc nhận thức được những yêu cầu bức xúc, tầm quan trọng và ý nghĩa của vấn đề nêu trên, với những kiến thức về lý luận quản lý Nhà nước đã được các Thầy, Cô ở Trường Chính trị tỉnh Đồng Tháp truyền đạt, trang bị, cùng với việc nghiên cứu các tài liệu và tình hình thực tế ở địa phương, tôi mạnh dạn chọn Đề tài: “Thực hiện đồng bộ các giải pháp trong việc giải phóng mặt bằng ở thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp”, với nội dung tình huống giải quyết các khiếu nại liên quan đến các vấn đề về: áp giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong việc giải phóng mặt bằng để thi công Công trình xây dựng kè và cống thoát nước rạch Đình kênh Đông, rạch Đình kênh Tây thuộc khóm 4-phường 1-thị xã Sa Đéc. Thật vậy, đây là vấn đề hết sức tế nhị, thiết thực, quan trọng, nhưng cũng rất đa dạng, phức tạp khi tổ chức thực hiện, nhất là đối với bản thân cần phải tiếp tục tìm hiểu, nghiên cứu sâu sắc và toàn diện hơn nữa mới có thể hiểu thấu đáo và phân tích được đầy đủ. Cho nên, về phương pháp nghiên cứu của Đề tài này, tôi chỉ nêu lên được những vấn đề mang tính chung nhất, trên cơ sở kết hợp những kiến thức về lý luận quản lý Nhà nước đã được truyền đạt với thực tiễn nhận thức về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và tình hình thực tế ở địa phương, đồng thời có tiếp thu, kế thừa những kết quả nghiên cứu cùng vấn đề này từ các tài liệu khác của những người đi trước, đó là cố gắng bước đầu của bản thân và cũng là cơ sở cho việc vận dụng vào công tác sau này. Mặc dù đối tượng, phạm vi nghiên cứu tình huống của Đề tài không phải quá rộng, nhưng thực tiễn tình huống lại rất phong phú, khá phức tạp mà năng lực của bản thân còn nhiều hạn chế, kính mong Quý Thầy, Cô, Bạn đọc thông cảm và bỏ qua đối với những sai sót nhất định không sao tranh khỏi của lần đầu tiên viết về chuyên đề lĩnh vực này. Xin chân thành cám ơn Ban Giám hiệu, giáo viên, cán bộ, công nhân viên trường Chính trị tỉnh Đồng Tháp đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành Chương trình học tập này. Trân trọng kính chào! --------------------- B- NOÄI DUNG ÑEÀ TAØI: Mô tả tình huống. Thị xã Sa Đéc là một trong hai đô thị trung tâm kinh tế, văn hoá của Tỉnh Đồng Tháp; có tiềm năng, lợi thế phát triển mạnh về công nghiệp-xây dựng, thương mại-dịch vụ; vị trí địa lý và hệ thống giao thông đường bộ, đường thuỷ khá thuận lợi trong liên kết và hợp tác cùng phát triển với các huyện phía Nam thuộc Vùng Sa Đéc của Tỉnh (gồm: thị xã Sa Đéc, huyện Lấp Vò, Lai Vung, Châu Thành) và các trung tâm phát triển kinh tế Vùng Đồng bằng sông Cửu long (thành phố Cần Thơ, Long Xuyên, thị xã Vĩnh Long). Đầu tư phát triển thị xã Sa Đéc giữ vững và phát huy vai trò trung tâm kinh tế năng động, xứng đáng là đô thị loại III “xanh, sạch, đẹp”, có ý nghĩa quan trọng về nhiều mặt và là động lực thúc đẩy nhanh sự phát triển chung của toàn Vùng Sa Đéc và cả Tỉnh. Trong những năm qua, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ đầu tư của Trung ương, của Tỉnh, cùng với sự nỗ lực và quyết tâm cao của các cấp, các ngành và nhân dân Sa Đéc đã tập trung thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của thị xã theo Kế hoạch đề ra. Kinh tế của thị xã luôn giữ vững ổn định và phát triển theo chiều hướng thuận lợi, năm sau cao hơn năm trước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2001-2005 đạt 15,5%; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, bảo đảm tính hợp lý, hiệu quả; việc huy động, sử dụng các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển được tập trung thực hiện, đem lại những kết quả đáng phấn khởi; kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội được quan tâm đầu tư, thúc đẩy nhanh tiến trình đô thị hoá, vị thế của Sa Đéc được nâng lên; trong đó, lĩnh vực công nghiệp-xây dựng, chỉnh trang, tạo vẻ mỹ quan, phát triển đô thị, bảo vệ môi trường được thị xã chọn làm mũi đột phá, tạo tiền đề thuận lợi cho bước phát triển nhanh và bền vững ở các lĩnh vực khác. Xuất phát từ yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội, tình hình thực tế của địa phương và nhu cầu bức xúc của nhân dân, nhất là trong lĩnh vực cấp thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị; ngoài nguồn vốn đầu tư của Trung ương, của Tỉnh, thị xã Sa Đéc đã tập trung huy động tốt các nguồn vốn khác để đầu tư phát triển mạnh cho lĩnh vực này; trong đó, thị xã đã tranh thủ được nguồn vốn đầu tư từ Dự án nước sạch và vệ sinh môi trường do Chính phủ Úc (Australia) tài trợ tại 03 thị xã của Đồng bằng sông Cửu long gồm: thị xã Bạc Liêu, Hà Tiên và Sa Đéc. Dự án bắt đầu chính thức đi vào hoạt động vào tháng 10 năm 2000. Tại thị xã Sa Đéc, Dự án có 06 mục tiêu phát triển chính, bao gồm: cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải, chất thải rắn, xây dựng bờ kè, tăng cường năng lực và phát triển cộng đồng. Đến nay, thị xã đã có 06/06 dự án, công trình, hạng mục công trình do Chính phủ Úc tài trợ đang được triển khai thực hiện; trong đó, có Công trình xây dựng kè và cống thoát nước rạch Đình kênh Đông, rạch Đình kênh Tây thuộc khóm 4-phường 1-thị xã Sa Đéc-tỉnh Đồng Tháp. Công trình này, hiện nay đang được đẩy nhanh tiến độ hoàn thành khâu giải phóng mặt bằng, để bàn giao cho đơn vị thi công tiến hành xây dựng và cũng là tình huống được chọn của Đề tài. Để thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng công trình; các ngành chức năng, các cơ quan, đơn vị có liên quan đã tập trung tổ chức thực hiện các bước theo qui trình, đảm bảo tiến độ Kế hoạch đề ra. Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp, Uỷ ban nhân dân thị xã đã ban hành Quyết định số 72/QĐ-UBND-TL ngày 12 tháng 9 năm 2002 về việc thành lập Hội đồng Đền bù Tái định cư cấp thị xã, gồm các thành viên thuộc Uỷ ban nhân dân thị xã và các ngành có liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng. Lực lượng này cùng với nhóm chuyên trách Tái định cư của Ban quản lý Dự án cấp nước và Vệ sinh môi trường thị xã (thuộc Công ty Cấp nước và Vệ sinh môi trường tỉnh Đồng Tháp-đơn vị được Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp giao làm Chủ đầu tư công trình) chịu trách nhiệm soạn thảo các văn bản, kế hoạch tái định cư chi tiết dưới sự hỗ trợ của Công ty Tư vấn Úc (GHD) và Công ty Thiết kế kỹ thuật của Việt Nam (WASE) đồng quản lý, gọi tắt là Nhà thầu Quản lý Úc (AMC). Căn cứ Nghị định số 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ, Kế hoạch tái định cư -Tập 1 (Khung chính sách tái định cư của Dự án ) đã được Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp-đại diện cho Chính phủ Việt Nam ký kết với tổ chức đại diện phía Chính phủ Úc (nhà thầu Quản lý Úc-AMC) vào ngày 02 tháng 7 năm 2002 tại Văn phòng AusAID-thành phố Hồ Chí Minh và Quyết định số 1601/QĐ-UB-HC ngày 10 tháng năm 2003 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp, cùng các qui định có liên quan khác về việc qui định khung chính sách và đơn giá bồi thường giải toả mặt bằng triển khai Dự án Cấp thoát nước và Vệ sinh môi trường tại thị xã Sa Đéc; đơn vị chủ đầu tư Dự án, Ban Quản lý Cấp nước và Vệ sinh môi trường thị xã đã phối hợp với Tổ Khảo sát, đo đạc, kiểm kê, áp giá bồi thường và tái định cư của Dự án tiến hành thực hiện các bước theo qui trình và xây dựng Bảng tổng hợp chi tiết tạm tính Phương án Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khu vực công trình. Ngày 15 tháng 5 năm 2006, đơn vị chủ đầu tư phối hợp cùng Uỷ ban nhân dân phường 1-thị xã Sa Đéc tiến hành niêm yết Bảng tổng hợp tạm tính Phương án áp giá bồi thường, giải phóng mặt bằng tại Uỷ ban nhân dân phường 1, đồng thời tổ chức cuộc họp để thông báo chủ trương xây dựng công trình và lấy ý kiến đóng góp của các hộ dân khu vực công trình đối với Bảng tạm tính áp giá bồi thường. Qua việc niêm yết và tổ chức lấy ý kiến, các hộ dân đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sát thực liên quan đến việc xây dựng Phương án Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, nhằm đảm bảo tính chu đáo, chính xác, khả thi, hiệu quả của Phương án. Nhìn chung, đa số hộ dân khu vực công trình đều đồng tình, thống nhất với Dự thảo Phương án đã niêm yết, đồng thời đề nghị Chủ đầu tư và Uỷ ban nhân dân phường 1 sớm tổ chức triển khai thực hiện, đưa công trình vào sử dụng. Tuy nhiên, có một số hộ dân yêu cầu cần điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung một số vấn đề về diện tích đất, loại đất, đơn giá đền bù, về đền bù hoa màu, vật kiến trúc, bố trí tái định cư .v.v… nguyên nhân do trong Dự thảo Phương án tạm tính có một số vấn đề chưa chính xác, phù hợp với thực tế. Đơn vị lập Phương án Bồi thường đã ghi nhận và tiến hành rà soát, kiểm tra, tiếp tục điều chỉnh, bổ sung đối với từng trường hợp cụ thể yêu cầu điều chỉnh và hoàn chỉnh Phương án theo các ý kiến đóng góp hợp lý (các hộ dân đều có ký biên bản khảo sát, đo đạc sau khi điều chỉnh), đồng thời thông qua Hội đồng Đền bù tái định cư thị xã cho ý kiến trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Căn cứ Phương án Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình xây dựng kè và cống thoát nước rạch Đình kênh Đông, rạch Đình kênh Tây đã được Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp phê duyệt theo Quyết định số 638/QĐ-UBND-HC ngày 08 tháng 5 năm 2006; Uỷ ban nhân dân thị xã đã ra Quyết định về việc thu hồi quyền sử dụng đất và bồi thường thiệt hại về đất, nhà ở, công trình phụ, hoa màu, hỗ trợ chính sách đối với 263 hộ dân nằm trong khu vực công trình bị ảnh hưởng. Sau khi nhận quyết định thu hồi đất, bồi thường thiệt hại, đa số các hộ dân khu vực công trình (204/263 hộ) đều nhất trí cao với các nội dung của Quyết định, đồng ý nhận tiền bồi thường và bàn giao đất cho đơn vị thi công. Việc bồi thường, giải phóng mặt bằng diễn ra theo đúng Kế hoạch đề ra; tuy nhiên, quá trình thực hiện đã phát sinh đơn khiếu nại của 59/263 hộ dân khu vực công trình, chủ yếu xoay quanh một số vấn đề như: về đơn giá đền bù, sai lệch diện tích đất, loại đất, yêu cầu thêm về đền bù hoa màu, vật kiến trúc, bố trí tái định cư. Qua bước đầu tổng hợp, đối chiếu, phân tích của các ngành chức năng; trong tổng số 59 đơn khiếu nại thì có 41 đơn khiếu nại với nội dung đòi nâng giá đền bù, khiếu nại này không có cơ sở do không nằm trong qui định trong Phương án Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được Uỷ ban nhân dân tỉnh phê duyệt. Riêng 18 đơn còn lại là khiếu nại đúng, có cơ sở, do trong quá trình tổ chức thực hiện công tác khảo sát, đo đạc, kiểm kê, áp giá bồi thường, Tổ công tác đã chủ quan, thực hiện chưa chặt chẽ, có một số sai sót, nhầm lẫn về cách thức đo đạc, tính toán diện tích, loại đất, khung giá đền bù… cần tập trung nghiên cứu, giải quyết. Xin đơn cử điển hình 01 tình huống cụ thể của hộ Bà Trần Thị Bảy. Sau khi nhận Quyết định của Uỷ ban nhân dân thị xã về việc thu hồi đất, bồi thường thiệt hại; vào ngày 07 tháng 7 năm 2006, Bà Trần Thị Bảy, ngụ số nhà 470/9 khóm 4-phường 1-thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp đã làm đơn khiếu nại, với những nội dung như sau: CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ---------------------------------- ĐƠN KHIẾU NẠI ------- Kính gửi: BAN QUẢN LÝ CẤP THOÁT NƯỚC VÀ VỆ SINH MÔI TRƯỜNG THỊ XÃ SA ĐÉC -------- Tôi tên: Trần Thị Bảy, ngụ số nhà 470/9 khóm 4-phường 1-thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Nay đệ đơn này kính xin quý Ông vui lòng giải đáp những thắc mắc khiếu nại của gia đình chúng tôi: 1- Nhà tôi nằm sát mé lộ đường Nguyễn Cư Trinh, như vậy nhà tôi thuộc cự ly a, nhưng bị xếp loại là cự ly b, kéo theo phần đất lâu năm nằm sát mé lộ và phần hỗ trợ đất lâu năm liền kề đất thổ cũng giảm theo. 2- Phần đất bị Nhà nước thu hồi chiếm hơn 50% đất nhà, xin được mua lại trong khu tái định cư để chia lại cho con đã trưởng thành. 3- Phần gạch lót nền mua 72.000 đồng/m2, trong khi Nhà nước chỉ đền 20.000 đồng/m2. 4- Cửa sắt mua hơn 5.000.000 đồng trong khi Nhà nước chỉ đền 1.670.000 đồng. 5- Xin được hỗ trợ để di dời bàn Bida và phần thu nhập bị thất thu trong lúc di dời nhà. Trong khi chờ đợi, xin nhận nơi đây lòng biết ơn của gia đình chúng tôi. Sa Đéc, ngày 07 tháng 7 năm 2006. (đã ký tên) Trần Thị Bảy Sau khi nhận được các đơn khiếu nại, Uỷ ban nhân dân thị xã đã ra Quyết định thành lập Tổ công tác của thị xã gồm các thành viên ở các ngành: Thanh tra, Tài chính-Kế hoạch, Tài nguyên-Môi trường, Quản lý đô thị thị xã và Uỷ ban nhân dân phường 1 để giải quyết việc khiếu nại. Thực hiện Quyết định của Uỷ ban nhân dân thị xã, Tổ công tác đã tiến hành khảo sát, đo đạc, kiểm tra, thu thập các tài liệu, hồ sơ liên quan Dự án; tổ chức làm việc với các phòng, ban chức năng có liên quan và Uỷ ban nhân dân phường 1, đồng thời tiếp xúc, tổ chức đối thoại trực tiếp với các hộ dân khiếu nại. Trong tổng số 59 đơn khiếu nại; qua xem xét, đối chiếu với các văn bản, báo cáo của Hội đồng Bồi thường thị xã và các qui định có liên quan làm căn cứ để giải quyết; Uỷ ban nhân dân thị xã đã ra Quyết định bác đơn đối với 41/59 đơn khiếu nại, với lý do: nội dung trong các đơn khiếu nại này không phù hợp với qui định tại Phương án Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Dự án đã được Uỷ ban nhân dân Tỉnh phê duyệt (chủ yếu khiếu nại về nâng đơn giá đền bù). Đối với 18 đơn khiếu nại còn lại, có một số nội dung hợp lý, cần được tiếp tục xem xét, giải quyết; Uỷ ban nhân dân thị xã đã chỉ đạo Thanh tra thị xã phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan và Uỷ ban nhân dân phường 1 tiến hành thẩm tra, xác minh, làm rõ các vấn đề liên quan để có biện pháp giải quyết đồng bộ, thoả đáng các vụ việc. Qua công tác thẩm tra, xác minh; trên cơ sở xem xét, cân nhắc, đối chiếu với các qui định; đồng thời tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với các hộ dân khiếu nại để làm rõ các vấn đề liên quan; Uỷ ban nhân dân thị xã đã ra quyết định giải quyết đối với 18 vụ việc khiếu nại, đảm bảo các bước qui trình giải quyết theo đúng Luật định, tạo điều kiện thuận lợi, nhanh chóng hoàn thành công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để bàn giao cho đơn vị thi công, sớm đưa công trình vào sử dụng. Sau khi nhận Quyết định giải quyết, hầu hết các hộ khiếu nại cơ bản đều đồng tình, thống nhất với các nội dung giải quyết được nêu trong quyết định và chấp hành nhận tiền bồi thường, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công (không có hộ dân nào tiếp tục làm đơn khiếu nại). Riêng đối với trường hợp của hộ Bà Trần Thị Bảy, ngụ số nhà 470/9 khóm 4-phường 1-thị xã Sa Đéc; mặc dù hộ này đã thực hiện việc di dời nhà ở, công trình phụ, vật kiến trúc nằm trên phần đất qui hoạch nhưng vẫn chưa chịu bàn giao mặt bằng; với lý do Bà nêu là: Nhà nước chưa cho Bà nhận số tiền bồi thường đã ghi như trong Quyết định (do có phát sinh tranh chấp về đất đai trong nội bộ gia đình, Toà án nhân dân thị xã đang thụ lý giải quyết, nên cơ quan chức năng không cho Bà Bảy nhận tiền) và yêu cầu cơ quan chức năng sớm cho Bà nhận tiền bồi thường và một số yêu cầu khác như trong Đơn khiếu nại nêu trên (05 nội dung). Nguyên nhân xảy ra tình huống: Nguyên nhân xảy ra tình huống khiếu nại nêu trên là do: - Công tác quản lý đất đai của ngành chức năng và chính quyền địa phương có mặt chưa chặt chẽ, dẫn đến việc đo đạc số diện tích đất thực tế so với diện tích ghi trong Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất ở một số hộ chưa khớp, có sự chênh lệch; việc xác định loại đất để áp giá đền bù chưa sát hợp. - Công tác khảo sát, đo đạc, kiểm kê, áp giá bồi thường của ngành chức năng tuy được tập trung thực hiện các bước theo qui trình, nhưng quá trình thực hiện đã thể hiện tính chủ quan, thiếu chặt chẽ, dẫn đến việc đo đạc, ghi chép có trường hợp nhầm lẫn, bỏ sót, thiếu chính xác. - Một số hộ dân chưa thông hiểu và nắm vững các qui định của Nhà nước về vấn đề bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; hoặc hiểu chưa đúng, hiểu sai lệch vấn đề, dẫn đến việc khiếu nại. - Thời gian từ lúc tiến hành kiểm kê, đo đạc, áp giá bồi thường đến khi trao Quyết định thu hồi đất và bồi tường thiệt hại cho các hộ dân khá dài (khoảng từ vài tháng đến 01 năm); do vậy, mức giá áp dụng ở thời điểm kiểm kê so với thời điểm trao Quyết định có sự chênh lệnh, từ đó dẫn đến khiếu nại. - Khi nghe thông tin, dư luận qui hoạch đối với khu đất xây dựng công trình thì giá đất tại thời điểm trước khi có qui hoạch và khi ngành chức năng tiến hành qui hoạch sẽ có mức chênh lệch rất lớn, thậm chí giá tăng đột biến, gây ra rất nhiều khó khăn khi tiến hành áp giá, bồi thường, đồng thời sẽ phát sinh nhiều khiếu nại, yêu cầu nâng giá đất bồi thường. - Trong các nguyên nhân trên, nguyên nhân chủ yếu là do một bộ phận nhân dân nhận thức và hiểu chưa đúng các qui định liên quan đến vấn đề về bồi thường, giải toả, hỗ trợ, tái định cư nên có những yêu cầu, đòi hỏi thiếu căn cứ; một số hộ dân chưa thật sự quan tâm tham gia đóng góp ý kiến để cùng với Tổ khảo sát, đo đạc, kiểm kê, áp giá bồi thường và tái định cư của Dự án thực hiện tốt việc kiểm kê, tính toán áp giá cho chính xác ngay từ đầu, thậm chí đến khi đã có Bảng tạm tính Phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được niêm yết tại Uỷ ban nhân dân phường và trong cuộc họp lấy ý kiến đóng góp của các hộ dân khu vực công trình mà cũng thiếu quan tâm đóng góp để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, đến khi Phương án Bồi thường được phê duyệt và nhận được Quyết định thu hồi đất, bồi thường thiệt hại đối với từng mới phát sinh đơn khiếu nại. Hậu quả của tình huống: Qua sự việc nêu trên, phần nào đã có tác động ảnh hưởng đến tình hình phát triển chung của thị xã, cụ thể: - Đây là Dự án đầu tư do Chính phủ Úc tài trợ, mục tiêu của Dự án là cải thiện phúc lợi cho nhân dân ở 03 thị xã, trong đó có thị xã Sa Đéc, nhằm cải tạo và mở rộng hệ thống cấp thoát nước và vệ sinh môi trường, tạo vẻ mỹ quan đô thị, nhất là đối với những địa bàn khó khăn, nhóm đối tượng nghèo; ngoài ra còn tăng cường năng lực quản lý cho các cơ quan Nhà nước các cấp trong công tác lập kế hoạch. Do vậy, quá trình tổ chức thực hiện Dự án xảy ra những vấn đề không hay như: phát sinh khiếu nại, một số hộ dân chưa chịu bàn giao mặt bằng thi công và yêu cầu, đòi hỏi về quyền lợi không hợp lý khác sẽ có dư luận, ảnh hưởng không tốt về mặt chính trị, nhất là đối dự án có vốn đầu tư nước ngoài; đồng thời, địa phương sẽ gặp khó khăn, hạn chế trong việc quan hệ, kêu gọi, thu hút đầu tư từ các đối tác, tổ chức trong và ngoài nước. - Việc thực hiện công tác khảo sát, đo đạc, kiểm kê, áp giá bồi thường của cơ quan chức năng còn chủ quan, có trường hợp sai sót, thiếu chính xác, chưa hợp lý; công tác quản lý đất đai có mặt chưa chặt chẽ có thể sẽ ảnh hưởng đến lòng tin, sự đồng thuận trong nhân dân. - Việc phát sinh khiếu nại của các hộ dân làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công công trình, gây thiệt hại về tiền của và công sức. Mục đích xử lý tình huống: Sau khi thu thập những sự việc đã xảy ra, thêm một số thông tin được điều tra từ những người lân cận, đảm bảo tính hợp lý, sát thực; mục tiêu của tình huống cần giải quyết tốt một số vấn đề sau: - Chấp hành thực hiện một cách nghiêm các qui định của Hiến pháp và pháp luật. - Thực hiện việc giải quyết các khiếu nại của nhân dân phải đảm bảo dân chủ, công khai, hợp tình, hợp lý, đúng các bước qui trình theo Luật định. - Bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân theo qui định của pháp luật Nhà nước Xã hội chủ nghĩa. - Củng cố, nâng cao niềm tin, tăng cường sự đoàn kết “Tình làng, nghĩa xóm”, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân đối với chủ trương của Đảng và Nhà nước, nhất là đối với chính quyền địa phương. - Tạo môi trường chính trị, kinh tế-xã hội ổn định, nâng cao uy tín, tạo hình ảnh, bức tranh sáng, hấp dẫn của địa phương trong quan hệ, kêu gọi, vận động, thu hút các nguồn lực để đầu tư phát triển trên địa bàn, nhất là đối với các đối tác, dự án đầu tư nước ngoài. Các phương án xử lý tình huống: - Phương án 1: Tiến hành họp dân để vận động, thuyết phục, giáo dục; đồng thời ra quyết định bác đơn, không giải quyết theo các nội dung khiếu nại. Vì công tác áp giá bồi thường, giải phóng mặt bằng, các chính sách hỗ trợ… đã được các cấp, các ngành, cơ quan chức năng lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các bước theo qui trình, đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, chấp hành nghiêm các qui định của Nhà nước (các hộ dân đã được hưởng đầy đủ các chế độ, chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo đúng qui định). Cụ thể: giải thích cho hộ khiếu nại của Bà Trần Thị Bảy thông hiểu đây là chủ trương đúng đắn của Nhà nước, các nội dung khiếu nại của Bà là không có cơ sở, sai với qui định, vì các cơ quan Nhà nước đã thực hiện theo đúng các qui định về áp giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. + Ưu điểm: - Giải quyết theo Phương án này, kết quả trước mắt đạt được là các đơn khiếu nại sẽ nhanh chóng được giải quyết qua việc tuyên truyền, giải thích, giáo dục, thuyết phục, vận động các hộ dân khiếu nại chấp hành, hy sinh quyền lợi trước mắt nhưng bù lại sẽ được hưởng lợi về sau. - Việc giải phóng mặt bằng công trình, triển khai thi công sẽ nhanh chóng được thực hiện. + Hạn chế, nhược điểm: - Người dân bị mất quyền lợi, sự đồng thuận trong nhân dân sẽ không cao, do vậy sẽ gây ra dư luận không tốt, phát sinh khiếu nại vượt cấp. - Lòng tin của nhân dân đối với Nhà nước bị ảnh hưởng, do các ngành chức năng không tiếp tục tìm hiểu, thẩm tra kỷ các vấn đề liên quan để nghiên cứu, xem xét tìm biện pháp giải quyết có lợi cho nhân dân. - Phương án 2: Ngoài việc tiến hành họp dân để tuyên truyền, giải thích, giáo dục, thuyết phục, vận động chấp hành; cần xem xét cụ thể từng nội dung để có biện pháp giải quyết, tạo điều kiện cho nhân dân được hưởng lợi nhiều nhất. Cụ thể: đối với 05 nội dung khiếu nại của Bà Trần thị Bảy, sau khi xem xét, nhận thấy các nội dung khiếu nại đều có cơ sở, vì hoàn cảnh gia đình của Bà đang khó khăn, phải di dời nhà, bỏ công ăn việc làm, thất thu kinh tế gia đình… Tuy nhiên, chỉ có thể giải quyết cho Bà ở 02 nội dung khiếu nại đầu tiên trong Đơn khiếu nại, đó là: khảo sát, đo đạc, đối chiếu các căn cứ qui định để điều chỉnh về diện tích, loại đất, áp giá đền bù o mức cao hơn, đồng thời vận dụng, linh động giải quyết tái định cư cho Hộ của Bà Bảy (mặc dù cách giải quyết này không nằm trong qui định của Phương án Bồi thường nhưng do Nhà nước đã Quyết định thu hồi đất ở của Bà khá nhiều, trên 50%); các nội dung khiếu nại còn lại vẫn bác đơn, với lý do không phù hợp với qui định tại Phương án Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được Uỷ ban nhân dân Tỉnh phê duyệt. Uỷ ban nhân dân thị xã ra Quyết định giải quyết. + Ưu điểm: - Giải quyết theo Phương án này, các hộ dân sẽ được hưởng quyền lợi nhiều nhất, mặc dù Nhà nước giải quyết không hết các yêu cầu, có hy sinh một ít quyền lợi nhỏ. - Các đơn khiếu nại cũng sẽ nhanh chóng được giải quyết qua việc tuyên truyền, giải thích, giáo dục, thuyết phục, vận động các hộ dân khiếu nại chấp hành và giải quyết nhu cầu bức xúc về chỗ ở cho nhân dân. - Người dân