Đề tài Phân tích và thiết kế hệ thống quản lý tuyển sinh đại học

Tr­êng §¹i Häc B¸ch Khoa Khoa To¸n- øng dông *** §Ò bµi: Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng qu¶n lý tuyÓn sinh ®¹i häc. Gi¸o viªn gi¶ng d¹y: NguyÔn ThÞ Ngäc BÝch Nhãm sinh viªn thùc hiÖn: NguyÔn Ngäc Quúnh NguyÔn Kim Thoa Phïng V¨n TËp Líp: C§ Tin- K2A Hµ Néi 8/2002. Lêi nãi ®Çu Ngµy nay, c«ng nghÖ th«ng tin ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn kh«ng ngõng vµ ngµy cµng tá râ tÇm quan träng cña m×nh trong viÖc ®¸nh gi¸ mét x· héi ph¸t triÓn – mét x· héi mµ con ng­êi ®ang ®­îc gi¶i phãng khái nh÷ng c«ng cô th« s¬ b»ng tay sang lµm b»ng m¸y mãc nh»m gi¶i quyÕt c«ng viÖc nhanh h¬n tiÕt kiÖm thêi gian vµ ®Ñp h¬n. V× lÏ ®ã, c«ng nghÖ tin häc ®ang ngµy cµng ®­îc ®­a vµo mäi lÜnh vùc, mäi nghµnh nghÒ, tiÕn tíi tù ®éng ho¸ toµn bé mäi ho¹t ®éng. Vµ ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc, nghµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ mét trong c¸c nghµnh nhÊt thiÕt ph¶i tin häc ho¸ trong c¸c lÜnh vùc nh­ qu¶n lý, ®µo t¹o con ng­êi… nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc tiÕp cËn nhanh chãng víi c¸c c«ng nghÖ míi vµ qu¶n lý c«ng t¸c ®µo t¹o nhanh chãng, hiÖu qu¶ h¬n. Sau khi ®· häc xong m«n häc Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin, nhËn thøc râ ®­îc tÇm quan träng cña nã trong b­íc ®Çu lËp tr×nh bÊt cø mét ch­¬ng tr×nh nµo, chóng em xin vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh qu¶n lý tuyÓn sinh ®¹i häc. V× thêi gian cã h¹n, ch¾c ch¾n trong bµi tËp cßn cã nhiÒu thiÕu xãt. Chóng em rÊt mong sù gióp ®ì vµ gãp ý cña c« ®Ó ch­¬ng tr×nh ®­îc hoµn thiÖn, cho chóng em ®­îc tÝch luü kinh nghiÖm ®Ó phôc vô sau nµy. Chóng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c«. Hµ néi, th¸ng 8/2002. Nhãm sinh viªn thùc hiÖn: NguyÔn Ngäc Quúnh NguyÔn Kim Thoa Phïng V¨n TËp. Ch­¬ng I: Mét vµi kh¸i niÖm VÒ CSDL 1. C¬ së d÷ liÖu(CSDL): Lµ tËp hîp c¸c d÷ liÖu cã mèi quan hÖ ®éc lËp víi nhau, ®­îc l­u tr÷ trªn m¸y theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh. CSDL ®­îc thµnh lËp tõ c¸c tËp tin c¬ së d÷ liÖu ®Ó dÔ dµng khai th¸c vµ xö lý. T¸c ®éng thay ®æi d÷ liÖu gäi lµ HÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu. 2. C¬ së d÷ liÖu quan hÖ: Gäi R = [A1…An] lµ tËp hîp h÷u h¹n cña c¸c thuéc tÝnh, mçi thuéc tÝnh Ai v¬i i = 1..n cã miÒn gi¸ trÞ t­¬ng øng lµ dom(Ai). Quan hÖ trªn tËp thuéc tÝnh R = [Ai…An] lµ tËp con cña tÝch §Ò C¸c. r Í dom(ai)x…x dom (An). MiÒn (domain): Lµ mét tÖp c¸c gi¸ trÞ. Mçi hµng cña quan hÖ gäi lµ bé (tuples) C¸c cét cña quan hÖ gäi lµ thuéc tÝnh. 3. Kho¸ (key): kho¸ cña quan hÖ r trªn tËp thuéc tÝnh R=[ A1…An] lµ tËp con K Í R sao cho bÊt kú hai bé kh¸c nhau t1 ,t2 Î r lu«n tho¶ t1(K )¹t2(K), bÊt kú tËp con thùc sù K’Ì Knµo ®ã ®Òu kh«ng cã tÝnh chÊt ®è. TËp K lµ siªu kho¸ (superkey) cña quan hÖ r nÕu K lµ mét kho¸ cña quan hÖ r. 4.Thùc thÓ: lµ mét chñ ®iÓm, mét nhiÖm vô, mét ®èi t­îng hay mét sù kiÖn ®¸ng quan t©m ®èi víi tæ chøc mµ chóng ta cã thÓ ghi l¹i c¸c d÷ liªô vÒ chóng. Mét thùc thÓ t­¬ng ®­¬ng víi mét dßng trong mét b¶ng nµo ®ã. KiÓu thùc thÓ lµ nhãm tù nhiªn mét sè thùc thÓ l¹i, m« t¶ cho mét lo¹i th«ng tin chø kh«ng ph¶i b¶n th©n th«ng tin. KiÓu thùc thÓ t­¬ng ®­¬ng víi b¶ng logic. Thuéc tÝnh lµ c¸c ®Æc tr­ng cña thùc thÓ, biÓu thÞ b»ng c¸c tr­êng hoÆc cét cña b¶ng. BiÓu ®å thùc thÓ liªn kÕt (Entity Relationship Diagram) lµ mét m« h×nh th«ng tin vµ d÷ liÖu trong mét hÖ thèng, lµm nhiÖm vô m« t¶ quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ vµ x¸c ®Þnh c¸c thuéc tÝnh cña chóng. * Mèi quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ liªn kÕt: Cã 3 quan hÖ chÝnh: XÐt m« h×nh IE: Quan hÖ 1-1: A B Mçi ®¹i diÖn cho líp thùc thÓ A chØ t­¬ng øng víi mét ®¹i diÖn cho líp thùc thÓ B vµ ng­îc l¹i. Quan hÖ 1- nhiÒu: A < B Mçi ®¹i diÖn trong líp thùc thÓ A cã thÓ t­¬ng øng víi mét hoÆc nhiÒu ®¹i diÖn cña líp thùc thÓ B, ng­îc l¹i mçi mét ®¹i diÖn trong líp thùc thÓ B chØ cã thÓ t­¬ng øng víi mét ®¹i diÖn trong líp thùc thÓ A. Quan hÖ nhiÒu- nhiÒu: A > < B Mçi ®¹i diÖn trong líp thùc thÓ A t­¬ng øng víi nhiÒu ®¹i diÖn cña líp thùc thÓ B vµ ng­îc l¹i. 5.M« h×nh quan hÖ: lµ tËp con tÝch ®Ò c¸c cña c¸c miÒn d÷ liÖu. r (A1,A2,A3…An) r(A)= (A1´ A2´ A3 ´…An) * ChuÈn ho¸: lµ mét thñ tôc h×nh thøc ho¸ qua ®ã c¸c thuéc tÝnh d÷ liÖu ®­îc gom nhãm thµnh c¸c b¶ng vµ c¸c b¶ng ®­îc gom nhãm thµnh c¸c c¬ së d÷ liÖu nh»m môc tiªu: + Lo¹i bá th«ng tin trïng lÆp, tr¸nh d­ thõa d÷ liÖu trong b¶ng. + §iÒu chØnh c¸c thay ®æi t­¬ng lai trong cÊu tróc cña c¸c b¶ng. + Gi¶m thiÓu møc ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi vÒ cÊu tróc trong c¬ së d÷ liÖu ®èi víi c¸c øng dông ng­êi dïng truy xuÊt d÷ liÖu. Qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ dùa trªn c¸c phô thuéc hµm, m« h×nh ®­îc chuÈn ho¸ ®Çy ®ñ, lý t­ëng lµ m« h×nh mµ ë ®Êy mçi thuéc tÝnh trong mçi b¶ng thùc thÓ ®Òu cã mét phô thuéc hµm trùc tiÕp vµo c¸c thuéc tÝnh kho¸ cña b¶ng. * Phô thuéc hµm: nghÜa lµ víi mäi gi¸ trÞ cña kho¸ t¹i mäi thêi ®iÓm ®­îc xÐt chØ cã mét gi¸ trÞ cho tõng thuéc tÝnh kh¸c trong b¶ng. Ta cã thÓ ®Þnh nghÜa phô thuéc hµm lµ mét c¸ch thøc nh­ sau: Cho R(U) lµ mét l­îc ®å quan hÖ víi U(A1…An) lµ tËp thuéc tÝnh, X vµ Y lµ tËp con cña U. Nãi r»ng X à Y (®äc lµ X x¸c ®Þnh hµm Y hoÆc Y phô thuéc hµm vµo X) nÕu r chØ lµ mét quan hÖ x¸c ®Þnh trªn R(U) sao cho bÊt kú hai bé t1 vµ t2 Îr mµ: t1 [X]= t2 [X] th× t1[Y] =t2[Y] Qu¨ tr×nh chuÈn ho¸ bao gåm 3 d¹ng chuÈn ho¸ chÝnh sau: 1 NF (first Normal Forms): Quan hÖ chØ chøa c¸c thuéc tÝnh ®¬n (kh«ng chia nhá ®­îc). 2 NF(Second Normal Forms): nÕu vµ chØ nÕu:+ QH ph¶i ë 1NF + C¸c thuéc tÝnh kh«ng kho¸ phô thuéc ®Çy ®ñ vµo kho¸ chÝnh. 3NF: + QH ph¶i ë 2 NF + Mäi thuéc tÝnh kh«ng kho¸ kh«ng phô thuéc b¾c cÇu vµo kho¸ à T×m ra ®­îc tËp phô thuéc hµm tèi thiÓu(t¸ch kh«ng mÊt m¸t th«ng tin). Ch­¬ngII. Kh¶o s¸t hiÖn tr¹ng I. Giíi thiÖu ®Ò tµi qu¶n lý c«ng t¸c tuyÓn sinh . C«ng t¸c tuyÓn sinh lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh thùc tÕ s©u s¾c. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu thùc tÕ vÒ c«ng t¸c tuyÓn sinh trong nh÷ng n¨m qua ta thÊy: cã nhiÒu thµnh phÇn vµ th«ng tin cÇn qu¶n lý. Thùc sù cã khèi l­îng c«ng viÖt rÊt lín rÊt cÇn ®Õn sù trî gióp cña m¸y tÝnh . C¸c ch­¬ng tr×nh ®ang sö dông ®· hç trî phÇn nµo nh÷nh khã kh¨n trong viÖc tuyÓn sinh nh­ng nãi chung vÉn ch­a tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu rÊt cÇn thiÕt trong khi c«ng t¸c tuyÓn sinh ngµy cµng cã nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p n¶y sinh nh­ hiÖn nay. V× vËy trong ®å ¸n nµy chóng em muèn ®­a ra mét c¸ch tiÕp cËn míi vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy víi môc tiªu tù ®éng ho¸ c«ng viÖc tÝnh to¸n, xö lÝ tµi liÖu, c¸ch thøc truy xuÊt th«ng tin gi¶m thiÓu c«ng t¸c xö lý thñ c«ng . Gi¶m thiÓu nhiÖm vô cña con ng­êi trong hÖ thèng t¹o nªn sù thèng nhÊt c¸c chøc n¨ng thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt cã tæ chøc chÆt chÏ. II. NhËn xÐt ­u khuyÕt ®iÓm cña hÖ thèng cò vµ chuyÓn sang hÖ thèng míi . Qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t, t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c tuyÓn sinh vµo c¸c tr­êng ®¹i häc chóng em thÊy hÖ thèng lóc nµy cßn nhiÒu vÊn ®Ò yÕu kÐm, hÖ thèng tuyÓn sinh ®¹i häc b©y giê chØ ®¬n thuÇn lµ s¾p xÕp d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh , in c¸c giÊy b¸o thi cho tõng thÝ sinh.ë hÖ thèng nµy cßn qu¸ nhiÒu kh©u mµ ph¶i tÝnh thñ c«ng dÔ dÉn ®Õn nhÇm lÉn vÒ ®iÓm sè gi÷a c¸c thÝ sinh. VÊn ®Ò t×m kiÕm th«ng tin ë hÖ thèng nµy cã nhiÒu khã kh¨n mÊt nhiÒu thêi gian . Víi nh÷ng yÕu kÐm trªn ban tuyÓn sinh quyÕt ®Þnh c¶i tiÕn hÖ thèng tuyÓn sinh nh»m rót ng¾n thêi gian xö lý tr¸nh cho thÝ sinh ph¶i ®îi kÕt qu¶ thi trong thêi gian dµi. §¶m b¶o cho xö lý d÷ liÖu nhanh chãng ,c«ng t¸c xö lý th«ng tin diÔn ra nhanh chãng. Cho phÐp trao ®æi th«ng tin nhanh chãng gi÷a c¸c bé phËn cña hÖ thèng. HÖ thèng cho phÐp tra cøu nhanh chãng c¸c th«ng tin, ®iÓm sè in danh s¸ch, giÊy b¸o thi, b¸o ®iÓm. III.NhiÖm vô cña hÖ thèng míi Qua nh÷ng vÊn ®Ò mang nhiÒu tÝnh kh¸i qu¸t trªn ta ®· cã tÓ x¸c ®Þnh ®­îc nhiÖm vô c¬ b¶n cña hÖ thèng qu¶n lý c«ng t¸c tuyÓn sinh vµo c¸c tr­êng ®¹i häc. Môc tiªu c¬ b¶n cña hÖ thèng míi lµ ph¸t huy nh÷ng ®iÓm tÝch cùc cña hÖ thèng ®· cã, kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò cßn thiÕu xãt ®Ó t¹o nªn hÖ thèng míi hoµn thiÖn h¬n ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt cña thùc tÕ. C¸c m¸y tÝnh trong hÖ thèng cã nhiÖm vô cËp nhËt hå s¬ tuyÓn sinh cña c¸ thÝ sinh ph¶i ph©n lo¹i theo tõng khu vùc tuyÓn sinh, ®èi t­îng dù tuyÓn vµ c¸c møc ­u tiªn cho thÝ sinh .Toµn bé th«ng tin vÒ thÝ sinh ®¨ng kÝ dù thi sÏ ®­îc l­u trong c¬ së d÷ liÖu t¹i m¸y chñ khi ®· kiÓm tra vÒ th«ng tin dù thi hîp lÖ hÖ thèng tuyÓn sinh sÏ lªn danh s¸ch phßng thi , sè b¸o danh ®Þa ®iÓm dù thi ®ång thêi in ra giÊy b¸o thi (tµi liÖu xuÊt ) vµ göi cho tõng thÝ sinh ®¨ng kÝ dù thi .Khi thÝ sinh ®· nép bµi thi th× ban tuyÓn sinh sÏ räc ph¸ch vµ chuyÓn bµi cho c¸n bé chÊm thi . Cßn th«ng tin vÒ sè b¸o danh ,sè ph¸ch sÏ ®­îc l­u l¹i ®Ó thuËn lîi cho viÖc khíp ®iÓm sau nµy. Khi c¸n bé chÊm thi tr¶ bµi cho ban tuyÓn sinh th× hÖ th«ng thùc hiÖn nhiÖm vô lªn ®iÓm theo ph¸ch (ghÐp ph¸ch ) cña tõng m«n thi .Dùa vµo nh÷ng th«ng tin nh­ sè b¸o danh, sè ph¸ch ®Ó thùc hiÖn viÑc ghÐp ph¸ch vµ lªn kÕt qu¶ .Sau khi tÝnh to¸n hÖ thèng ®­a ra vµ th«ng b¸o vÒ kÕt qu¶ tuyÓn sinh cña c¸c thÝ sinh ë d¹ng sau : SBD Hä vµ tªn Hé khÈu M«n 1 M«n 2 M«n 3 Tæng ®iÓm 3452 NguyÔn v¨n A KV1 7 9 1 25 1873 Bïi thÞ X KV2 6 10 2 27 …. ….. ….. …. ….. ….. …. Sau khi ®· cã toµn bé ®iÓm cña bµi thi tõng thÝ sinh, dùa vµo chØ tiªu xÐt tuyÓn vµ quy chÕ tuyÓn sinh hÖ thèng x¸c ®Þnh ®­îc ®iÓm xÐt tuyÓn cña tr­êng. §Õn ®©y hÖ thèng cã thÓ in giÊy b¸o ®iÓm cho thÝ sinh. Sau khi ®· göi giÊy b¸o ®iÓm cho thÝ sinh dù thi. NÕu thÝ sinh nµo cã ®¬n phóc tra bµi thi th× hÖ thèng dùa vµo sè b¸o danh, m«n thi ®Ó t×m l¹i bµi thi ®Ó cã thÓ gi¶i ®¸p th¾c cña thÝ sinh hoÆc söa ®æi vÒ ®iÓm sè(tr­êng hîp gi¸o viªn chÊm thi nhÇm lÉn) dùa theo kÕt qu¶ phóc tra ®ång thêi in kÕt qu¶ göu ®Õn cho thÝ sinh. VËy, hÖ thèng míi ®¶m b¶o cho c«ng t¸c t×m kiÕm kÕt qu¶ thuËn lîi, cô thÓ lµ c¸c tiªu chÝ nh­: t×m kiÕm theo sè b¸o danh, tªn, tr­êng. Ch­¬ng III. Ph©n tÝch hÖ thèng Trong qu¸ tr×nh x©y dùng hÖ qu¶n trÞ trªn m¸y tÝnh, ph©n tÝch lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn kh«ng thÓ thiÕu. Kh«ng thÓ ®­a tin häc ho¸ vµo c«ng t¸c qu¶n lý mµ kh«ng qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch. HiÖu qu¶ mang l¹i phô thuéc vµo ®é n«ng s©u cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch ban ®Çu. §Ó hÖ thèng mang tÝch thùc tÕ ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu cña ng­êi dïng dùa vµo qu¸ tr×nh kh¶o s¸t hiÖn tr¹ng vµ x¸c lËp dù ¸n chóng em xin ®­a ra nh÷ng luång th«ng tin c¬ b¶n cã thÓ ®¸p øng d­îc nhu cÇu cña hÖ thèng: D÷ liÖu: hÖ thèng tuyÓn sinh chó träng vµo c«ng t¸c xö lý, hå s¬ tuyÓn sinh, x¸c ®Þnh râ c¸c ®èi t­îng ­u tiªn, vµ c¬ b¶n dùa vµo ®iÓm sè cña c¸c bµi thi cña tõng thÝ sinh. Luång th«ng tin vµo: nh÷ng th«ng tin nhËn ®­îc tõ l·nh ®¹o,ban tuyÓn sinh, quy chÕ tuyÓn sinh cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o. Luång th«ng tin ra lµ c¸c lo¹i v¨n b¶n, b¸o c¸o: GiÊy b¸o thi, giÊy b¸o ®iÓm, th«ng b¸o phßng thi, sè b¸o danh, ®Þa ®iÓm thi, kÕt qu¶ phóc tra, giÊy d¸n phßng thi, s¬ ®å phßng thi( nÕu cÇn), vµ kÕt qu¶ thi. I.Ph©n tÝch hÖ thèng vÒ xö lý: 1.BiÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng: Chøng n¨ng duy nhÊt cña hÖ thèng mang tªn “qu¶n lý tuyÓn sinh §H” Trong biÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng th× chøc n¨ng chung nµy ®­îc ph©n r· thµnh c¸c chøc n¨ng con: Xö lý häc sinh Lµm sè b¸o danh, phßng thi Xö lý bµi thi Khíp ®iÓm Lªn ®iÓm theo ph¸ch T×m kiÕm thèng kª Xö lý phóc tra In Ên. BiÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng: Qu¶n lý c«ng t¸c tuyÓn sinh ®¹i häc Xö lý phóc tra - NhËn yªu cÇu - Xö lý phóc tra - Ghi nhËn phóc tra - Tr¶ lêi phóc tra T×m kiÕm, thèng kª - T×m theo SBD - T×m theo tªn - Thèng kª thÝ sinh ®¹t - Thèng kª theo chÕ ®é ­u tiªn Khíp ®iÓm - NhËp ®iÓm theo ph¸ch - Ghi nhËn ®iÓm - KiÓm tra th«ng tin ph¸ch # Ghi vµo tÖp M«n/Sè ph¸ch/SBD Xö lý bµi thi - Lµm ph¸ch - NhËp sè ph¸ch - ChuyÓn tíi c¸n bé chÊm thi # Ghi vµo tÖp Sè ph¸ch/ M«n thi/SBD In Ên - In giÊy b¸o thi - In kÕt qu¶ thi - KÕt qu¶ tuyÓn sinh Xö lý hå S¬ NhËn hå s¬ KiÓm tra sè häc sinh Lµm SBD, phßng thi - §¸nh SBD - KiÓm tra SBD - Ghi nhËn SBD #Ghi vµo tÖp SBD/ThÝsinh/phßng thi Lªn ®iÓm theo ph¸ch - GhÐp ph¸ch - Lªn ®iÓm+SBD - §èi chiÕu th«ng tin - Xö lý ­u tiªn - Xö lý ®iÓm chuÈn Tuy nhiªn, biÓu ®å trªn chØ thÓ hiÖn ®­îc sù ph©n cÊp chøc n¨ng ë d¹ng tÜnh. §Ó h×nh dung râ h¬n vÒ hÖ thèng, ta cÇn xem xÐt c¸c luång th«ng tin tõ m«i tr­êng ngoµi, c¸c kÕt qu¶ mµ hÖ thèng tr¶ ra cho ng­êi sö dông vµ luång th«ng tin truyÒn gi÷a c¸c tiÕn tr×nh. Yªu cÇu ®ã sÏ ®­îc thÓ hiÖn trong biÓu ®å luång d÷ liÖu cña hÖ thèng. 2.BiÓu ®å luång d÷ liÖu BiÓu ®å luång d÷ liÖu thÓ hiÖn hÖ thèng ë d¹ng ®éng. Nã thÓ hiÖn sù trao ®æi th«ng tin gi÷a hÖ thèng víi m«i tr­ßng bªn ngoµi vµ c¸c luång trao ®æi th«ng tin trong néi bé hÖ thèng. BiÓu ®å luång d÷ liÖu bao gåm c¸c t¸c nh©n bªn trong vµ bªn ngoµi hÖ thèng, c¸c tiÕn tr×nh xö lý th«ng tin, c¸c luång th«ng tin vµo/ra mçi tiÕn tr×nh.Mèi liªn quan gi÷a biÓu ®ß ph©n cÊp chøc n¨ng vµ biÓu ®å luång d÷ liÖu lµ c¸c chøc n¨ng trong biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng t­¬ng øng víi c¸c tiÕn tr×nh cña biÒu ®å luång d÷ liÖu; mçi møc cña biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng ®­îc m« t¶ bëi mét biÓu ®å luång d÷ liÖu t­¬ng øng. Ta tiÕn hµnh x©y dùng biÎu ®å luång d÷ liÖu cho hÖ thèng nµy dùa vµo biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng ®· x©y dùng ë trªn nh­ sau: 2.1. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh: Møc khung c¶nh t­ong øng víi møc 0 cña biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng. Ta coi nã nh­ mét “hép ®en”, mäi th«ng tin tõ m«i tr­êng ngoµi ®i vµo hÖ thèng sÏ lµ th«ng tin ®Çu vµo; mäi th«ng tin tõ hÖ thèng ®­a ra bªn ngoµi lµ c¸c th«ng tin ®Çu ra; nhiÖm vô cña hÖ thèng lµ ph¶i xö lý, biÕn ®æi c¸c th«ng tin ®Çu vµo thµnh kÕt qu¶ ®Çu ra. Hå s¬ Quy chÕ ts Ban tuyÓn sinh Yªu cÇu Bµi thi B¸o c¸o kq §¬n phóc tra ThÝ sinh Qu¶n lý tuyÓn sinh GiÊy b¸o thi KÕt qu¶ phóc tra Tr­êng §H §iÓm thi ts Bµi thi Yªu cÇu + chØ tiªu C¸n bé chÊm thi C¸c t¸c nh©n ngoµi: -ThÝ sinh: ng­êi dù thi -Ban tuyÓn sinh: Ban l·nh ®¹o c«ng t¸c tuyÓn sinh ®­a ra c¸c quy chÕ xÐt tuyÓn. -Tr­êng §H: §­a ra chØ tiªu tuyÓn sinh . 2.2. BiÓu ®å d÷ liÖu møc ®Ønh: Møc ®Ønh øng víi møc 1 cña biÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng. HÖ thèng qu¶n lý tuyÓn sinh ®¹i häc ®­îc chia thµnh 5 chøc n¨ng. Trong biÓu ®å nµy c¸c thong tin vµo ra ®­îc x¸c lËp dùa trªn nh÷ng yªu cÇu vµ kÕt qu¶ tr¶ ra cña tõng chøc n¨ng ®ã. BiÓu ®å d÷ liÖu møc ®Ønh: Hå s¬ ThÝ sinh Hå s¬ Bµi ®¬n 2.Lªn SBD, thi phóc 1.Xö lý hs phßng thi tra SBD/phßng/thÝ sinh 3.Xö lý bµi thi §· lµm ph¸ch C¸n bé Bµi chÊm thi thi ®· chÊm M«n thi/ph¸ch/ SBD 4.Khíp ®iÓm M«n/SBD/§iÓm Hå s¬ ®èi t­îng ­u tiªn 5. Lªn ®iÓm 6.In kÕt qu¶ Quy theo ph¸ch Hå s¬ chÕ giÊy b¸o Ban tuyÓn ®iÓm, kq Sinh phóc tra §iÓm cña thÝ sinh ThÝ sinh 7.L­u tr÷ KÕt qu¶ ts thèng kª Tr­êng §H 2.3. BiÓu §å d÷ LiÖu Møc d­íi §Ønh: Chøc N¨ng 1: TiÕp nhËn hå s¬ (thñ c«ng) TiÕp KiÓm tra ThÝ sinh nhËn hå s¬ hå s¬ Hå S¬ Chøc n¨ng xö lý hå s¬ cã nhiÖm vô kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña hå s¬ ®¨ng ký dù tuyÓn cña tõng thÝ sinh. Hå s¬ hîp lÖ ®­îc l­u vµo kho “Hå s¬”. Chøc n¨ng 2: Lªn sè b¸o danh vµ xÕp phßng thi. 2.2.NhËp SBD vµ 2.1. §¸nh phßng Hå S¬ SBD xÕp phßng SBD/thÝ sinh/phßng 2.3.In th«ng b¸o phßng thi Chøc n¨ng lªn sè b¸o danh phßng thi lÊy th«ng tin tõ kho hå s¬, chøc n¨ng dùa vµo hå s¬ ®¨ng ký dù thi cña c¸c thÝ sinh tõ ®ã lËp sè b¸o danh s¾p sÕp phßng thi. Sau khi lªn sè b¸o danh vµ phßng thi th× l­u sè b¸o danh , phßng thi cña tõng thÝ sinh vµo kho “Sè B¸o Danh/ Phßng/ ThÝ sinh” Chøc n¨ng 3: xö lý bµi thi ThÝ sinh Bµi thi 3.1.Räc 3.2.NhËp ph¸ch sè ph¸ch C¸n bé Bµi thi ®· däc ph¸ch M«n/ph¸ch/SBD. chÊm thi Chøc n¨ng “xö lý bµi thi”. NhËn bµi thi cña thÝ sinh thùc hiÖn viÖc t¹o ph¸ch vµ l­u vµo kho “ M«n thi/ Ph¸ch/ Sè b¸o danh” . §ång thêi göi bµi thi ®· däc ph¸ch cho c¸n bé chÊm thi. d) Chøc n¨ng 4: Khíp ®iÓm. C¸n bé Bµi thi ®· chÊm ChÊm thi 4.1.Lªn 4.2.NhËp §iÓm ®iÓm theo ph¸ch Ghi nhËn ®iÓm M«n/ph¸ch/®iÓm. Chøc n¨ng khíp ®iÓm. Chøc n¨ng nµy dùa vµo sè ph¸ch sÏ tæng hîp tÊt c¶ c¸c m«n thi vµ tæng hîp ®­îc ®iÓm, sau ®ã l­u th«ng tin vµo kho “M«n/ Ph¸ch/ §iÓm”. e) Chøc n¨ng 5: Lªn ®iÓm theo ph¸ch M«n/Ph¸ch/§iÓm M«n/ Ph¸ch/SBD M«n/SBD/§iÓm GhÐp ph¸ch Bµi thi ®· ghÐp ph¸ch Hå s¬ §èi chiÕu §èi t­îng X­ lý ­u tiªn ­u tiªn Ban tuyÓn sinh §iÓm c¸c bµi thi Quy chÕ §iÓm cña thÝ sinh *Chøc n¨ng lªn ®iÓm theo ph¸ch. Chøc n¨ng nµy lÊy th«ng tin tõ hai kho “M«n thi/ Ph¸ch/ SBD” vµ “ M«n/ Ph¸ch/ §iÓm”. T¹i ®©y sÏ tæng hîp toµn bé ®iÓm thi cña c¸c m«n thi vµ sö lý kÕt qu¶ tÝnh to¸n ®iÓm ­u tiªn cña tõng thÝ sinh dù thi theo sè b¸o danh. f) Chøc n¨ng 6: Chøc n¨ng in Ên Hå S¬ SBD/Phßng/ThÝ sinh Tr­êng §H §Þa chØ TS B¸o c¸o In giÊy b¸o thi Mon/SBD/§iÓm In ®iÓm thi GiÊy b¸o thi In kÕt qu¶ phóc tra tr¶ lêi ®iÓm thi ®iÓm phóc tra GiÊy b¸o ®iÓm §iÓm cña thÝ sinh ThÝ sinh * Chøc n¨ng in Ên: LÊy th«ng tin tõ c¸c kho Hå s¬, Sè b¸o danh, phßng thÝ sinh, M«n/ Ph¸ch/ §iÓm vµ tr¶ th«ng tin vÒ c¸c tµi liÖu xuÊt nh­ giÊy b¸o thi, giÊy b¸o ®iÓm, kÕt qu¶ vµ c¸c lo¹i b¸o c¸o. g) Chøc n¨ng 7: Chøc n¨ng t×m kiÕm thèng kª Hå s¬ §iÓm cña ts Tr­êng §H L­u tr÷ ®iÓm Yªu cÇu Thèng kª tr¶ Ban tuyÓn sinh lêi yªu cÇu ThÝ sinh Chøc n¨ng t×m kiÕm thèng kª: LÊy th«ng tin ®· ®­îc l­u tr÷ tõ kho hå s¬ vµ ®iÓm cña thÝ sinh ®Ó thèng kª sè thÝ sinh, ®iÓm cña thÝ sinh tõ ®ã ®­a ra ®iÓm chuÈn. Trong tr­êng hîp thÝ sinh yªu cÇu phóc tra, chøc n¨ng nµy sÏ t×m kiÕm l¹i tõ nh÷ng th«ng tin ®· ®­îc l­u tr÷ ®Ó chÊm l¹i bµi thi. II.Ph©n tÝch hÖ thèng vÒ d÷ liÖu: PhÇn trªn ta ®· xem xet c¸c luång th«ng tin di chuyÓn vµo vµ ra khái hÖ thèng còng nh­ c¸c luång th«ng tin truyÒn gi÷a c¸c chøc n¨ng cña hÖ thèng. PhÇn nµy ta ®i s©u vµo ph©n tÝch néi dung cña c¸c luång th«ng tin vµ mèi liªn hÖ vÒ ý nghÜa d÷ liÖu gi÷a chóng. Ta sö dông m« h×nh thùc thÓ quan hÖ- mét c«ng cô hiÖu qu¶ dïng trong m« h×nh ho¸ d÷ liÖu ®Ó cÊu tróc ho¸ d÷ liÖu ®Ó cÊu tróc ho¸ d÷ liÖu vµ thÓ hiÖn tÝnh tæ chøc d÷ liÖu cña hÖ thèng. Theo m« h×nh nµy c¸c th«ng tin ®­îc ®­a vµo c¸c ®èi t­îng gäi lµ thùc thÓ. TÝnh chÊt cña nã ®­îc m« t¶ bëi c¸c thuéc tÝnh, mèi quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ thÓ hiÖn b»ng quan hÖ. S¬ ®å tæng thÓ gåm c¸c thùc thÓ cña hÖ thèng vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng chÝnh lµ s¬ ®å thùc thÓ liªn kÕt sÏ cho ta h×nh ¶nh toµn vÑn vÒ s¬ ®å cña hÖ thèng. 1. X¸c ®Þnh c¸c thùc thÓ: Thùc thÓ lµ c¸c ®èi t­îng mµ hÖ thèng cÇn l­u tr÷ c¸c th«ng tin nã cã thÓ phô thuéc vµo c¸c nguån: -Tµi nguyªn (ng­êi, ®èi t­îng vËt lý,®Þa ®iÓm): thÝ sinh - C¸c giao dÞch : hå s¬ tuyÓn sinh - Th«ng tin cã cÊu tróc: giÊy b¸o thi, giÊy b¸o ®iÓm, danh s¸ch thÝ sinh d¸n phßng thi, giÊy thèng kª c¸c häc sinh thi. C¸c thùc thÓ cña hÖ thèng gåm: + Hå s¬ tuyÓn sinh + Hé khÈu + §èi t­îng ­u tiªn + §¬n vÞ ®¨ng kÝ + Tr­êng thi + Ngµnh thi + SBD/Tªn/Phßng thi + M«n/ph¸ch/SBD + M«n/Ph¸ch/§iÓm + KÕt qu¶ thi 2. X¸c ®Þnh kiÓu liªn kÕt: + Liªn kÕt 1-1: Liªn kÕt tÇm th­êng, Ýt x¶y ra trõ tr­êng hîp cÇn b¶o mËt th«ng tin, th­êng ®­îc t¸ch thµnh 2 thùc thÓ. + Liªn kÕt 1-n: Lµ liªn kÕt hay gÆp nhÊt, mèi liªn quan th­êng ®­îc diÔn t¶ b»ng c¸c giíi tõ së h÷u “ cho, thuéc, cña, lµ, cã..”. + Liªn kÕt n-n: phæ biÕn nh­ng th­êng ®­îc thÓ hiÖn b»ng liªn kÕt 1-n b»ng c¸ch thªm mét thùc thÓ trung gian. - C¸c thuéc tÝnh: +Thuéc tÝnh kho¸ nhËn diÖn(cßn gäi lµ kho¸ chÝnh): x¸c ®Þnh sù duy nhÊt thÓ hiÖn cña thùc thÓ trong kiÓu thùc thÓ. (trong biÓu ®å thÓ hiÖn b»ng ký hiÖu #) Víi c¸c thùc thÓ thuéc lo¹i tµi nguyªn, kho¸ chÝnh th­êng lµ mét ID ®­îc sinh g¾n liÒn víi ®èi t­îng; ch¼ng h¹n kho¸ chÝnh cña thùc thÓ Hå s¬ tuyÓn sinh lµ Sè hå s¬, kho¸ chÝnh cña thùc thÓ Tr­êng lµ M· tr­êng. Víi c¸c thùc thÓ thuéc lo¹i giao dÞch, c¸c giao dÞch lµ nh÷ng sù kiÖn x¶y ra víi mét ®èi t­îng nµo ®ã, lÆp l¹i theo ®Þnh kú t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh nªn nã th­êng cã Ýt nhÊt 2 kho¸: mét kho¸ x¸c ®Þnh ®èi t­îng nhËn sù kiÖn, kho¸ kia x¸c ®Þnh thêi ®iÓm x¶y ra sù kiÖn ®ã. Víi c¸c thùc thÓ thuéc lo¹i th«ng tin cÊu tróc ho¸: kho¸ chÝnh lµ c¸c th«ng tin x¸c ®Þnh tÝnh duy nhÊt cña mçi b¶n ghi trong tÖp ®ã. + Thuéc tÝnh m« t¶: xuÊt hiÖn ë mçi kiÓu thùc thÓ,dïng m« t¶ c¸c ®Æc tr­ng cña thùc thÓ, ®ã lµ thuéc tÝnh cè h÷u. (trong biÓu ®å thÓ hiÖn b»ng ký hiÖu @ ). + Thuéc tÝnh kÕt nèi(cßn gäi lµ kho¸ ngoµi) : lµ thuéc tÝnh thÓ hiÖn vai trß kÕt nèi gi÷a 2 kiÓu thùc thÓ. Nã lµ thuéc tÝnh kho¸ nhËn diÖn cña thùc thÓ nµy ®ång thêi lµ thuéc tÝnh m« t¶ ë thùc thÓ kh¸c. 2.1S¬ ®å quan hÖ thùc thÓ: Hé khÈu > Hå s¬ tuyÓn sinh < §èi t­îng ­u tiªn ^ ^ ^ §¬n vÞ ®¨ng kÝ Tr­êng thi < Ngµnh thi ^ SBD/Tªn/phßng ^ M«n/ph¸ch/SBD M«n/ph¸ch/§iÓm ^ *M« h×nh thùc thÓ liªn kÕt chi tiÕt Hå s¬ tuyÓn sinh Chi tiÕt hé khÈu Chi tiÕt tr­êng # Sè hå s¬ # M· tØnh,huyÖn > @ M· tr­êng < # M· tr­êng Hé khÈu t/tró Tªn tr­êng Tªn tr­êng @ Tªn thÝ sinh @ M· ngµnh Ngµy sinh M· khèi @ M· vïng @ §èi t­îng ­u §èi t­îng ­u tiªn tiªn @ M· ®v §KDT Chuyªn ngµnh # M· vïng > Tªn gäi < # M· ngµnh Tªn ngµnh M· khèi Chi tiÕt §V§K SBD/Tªn/phßng <# M· §V§K N¬i nép hå s¬ < # Tªn thÝ sinh @ Ngµy sinh @ SBD M«n/Ph¸ch/§iÓm Phßng thi §Þa ®iÓm thi # Ph¸ch M«n §iÓm KÕt qu¶ M«n/Ph¸ch/SBD # Sè hå s¬ @ Sè b¸o danh < # SBD <@ Tªn @ Ph¸ch @ Ngµy sinh @ M«n M«n §iÓm §iÓm ­u tiªn > <Céng ®iÓm vïng Tæng ®iÓm 2.2. LËp biÓu ®å cÊu tróc d÷ liÖu theo m« h×nh quan hÖ: B¶ng chuÈn ho¸ quan hÖ: Danh s¸ch thuéc TÝnh D¹ng 1 NF D¹ng 2NF D¹ng 3 NF Sè hå s¬ Tªn tr­êng M· tr­êng M· ngµnh Tªn ngµnh M· khèi Tªn khèi Tªn thÝ sinh Ngµy sinh M· tØnh, huyÖn HK th­êng tró §èi t­îng ­u tiªn M· ®èi t­îng §¬n vÞ §KDT M· ®¬n vÞ §KDT M«n SBD Phßng thi §Þa ®iÓm thi Ph¸ch §iÓm thi Tæng ®iÓm Sè hå s¬ Tªn tr­êng M· tr­êng M· ngµnh Tªn ngµnh M· khèi Tªn khèi Tªn thÝ sinh Ngµy sinh M· tØnh, huyÖn HK th­êng tró §èi t­îng ¦T M· ®èi t­îng §¬n vÞ §KDT M· ®v §KDT Sè hå s¬ M«n SBD Phßng thi §Þa ®iÓm thi Ph¸ch §iÓm thi Tæng ®iÓm Sè hå s¬ Tªn tr­êng M· tr­êng M· ngµnh Tªn ngµnh M· khèi Tªn khèi Sè hå s¬ Tªn thÝ sinh Ngµy sinh M· tØnh, huyÖn HK th­êng tró §èi t­îng ¦T M· ®èi t­îng §¬n vÞ §KDT M· ®v §KDT Tªn thÝ sinh Ngµy sinh SBD Phßng thi §Þa ®iÓm thi Ph¸ch §iÓm Sè hå s¬ Tªn tr­êng M· tr­êng M· ngµnh Tªn ngµnh M· khèi Tªn khèi Sè hå s¬ Tªn thÝ sinh Ngµy sinh M· tØnh, huyÖn HK th­êng tró §èi t­îng ¦T M· ®èi t­îng §¬n vÞ §KDT M· ®v §KDT SBD Tªn thÝ sinh Ngµy sinh Phßng §Þa ®iÓm thi M«n M«n Ph¸ch Ph¸ch SBD §iÓm M«n SBD §iÓm Ch­¬ng IV.ThiÕt kÕ tæng thÓ vµ thiÕt kÕ giao diÖn I.ThiÕt kÕ c¸c tµi liÖu xuÊt: Tµi liÖu xuÊt lµ nh÷ng tµi liÖu chøa th«ng tin do hÖ thèng tr¶ cho ng­êi dïng. Cã nh÷ng h×nh thøc tµi liÖu xuÊt nh­ : HiÓn thÞ ra mµn h×nh, c¸c v¨n b¶n trªn giÊy hay c¸c tÖp trªn ®Üa. Tuy nhiªn, chóng phô thuéc vµo 2 lo¹i c¬ b¶n : Tµi liÖu cã cÊu tróc: d¹ng biÓu, mÉu b¸o c¸o … Tµi liÖu kh«ng dÞnh d¹ng: Th­êng tr¶ lêi theo yªu cÇu. C¸c tµi liÖu xuÊt gåm cã : GiÊy b¸o thi GiÊy b¸o ®iÓm KÕt qu¶ phóc tra GiÊy d¸n phßng thi KÕt qu¶ ®iÓm thi GiÊy b¸o nhËp häc B¶ng ®iÓm tæng thÓ II. ThiÕt kÕ c¸c th«ng tin vµo: PhÇn nµy thiÕt kÕ c¸c biÓu mÉu thu nhËp th«ng tin cho hÖ thèng vµ m· ho¸ th«ng tin vµo cÇn thiÕt. 1.ThiÕt kÕ c¸c biÓu mÉu thu nhËp th«ng tin C¸c biÓu mÉu thu nhËp th«ng tin tr­íc hÕt ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cho hÖ thèng ®ång thêi ph¶i dÔ hiÓu, tr¸nh viÖc ng­êi dïng nhËp sai d÷ liÖu. C¸c rµng buéc ®èi víi d÷ liÖu nªn ®­a ra kiÓm tra tr­íc ngay tõ b­íc nhËp nµy. Víi nh÷ng tr­êng mµ d÷ liÖu lµ tËp h÷u h¹n th× thiÕt kÕ ë d¹ng hép chän ®Ó tiÖn dïng, phÇn sinh m· cho c¸c ®èi t­îng cã thÓ hiÖn b»ng nhËp hoÆc tù t¸ch m·. 2.M· ho¸ th«ng tin: §Ó thuËn tiÖn cho viÖc qu¶n lý, mçi ®èi t­îng g¸n cho mét m· t­¬ng øng, ®ã lµ tªn v¾n t¾t. ViÖc m· ho¸ th«ng tin ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu: x¸c ®Þnh duy nhÊt ®èi t­îng (t¹o ¸nh x¹ 1-1 gi÷a tËp ®èi t­îng vµ tËp m·), thuËn tiÖn cho viÖc sö dông vµ cã kh¶ n¨ng më réng hay xen thªm, ngoµi ra nã cßn cÇn cã gîi ý (qua m· cã thÓ biÕt ng¾n gän c¸c th«ng tin vÒ ®èi t­îng). Trong bµi to¸n nµy cã 3 ®èi t­îng cÇn m· ho¸ th«ng tin lµ M«n, Ph¸ch, §iÓm . 3. ThiÕt kÕ mµn h×nh ThiÕt kÕ mµn h×nh nh»m t¹o giao diÖn gi÷a ng­êi vµ m¸y nªn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu: th©n thiÖn víi ng­êi sö dông - dÔ nh×n, dÔ hiÓu - vµ thùc hiÖn chøc n¨ng giao tiÕp th«ng tin mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Mµn h×nh ®­îc thiÕt kÕ theo d¹ng c¸c cöa sæ Windows. C¸c thµnh phÇn cña mét cöa sæ gåm: c¸c nót lÖnh (command buttons), nót ®µi (radio button), checkbox, c¸c hép v¨n b¶n ®Ó nhËp d÷ liÖu hoÆc chØ ®Ó hiÓn thÞ…; c¸c thµnh phÇn nµy cã tªn hoÆc cã biÓu t­îng mang tÝnh gîi ý thÓ hiÖn râ chøc n¨ng cña nã, nªn cã dßng chó thÝch (tool tip) ®Ó ng­êi dïng dÔ hiÓu. Ngoµi ra cßn cã mét sè hép tho¹i ®Ó giao tiÕp víi ng­êi dïng trong c¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt nh­: hép tho¹i giíi thiÖu ch­¬ng tr×nh, hép tho¹i ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng, c¸c hép tho¹i b¸o lçi ®Ó nh¾c nhë nh÷ng hµnh ®éng kh«ng ®­îc phÐp hay b¸o d÷ liÖu nhËp vµo kh«ng hîp lÖ. HÖ thèng c¸c cöa sæ cña ch­¬ng tr×nh ®­îc tæ chøc nh­ sau: Ng­êi sö dông b¾t ®Çu tõ menu chÝnh cña ch­¬ng tr×nh, ®i ®Õn c¸c chøc n¨ng con b»ng c¸ch chän trong c¸c ®¬n chän hoÆc nhÊn c¸c nót, trong c¸c cöa sæ con sÏ cã nót cho phÐp quay vÒ menu chÝnh. 4. ThiÕt